Σάββατο 11 Απριλίου 2015

ΕΝΟΠΛΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΔΣΕ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑ ΣΤΟ ΒΙΤΣΙ – ΓΡΑΜΜΟ


 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Η κεντρώα εφημερίδα Ελευθερία πανηγυρίζει την τελική νίκη του Εθνικού Στρατού κατά του ΔΣΕ στο φύλλο της 30ης Αυγούστου 1949.

Στις 17/10/1949 η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση (ΠΔΚ) ανακοίνωσε από το Ραδιοφωνικό σταθμό στο Βουκουρέστι :

«Ο ΔΣΕ δεν κατέθεσε τα όπλα, μονάχα τα έθεσε παρά πόδα.Υποχώρησε μπροστά στην τεράστια υλική υπεροχή που συγκέντρωσαν οι ξένοι καταχτητές ενισχυμένοι απ” την τιτοϊκή αποστασία και προδοσία που τον χτύπησε πισώπλατα. Μα ο ΔΣΕ δεν λύγισε και δεν συντρίφτηκε. Παραμένει ισχυρός με ακέραιες τις δυνάμεις του. «Σταμάτησε την αιματοχυσία για να σώση την Ελλάδα από την ολοκληρωτική εκμηδένιση και τα συμφέροντα του τόπου τα έβαλε πάνω απ” όλα. Οι δυνάμεις μας στο Βίτσι και το Γράμμο σταμάτησαν τον πόλεμο για να διευκολύνουν την ειρήνευση στην Ελλάδα. Αυτό δεν σημαίνει συνθηκολόγηση. Σημαίνει απόλυτη προσήλωση στο συμφέρο της πατρίδας, που δε θέλαμε να δούμε ολοκληρωτικά κατεστραμμένη.».

Αυτή την απειλή προσπάθησε να την κάνει πράξη ένα χρόνο μετά στέλνοντας μια εικοσαμελή ένοπλη ομάδα με δύο ασυρμάτους, η τύχη αυτής της προσπάθειας έχει πολύ ενδιαφέρον, διότι ήταν η τελευταία ένοπλη προσπάθεια του ΚΚΕ να επέμβει στα πολιτικά πράγματα της χώρας.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Μαχητές του ΔΣΕ λίγο πριν την υποχώρηση στην Αλβανία.

Η ηγεσία του ΔΣΕ μετά την ήττα στον Γράμμο – Βίτσι έστειλε όσους διασώθηκαν σε λαϊκές δημοκρατίες  της ανατολικής Ευρώπης. Κάποιοι που φιλοξενούντο στην Πολωνία ειδοποιήθηκαν τον Αύγουστο του 1950 να συγκεντρωθούν στην Βαρσοβία, από εκεί οδηγούνται σε λιμάνι της Πολωνίας και με καράβι φτάνουν στην Αλβανία, 20 άτομα με βαθμοφορία (του ΔΣΕ) από λοχαγό μέχρι ταγματάρχη, επικεφαλής της αποστολής είναι ο Βασιλάρας, άνθρωπος ισχυρογνώμων, οπλισμένοι με αυτόματα Μπρεντ και Σνάιντερ, πιστόλια, χειροβομβίδες (πολωνικής κατασκευής) και δύο ασυρμάτους εντός βαλιτσών, ντυμένοι με πολωνικές στρατιωτικές στολές.

Από Αργυρόκαστο  την 28/8/1950 και από την θέση υπ αριθμ 11 πυραμίδος εις Κάτω Μερόπη (10 χιλιόμετρα βορείως του Δελβινακίου) οδηγούμενη από τον ταγματάρχη Λευτέρη (που στον Εμφύλιο ήταν στην περιοχή αυτή ειδικός σαμποτέρ) εισέρχονται στην Ελλάδα με σκοπό να μπουν σε πόλεις (είχαν μαζί τους και πολιτικά ρούχα) και να πάρουν επαφή με την οργάνωση στα Ιωάννινα και να μεταδίδουν πληροφορίες στην ηγεσία του ΚΚΕ.

Το πρώτο μέρος της εισόδου στην Ελλάδα πήγε καλά, πέρασαν χωρίς να γίνουν αντιληπτοί, στόχος ήταν η ομάδα να χωριστεί σε δύο τμήματα το ένα υπό τον Βασιλάρα να εγκατασταθεί κοντά στα Ιωάννινα και το άλλο υπό τον Λευτέρη στα Ζαγόρια, στη διαδρομή όμως ένας λιποθύμησε από την δίψα, διότι στη διαδρομή γέμιζαν τα παγούρια με νερό απ εκεί που πότιζαν τα γιδοπρόβατα και το νερό δεν πινόταν, σ αυτή την   καθυστέρηση έγιναν αντιληπτοί από τις δυνάμεις του στρατού, στο οροπέδιο των  Σουδενών στην προσπάθειά τους να περάσουν στο Πωγώνι ήρθαν αεροπλάνα από τα Ιωάννινα με σκοπό να τους βομβαρδίσουν, σε κάποιο σημείο σταμάτησαν να μετρηθούν ήταν 18 ο Βασιλάρας έδωσε εντολή στον ασυρματιστή Γ Φωτόπουλο να πάει να βρει τους άλλους δύο, τους Λευτέρη και τον Σωτ Ζανή. Με αυτούς τους δύο παίχτηκε ένα δράμα που θα ιστορίσω στην συνέχεια.

Η ομάδα των 18 πια εντοπισμένη από ΕΣ έπεσαν σε ενέδρες των ΜΑΥ, τσοπάνηδων και πολιτών,  σε μια ενέδρα στο χωριό Μακρινού σκοτώθηκαν τρείς και τραυματίστηκαν δύο, κατάφεραν όσοι επέζησαν να φτάσουν στο χωριό Λεπτοκαρυά, εκεί άρχισαν να τρώνε πατάτες που ξερίζωναν  από χωράφια και τις βράζανε σε ένα ντενεκέ. Η κατάστασή τους ήταν τραγική, νύκτα ξαναπέρασαν στην Αλβανία, συνολικά 6 άτομα σκοτώθηκαν και 4 πήγαν στα χωριά τους και παραδοθήκανε, από τους 20 μόλις 10 έφτασαν στην Αλβανία και από εκεί προωθήθηκαν στην Ρουμανία.

Ο πρωθυπουργός Σοφοκλής Βενιζέλος για το θέμα είπε: «Η Κυβέρνησις είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίση εμειλίκτως κάθε νέαν προσπάθειαν του κομμουνισμού… Η δημιουργούμενη κατάστασις θα αντιμετωπισθή από το κράτος με αποφασιστικότητα…..». Δηλώσεις έκανε και ο αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος Κων Τσαλδάρης, ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης Ρέντης και άλλοι κυβερνητικοί παράγοντες.

 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Εφημερίδα της εποχής του 1950 αναφέρει το γεγονός της εισόδου ενόπλων.
 

Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΣΩΤ ΖΑΝΗ

 

Ο Σωτ Ζανής παρουσιάστηκε στις αρχές και ανέφερε ότι σκότωσε τον αρχηγό της ομάδας του τον καπετάν Λευτέρη και τον σκότωσε για να δείξει καλή συμπεριφορά προς τις Αρχές. Ο άνθρωπος αυτός διηγήθηκε όσα ήξερε και δεν ήξερε, έδωσε όλες τις πληροφορίες που διψούσε και το ελληνικό κράτος να μάθει για όλες τις συνθήκες που αφορούσαν τους εξόριστους αντάρτες. Από αυτόν έγιναν γνωστές όλες οι λεπτομέρειες αυτής της επιχείρησης και από όσα είπε μετά από πολλά χρόνια ο ασυρματιστής Γ Φωτόπουλος.

Ο Σ Ζανής διηγήθηκε στην εφημερίδα  «Ακρόπολις» της 2/9/1950 :

«… κατήχετο (ο Ζανής) από τον ακαταμάχητον πόθον, όπως δια παντός τρόπου αναχωρήσει εις την Ελλάδα…. (αφού έμαθε για την αποστολή όταν ήταν στην Πολωνία)  Ο Ζανής αμέσως εσκέφθη ότι παρείχετο εις αυτόν η μοναδική ευκαιρία σωτηρίας …. Έπρεπε οπωσδήποτε να περιληφθή εις μίαν από τας ομάδας αυτάς. Τα πρώτα διαβήματα του συνάντησαν άρνησιν. Εδόθη εις αυτόν η απάντησις ότι ήτο πολύ νεαρός, ότι δεν ήτον δυνατόν να θεωρηθή ως στέλεχος, ούτε και είχεν αρκούντως διαπαιδαγωγηθή επαναστατικώς. Ο Ζανής όμως επέμενε διακηρύττων δεν ηνείχετο να παραμείνει αδρανής… Πληροφορηθείς επίσης ότι υπαρχηγός του κλιμακίου αυτού είχε ορισθή ο Λευτέρης, ο Ζανής επέτυχε να έλθη εις επαφήν με αυτόν και του υπενθύμισε πόσον πιστώς τον είχεν υπηρετήσει επί 18 ολόκληρους μήνας! Ο Λευτέρης συνεκινήθη από τον επαναστατικόν ενθουσιασμόν του νέου και μεσολάβησε παρά τω Βλαντά και Βασιλάρα, με αποτέλεσμα ο Ζανής να περιληφθή εις το κλιμάκιον Ηπείρου….».

Ο Ζανής είχε λοιπόν σχέδιο και το πέτυχε μέσω του συναισθηματικού καπετάν Λευτέρη, λάθος το οποίο πλήρωσε με την ζωή του.

Αλλά και ο Γ Φωτόπουλος περίπου αυτά διηγήθηκε για το συμβάν: «…ένας από μας απογοητεύθηκε και για να έχει ανδραγάθημα να παραδοθεί στον ελληνικό στρατό, σκοτώνει ένα λοχαγό, τον Λευτέρη με το Τόμσον και πήγε και παραδόθηκε». (υπάρχουν κάποια λάθη στην διήγηση που δικαιολογούνται λόγω του χρόνου που πέρασε).

 

Όπως και να έχει το πράγμα το ΚΚΕ  δεν προσπάθησε άλλη φορά να βάλει στην Ελλάδα ένοπλη ομάδα, φυσικά έστελνε στελέχη της που έμπαιναν μεν παράνομα αλλά άοπλοι με πολιτικά ρούχα.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΒΗΜΑ 2/9/1950

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 1/9/50, 2/9/1950

ΒΡΑΔΥΝΗ 2/9/1950

ΕΘΝΟΣ 2/9/1950

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ 2/9/1950

https://www.youtube.com/watch?v=Gkjuak6Jrgk
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...