Παρασκευή 24 Απριλίου 2015

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΡΑΣΚ


 

 

            Στις αρχές Ιουνίου 1964 ο Γ Παπανδρέου συνοδευόμενος από τον Ανδρέα επισπεύτηκε ύστερα από επίσημη πρόσκληση την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο David Dean Rusk (February 9, 1909 – December 20, 1994) ήταν  υφυπουργός 1961-1969 στους προέδρους John F. Kennedy και Lyndon B. Johnson.


Όπως γράφει ο Βίκτωρ Νέτας, στην «Κ.Ε.» στις 29.06.2003:

 «Την επομένη, 25 Ιουνίου, η ελληνική αποστολή δέχθηκε τις ίδιες πιέσεις κατά τις συναντήσεις της με τον υπουργό Εξωτερικών Ντιν Ρασκ (Dean Rusk) και, αργότερα, με τον Ντιν Ατσεσον και τον υπουργό Άμυνας Ρόμπερτ Μακναμάρα. Τα ίδια συνέβησαν και στις 26 Ιουνίου, ενώ στις 27 η ελληνική αποστολή είχε νέα συνάντηση στο Λευκό Οίκο όπου ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζορτζ Μπελ πρότεινε να γίνουν ξεχωριστές συνομιλίες Ελλήνων και Τούρκων αντιπροσώπων με τον Ατσεσον στην Γενεύη. Ο Γ. Παπανδρέου συμφώνησε, με την προϋπόθεση να αναλάβει ο ΟΗΕ την επίβλεψη των διμερών επαφών. Στις 28 Ιουνίου, μία μέρα πριν αναχωρήσει η ελληνική αποστολή, ο Τζορτζ Μπελ τόνισε πως «η Τουρκία θα εισέβαλλε στην Ελλάδα, αν δεν βρισκόταν λύση».

Απαντώντας, ο Γ. Παπανδρέου επανέλαβε όσα είχε πει στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Ντιν Ρασκ:

-Ρασκ: «Διαβλέπω αιθρίαν».

 

            Στις ΗΠΑ του ζητήθηκε λοιπόν  πιεστικά να αρχίσει διμερείς συνομιλίες με συνάντηση με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού και να αποδεχθεί το σχέδιο Ατσεσον και η πίεση έφτανε μέχρι του σημείου της απειλής ότι δηλαδή σε περίπτωση μη αποδοχής οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να εμποδίσουν τουρκική πολεμική ενέργεια.

            Ο Γ Παπανδρέου αρνήθηκε και εξήγησε την άρνησή του για διμερείς συνομιλίες με την Άγκυρα .

 





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Dean Rusk με τον Πρόεδρο Τζόνσον και ο Robert McNamara, 9 Φεβρουαρίου, 1968.


 

ΟΧΙ Κε ΡΑΣΚ

 

 

            Το επίσημο στενογραφημένο πρακτικό της συνομιλίας Γ Παπανδρέου υπουργού Εξωτερικών Ντην Ρασκ είναι ένα μνημείο λόγου και αξιοπρέπειας:

 

Γ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: «Ευρισκόμεθα ενώπιον προτάσεως ν αρχίσωμεν άνευ αναβολής , αμέσως, διαπραγματεύσεις μετά των Τούρκων. Και τούτο, διότι οι Τούρκοι απεφάσισαν να εισβάλουν στην Κύπρο.

            Πληροφορούμεθα ότι τοιαύτη εισβολή ανεχαιτίσθη επεμβάσει του Προέδρου των ΗΠΑ. Και ότι νέα αμερικανική επέμβασις δεν δύναται να επαναληφθή. Και ότι αν επαναλαμβάνετο, δεν θα επετύγχανε. Τούτο αντιστοιχεί προς τηλεσίγραφον. Μας ζητείτε άνευ όρων παράδοσιν. Μας λέγετε: Ή θα υποταγείτε ή θα γίνει εισβολή. Όχι μόνο η Τουρκία απεφάσισε την επιδρομήν, αλλά και επληροφορήθη ότι η επιδρομή δεν δύναται να παρεμποδισθή. Αλλ αυτό σημαίνει τελεσίγραφον. Τοιαύτα τελεσίγραφα έχει λάβει η Ελλάς από τον φασισμόν και τον ναζισμόν. Ουδέποτε ανέμενε ότι θα ελάμβανε από τους ηγέτας του ελευθέρου κόσμου. Και μάλιστα από συμμάχους. Το τελεσίγραφον είναι τουρκικόν , αλλά καθ ον τρόπον μας το διαβιβάζετε, αν δεν σημαίνει αποδοχήν , σημαίνει ανοχήν σας.

            Χωρίς καμίαν μεγαληγορίαν, εις ηρεμώτατον τόνον, οφείλω να σας δώσω την απάντησιν , την οποίαν υπαγορεύει η Ιστορία και η τιμή του Έθνους: ΟΧΙ.

            Η Ελλάς είναι παράγων ειρήνης. Ουδένα απειλεί. Ουδέν ζητεί. Μολονότι προκαλείται, δεν προβαίνει εις αντίποινα . Οι Τούρκοι (μουσουλμάνοι Θράκης) προστατεύονται εις την Ελλάδα . Και χάριν της ειρήνης και διότι επιτάσσει τούτο η ποιότης του πολιτισμού μας.

            Αυτή είναι η υπηρεσία την οποίαν προσφέρομεν εις την Συμμαχίαν και επίσης εις την Τουρκίαν.

            Δια την Κύπρον ουδέν ζητούμεν . Απλώς ζητούμεν  εφαρμογήν θεμελιακών αρχών δικαιωσύνης και ελευθερίας .Αρχών αι οποίαι εφαρμόζονται ενταύθα και αποτελούν την δόξαν των ΗΠΑ. Ζητούμεν δια την Κύπρον αδέσμευτον ανεξάρτητον και δημοκρατικόν πολίτευμα. Δηλαδή , η πλειοψηφία να κυβερνά και η μειονότης να προστατεύεται. Και προς τούτο προσφέρομεν διεθνείς εγγυήσεις.

            Η Ελλάς  αισθάνεται εν πλήρει αρμονία προς τον ελεύθερον κόσμον και τας ΗΠΑ. Υφίσταται όμως εκβιασμόν παρά της Τουρκίας. Ηλπίζαμεν να εύρωμεν αλληλεγγύην παρά των ΗΠΑ. Και δοκιμάζομεν βαθυτάτην απογοήτευσιν βλέποντες ότι ο εκβιασμός αυτός νομιμοποιείται.».

 
 




ΓΑΜΩ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΣΑΣ

 

Δεν σταμάτησε εδώ το πράγμα. Γεμάτος οργή ο πρόεδρος Τζόνσον κάλεσε τον Έλληνα πρεσβευτή στην Ουάσιγκτον Αλ. Μάτσα, και του επανέλαβε τις προτάσεις για μια μορφή διχοτόμησης της Κύπρου και την παραχώρηση του Καστελόριζου στους Τούρκους.


Ο Αλ. Μάτσας απάντησε ότι «καμία ελληνική Βουλή δεν θα μπορούσε να δεχθεί ένα τέτοιο σχέδιο και το ελληνικό Σύνταγμα δεν επιτρέπει σε μια ελληνική κυβέρνηση να παραχωρήσει ένα νησί».

Και η απάντηση του Τζόνσον (σελ. 257-258):

«Τότε ακούστε με, κύριε πρέσβη. Γαμώ τη Βουλή σας και το Σύνταγμά σας!

Η Αμερική είναι ελέφαντας. Η Κύπρος είναι ψύλλος. Και η Ελλάδα είναι ψύλλος.
Αν αυτοί οι δύο ψύλλοι εξακολουθούν να φέρνουν φαγούρα στον ελέφαντα, μπορεί ο ελέφαντας να τους ρουφήξει μια και καλή με την προβοσκίδα του (......).
Πληρώνουμε πολλά αμερικανικά δολάρια στους Έλληνες, κύριε πρέσβη.
Αν ο πρωθυπουργός σας μου μιλήσει για Δημοκρατία, Βουλή και Σύνταγμα, τότε εκείνος, η Βουλή και το Σύνταγμά του μπορεί να μην κρατήσουν για πολύ».


Ο απίστευτος διάλογος Τζόνσον - Μάτσα καταγράφηκε στο βιβλίο «Ι Should Have Died» του Φίλιπ Ντιν Τσιγάντες, όπως του τον αφηγήθηκε ο Έλληνας πρεσβευτής.

 

 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ουάσιγκτον, Λευκός Οίκος, Ιούνιος 1964. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Γεώργιος Παπανδρέου χειροκροτείται μετά την ομιλία του από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Λύντον Τζόνσον. Δεξιά, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Σταύρος Κωστόπουλος.

 

ΘΡΙΑΜΒΟΣ;

 

Οι αμερικανικές εφημερίδες μιλούσαν για θρίαμβο του Έλληνα πρωθυπουργού.

Εκείνος σχολίασε μελαγχολικά: «Αυτά οι μεγάλοι δεν τα συγχωρούν. Τελειώσαμε».

 

            Την 1/7/1964 ο πρέσβης της Ελλάδος στις ΗΠΑ κος Μάτσας τηλεγραφούσε:
«Επί προσφάτων συνομιλιών υμών και του Προέδρου των ΗΠΑ και των ενταύθα ιθυνόντων υποβάλλω ακόλουθα σχόλια: Εθριάμβευσε λαμπρά δύναμις λόγου και  έσπασε κλοιόν αποπνικτικής πιέσεως. Εκερδίσατε ασφαλώς θαυμασμόν αντιδίκων ευγενών. Οι ισχυροί όμως ουδέποτε αποδέχονται αποτυχίαν. Και δεν συμφέρει να αφήσετε πικρίαν. Δι ο επιτραπήτω μοι εισηγηθώ ακόλουθα….».

            Πρόκειται περί διπλωματικών υπερβολών. η στάση του απέναντι στον πρόεδρο Τζόνσον και το «όχι» του Γ Παπανδρέου, είχε αποτέλεσμα να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση που οδήγησε στο βασιλικό πραξικόπημα του Ιουλίου 1965 και την πτώση της κυβέρνησης Γ Παπανδρέου.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου και ο πρόεδρος της Κύπρου αρχιεπίσκοπος Μακάριος, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Αθήνα, στις 6 Μαΐου 1965, σε φάση νέας έντασης του Κυπριακού. Στο μέσον, ο Ανδρέας Παπανδρέου, εκ νέου αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού στην κυβέρνηση Κέντρου (φωτ.: Greca Foto Press).
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...