Τετάρτη 15 Απριλίου 2015

Η ΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ


Η κατάρρευση της Γαλλίας είναι πια ζήτημα ελάχιστου χρόνου, η Αγγλία έχει μετα φέρει τον στρατό της από την Δουκέρκη και έχει παραμείνει στην Γαλλία μια μικρή στρατιωτική δύναμη από 150.000 άνδρες, εκ των οποίων 20.000 Πολωνοί με 310 πυροβόλα, η οποία στις 17/6/1940 θα πραγματοποιήσει την δεύτερη απομάκρυνση τους από το λιμάνι του Χερβούργου. Όλη η προσοχή των Βρετανών επικεντρώνεται στο αξιόμαχο γαλλικό ναυτικό ( τον τέταρτο ισχυρότερο στόλο στον κόσμο) και στον ναύαρχο Darlan (ο οποίος κατ επανάληψη τους έχει διαβεβαιώσει ότι επ ουδενί θα παραδώσει τον γαλλικό στόλο στους Γερμανούς).

 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Paul Reynaud (15 October 1878 – 21 September 1966).



Στις 11 Ιουνίου η υπό τον Πρωθυπουργό Πολ Ρεϊνό (Paul Reynaud) κυβέρνηση έχει ήδη εγκαταλείψει το Παρίσι και έχει κάνει πρωτεύουσα της Γαλλίας Tours το δε Γαλλικό  Ανώτατο Γενικό Στρατηγείο έχει εγκατασταθεί στο Briare.

Στις  17 Ιουνίου 1940 τη διακυβέρνηση της κατακτημένης Γαλλίας έχει αναλάβει μια ομάδα παλαιών στρατιωτικών και πολιτικών, υπό το Στρατάρχη Φιλίπ Πεταίν και  συμμετέχουν ο στρατηγός Μαξίμ Βεϋγκάν (Weygand), ο ναύαρχος Μωρίς Νταρλάν, ο Πιέρ Λαβάλ, ο Μποντουέν ( Baudouin) και άλλοι πολιτικοί. Την ίδια ημέρα αρχίζουν διαπραγματεύσεις με τη Ναζιστική Γερμανία και ο Πεταίν ζητά να τερματιστούν οι εχθροπραξίες, ενώ έχει ήδη ζητηθεί ο τερματισμός των υποχρεώσεων της Γαλλίας έναντι της Βρετανίας, σύμφωνα με τα όσα έχουν υπογραφεί (Οι δύο χώρες είχαν συνυπογράψει ότι καμία δεν επρόκειτο να συνάψει χωριστή συνθήκη ειρήνης με τους Ναζί).
 
Η βρετανική κυβέρνηση αρνείται την αποδέσμευση της Γαλλίας από τι διμερή συμφωνία, διακηρύσσοντας την απόφασή της να συνεχίσει τον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Προσπαθεί να πείσει τη γαλλική κυβέρνηση να διατάξει το στόλο να καταφύγει σε βρετανικούς λιμένες ή, στη χειρότερη περίπτωση, να αυτοβυθιστεί πριν υπογραφούν οι όροι της ανακωχής.

 




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Darlan  Jean Francois (1881–1942).


Ένα μέρος του Γαλλικού στόλου ήδη έχει βρεθεί σε Αγγλικά λιμάνια το υποβρύχιο «Συρκούφ» (Surcouf), δύο θωρηκτά, οκτώ αντιτορπιλικά και περισσότερα από 200 βοηθητικά σκάφη.

Μια πολύ ισχυρή μοίρα, όμως, στην οποία περιλαμβάνονται τα καταδρομικά "Βρετάνη" και "Στρασβούργο", τα θωρηκτά "Δουνκέρκη" και "Προβηγκία", το μεταγωγικό αεροσκαφών "Κομμαντάν Τεστ" (Commandant Teste) και έξι μεγάλα αντιτορπιλικά βρίσκεται στο Μερς ελ Κεμπίρ της Αλγερίας.

Στους όρους της ανακωχής, που ανακοινώνονται στις 25 Ιουνίου 1940, προβλέπεται ότι οι γαλλικές ναυτικές δυνάμεις θα καταφύγουν σε λιμένες υπό γερμανικό ή ιταλικό έλεγχο και θα παροπλιστούν. Οι βρετανοί όμως πιστεύουν ότι  Γερμανοί μπορούν να υποχρεώσουν τους Γάλλους να  παραβούν την υπόσχεση παροπλισμού και να τον χρησιμοποιήσουν στρατιωτικά για δικούς τους σκοπούς. Ο Τσώρτσιλ θέλει ή την καταστροφή ή την κυριαρχία επί του γαλλικού στόλου και έτσι οργανώνει την "Επιχείρηση Καταπέλτης" (Operation Catapult"), για την πλήρη εξουδετέρωση των γαλλικών ναυτικών μονάδων εκτός Γαλλίας.

Οι Βρετανοί με ισχυρές δυνάμεις αιχμαλωτίζουν σκάφη και ναύτες  που ελλιμενίζονται σε λιμάνια της Βρετανίας. Με εξαίρεση το υποβρύχιο Surcouf  η κατάληψη έγινε κατά τα λεγόμενα του Ο. Τσώρτσιλ «φιλικά και τα πληρώματα των πλοίων αποβιβάστηκαν πρόθυμα στην ξηρά», στο υποβρύχιο Surcouf  σκοτώθηκαν δύο Βρετανοί αξιωματικοί και ένας υπαξιωματικός και ένας Γάλλος ναύτης. Στην Αλεξάνδρεια, ο Γάλλος ναύαρχος Γκοντφρουά δέχεται να εξουδετερωθούν τα σκάφη του, που σάπιζαν αχρησιμοποίητα στο λιμάνι, χωρίς μια σταγόνα καυσίμων στις δεξαμενές τους, και με τους επικρουστήρες των πυροβόλων τους αποθηκευμένους στη στεριά. Στο Ντακάρ, όπου βρισκόταν το "Ρισελιέ", οι Άγγλοι βομβαρδίζουν το σκάφος που αχρηστεύεται χωρίς όμως να βυθιστεί. Απομένει η ισχυρή μοίρα του Μερς ελ Κεμπίρ.

 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : 3/7/1940 ο γαλλικός στόλος δεν πρέπει να γίνει γερμανικός.




Το θανάσιμο πλήγμα δόθηκε από την "Δύναμη Η" (Force 'H') υπό τον αντιναύαρχο Τζέιμς Σόμερβιλ (Sir James Fownes Somerville), ο οποίος με το καταδρομικό μάχης "Hood", τα θωρηκτά  "Valiant" και "Resolution",το αεροπλανοφόρο "Ark Royal" δύο καταδρομικά ("Arethusa" και "Enterprise") και έντεκα αντιτορπιλικά ("Faulknor", "Foxhound", "Fearless", "Forester", "Foresight", "Escort", "Keppel", "Active", "Wrestler", "Vidette" και "Vortigern"), έλαβε διαταγή 2:25΄ της 1ης Ιουλίου να προετοιμαστεί για την επιχείρηση Catapult στις 3 Ιουλίου, οι οδηγίες που είχε ήταν:

 
 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Τα θωρηκτά "Δουκέρκη" ( Dunkerque)  και  "Στρασβούργο" (Strasbourg) στο λιμάνι του Mers el Kébir .


 Α.  (1) Γάλλοι, πλεύσατε με τα πλοία σας σε βρετανικούς λιμένες και εξακολουθήστε να μάχεστε στο πλευρό μας.

 

(2) Γάλλοι, πλεύσατε με τα πλοία σας και με μόνο το απαραίτητο πλήρωμα σε οποιοδήποτε βρετανικό λιμένα και τα πληρώματα θα επαναπατρισθούν όποτε το επιθυμήσουν.

 

Σε περίπτωση που υιοθετηθούν οι επιλογές (1) ή (2), τα σκάφη θα αποδοθούν εκ νέου στη Γαλλία με τη λήξη του Πολέμου και θα καταβληθούν στο ακέραιο όποιες αποζημιώσεις απαιτηθούν σε περίπτωση ζημιών τους στο ενδιάμεσο διάστημα. Αν ο Γάλλος ναύαρχος υιοθετήσει την επιλογή (2), αλλά επιλέξει τα σκάφη του να μη δράσουν κατά τη διάρκεια του Πολέμου, θα αποδεχθούμε αυτό τον όρο για όσο χρόνο οι Γερμανοί και οι Ιταλοί σεβαστούν τους όρους της ανακωχής.

(3) Γάλλοι, πλεύσετε με τα σκάφη σας και το απαραίτητο πλήρωμα σε οποιοδήποτε Γαλλικό λιμένα των Δυτικών Ινδιών, όπως π.χ. η Μαρτινίκα. Με την άφιξή σας εκεί μπορείτε να παροπλίσετε τα σκάφη σας, προς μεγάλη μας ανακούφιση, αν έτσι το επιθυμείτε, είτε να τα εμπιστευθείτε στη δικαιοδοσία των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Πολέμου. Τα πληρώματα θα επαναπατρισθούν.

 

(4) Γάλλοι, βυθίστε τα σκάφη σας.

 

Β. Αν ο Γάλλος Ναύαρχος αρνηθεί να δεχτεί κάποια από τις πιο πάνω επιλογές και υποδείξει παροπλισμό των σκαφών του στα παρόντα αγκυροβόλιά τους, εξουσιοδοτείστε να δεχτείτε αυτή την πρόταση υπό την προϋπόθεση ότι ο επικεφαλής της Δύναμης "Η" θα επιβλέψει τον πλήρη παροπλισμό εντός έξι ωρών και με τέτοιο τρόπο, ώστε τα σκάφη να μην είναι δυνατό να αποκατασταθούν σε μάχιμη υπηρεσία προ της παρελεύσεως ενός έτους, ακόμη και σε πλήρως εξοπλισμένο ναυπηγείο.

 

Γ. Αν καμία από τις πιο πάνω προτάσεις δε γίνει αποδεκτή από τους Γάλλους, ο επικεφαλής της Δύναμης "Η" οφείλει να προσπαθήσει να καταστρέψει τα σκάφη στο Μερς ελ Κεμπίρ και ιδιαίτερα τα σκάφη "Dunkerque" και "Strasbourg" χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που διαθέτει. Οφείλει επίσης να καταστρέψει και τα σκάφη που ελλιμενίζονται στο Οράν, εκτός αν αυτό συνεπάγεται σημαντικές απώλειες ανάμεσα στους αμάχους.

 

 
 


 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ναυτικό νεκροταφείο του Mers- El- Kébir είναι θαμμένοι περίπου 1.300 Γάλλοι ναύτες, πολλοί έμειναν στα βυθισμένα πλοία τους, το τελευταίο "αντίο" από τον Ναύαρχο Gensoul .

 

Όταν η δύναμη "Η" έφθασε στο Μερς ελ Κεμπίρ, ο Σόμερβιλ θέλησε να έρθει σε επαφή με τον ναύαρχο Μαρσέλ Ζανσούλ, ο οποίος αρνιόταν να τον δεχτεί, στις 16:15΄ δόθηκε άδεια από τον  ναύαρχο Μαρσέλ Ζανσούλ και πήγε  ο  Πλοίαρχος Σέντρικ Χόλλαντ (Cedric Holland), ο κυβερνήτης του αεροπλανοφόρου "Ark Royal", ο οποίος μιλούσε άπταιστα γαλλικά, στον επικεφαλής της γαλλικής μοίρας ναύαρχο Μαρσέλ Ζανσούλ (Marcel-Bruno Gensoul) με το εξής μήνυμα (τελεσίγραφο) :

 

 

«Προς τον Ναύαρχο Ζανσούλ.

 
Το Βρετανικό Ναυαρχείο για διαπραγματεύσεις. Το Βρετανικό Ναυτικό ελπίζει ότι οι προτάσεις του θα δώσουν τη δυνατότητα σε σας και στο ανδρείο και ένδοξο Γαλλικό Ναυτικό να προσχωρήσει με το μέρος μας. Σε κάθε περίπτωση τα πλοία θα παραμείνουν δικά σας και κανείς δε θα έχει την παραμικρή ανησυχία για το μέλλον. Τμήμα του Βρετανικού στόλου βρίσκεται εν πλω στο Οράν αναμένοντας να σας καλωσορίσει.».

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Προπαγανδιστική (φανταστική) εικόνα που έχει να κάνει με την καταστροφή του γαλλικού στόλου.




Ο Ζανσούλ, λόγω κακών  τηλεπικοινωνιών, δεν καταφέρνει να στείλει στον Νταρλάν το πλήρες κείμενο του βρετανικού τελεσιγράφου. Η γαλλική υπερηφάνεια απαγορεύει στο Ζανσούλ να δεχτεί έστω και να διαπραγματευτεί, υπό την απειλή του βρετανικού πυρός. Χειροτερεύοντας το αδιέξοδο, στο οποίο βρίσκονται τόσο οι Γάλλοι όσο και οι Βρετανοί. Ένα από τα τελευταία σήματα από τον Πρώτο Λόρδο της Θάλασσας στάλθηκε στις 18:26΄και έλεγε:

«Τα γαλλικά πλοία πρέπει να συμμορφωθούν με τους όρους μας διαφορετικά να αυτοβυθιστούν ή να τα βυθίσετε εσείς πριν σκοτεινιάσει».

Στις 17:54΄η δράση των αγγλικών πλοίων άρχισε, τα Fairey Swordfish του Αρκ Ρόαγιαλ ποντίζουν μαγνητικές νάρκες στο θαλάσσιο δρόμο που θα ακολουθούσαν τα γαλλικά σκάφη, αν δοκίμαζαν να αποπλεύσουν.

Μόλις ο Χόλλαντ επιστρέφει στο "Foxhound" με το οποίο είχε έλθει: Οι Βρετανοί ανοίγουν πυρ εναντίον του Γαλλικού στόλου με προεξάρχον το θωρηκτό "Χουντ" και τα πυροβόλα του των 15 ιντσών, από απόσταση 10 μιλίων από την ακτή (ο γαλλικός στόλος προστατευόταν από παράκτιες πυροβολαρχίες): Οι οβίδες του κτυπούν το "Δουνκέρκη" καταστρέφοντας έναν από τους πυργίσκους των πυροβόλων του, την κεντρική γεννήτρια και το υδραυλικό του σύστημα. Μέσα σε τέσσερα λεπτά, το ισχυρότερα θωρακισμένο πλοίο που είχε ποτέ κατασκευαστεί προσαράζει και πυρπολείται. Το "Βρετάνη" ανατρέπεται και βυθίζεται, ενώ το "Provence", το αντιτορπιλικό "Mogador" και αρκετά μικρότερα σκάφη υφίστανται σοβαρές ζημίες.

Οι Γάλλοι δοκιμάζουν να ανταποδώσουν τα πυρά, αλλά σύντομα το γαλλικό πυρ παύει. Το λιμάνι γεμίζει πυκνό μαύρο καπνό και το "Στρασβούργο" (Strasbourg) τον εκμεταλλεύεται, καταφέρνει να διαφύγει από τον κλοιό του Σόμερβιλ παρ όλο που δέχτηκε επίθεση από τορπιλοπλάνα του "Ark Royal" και με μέγιστη ταχύτητα καταφεύγει στην Τουλόν. Διέφυγαν στην Ν Γαλλία  και καταδρομικά από το Αλγέρι. Πρόκειται ασφαλώς για κατόρθωμα συνδυασμού θάρρους και ναυτικής ικανότητας, το οποίο επαινεί ακόμη και το Βρετανικό Ναυαρχείο.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η γεωγραφική θέση της ναυτικής βάσης των Γάλλων.


Η επιχείρηση στο Μερς ελ Κεμπίρ στοίχισε 1.297 νεκρούς ή αγνοούμενους Γάλλους και 354 τραυματίες. Οι Βρετανοί δεν είχαν απώλειες. Η ενέργεια αυτή λίγο έλειψε να στοιχίσει τη Γαλλοβρετανική συνεργασία, καθώς ένας έξαλλος ντε Γκωλ παραπονέθηκε έντονα στον Τσώρτσιλ για το συμβάν, αλλά, κυρίως, για το γεγονός πως θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο πλέον να πείσει τους Ελεύθερους Γάλλους να συνεργαστούν μαζί του και με τη Βρετανία, χωρίς, να είναι δυνατό να του πει κάποιος πως έχει άδικο. Η γερμανική προπαγάνδα δε μένει, ασφαλώς, αδιάφορη από το γεγονός: Το Παρίσι πλημμυρίζει αφίσες που δείχνουν Γάλλους ναυτικούς να πνίγονται και την επιγραφή "Να θυμάστε το Οράν!", ενώ μια εφημερίδα του Βερολίνου χαρακτηρίζει το γεγονός ως "τη μεγαλύτερη παλιανθρωπιά στην Παγκόσμια Ιστορία". Οι Γάλλοι σε γενικές γραμμές κατανόησαν την αναγκαιότητα των όσων συνέβησαν στο Οράν, χαρακτηριστική περίπτωση είναι ότι στην Τουλόνη δύο οικογένειες χωρικών είχαν χάσει τους ναύτες  γιούς τους  στο  Οράν, κανονίστηκε μια στρατιωτική κηδεία που συμμετείχαν και οι γείτονές τους. Οι δύο οικογένειες ζήτησαν την τοποθέτηση της αγγλικής σημαίας δίπλα στην γαλλική πάνω στα φέρετρά τους και η επιθυμία τους τηρήθηκε.

 

Γαλλικά πλοία που ήταν σε διάφορα άλλα μέρη όπως το γαλλικό αεροπλανοφόρο και ελαφρά καταδρομικά που ήταν στις γαλλικές Δυτικές Ινδίες παροπλίστηκαν έπειτα από παρατεταμένες διαπραγματεύσεις.

 

Στις 4/7/1940 ο Ουίνστον Τσώρτσιλ περιέγραψε στην Βρετανική βουλή αυτά που έγιναν με τον Γαλλικό στόλο, η βουλή άκουσε με προσοχή την ομιλία του και στο τέλος όλοι σηκώθηκαν όρθιοι (συμπεριλαμβανομένων και των αντιπολιτευτικών βουλευτών) και τον επευφήμησαν για πολλή ώρα

 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το γαλλικό θωρηκτό Βρετάνη  καιόμενο μετά βολές του βρετανικού ναυτικού. Η φωτογραφία είναι λίγες  στιγμές πριν από την έκρηξη του, αποτέλεσμα της οποίας θα είναι ο θάνατος περίπου 1.000 Γάλλων ναυτών από τους 1.300 που σκοτώθηκαν την  3η Ιουλίου 1940.







ΑΥΤΟΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΥΛΟΝΗ

 

 

Ο Χίτλερ δεν "ενόχλησε" το Γαλλικό στόλο που βρισκόταν στην Τουλόν και περιλάμβανε περίπου 135 σκάφη κάθε τύπου, από τα οποία 80 ήταν πολεμικά σκάφη ανοικτής θαλάσσης. Στο διάστημα 1940 - 1942 τα σκάφη δεν κινήθηκαν καθόλου, αλλά γίνονταν σε αυτά συντηρήσεις, επισκευές και ορισμένες μετατροπές, ενώ κάποια βρίσκονταν και σε φάσεις παροπλισμού. Επικεφαλής του Γαλλικού Ναυαρχείου στην Κυβέρνηση του Βισύ ήταν ο Αντιναύαρχος Φρανσουά Νταρλάν (François Darlan). Διοικητής του Στόλου ανοικτής θαλάσσης ήταν ο ναύαρχος Ζαν ντε Λαμπόρντ (Jean de Laborde), ναυτικός με τίτλο ευγενείας, φανατικά αντιβρετανός, ενώ Διοικητής του ναυστάθμου ήταν ο υποναύαρχος Αντρέ Μαρκίς (Andre Marquis). Ο ντε Λαμπόρντ έχει αντιζηλίες με τον άμεσο προϊστάμενό του Νταρλάν, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Αυτό το γνώριζε ο Πεταίν, ο οποίος διόρισε τον ντε Λαμπόρντ στη θέση αυτή ακριβώς γι' αυτό το λόγο: Ο πολιτικός έλεγχος του στόλου θα ήταν ευκολότερος αν λόγο γι' αυτόν είχαν δύο αντίζηλοι ναύαρχοι.[26] Όσο για τον Μαρκίς, αυτός θεωρούσε τον εαυτό του υφιστάμενο και δεν πήρε καμία απολύτως πρωτοβουλία.

 

 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Γερμανός βλέπει τα γαλλικά πλοία στην Τουλόνη που τα αυτοβύθισαν οι Γάλλοι.
 

 

 

Ο Νταρλάν έχει δώσει σαφείς εντολές στον ντε Λαμπόρντ: Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει τα γαλλικά σκάφη να πέσουν σε χέρια διαφορετικά από γαλλικά. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατό τα σκάφη να παραμείνουν υπό γαλλική κατοχή, έπρεπε να αυτοβυθιστούν. Ο ντε Λαμπόρντ, πιστεύοντας ότι οι κυριότεροι διεκδικητές των γαλλικών σκαφών ήταν οι Βρετανοί, οργάνωσε άριστα τόσο την εγκατάσταση των μηχανισμών αυτοβύθισης όσο και την εκπαίδευση των πληρωμάτων για το σκοπό αυτό. Εκτελούνται σε τακτική βάση ασκήσεις και στα πληρώματα έχει εδραιωθεί η βεβαιότητα της αυτοβύθισης.

 

Στις αρχές Νοεμβρίου οι Σύμμαχοι αποβιβάζονται στη Βόρεια Αφρική ("Επιχείρηση Πυρσός", Operation Torch). Ο Χίτλερ παίρνει την απόφαση να τελειώνει με ό,τι αξιόμαχο έχει απομείνει από τη Γαλλία: Διατάσσει μια μεραρχία να καταλάβει το Ναύσταθμο και τα σκάφη που βρίσκονται εκεί. Η μεραρχία φθάνει στην Τουλόν σχετικά αθόρυβα, στις 27 Νοεμβρίου 1942, εξουδετερώνει τις φρουρές του Ναυστάθμου, εκτός από μία, που στέλνει μήνυμα στον ντε Λαμπόρντ. Αυτός βρίσκεται αρχικά σε δίλημμα, αλλά υπακούει στις διαταγές του Νταρλάν: Από το "Στρασβούργο" εκπέμπει - έστω και την τελευταία στιγμή - τη διαταγή αυτοβύθισης, η οποία εκτελείται αριστοτεχνικά. Σε λιγότερο από δέκα λεπτά, το καμάρι της Τουλόν, ο νεότευκτος Γαλλικός στόλος καταλήγει μια μάζα από παλιοσίδερα.

 

 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο γαλλικός στόλος στην Τουλόνη.


 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ του Ουίνστον Τσώρτσιλ εκδόσεις ΓΚΟΒΟΣΤΗ

«The Role of General Weygand» του Jacques Weygand
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...