Κυριακή 31 Ιουλίου 2011

ΔΙΚΗ ΣΤΗΝ ΛΑΜΙΑ

Στο τέλος του 19ου αιώνα έγινε μια δίκη στην Λαμία για ενα θέμα χρηματισμού και διαφθοράς, την παρακολούθησε ο Caston Deschamps και την περιέγραψε, εκπλήσσει πως αυτός ο Γάλλος περιηγητής κατάλαβε σε βάθος και την επαρχιακή δικαιοσύνη αλλά και γενικότερες διαπροσωπικές σχέσεις των παραγόντων της, είναι βέβαιο ότι όποιος διαβάσει τις αφηγήσεις του αντιλαμβάνεται ότι απεικονίζει με ακρίβεια την ελληνική πραγματικότητα.





«Παρακολούθησαν, στην Φθιώτιδα, μια δίκη με μεγάλη απήχηση. Το Κακουργιοδικείο της Λαμίας έχει αναλάβει να εξετάσει τη διαγωγή ολόκληρου του προσωπικού των Τελωνείων του Πειραιά. Στην Ελλάδα ο νόμος επιβάλλει οι κατηγορούμενοι να δικάζονται πάντα σε διαφορετικό τόπο από εκείνον όπου συνελήφθησαν. Καθώς οι κάτοικοι μιας επαρχίας είναι, σχεδόν όλοι, συγγενείς ή φίλοι, ο νομοθέτης φοβήθηκε μήπως το οικογενειακό πνεύμα υπερισχύσει, στην ψυχή των ενόρκων, εις βάρος της δικαιοσύνης. Ο Σόλων, που γνώριζε καλά τη χώρα του, είχε εγκρίνει το σοφό αυτό μέτρο.


Οι ένορκοι της Λαμίας είχαν κληρωθεί λίγο πολύ από παντού. Υπήρχε η ελπίδα ότι η συνείδηση των νησιωτών, ενωμένη με τη συνείδηση των Ελλήνων της ηπειρωτικής Ελλάδας, θα έδινε έναν μέσον όρο εντελώς αμερόληπτο και αρκετά φερέγγυο σε ενδεχόμενες απόπειρες απάτης και δωροδοκίας. Αυτοί οι ένορκοι με τα τόσο διαφορετικά γλωσσικά ιδιώματα πραγματικά εκδήλωσαν ζωηρότατη επιθυμία να εφαρμόσουν στους ενόχους την αυστηρότητα των δικαίων νόμων.


Οι συνεδρίες έγιναν σε μια μεγάλη τετράγωνη ασβεστωμένη αίθουσα, που μύριζε έντονα φουστανέλα. Στον τοίχο του βάθους, μια χρωμολιθογραφία αυστριακής κατασκευής , καδραρισμένη με τέσσερα ξύλινα ραβδάκια, απεικόνιζε τον βασιλέα Γεώργιο.




Ο πρόεδρος καθόταν πίσω από ένα είδος πάγκου, που έμοιαζε αρκετά με αυτόν των δικών μας δικαστηρίων. Ήταν κοντός, καστανός, αξύριστος, με εύθυμη και καλοσυνάτη όψη. Οι δύο πάρεδροι, αντίθετα προς ότι συνηθίζουν οι δικαστές μας, δεν κοιμούνταν. Ίσα ίσα, δεν σταματούσαν να κουνιούνται και παρηγορούνταν για τη σιωπή τους κάνοντας χειρονομίες.


Οι κατηγορούμενοι περιτριγυρισμένοι από αστυφύλακες σε επιφυλακή, ήταν πάρα πολλοί. Ο σημαντικότερος απ όλους ήταν ένας ψηλός γέροντας με λευκή γενειάδα, όψη αστού και προσεκτικά κουμπωμένη μαύρη ρεντιγκότα. Οι υπόλοιποι, προφανώς υφιστάμενοι, είχαν συνηθισμένα ρούχα, ύπουλες φυσιογνωμίες και πάσχιζαν να ρίξουν στον γέροντα όλο το βάρος των αδικημάτων τους.


Η αποδεικτική διαδικασία κράτησε πάρα πολύ. Ο πρόεδρος έπρεπε να παλέψει επιδέξια με τους ξύπνιους λεβέντες, που έπαιζαν στα δάκτυλα την πρακτική του συλλογισμού και ήταν ειδικοί στα κατορθώματα της λογικής. Κάποιες φορές, ο άξιος αυτός άνθρωπος έχανε την υπομονή του και έκανε στους θρασείς συνομιλητές του απότομες ερωτήσεις που εντυπωσίαζαν με την ορθή τους σύνταξη και την πετυχημένη επιλογή των εκφράσεων.


Η διαδικασία αυτή κράτησε τρεις μέρες. Ολόκληρη η Λαμία ήταν σε κατάσταση αναμονής. Οι μάρτυρες που εκκλήθηκαν από το δικαστήριο ήταν δημοφιλείς και περιζήτητοι στα καφενεία και δεν αντιστέκονταν στον πειρασμό να ανταλλάξουν λίγα ποτηράκια ρακή με εκμυστηρεύσεις στις οποίες προσπαθούσαν να δώσουν σπουδαιότητα.

Τέλος ο εισαγγελέας πήρε τον λόγο. Μίλησε πολύ καλά, χωρίς να φοβάται τις απειλές που είχε δεχθεί και τα τρομερά αντίποινα που του είχαν αναγγείλει οι οικογένειες των υποδίκων. Ένοιωθε την υποστήριξη του τότε πρωθυπουργού κ Τρικούπη. Η κυβέρνηση ήθελε να τελειώνει μια και καλή με τις κλεψιές και τις λεηλασίες, που απειλούσαν να μειώσουν την Ελλάδα στα μάτια της Ευρώπης. Ο εισαγγελέας ζήτησε, με πολύ κουράγιο, την επιβολή της μεγίστης ποινής.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :
Ο τσοπάνης με το λάγιο αρνί στους ώμους του και την γκλίτσα του στις αρχές του 1900.




Οι ένορκοι συνεδρίασαν για δώδεκα ώρες, μελέτησαν ένα τεράστιο ερωτηματολόγιο και βγήκαν με μια αυστηρή ετυμηγορία από την αίθουσα συσκέψεων όπου είχαν κλειστεί. Ο γενικός διευθυντής των Τελωνείων κρίθηκε ένοχος για κατάχρηση δημοσίων χρημάτων και καταδικάστηκε σε πολλά χρόνια φυλάκισης. Οι ένοχοι ξαναοδηγήθηκαν στη φυλακή τους με ισχυρή αστυνομική συνοδεία, ανάμεσα στον κάπως έκπληκτο κόσμο: Πήραν τόσο στα σοβαρά παραπτώματα που μέχρι τότε περνούσαν για πταίσματα; Όμως ο διευθυντής των Τελωνείων ήταν ταυτόχρονα, πολιτική προσωπικότητα. Πιθανότατα η πρώτη φροντίδα της κυβέρνησης που διαδέχτηκε τον κ Τρικούπη ήταν να ανοίξει το κελί του και να του δώσει προαγωγή.».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

- Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ του Caston Deschamps εκδόσεις ΒΗΜΑ περιηγήσεις

Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

ΠΩΣ ΤΟ ΛΕΜΕ ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΑ

την τρίζει την όπισθεν.

τα βερνικώνει τα φασόλια.

τα κουνάει τα ζάρια.

τα λέει τα κάλαντα.

τα τραβάει τα βυζιά της πεταλούδας.

τη βάζει τη κάλτσα στο συρτάρι.

τη γαργαλάει την μπάμια.

τη γυαλίζει την κάννη.

τη γυρνάει τη μπετονιέρα.

τη ζευγαρώνει την κάλτσα.

τη μαδάει τη μαργαρίτα.

τη μαδάει την παπαρούνα.

τη μαρκαλίζει την κατσίκα.

τη ρυθμίζει την ένταση.

τη σουρώνει την κουρτίνα.

τη σουρώνει την ψαρόσουπα.

τη στύβει την αντσούγια.

τη φυσάει την σούπα.

τη χαλαρώνει τη βαλβίδα.

την αδειάζει την μπομπονιέρα.

την ανοίγει την πίσω πόρτα.

την ζουπάει την κέτσαπ.

την καβουρδίζει την καραμέλα.

την καθαρίζει την οδοντόβουρτσα.

την καίει τη βάτα.

την καρφώνει την μπαγλαντόπηχα.

την καρφώνει την τσιμούχα.

την κομποζάρει την πολυθρόνα.

την κουνάει την αχλαδιά.

την κουνάει την καμπάνα.

την κρατάει την τιάρα.

την κυνηγάει την πέρδικα.

την ματσακονιάζει τη βάρκα.

την ξελεπιάζει την ζαργάνα.

την ξεφλουδίζει τη μπανάνα.

την ξυρίζει τη μασχάλη.

την οπισθογραφεί την επιταγή.

την παριστάνει τη μπασκέτα.

την παριστάνει τη σκούπα.

την πλένει την εξωλέμβιο.

την τζαγκουρνάει την πεύκα.

την τινάζει την βερικοκιά.

την τυπώνει τη σελίδα.

τις βλέπει τις ειδήσεις των 8.

τις γυρίζει τις μπριζόλες.

τις μαζεύει τις ελιές.

τις παίζει τις χορδές.

το αλατίζει το γιαούρτι.

το αρμέγει το φίδι.

το βάζει το βέλος στη φαρέτρα.

το βάζει το καλαμάκι στο φραπέ.

το βάζει το ταψί στο φούρνο.

το βγάζει το καπέλο.

το βιδώνει το τιρμπουσόν.

το γρασάρει το ρουλεμάν.

το γυαλίζει το πόμολο.

το γυαλίζει το σκαρπίνι.

το γυαλίζει το φυνιστρίνι.

το δαγκώνει το αντίδωρο.

το δαγκώνει το μαξιλάρι.

το δένει το μπουρνούζι.

το δίνει το μπουρμπουάρ.

το διπλώνει το σεντόνι.

το εξαερώνει το καλοριφέρ.

το ευλογάει το γένι.

το ζυμώνει το μπιφτέκι.

το καβουρδίζει το φιστίκι.

το κανελώνει το ριζόγαλο.

το καταπίνει το κουκούτσι.

το κουνάει το μίλκο.

το κουρδίζει το ρολόι.

το κρατάει το δόρυ.

το κρεμώνει το γαλακτομπούρεκο.

το κρύβει το σαλάμι.

το λαδώνει το σασμάν.

το λαδώνει το τηγάνι.

το λερώνει το πουκάμισο.

το μαζεύει το λάστιχο.

το μακιγιάρει το μπαρμπουνάκι.

το μασουλάει το τουλουμπάκι.

το μαστιγώνει το δελφίνι.

το ματώνει το γόνατο.

το μελώνει το παστέλι.

το ξεβγάζει το πινέλο.

το ξεπλένει το μαρούλι.

το ξύνει το μολύβι.

το ξυρίζει το ακτινίδιο.




το πάει σούζα το τρίκυκλο.

το πάει το γράμμα.

το παρκάρει το μηχανάκι.

το πατάει το γκαζι.

το πεταλώνει το μυρμήγκι.

το πιπιλίζει το καλαμάκι.

το πλάθει το σουτζουκάκι.

το πνίγει το κουνέλι.

το ρουφάει το μύδι.

το σηκώνει το σακάκι.

το σηκώνει το χειρόφρενο.

το σκουπίζει το μπαλκόνι.

το στρώνει το σεντόνι.

το στύβει το λεμόνι.

το σφίγγει το καπάκι.

το σφίγγει το μπουλόνι.

το σφουγγαρίζει το κατάστρωμα.

το τεντώνει το σεντόνι.

το τινάζει το χαλί.

το τραβάει το καζανάκι.

το τρίβει το πιπέρι.

το τσουλάει το διφραγκάκι.

το τυλίγει το καλώδιο.

το φοράει το περουκίνι.

το φτύνει το κουκούτσι.

το φυσάει το αχνιστό.

το φυσάει το καλάμι.

το χαϊδεύει το τριζόνι.






το χαστουκίζει το δελφίνι.

το χορεύει το λάτιν.

το ψέλνει το ευαγγέλιο.

το ψήνει το μπιφτέκι (κι από τις δυο μεριές).

τον αδειάζει το σκουπιδοτενεκέ.

τον απλώνει τον τραχανά.

τον αχνίζει τον κουραμπιέ.

τον βάζει τον φορτιστή στην πρίζα.

τον βαφτίζει τον Αλβανό.

τον βοσκάει τον κένταυρο.

τον βουτάει τον κολιό στο ξύδι.

τον γυαλίζει τον αστακό.

τον ζωγραφίζει τον πίνακα.

τον κάνει τον σημαιοφόρο.

τον μπουγελώνει τον παπαγάλο.

τον ντραλονάρει τον καναπέ.

τον ξεπατώνει τον αργαλειό.

τον ξηλώνει τον καβάλο.

τον πάει καλά τον σκαραβαίο.

τον πάει τον απορροφητήρα.

τον παλουκώνει τον δράκουλα.

τον πασπαλίζει τον κουραμπιέ.

τον πνίγει τον ιππόκαμπο.

τον στρίβει τον ντολμά.

τον τσουρουφλίζει τον αστακό.

τον φεσώνει τον περιπτερά.

τον φτύνει τον ταραμά.

Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΝΤΟΚΕΡΑΣΙΑΣ

Μεγάλο πρόβλημα του Εθνικού Στρατού υπήρξε η διάβρωσή του από ΕΑΜικά στοιχεία, τα οποία πριν αρχίσουν οι εκκαθαρίσεις στο στράτευμα, στην κυριολεξία έλεγχαν το στράτευμα και θα μπορούσαν αν το είχαν αντιληφτεί έγκαιρα να αλώσουν το κράτος με μια συντονισμένη ενέργεια που θα διάλυε τον στρατό, οι δυνατότητες αυτές της Αριστεράς φάνηκα στα γεγονότα της Ποντοκερασιάς το 1946.


Ιδού πως παρουσιάζει τα γεγονότα ο υποστράτηγος Δ Ζαφειρόπουλος :

«Κατά τον Ιούλιον του 1946 , ότε ανεκαλύφτησαν τα στασιαστικά κινήματα εις την Ταξιαρχίαν της Κοζάνης, υπήρχεν αδυναμία επιβολής της τάξεως και ο συμμοριτισμός, εάν το αντιλαμβάνετο, είχε την δυνατότητα να κυριαρχήση εφ ολοκλήρου της περιοχής, από Θεσσαλίας και βορειότερον μέχρι των συνόρων. Η κρίσιμος αυτή κατάστασις ταχέως παρήλθε λόγω εξαιρετικών μέτρων , άτινα ελήφθησαν υπό της Διοικήσεως του Β Σ Στρατού, και άτινα εξήρχοντο του πλαισίου της νομιμότητος, δεδομένου ότι και ο συμμοριτισμός ήτο εκτός Νόμου».



Το Μάιο του 1946 άρχισε η συστηματική εκκαθάριση του στρατού και η απομάκρυνση από τις μάχιμες μονάδες όσων ήταν επισημασμένοι αριστεροί, πολλοί απολύθηκαν και άλλοι δημιούργησαν άοπλα τμήματα Σκαπανέων, τα οποία στην αρχή τα έστειλαν στην Κρήτη, ταυτόχρονα εφαρμόστηκε σύστημα κατάταξης με ατομικές προσκλήσεις. Αυτό όμως που έκανε επιτακτικό την ολοκλήρωση των διαδικασιών της εκκαθάρισης αποτελούν τα γεγονότα της 5ης Ιουλίου 1946 στο χωριό των Ποντίων του Κιλκίς, την Ποντοκερασιά που απείχε μόλις 25 χιλιόμετρα από το Κιλκίς και ήταν πολύ κοντά στα Γιουγκοσλαβικά σύνορα.



Στο χωριό αυτό καταυλιζόταν ένας λόχος του στρατού και σε αυτόν τον λόχο γίνηκε η αντικατάσταση του διοικητή του, έφτασε λοιπόν ο νέος διοικητής ο λοχαγός Στεφάνου, ο προκάτοχος λοχαγός απουσίαζε και τον λοχαγό Στεφάνου υποδέχτηκε ο εποπτεύων δεκανέας Σκαντζέλης.


Το βράδυ της 4ης προς 5η Ιουλίου ο λοχαγός Στεφάνου έπεσε κουρασμένος να κοιμηθεί και μη γνωρίζοντας άλλο στο λόχο άφησε επιλοχεύοντα τον Σκαντζέλη, στο χωρίο Ποντοκερασία αλλά και στον λόχο υπήρχαν όμως ισχυρές ΕΑΜικές οργανώσεις πράγμα που αγνοούσε ο λοχαγός Στεφάνου, οι ΕΑΜικές αυτές οργανώσεις βρισκόντουσαν σε στενή επαφή με τις ανταρτικές ομάδες της περιοχής, οι αντάρτες λοιπόν αποφάσισαν να διαλύσουν τον λόχο και σαν χρόνο δράσης τους επέλεξαν ακριβώς αυτή την νύχτα της αλλαγής διοίκησης στο λόχο.


Στις 3.30 ο λοχαγός Στεφάνου ξύπνησε έκπληκτος από παράξενους θορύβους από κραυγές, τενεκεδοκρουσίες, ιαχές και ΕΑΜικά συνθήματα, ο αγουροξυπνημένος λοχαγός είδε μια μεγάλη μάζα ανθρώπων από τους χωρικούς της Ποντοκερασιάς να τρέχουν στον καταυλισμό με πυρσούς και φανάρια, πρωτοπορία αυτής της μάζας ήταν γυναικόπαιδα, ο λόχος άρπαξε τα όπλα, αλλά η μάζα καλούσε τους φαντάρους «να ενωθούν με τον λαό και να χτυπήσουν τους φασίστες αξιωματικούς» και στην συνέχεια όρμησαν με πέτρες, ενώ ο λοχαγός Στεφάνου είχε επικεντρώσει την προσοχή του στην λαϊκή αυτή επίθεση, εκδηλώθηκε επίθεση ανταρτών.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ με πρωτοσέλιδο εκτελέσεων.


Έτσι πια το μέτωπο που έπρεπε να αντιμετωπίσουν ήταν οι ένοπλοι αντάρτες, διέταξε λοιπόν τον δεκανέα Σκαντζέλη να μαζέψει τους καλύτερους άνδρες και να ετοιμαστεί αντεπίθεση, ο δεκανέας Σκαντζέλης έφερε πράγματι μια ομάδα πάνοπλους στρατιώτες και όταν ο λοχαγός διέταξε «πυρ», τότε ο επιλοχεύων και οι άντρες σήκωσαν τα όπλα και έβαλαν κατά του λοχαγού και των αξιωματικών, ο δεκανέας Σκαντζέλης ήταν ο γραμματέας της ΕΑΜικής οργάνωσης του λόχου.


Έτσι βρέθηκε ο λοχαγός Στεφάνου βαλλόμενος από τους αντάρτες και τους ΕΑΜίτες του λόχου και ταυτόχρονα πετροβολούμενος από τους χωρικούς. Με δέκα από τους άνδρες του λόχου του ενήργησε έξοδο και κατάφερε να φτάσει στο Κιλκίς τραυματισμένος, ενώ στην Ποντοκερασία οι αντάρτες και οι χωρικοί κατέλαβαν τον καταυλισμό τον οποίο και έκαψαν. Επτά στρατιώτες έπεσαν νεκροί, σαράντα υπό τον ανθυπίατρο θέλοντας μη θέλοντας ακολούθησαν τους αντάρτες και οι υπόλοιποι σκόρπισαν στα βουνά, είχαμε δηλαδή πλήρη καταστροφή του λόχου.

Στο Κιλκίς τώρα η διοίκηση πληροφορήθηκε τα συμβάντα από τον λοχαγό Στεφάνου και έδρασαν κεραυνοβόλα, στρατιωτικά τμήματα και χωροφυλακή, χτύπησαν τους αντάρτες και τους στρατιώτες που τους ακολουθούσαν και τους καταδίωξαν, συνέλαβαν όμως τον δεκανέα Σκαντζέλης και δεκαπέντε φυγάδες στρατιώτες, ταυτόχρονα έπιασαν τους χωρικούς που πήραν μέρος στην επίθεση κατά του λόχου, οι χωρικοί είχαν για αρχηγό τον δάσκαλο του χωριού.


Στις 9-11 Αυγούστου έγινε η δίκη τους στο στρατοδικείο του Κιλκίς, ο Σκαντζέλης, ο δάσκαλος και πέντε στρατιώτες και πέντε χωρικοί καταδικάστηκαν σε θάνατο, δεκατέσσερις χωρικοί (και μια γυναίκα), ένας λοχίας και δύο στρατιώτες σε ισόβια δεσμά. Το πρωί της 16ης Αυγούστου οι θανατοποινίτες εκτελέστηκαν έξω από το Κιλκίς.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Αγρότης της Β Ελλάδος στην περίοδο του Εμφυλίου, οργώνει με παραδοσιακό άροτρο το χωράφι του. Εξαθλίωση και Εμφύλιος....



Τα γεγονότα της Ποντοκερασιάς έδωσαν το έναυσμα επαγρύπνησης και αυστηρότητας, τον Ιούλιο στην περιοχή Κοζάνης που είχαν την έδρα τους οι 21η 41η και 42η ταξιαρχία έγιναν μαζικές συλλήψεις στρατιωτών, σαν πρόσχημα ήταν ότι σχεδιαζόταν στάση, έτσι συνελήφθησαν 300 οπλίτες σαν κύριοι αυτουργοί και 1.500 αφοπλίστηκαν, δεκάδες καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλοι με βαριές ποινές και αρκετοί εκτελέστηκαν. Η εκκαθάριση επεκτάθηκε σε πολλές μονάδες, οι συλληφθέντες αποτέλεσαν τους πρώτους σκαπανείς στην Μακρόνησο.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ


- ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ του Σ Ν Γρηγοριάδη εκδόσεις ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
- ΑΝΤΙΣΥΜΜΟΡΙΑΚΟΣ ΑΓΩΝ του Δ Ζαφειρόπουλου

Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011

ΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ

Στις 12 Αυγούστου 1832 επισπεύτηκε την Βουλή στο Ναύπλιο ο Λαμαρτίνος είναι ας δούμε πως την περιγράφει:



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η πρώτη Βουλή των Ελλήνων στο Ναύπλιο.

« Η αίθουσα είναι ένα ξύλινο υπόστεγο, οι τοίχοι και η στέγη είναι φτιαγμένα από σανίδες έλατου που χάσκον, οι βουλευτές κάθονται σε ψηλούς πάγκους, ολόγυρα σ ένα αλώνι από άμμο και μιλούν από την θέση τους. Καθόμαστε σε έναν χώρο από πέτρες στην είσοδο της αίθουσας , για να τους δούμε που θα ρχονται.

Καταφτάνουν ο ένας ύστερα από τον άλλον, καβάλα στο άλογο, και με συνοδεία μεγαλύτερη ή μικρότερη ανάλογα με τη σπουδαιότητα του αρχηγού. Ο βουλευτής ξεπεζεύει , ενώ τα παλικάρια του, αρματωμένα με θαυμάσια όπλα, μαζεύονται λίγο πιο πέρα σ έναν μικρό χώρο που περιβάλλει την αίθουσα. Αυτός ο χώρος μοιάζει με στρατόπεδο ή με καραβάνι.

Το ύφος των βουλευτών είναι αρειμάνιο και αγέρωχο, μιλούν δίχως να μπερδεύουν τα λόγια τους, χωρίς διακοπές, με φωνή συγκινημένη αλλά σταθερή, μετρημένη και αρμονική. Δεν έχουν καμιά σχέση με εκείνα τα άγρια, απωθητικά πρόσωπα που είδαμε στους δρόμους του Ναυπλίου, είναι οι αρχηγοί ενός ηρωικού λαού, οι οποίοι κρατούν ακόμα στο χέρι το ντουφέκι ή το σπαθί που χρησιμοποιούσαν λίγο νωρίτερα για να τον απελευθερώσουν, και τώρα συζητούν όλοι μαζί για να βρουν τον τρόπο που θα εξασφαλίσει την εδραίωση της ελευθερίας τους. Το κοινοβούλιο τους είναι πολεμικό συμβούλιο.


Δεν θα μπορούσε κανείς να φανταστεί τίποτα πιο απλό και συνάμα πιο επιβλητικό από το θέαμα αυτού του οπλισμένου έθνους που συζητάει πάνω στα ερείπια της πατρίδας του, κάτω από έναν σανιδένιο θόλο ο οποίος υψώνεται καταμεσής στα χωράφια, ενώ οι στρατιώτες γυαλίζουν τα άρματά τους στην είσοδο αυτής της συγκλήτου και τα άλογα χλιμιντρίζουν ανυπομονώντας να ξαναπάρουν τα μονοπάτια των βουνών.


Ανάμεσα στους αρχηγούς συναντάς θαυμάσια πρόσωπα, ωραία, έξυπνα ηρωικά: είναι οι βουνίσιοι.

Αναγνωρίζεις εύκολα τους Έλληνες νησιώτες εμπόρους από τα θηλυπρεπέστερα χαρακτηρίστηκα τους, από την καπατσοσύνη που εκφράζει η φυσιογνωμία τους. Το εμπόριο και το καθισιό μέσα στις πόλεις αφαίρεσαν από το πρόσωπό τους κάθε ευγένεια και δύναμη, για να αποτυπώσουν τη σφραγίδα της χυδαίας επιτηδειότητας και της πονηριάς που τους χαρακτηρίζει.»



 
Εντύπωση όμως η Βουλή του Ναυπλίου προξένησε και στον κόμη ντ Εστουρμέλ έλεγε :


«Θυμάμαι για καιρό την εντύπωση που μου προξένησε η βουλή των αντιπροσώπων τους , που οι παράλογες προτάσεις διαδέχονταν η μια την άλλη και όπου η λεηλασία βρισκόταν τόσο στην ημερήσια διάταξη, ώστε το Ναύπλιο απειλήθηκε από τους ληστές που είχαν στην ακολουθία τους οι βουλευτές αυτοί….

Δεν είδα λοιπόν τίποτα που να προκαλεί τον θαυμασμό, αλλά πολλούς ανθρώπους διατεθειμένους να παραβιάσουν τις πόρτες και τις κλειδαριές, να βιάσουν και να κλέψουν πράγμα που έχουν κάνει στο Μεσολόγγι…..»




ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ



- ΤΡΕΙΣ ΓΑΛΛΟΙ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ εκδόσεις ΒΗΜΑ περιηγήσεις
- ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΕΣ του Παν Μουλλά

Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

ΑΛΒΑΝΟΜΑΝΙΑΤΕΣ

Στη περίοδο του εξισλαμισμού των Αλβανών, οι τούρκοι άρχισαν να εγκαθιστούν τους Αλβανούς σε οχυρές θέσεις και τους έδωσαν αστυνομικά καθήκοντα επί των Ελλήνων.






Σε μια φύσει οχυρά περιοχή του ανατολικού Ταϋγέτου την Μπουρδούνια (Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι όπως σε πολλά ιστορικά κείμενά του αναφέρει ο αείμνηστος Καψάλης στα Μπαδουνοχώρια ανήκει το Δαφνί, Τάραψα, Πετρίνα, Γοράνοι κ.τ.λ) αλλά και όπως αναφέρει ο Νικήτας Νηφάκης όχι ως Μπαρδουνοχώρια, στην έμμετρη «Ιστορία της Μάνης όλης», στίχοι 101-108: «…Ετούτα είναι της Μηλιάς τα δυτικά χωρία, τα άλλα είναι βορεινά στη μεσιανή μερία. Μπροστά είν' η Καστάνιτζα, στις μάχες ξακουσμένη και στην Τουρκίαν ακούεται, ας είν' και μεθυσμένη. Το Σελεγούδι το πτωχό, τα Κόκκινα Λουρία, ο Άγιος Νικόλαος και άλλα δυο χωρία Μαλτζίνα λέγεται το εν, Αρχοντικόν το άλλο και έως εδώ σώνονται, δεν είναι πλέον άλλο.».



Όλα τα Μπαρδουνοχώρια κατά τον Γ. Δ. Καψάλη (Μεγ. Ελλ. Εγκυκλ. τόμ. ΙΖ΄, σελ. 512) είναι τα εξής: Καστάνια, Σελεγούδι, Ποτάμι, Παλιά Μπαρδούνια (ή Μποσινέϊκα), Τσεσφίνα (Δεσφίνα), Άγιος Νικόλαος, Κόκκινα Λουριά, Μαλιτσίνα (Μέλισσα), Αρχοντικό, Κάστρο της Μπαρδούνιας (αυτό επί τουρκοκρατίας κυρίως το κατείχαν οι Μπαρδουνιώτες Τουρκαλβανοί), Σίνα, Στροντζά (Προσήλιον), Ρόζοβα (Λεμονιά), Ζελίνα (Μελιτίνη), Τσέρια (Αγία Μαρίνα), Άρνα, Κοτσατίνα (Σπαρτιά), Γόλα (μονή από Έλληνες μοναχούς), Γοράνοι, Πυλοβίτσα (Πολοβίτσα), Κουρτσούνα (Βασιλική), Λιαντίνα, Ποταμιά, Πρίτσα (Παλαιόβρυση), Τάραψα, Πετρίνα. Μετά το 1821 δεν έμεινε ούτε ένας Τουρκαλβανός. Το 1835 ανήκαν στους δήμους Μελιτίνης και Φελίας, και εν μέρει στων Κροκεών. Από το 1912 χωρίσθηκαν σε κοινότητες και από το 1998 άλλα ανήκουν στον δήμο Σμήνους και άλλα στον δήμο Φάριδος.


Εδώ εγκατέστησαν λοιπόν μια πολεμική αλβανική φάρα, αυτοί λοιπόν έκτισαν 46 πύργους (το πιο περίφημο κάστρο ήταν στον Άγιο Νικόλαο, που ονομάστηκε Κάστρο της Μπαρδούνιας) και είχαν υπό τον έλεγχό τους τα γύρω χωριά τα λεγόμενα Μπαρδουνοχώρια. (Φρατζής τομ Α σε΄433-437)

 


Η Μπαρδουνιά γειτόνευε με την Μάνη (Τα χωριά που λέγονται Μπαρδουνοχώρια πήραν το όνομα από το ποτάμι Μπαρδούνια, το οποίο πηγάζει από τις πηγές της Αγίας Μαρίνας (Τσέρια) Μελιτίνης και χύνεται στον κάμπο του Μαυροβουνίου στο Γύθειο) και οι Τουρκομπαρδουνιώτες σκοπό είχαν τον στρατιωτικό έλεγχο των Μανιατών. Ο συνεχείς πόλεμος των Μανιατών με τους Μπαρδουνιώτες ανέβασε τις πολεμικές ικανότητες και των δύο .


Τα Μπαρδουνοχώρια ενισχυόταν διαρκώς με αλβανικό πληθυσμό από τους τούρκους, οι αλβανοί αυτοί ερχόντουσαν από τον Βορρά.


Οι Μπαρδουνιώτες ήταν οι φοβερότεροι διώκτες των Χριστιανών, εδώ γίνηκαν πολλές μάχες όπως η μάχη της Καστάνιας (1780), όπου σκοτώθηκαν ο καπετάνιος Παναγιώταρος Βενετσανάκης και Κωνσταντής Κολοκοτρώνης, πατέρας του Θεόδωρου, γι αυτό η προσοχή των Ελλήνων με την έναρξη της Επανάστασης στράφηκε κατά αυτών και των Λαλαίων αλβανών.



ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ – ΗΘΗ και ΕΘΙΜΑ




Η παρουσία των αλβανών φυλάρχων στη περιοχή των Μπουρδούνιών είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μια ιδιότυπης φεουδαρχίας με οικογενειαρχικά χαρακτηρίστηκα , ο πληθυσμός σχημάτισε πυρήνες κατά οικογένειες με στόχο να διαφυλάξει ζωή, τιμή και περιουσία. Τότε άρχισαν να κτίζονται σπίτια με μορφή φρουρίων , όσο ισχυρότερη η οικογένεια τόσο και ποιο δυνατός ο πύργος, οι οικογένειες ανάπτυξαν ανταγωνισμούς που όξυναν την ήδη τεταμένη κατάσταση.


Τα ήθη ήταν βάναυσα με κορωνίδα την αναβίωση του εθίμου του μασχαλισμού. Ο Σπ Λάμπρου έχει γράψει σχετικά το βιβλίο «Το έθος του Μασχαλισμού παρά των Μανιατών των μέσων αιώνων».


Στην επικράτηση αυτού του εθίμου συνετέλεσε η κάθοδος των Μηλίγγων και Εζερίτων, οι οποίοι κουβάλησαν το βάρβαρο έθιμό των από τον Βορά.



ΚΡΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΛΒΑΝΟΥΣ



Αλλά πως ήταν τα αλβανικά φύλα που εγκαταστάθηκαν στην Μπαρδουνιά; Μια ιδέα μας δίνει ο Ν Δραγούμης στο βιβλίο του «Αναμνήσεις» (Αθήνα 1925) που μιλά για τους Αλβανούς των δήμων Δωρίου και Αυλώνος και κυρίως για τους κατοίκους του χωριού Σουλιμά……….. χαρείτε ένα λίαν αποκαλυπτικό απόσπασμα:


« ………..ούτοι είναι αχρειότεροι και κακουργότεροι των εν Αμερική Ινδών και πλέον φρικαλέοι των Δρούσων, ομιλούν την Αλβανικήν, λέγονται χριστιανοί, αλλά δεν πρεσβεύουν τίποτα ουδ έχουν ιδέαν περί θρησκείας. Δοξάζουν το κακοποιόν πνεύμα , ήτοι τον διάβολον, και κάμνουν τελετάς και θυσίας υπέρ αυτού. Συνέρχονται εις προσδιωρισμένην θέσιν δις του έτους και πριν φάγουν εξάγουν μερίδιον του διαβόλου, ένα τεμάχιον κρέατος, οίνον και άρτον και παρακαλούν αυτόν να τα δεχθή και να τους προστατεύση. Τα ααναθήματα αυτά κρεμούν εις τα δένδρα, εφ ότου ο ιερεύες λάθρα τα λαμβάνει δεχόμενος το πρόσωπον του διαβόλου. Ανταλλάσσουσι εις γυναίκας τας αδελφάς των και ο πατήρ πολλάκις λαμβάνει την γυναίκα του υιού του. Η εκκλησία δεν αναγνωρίζει τα τοιαύτα συνοικέσια, αλλ ούτε και αδιαφορεί, αρκεί ότι το συγχωρεί ο ιερεύς, προς ον δίδουν μερίδιον εκ των κλεπτομένων ζώων, τα οποία δένουν εις την εκκλησίαν.Καθιέρωσαν αγνώστους αγίους, την δε ημέραν της Πεντηκοστής αφιέρωσαν εις δόξαν αγίου Ροσαλιού μη υπάρχοντος. Καταλύουν την Μεγάλην Παρασκευήν…….. μεταλαμβάνουν δε ως ακολούθως: φονεύουν έγκυον κύνα και μεταποίουν εις κόνιν τα έμβρυα, κατά δε το Πάσχα αναμιγνύουν αυτήν μεθ ύδατος εντός του αγγείου των σκύλων (καρίτα) και εξ αυτής κύπτοντες πίνουν κυνιδόν δια να μη τους πιάση ο αφορισμός και τα δικαστήρια. Τοιαύτη είναι η μετάληψις των βαρβάρων τούτων, ο δε επίσκοπος αμηχανεί και φρίττει. Οι άνθρωποι αυτοί μετέρχονται το ληστρικόν επάγγελμα και ουδέποτε εργάζονται».

 




Ο δε Π Χρ Δούκας στο βιβλίο του «Η Σπάρτη δια μέσου των αιώνων» Ν Υόρξη 1922 γράφει :

«……….Και πολλοί μεν των συμβούλων αυτού (εννοεί τον Θ Παλαιολόγο) αντετάχθησαν εις αυτήν την πρότασιν (της καθόδου των Αλβανών) επί τω λόγω ότι τα ήθη και τα έθιμα των ξένων εκείνων δεν ήσαν όποια τα των Ελλήνων».




ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΟΥ ΜΕΡΑΚΟΥ



Στον πύργο του Δαφνίου έγινε το 1787 μια από τις μεγαλύτερες πολιορκίες και μάχες μεταξύ του περίφημου Ζαχαριά και του περιώνυμου Αλβανού αντάρτη Μεράκου.


Ο Εμίρ (Ομέρ) ή Εμιράκος και Μεράκος ( όπως τον έλεγαν οι Έλληνες), ήταν Αλβανός αξιωματικός στην υπηρεσία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, φημισμένος για την ανδρεία του και ήταν ο μόνος από άνδρες του Αλή που "επάτησε το Κακοσούλι".


Για την παλικαροσύνη του Εμιράκου υπάρχει και ένα δημοτικό που λέει:

"Είμ' Εμιράκος ξακουστός στον κόσμο ξακουσμένος
που πήγα και επάτησα Κακοσούλι
που δεν το πάτησε κανείς το πάνω Κακοσούλι…".


Ο Εμιράκος (Μεράκος) μαζί με πολλούς ακόμα Αρβανίτες ήλθε στην Πελοπόννησο διαταγή του Αλή να πολεμήσει τους Κλέφτες του Μοριά.

Κατά την αλβανική συνήθεια, σύντομα ήρθε σε αντιθέσεις και με τους Τούρκους Μπέηδες και με τον Αλή Πασά και φυσικά ανεξαρτητοποιήθηκε. Σχημάτισε δε μια συμμορία από Αρβανίτες, Τούρκους και μερικούς Έλληνες και άρχισε να ληστεύει και να εξοντώνει χωρίς να κάνει διάκριση σε Έλληνες και Τούρκους.

Ο Τούρκος διοικητής της Τριπόλεως όταν έμαθε ότι ο Μεράκος (Εμιράκος) είναι οχυρωμένος στον πύργο του Δαφνίου, ανέθεσε την κατάκτηση του πύργου στον Αμούς Αγά (Μουσάγα), ανδρείο και εξαιρετικής ομορφιάς Τούρκο αξιωματούχο που ήταν Αγάς της Μπαρδούνιας (Μελιτίνης).

Έφθασε λοιπόν ο Μουσάγας (Αμούς Αγάς ) στο Δαφνί με τους Αλβανούς Μπαρδουνιώτες και πολιόρκησε τον πύργο για να εξαναγκάσει το Μεράκο να παραδοθεί, αλλά αν και πέρασε πολύς καιρός η πολιορκία δεν είχε αποτελέσματα.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Δήμος Σμύνους, Λειτούργησε την περίοδο 1999 - 2010 καταλάμβανε έκταση 60,5 Km2 και είχε συνολικό πληθυσμό 1.917 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Έδρα του δήμου ήταν ο Άγιος Νικόλαος .

Ο δήμος περιλάμβανε μία ομάδα χωριών της βόρειας Μάνης, γνωστών ως Μπαρδουνοχώρια.





Δες τι λέει το δημοτικό τραγούδι λέει.


"Τρεις περδικούλες κάθονται μεσ' στο Δαφνί στον Πύργο
η μια τη Βίγλ' αγνάντευε κι' η άλλη την Κουρτσούνα
κι' η Τρίτη η καλλίτερη μοιρολογά και λέει:
- Θέ μου και τί να γίνεται Αυδής με το Μεράκο.
Ουδέ σε γάμο φαίνονται μαϊδέ σε πανηγύρια.
Μαϊδέ στη Μαύρη Ποταμιά πούχε το γύρισμά του.
Μας είπαν πως τους κλείσανε μεσ' στο Δαφνί στον Πύργο.
Τους πολεμά η Αφεντιά μαζί με το Μουσάγα.
Σείστηκε η Μάνη σείστηκε, σειστήκαν τα Μπαρδούνια".
Άλλο σχετικό δημοτικό τραγούδι είναι και το παρακάτω:
"Τρέμουν της Μάνης τα βουνά, τρέμουν και τα Μπαρδούνια.
Τρέμει κι' ο πύργος του Δαφνιού με τα πολλά τουφέκια.
Δεκάξη μέρες πόλεμο, δεκάξη μερονύχτια.
Δίχως ψωμί δίχως νερό και λίγα τα φυσέκια.
Τα παλληκάρια τούλεγαν, τα παλληκάρια λένε:
-Μεράκο, άει να φύγωμε να πάμε μεσ' στο κάστρο.
Να μη μας πιάσουν ζωντανούς μας σφάξουν σαν τα γίδια.
-Παιδιά μου, μη φοβόσαστε τους παλιοτουρκαλάδες".



Ο Μόρα Βαλεσής ανέθεσε στο Ζαχαριά να πάει στο Δαφνί και να επιτύχει την κατάληψη του πύργου. Ο Ζαχαριάς πήγε και μαζί με τον Μουσαγά έζωσε τον πύργο. Οι Μπέηδες της Σπάρτης ζήτησαν από τον Μουσάγα να σκοτώσει το Ζαχαριά. Με πονηριά τα παληκάρια του Ζαχαριά απέσπασαν το γράμμα των Μπέηδων που ζητούσε την δολοφονία του Ζαχαριά από τον Μουσαγά.


Τα παλικάρια επήγαν το γράμμα στο Ζαχαριά, το οποίον έγραφε τα εξής: "Τώρα που ήρθε το μανάρι στα χέρια σου, κάμε ότι μπορέσεις".


Ο Ζαχαριάς έκρυψε το γεγονός ότι γνωρίζει το σχέδιο των μπέηδων και για να απομακρύνει τα παλικάρια του από τους Τούρκους που μαζί πολιορκούσαν τον πύργο, έκανε το πιο κάτω τέχνασμα:

Ήρθε λοιπόν σε συνεννόηση με τον παπά κάποιου χωριού να έλθει να παραπονεθεί στο Ζαχαριά, ότι κάποιο από τα παλικάρια του Ζαχαριά , του έκλεψε εκατό γρόσια.

Πραγματικά ήλθε ο παπάς στο Ζαχαριά και έκανε τα παράπονά του. Και αυτός διέταξε όλους τους δικούς του ν' απομακρυνθούν από τους Τούρκους του Μουσάγα, για ν' αναγνωρίσει «δήθεν» ο παπάς τον κλέφτη. Όταν απομακρύνθηκαν όλοι οι άντρες του από τους τούρκους , ο Ζαχαριάς έδωσε διαταγή στο στρατό του να βαδίσει κατά του Μυστρά, όπου όταν έφθασε έστησε τη σημαία του.
Τότε οι Μπέηδες θορυβημένοι πήγαν «τάχατες» ( η αναγκη έγινε φιλοτιμία) να τον υποδεχθούν, αλλά τότε ο Ζαχαριάς τους έδειξε το γράμμα που είχαν στείλει στο Μουσάγα και αυτοί έμειναν αποσβολωμένοι. Τους είπε ότι πρέπει να τους "κόψει" για τη απαίσια συμπεριφορά τους.


Τους έβαλε σαν όρους ότι θα περιμένει σε κάποια περιοχή την επομένη να του παραδώσουν "τόσια φέσια, τόσα τσαρούχια, τόσες φουστανέλες, τόσα σταυρωτά γελέκια χωρίς να λείψει τρίχα".

Πουρνό πουρνό λοιπόν οι Μπέηδες πήγαν ότι τους ζήτησε ο καπετάνιος χωρίς να λείψει το παραμικρό.

Εν τω μεταξύ στο Δαφνί η πολιορκία συνεχιζόταν από τον μπαμπέση Μουσάγα, χωρίς να μπορεί να πετύχει τίποτα, για τον λόγο αυτό ο Ζαχαριάς πήρε και νέα εντολή να αλώσει με δικές του δυνάμεις το Δαφνί (χωρίς την σύμπραξη του του μουσαγά).


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Μάχη στον Πύργο του Δαφνίου το 1787



Ένα δημοτικό τραγούδι λέει:

"Σειέται ο Πύργος του Δαφνιού, όχ τα πολλά ντουφέκια.
Και στείλαν για το Ζαχαριά τον Κλέφτο Μπαρμπιτσιώτη.
Σαν άλογο χλιμίντρισε, σαν το στοιχειό βογγάει:
-Κατά μεριά να πάει η Τουρκιά, κατά μεριά οι Ρωμαίοι,
Και το Μεράκο ζωντανό στα χέρια να τον πιάστε.
-Τι λες (βρε κλέφτη *) Ζαχαριά, (βρε κλέφτη) Μπαρμπιτσιώτη,
Δεν είναι κούπες να στραγκάς, κορίτσια να φιλήσεις.
Είναι του Μέρη πόλεμος μαζί με τον Αυδούλη.
-Τώρα να ιδείτε τ' άρματα, τα κλέφτικα".


(*) Στο αυθεντικό κείμενο είναι μια υβριστική φράση , γι' αυτό αντικατεστάθη με το (βρε κλέφτη)
Υπάρχει και ένα άλλο σχετικό τραγούδι που το τραγουδούν στη Γορτυνία:


"Μάνα με καταράστηκες, βαριά κατάρα μου είπες.
Ολημερίς τον πόλεμο, το βράδυ καραούλι.
Να ήμουνα πετροπέρδικα και πετροχελιδόνι
Νάβγαινα απάνω στο Βουρλιά, αγνάντια στη Μπαρδούνια,
ν' αγνάντευα τον πόλεμο, πώς πολεμάν οι κλέφτες,
πώς πολεμάει ο Ζαχαριάς με Τούρκους Μπαρδουνιώτες.
Πέφτουν τα βόλια σα βροχή, τα σκάγια σα χαλάζι,
Και του Μεράκου μίλησε και του Μεράκου λέει:
-Εβγα, Μέρη, προσκύνησε και δώσ' και τ' άρματά σου,
έβγα γιατ' ήρθ' ο Ζαχαριάς με χίλιους πεντακόσιους.
Και ο Μέρης αποκρίθηκε μέσα από τον πύργο:
-Εγώ δεν είμαι νιόνυμφη να βγω να προσκυνήσω,
έχω συντρόφους διαλεχτούς κι'ατός μου παλληκάρι".



Και ένα τελευταίο τραγούδι περιγράφει την επίθεση του Ζαχαριά και την άλωση του πύργου:


"Τρία μπαϊράκια βγήκανε μέσα από τη Μάνη.
Τα δυό ήταν του Ζαχαριά, το άλλο του Μουσάγα.
Ο Ζαχαριάς εμίλησε και του Μουσάγα κρένει:
-Μουσάγα, φύγε από δω, Μουσάγα, τράβα χέρι.
Μουσάγας χέρι τράβηξε ο Ζαχαριάς μιλάει:
-Μεράκο, για προσκύνησε μ' όλο το νταϊφά σου,
να σου χαρίσω τη ζωή, να σ' έχω μπουλουξή μου.
-Οσο είν' ο Μέρης ζωντανός, κανείν δεν προσκυνάει.
Ζάχο, σύρε στον τόπο σου, μη χάνης τη ζωή σου.
Ο Ζαχαριάς εθύμωσε και των Κοσμίτων γράφει,
Λαγουμιτζήδες για ναρθούν, ν' ανοίξη το λαγούμι.
Και το λαγούμι άρχισαν και τώκαμαν χαζίρι.
-Μεράκο, για προσκύνησε, τι σούβαλα λαγούμι.
-Αυτά τα λένε στη Βλαχιά, τα λένε στη Μπαρμπίτσα.
Ευθύς φωτιά τους έβαλε τον Πύργο τον γυρίζει
Έν' αγκωνάρι τούμεινε… Οι Τούρκοι ευθύς φωνάζουν:
-Σε προσκυνούμε, Ζαχαριά, δούλοι σου να γενούμε".



Ο Ζαχαριάς με την βοήθεια από Κοσμίτες λαγουμιτζήδες ανατίναξε τον πύργο, ο οποίος κατέρρευσε και έμεινε μόνο η μία έπαλξή του, που διετηρήθη μέχρι το 1960. Κατά την ανατίναξη πολλοί από τους οπαδούς του Μεράκου, καθώς και ο Αυδής, σκοτώθηκαν και όσοι επέζησαν παρεδόθησαν στον Ζαχαριά αυτοί ήταν 46, τους 34 τούρκους αποκεφάλισε και τον Μεράκο και τα κεφάλια τα έστειλε στο Διβάνιον Τριπόλεως . 12 Έλληνες που ήταν στις τάξεις του Μεράκου τους κατέταξε στο στρατό του.


Ό Τούρκος Πασάς της Τριπολιτσάς όταν πήρε τα κεφάλια, έστειλε στο Ζαχαριά το εξής "μπουγιουρντί:


"Καπετάν Ζαχαριά και Δερβέν Ζαπίτη του Μοριά, έστειλες τα κεφάλια των χαϊντούτηδων και του Μεράκου και ευχαριστήθηκα, αλλά των Ρωμιών τα κεφάλια δεν μου τα έστειλες".

Ο Ζαχαριάς έστειλε την παρακάτω απάντηση:


"Ντοβλετιλή Βεζύρη Μόρα Βαλεσή της Μεγάλης Πόρτας, οι Τούρκοι είναι δικοί σας, οι Ρωμαίοι όμως είναι δικοί μου και αυτούς θα τους παιδέψω κατά το ρωμαϊκό κιτάπι (νόμο) και μη μου το κάμης φταίξιμον".

Η απάντηση αυτή έβγαλε από τα ρούχα του το Βεζύρη, ο οποίος κάλεσε τους Νικολοπουλαίους συγγενείς και συμπολεμιστές του Ζαχαριά στις μάχες κατά του Μεράκου και αφού τους καλόπιασε και τους έδωσε αξιώματα και φυσικά οικονομικά οφέλη όπως , το δικαίωμα να εισπράττουν τον χρηματικό φόρο που έπαιρνε ο Ζαχαριάς και την υπόσχεση ότι θα τους δώσει το αξίωμα του Δερβέναγα, τους είπε να σκοτώσουν τον επικίνδυνο για την εξουσία τους Ζαχαριά.


Ο Ζαχαριάς όμως εν τω μεταξύ ειδοποιήθηκε με γράμμα από τον φίλο του Κιαμήλμπεη της Κορίνθου έτσι πήρε μέτρα για να αποφύγει τον κίνδυνο και απ εκεί κει πέρα άνοιξε κανονικό πόλεμο κατά των Νικολοπουλαίων.

 




ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΜΠΑΡΔΟΥΝΙΩΝ



Οι Μπαρδουνιώτες εγκατέλειψαν την Μπαρδουνιά και κλείστηκαν στην Τρίπολη με την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης. Για να εξαναγκάσουν να φύγουν αυτοί οι επικίνδυνοι πολεμιστές χρησιμοποιήθηκε το ποιο κάτω στρατήγημα.


Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης έφτασε στο Μαραθωνήσι (Γύθειο) με 400 Μανιάτες, εκεί ήταν αραγμένα τρία επτανησιακά πλοία και τρία μανιάτικα.


Στο ένα από τα επτανησιακά πλοία ιδιοκτήτης ήταν κάποιος με το όνομα Φραγκιάς. Ο Κ Μαυρομιχάλης άρχισε με τα πλοία κανονιοβολισμούς για να τρομοκρατήσει τους Μπαρδουνιώτες, ταυτόχρονα συνέλεξε αξίνες, φτυάρια κλπ εργαλέια και τα ανέβασε με βάρκες κρυφά στα πλοία. Την δε επομένη τα έβγαλε φανερά, ώστε να τα δουν οι κατάσκοποι των Μπαρδουνιωτών και να μεταδώσουν ότι αποβιβάζεται πολεμικό υλικό που έρχεται από το εξωτερικό.


Οι τούρκοι του Γυθείου και οι αλβανοί των Μπαρδουνιών ακούγοντας τους κανονιοβολισμούς και βλέποντας να ξεφορτώνεται πολεμικό υλικό ταράχτηκαν.


Ο Κ Μαυρομιχάλης έστειλε καλοθελητές να τους καθησυχάσουν ότι οι κανονιοβολισμοί είναι από το πλοίο του Φραγκιά που ήρθε να φορτώσει βελανίδια , αυτό το γεγονός είναι που τους έβαλε σε μεγαλύτερη υποψία διότι ακούγοντας την λέξη Φραγκιά ταύτισαν με την Φραγκιά (Φράγκους) και το έβαλαν στα πόδια.


Ο Φρατζής γράφει:


«Εκ τούτου μη δόντες πλεον καιρός, άφισαν επί των τραπεζών των και τας τροφάς (ούσης ώρας γεύματος) δια να μη τους προφθάσωσιν οι Φράγκοι, και χωρίς να συλλογισθώσιν ούτε οικίας, ούτε κινητήν περιουσίαν, παραδόντες δε μόνον εκ των κινητών των πραγμάτων όσα εδυνήθησαν εις τους αδελφούς Ιατρακαίους και εις άλλους δια να τα φυλάξωσιν επ ελπίδι ότι επιστρέψαντες να τα λάβωσι. (την 26 Μαρτίου ΜΜ) ανεχώρησαν όλοι ομού με τόσην βίαν , ώστε αγάδες , κυρίαι , χανούμαι, νέα κορίτσια, γέροντες και γραίαι έτρεχον ανυπόδητοι εις τας οδούς δια να εισέλθωσιν εις την Τριπολιτζάν μία ώραν προτήτερα» («Επιτομή της Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος» Αθήνα 1832 σελ 439-440)

 

ΜΑΧΗ ΒΑΛΤΕΤΣΙΟΥ



Στη μάχη του Βαλτετσίου (12-13 Μαΐου 1821) πρώτοι οι Μπαρδουνιώτες που είχαν κλειστεί στην Τρίπολη βγήκαν να πάνε να χτυπήσουν τους Έλληνες υπό την αρχηγείου του ανδρείου αλλά αλαζονικού Ρουμπή.


Στη μάχη αυτή οι αλβανοί Μπαδρουνιώτες υπέστησαν πρωτοφανή καταστροφή από τις δυνάμεις των Ελλήνων.


Ας δούμε πως περιγράφει ο Σ Τρικούπης στην «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» εκδόσεις Γιοβάνη Αθήνα 1978 σελ 219
« ………… έστειλε και τον γνωστόν επ ανδρία και πολεμική εμπειρία Ρουμπήν Μπαρδουνιώτην μετά τρισχιλίων πεντακοσίων επί τους εν Βαλτετσίω, ………… Ο Ρουμπής ώρμησεν ως μαινόμενος επί τους Έλληναςτην β ώρανμετά την ανατολήν του ηλίου, οι δε σημαιοφόροι έχυθησαν πρώτοι, αλλά 14 έπεσαν δια μιας. Οι Έλληνες παρά την συνήθειάν των και την προσδοκίαν των εχθρών όχι μόνον δεν ελειποτάκτησαν, αλλά και γενναίως αντέστησαν, αποκρούοντες ευτυχώς τας αλλεπαλλήλους εφόδους των εχθρών και συνενισχυόμενοι……….. ο Ρουμπής ήτο πανταχόθενκατεστενοχωρημένος , και ότι ουδεμίαν ελπίδα νίκης είχε, δια τούτο εσήμανε περί την α ώραν της ημέραςτην ανάκλησιν και ο Ρουμπής και οι συν αυτώ ώρμησαν να φύγωσι δια μέσου των Ελλήνων. Τούτο βλέποντες οι εγκλειστοι ερρίφθησαν όλοι έξω των προμαχώνων επί τους φεύγοντας κτυπούντες αυτούς όπισθεν, εν ω τους εκτύπουν οι άλλοι έμπροσθεν. Οι εχθροί έπιπτον σωρηδόν και, επ ελπίδι να μη καταδιώκωνται φεύγοντες, έρριπταν έμπροσθεν των Ελλήνων τα χρυσά και τα αργυρά των όπλα εις αρπαγήν. Το τέχνασμα τούτο ευδοκίμησεν εν μέρει, και ως εκ τούτου δεν έπαθαν οι φεύγοντες όσην φθοράν άλλως θα επάθαιναν………..».

Αυτά λοιπόν έπαθαν οι Μπαρδουνιώτες Αλβανοί στο Βαλτέτσι.






ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ



Ο Κολοκοτρώνης είχε συνομιλίες με τους αλβανούς της Τρίπολης. Αυτές οι συνομιλίες επέσπευσαν την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους, οι αλβανοί απογοητευμένοι από τις ήττες και την πανωλεθρία και κυρίως φοβούμενοι την δίκαιη οργή των Ελλήνων, δεν μετείχαν στην άμυνα της Τρίπολης, φυσικά για την στάση τους αυτή είναι και οι μόνοι που σώθηκαν, χάρη στην επέμβαση του Κολοκοτρώνη από την σφαγή.


Επαναστατικές δυνάμεις τους συνόδευσαν για ασφάλεια στη Βοστίτσα (Αίγιο) και από εκεί με πλοιάρια έφτασαν στη Ρούμελη με μπέσα να μη ξαναεμφανιστούν στην Πελοπόννησο .


Αυτοί οι διαφυγόντες της σφαγής της Τρίπολης το επόμενο έτος στρατολογήθηκαν από τον Δράμαλη . Αλλά όταν ο στρατός του Δράμαλη έφτασε στον Ισθμό και κατάλαβαν ότι μεταφέρονται πάλι στην Πελοπόννησο. Αρνήθηκαν να συμμετέχουν στις επιχειρήσεις του Δράμαλη κι έφυγαν, ενθυμούμενοι την συμφωνία (μπέσα) που είχαν συνομολογήσει με τους Έλληνες, αυτό φυσικά στάθηκε σωτήριο και για την ζωή τους διότι είναι γνωστή ποια ήταν η τύχη του στρατού του Δράμαλη.




ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ



1. Ιστορία της ελληνικής Επαναστάσεως Σ Τρικούπη εκδοσεις Χ Γιοβάνη Αθήνα 1978
2. Μεγ. Ελλ. Εγκυκλ. τόμ. ΙΖ΄,
3. «Ιστορία της Μάνης όλης» Νικήτα Νηφάκη.
4. Επιτομή της Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος Αθήνα 1832 σελ 439-440
5. Αλβανοί Αρβανίτες Έλληνες του Σαράντου Καργάκου εκδόσεις Ι ΣΙΔΕΡΗΣ Αθήνα 2005 Ε ΕΚΔΟΣΗ.

Παρασκευή 15 Ιουλίου 2011

ΤΟΥΡΚΑΡΒΑΝΟΙ

ΤΟΥΡΚΑΡΒΑΝΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ

Ομέρ-πασάς Βρυώνης, παλιός στρατηγός του Αλή πασά Τεπελενλή, πασάς σε διάφορες πόλεις της Ηπείρου, εκστράτευσε κατά τα έτη 1821-22 επικεφαλής χιλιάδων εναντίων των Ελλήνων επαναστατών.





Μουσταή-πασάς Σκόδρας (Μουσταφάς), εκστράτευσε το 1823 με 16000 κυρίως Αλβανούς με την πλειοψηφία τους να είναι χριστιανοί και είχε σώματα ακόμα και Κροατών. Το στράτευμά του ήταν ειδικό για ορεινές μάχες και ξεκίνησε με πολλές ελπίδες που του της έκοψε ο Μάρκος Μπότσαρης κυρίως και οι άλλοι οπλαρχηγοί της Δυτικής Στερεάς που ανάγκασαν το στρατό του στη διάλυση και τον ίδιο στην εξευτελιστική φυγή και στο να μην επιχειρήσει νέα εκστρατεία.

Ισμαήλ-πασάς Πλιάσσας, Αλβανός πασάς που εκστράτευσε αρκετές φορές κατά των επαναστατημένων Ελλήνων (μέχρι και στα Ψαρά το 1824).

Αχμέτ-πασάς Βρυώνης, εκστράτευσε στις αρχές της επανάσταση κατά των Ελλήνων.

Ισούφ-πασάς Περκόφτσαλης, Αλβανός πασάς που εκστράτευσε αρκετές φορές κατά των επαναστατημένων Ελλήνων.

Μουστά-μπεης, στρατηγός του Κιουταχή (Μεχμέτ Ρεσίτ πασά, Ρούμελη Βαλεσι) είχε στήσει ενέδρα κατά την έξοδο των Μεσολογγιτών σκοτώνοντας 500, σκοτώθηκε από τον Καραϊσκάκη στην Αράχωβα το 1826 και το κεφάλι του καρφώθηκε σε παλούκι μαζί με του Κεχαγιάμπεη του Κιουταχή. Χαρακτηριστικά λέγαν γι’ αυτόν ότι ήταν τότε: «το μεγαλύτερο οτζάκι της Αλβανίας και η ψυχή του Κιουταχή και των Αλβανών». Μαζί του στην Αράχωβα σκοτώθηκαν και 1300 επίλεκτοι Αλβανοί «ο ανθός της Αλβανίας», μόνο 100 γλύτωσαν από την ενέδρα των Ελλήνων του Καραϊσκάκη. Οι τότε Αλβανοί θρήνησαν το θάνατό του με τραγούδι που σώθηκε:

«Τσσε ντ’ Αθίνe ντ’ Αλαμάνe σούμε καπετάνeρ γιάνε
σσούμε καπετάνeρ γιάνe πο, Μουσταμπεΐ ε βράνe
Κουσσ ε βράου Μουσταμπεΐν τσσ’ ισσ νιε ιλλ γκα γκιάκου ίνε;
Πο εβράου Καραϊσκάκη φακιεζίου, μουστάκ; ιγκλιάτε.
«...μπερτeκόσα Λιβαδίσe βράου, ασσλάν é σσκιπeρίσe».



Στα ελληνικά:


«Απ’ την Αθήνα ως την Αλαμάνα πολλοί είναι καπεταναίοι
Πολλοί είναι καπεταναίοι μα, σκοτώσαν τον Μουσταμπέη!
Ποιος σκότωσε το Μουσταμπέη που απ’ το αίμα μας ήταν ένα αστέρι;
Μα τον σκότωσε ο Καραϊσκάκης ο μαυροπρόσωπος, ο μακρυμουστάκης.
«..ο βάτραχος της Λειβαδιάς σκότωσε το λιοντάρι της Αρβανιτιάς!...»


 

Καρεφίλ-μπέης, αδερφός του Μουστά-μπεη σκοτώθηκε και αυτός στην Αράχωβα
Αδερφός του Μπανούζη Σέβλιανη: σκοτώθηκε μαζί με τους υπόλοιπους στην Αράχωβα

Ταχήρ Αμπάζης, στρατηγός του Αλή πασά Τεπελενλή πολέμησε από το 1821 τους Έλληνες. Τα πρώτα χρόνια της επανάστασης ήταν πολύ σημαντικός Αλβανός και για κάποιο διάστημα κατά την ανταρσία του Αλή είχε συνεργασία με τους Έλληνες.

Άγο Βασιάρης, σημαντικό στέλεχος του Αλή Πασά και του Ομέρ Βρυώνη στη συνέχεια, τον συνέλαβαν αιχμάλωτο οι Σουλιώτες του Μάρκου Μπότσαρη και τον έσφαξαν μετά για να εκδικηθούν το θάνατο του Μάρκου στο Καρπενήσι το 1823.

Μελεκ-πασάς Γκέκας, έδρασε στη Λαμία το 1821.

Τελεχά-μπέης Φέζον, αρχηγός Γκέκηδων ιππέων του Ομέρ Βρυώνη στην Αλαμάνα και τη Γραβιά το 1821.

Μουσταφά-μπεης Καφεζέζης, αρχηγός Τσάμηδων ιππέων του Ομέρ Βρυώνη στην Αλαμάνα και τη Γραβιά το 1821.

Σιλιχτάρ Μπόδας, σημαντικός Αλβανός στρατηγός των Τούρκων σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης.

Άγο Μουχουρδάρης, Αλβανός στρατηγός των Τούρκων πολέμησε στη μάχη του Πέτα το 1821.

Νούρκας Σέρβανης, ντερβέναγας και μουτασελίμης Καρλελίου στο Βραχώρι το 1821, φρούραρχος Άρτας μετά, σκοτώθηκε στο Τρίκερι Μαγνησίας το 1827.

Ταχήρ Παπούλιας, ντερβέναγας Κραβάρων και Αποκούρου το 1821.

Μουσταφά-μπεης, Κεχαγιάμπεης (επιτελάρχης του Χουρσίτ πασά), αρχηγός των πολιορκημένων Τούρκων και Αλβανών στην Τριπολιτσά το 1821
Αλή-μπεης, αδελφός του Μουσταφάμπεη, σκοτώθηκε στη μάχη της Γράνας το 1821, έξω από την Τριπολιτσά

Ισμαήλ-μπεης Βλιόρης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Βελή-μπεης Γιάτζης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Τζάνε Μαρτολάτζης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Μουσταφά Μαρτίνης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Ασλάν Ντέμτζης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Χασάν Μπιλούσης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Μπανούζ Σέβρανης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Γιος Σούλτζε Κόρτσα, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Κεχριμάν-μπεης Γάτζης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Ζαβαλιάνη Πρόκος, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Λιούλιο Τζαπάρης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.

Χασάν-πασάς Γκέκας, σκοτώθηκε σε νυχτερινή επιδρομή στο στρατόπεδο του Κιουταχή το 1825.

Ελμάζ Μέτζος, έδρασε το 1821 στην Ήπειρο.

Μπεκήρ -αγας Τζογαδούρος, διοικητης Πρέβεζας το 1821, είχε και άλλες συμμετοχές.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΑΛΒΑΝΟΥΣ


Σούλτζε Κόρτζας, ντερβέναγας Τρικάλων το 1822 και αλλού έδρασε.

Σουλεϊμάν Μέτος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Χασά-μπεης Βρυώνης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Μούρτο Τζάλιος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Ισλάμ-μπέη Κόκκα, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Μωχάμετ Νταλιάνης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός από την Κονίσπολη, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Ισλάμ Πρόνιος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός από την Παραμυθιά, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Μπάλιο Χούσος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός από το Μαργαρίτι, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Χασάν Χούσος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός από το Μαργαρίτι, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Ισμαήλ Μπένι Κόνιτζα, τουρκαλβανός μπέης έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Τζελαλεδίν μπέης, διοικητής Οχρίδος, έπεσε μαχόμενος το 1823 στο Κεφαλόβρυσο της Ευρυτανίας από τον Μάρκο Μπότσαρη.

Τζαφέρ-μπεης Φράσαρης, αρχηγός εμπροσθοφυλακής του Ισμαήλ-πασά Πλιάσσα έπεσε στο Κομπότι της Άρτας το 1821.

Φράσαρης (άλλος), αιχμαλωτίστηκε στα Βασιλικά για δεύτερη φορά ενώ είχε ορκιστεί ότι δεν θα ξαναπολεμήσει τους Έλληνες και εγδάρει ζωντανός από τους Αγοργιανίτες.

 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : ΑΓΡΙΑ ΣΦΑΓΗ ΑΜΥΝΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΠΑΙΔΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΡΚΑΛΒΑΝΟΥΣ




Ιμπραήμ Πρεμέτης, επιτέθηκε στους Καλαρρύτες της Ηπείρου το 1821.

Χουσεΐν-μπεης, γιος του Μουσταφά πασά του Δελβίνου, ήταν φρούραρχος Πάργας το 1821.

Ζενές Τσάπαρης, αλβανοτσάμης οπλαρχηγός έδρασε στην Πάργα το 1821.

Ντελή Χαβέζος, φρούραρχος Πατρατσικίου το1821.

Τζίνκο Χαμέτζης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός πολέμησε στη μάχη του Πέτα το 1821.

Βεκούτ Γαρδίκης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός πολέμησε στην Πλάκα της Ηπείρου το 1821.

Ταχήρ Μουρτοτζάλης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπερο το 1821.

Τσεγκό-μπεης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.

Ματός αγάς Λατίφης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπερο το 1821.

Μαξούτ Σρόπουλης, Αλβανός αξιωματικός του Αμπτούλ Αμπούδ πασά της Θεσσαλονίκης, επιτέθηκε κατά των κατοίκων του Ολύμπου το 1821.

Ταχήρ Τσαπάρης, οπλαρχηγός του Ομέρ Βρυώνη επιτέθηκε στους Σουλιώτες το 1822.

Ιμπραήμ Ντέμος, οπλαρχηγός του Ομέρ Βρυώνη επιτέθηκε στους Σουλιώτες το 1822.

Ισμαήλ Πρόνιος, οπλαρχηγός του Ομέρ Βρυώνη επιτέθηκε στους Σουλιώτες το 1822.

Άγο Μπέντος, αξιωματικός του Ισμαήλ πασά Πλιάσσα.

Χατζή Μπέντος, αξιωματικός του Ισμαήλ πασά Πλιάσσα.

Ισούφ-μπέης, αξιωματικός του Μαχμούτ-πασά Δράμαλη διασώθηκε στην Ακράτα το 1822.

Ταμάζ Μπίμπασης, αξιωματικός του Μαχμούτ-πασά Δράμαλη διασώθηκε στην Ακράτα το 1822.

Αβδουλάχ-μπέης, αρχηγός Αλβανών στην επίθεση κατά του Αιτωλικού το 1823 όπου και τραυματίστηκε.

Πράχο Πρεβίστας, αρχηγός Αλβανών στη μάχη της Άμπλιανης το1824.

Τσέλιο Πίτσαρης, Αλβανός οπλαρχηγός ενίσχυσε τον Περκόφτσαλη πασά στη μάχη της Άμπλιανης το1824.
Μάνε Λουζάτης, Αλβανός οπλαρχηγός πολιορκήθηκε στην Γόστιτσα το 1824.

Καλέμ Τεπελένης, Αλβανός οπλαρχηγός πολιορκήθηκε στην Γόστιτσα το 1824.

Χασάν Τσάπαρης, αλβανοτσάμης οπλαρχηγός από το Φανάρι της Ηπείρου έδρασε το 1821.

Χότο Πρόνιος, αλβανοτσάμης οπλαρχηγός έδρασε το 1821.

Ασλανάκης, αρχηγός των Αλβανών του Μουσταφάμπεη όταν αυτός μπήκε στην πολιορκούμενη Τριπολιτσά, όπου κλείστηκε και αυτός με τους υπόλοιπους

Αχμέτ-μπεης Δέμος, από τους Φιλιάτες, Αλβανός μισθοφόρος στην Τριπολιτσά το 1821 είχε στο σώμα του και 800 χριστιανούς Αλβανούς, πέθανε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας

Λιμά-μπεης Κογιάτσας, αρχηγός Αλβανών στην πολιορκία της Τριπολιτσάς το 1821

Βελή-μπεης Κογιάτσας, αρχηγός Αλβανών στην πολιορκία της Τριπολιτσάς το 1821

Καλιό-μπεης Μπόνος, ο γιος του Μήτσα Μπόνου, αρχηγός Αλβανών στην πολιορκία της Τριπολιτσάς το 1821

Ιμπραήμ Λαλαίος, πελοποννήσιος τουρκαλβανός έδρασε στο Λάλα και την Πάτρα

Χάντζος Λαλαίος, πελοποννήσιος τουρκαλβανός έδρασε στο Λάλα την Πάτρα

Τζαφέρ Φειδάς, Λαλαίος τουρκαλβανός έδρασε το 1821.

Ρουμπής Βαρδουνιώτης, πελοποννήσιος τουρκαλβανός έδρασε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς.

Αβδούλ-μπέης Αρναούτογλου, σημαίνων Τούρκος της Τριπολιτσάς το 1821.

Ιμπραήμ Αρναούτογλου, διοικητής Καλαβρύτων μεταξύ των ετών 1820-1821.

Σουλεϊμάν Αρναούτογλου, βοεβόδας της Καλαμάτας κατά το 1821.

Νεφέζης Καραχούσος, Λαλαίος τουρκαλβανός σκοτώθηκε το 1821.

Μουσταφάς Χάτζος, Λαλαίος τουρκαλβανός σκοτώθηκε το 1821.

Μπέικος Κεχαγιάς, τουρκαλβανός διαπραγματευτής των Λαλαίων.

Κουτσοραίπ-αγας, λαλαιος τουρκαλβανός έδρασε το 1821.

Μουστά-μπεης Κιάφα Ζέζας, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825 (ίσως έχει προαναφερθεί).

Χοτά-μπεης Αργυροκάστρης, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825.

Βελή-αγας Γρεβενού, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825.

Μαχμούτ-μπεης Κοστούρι, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825.

Ιμπραήμ Κοστρέτζης, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825.

Μουχτάρ-μπεης Κιαφτίσης, τουρκαλβανός αξιωματικός του Κιουταχή στην Αθήνα το 1827.

Ισούφ Διβένης, Αλβανός διοικητής Λιδορικίου πριν την επανάσταση, ήταν ήπιος και αγαθός, αλλά βασανίστηκε και κρεμάστηκε από τα τείχη της ακρόπολης των Αθηνών το 1827 με άλλους 17, για αντεκδίκηση όταν σούβλισαν οι πολιορκητές Τούρκοι 2 Έλληνες αιχμαλώτους.

 
Μουσταφ-άγας Σουγκαρίνης, στρατηγός Γκέγκηδων του Κιουταχή κατά την πολιορκία της ακρόπολης των Αθηνών το 1827.

Μαγδαρής, αρχηγός Αλβανών στην Χίο το 1828 αιχμαλωτίστηκε από το στράτευμα του Φαβιέρου.

Μουσά-μπεης, αρχηγός τουρκαλβανών της φρουράς της Κορώνης που συνθηκολόγησε το 1828.

Μουσταφά-μπεης, αρχηγός τουρκαλβανών της φρουράς της Κορώνης που συνθηκολόγησε το 1828.

Βελή-μπεης, αρχηγός τουρκαλβανών της φρουράς της Κορώνης που συνθηκολόγησε το 1828.

Μεχμέτ Δεβόλης, φρούραρχος Σαλώνων το1828.
Ορχάν Κιαφαξίσης, αρχηγός τουρκαλβανών στην Κορακόβρυση Βοιωτίας το1828 όπου και συνελήφθει.

Κιορ Ιμπραήμ, φρούραρχος που παρέδωσε τη Ναύπακτο το 1828.

Φετά Τούκοφλης, συνυπέγραψε παράδοση Μεσολογγίου το 1829.

Νουρή Τζόπης, συνυπέγραψε παράδοση Μεσολογγίου το 1829

Μάρτζο Τσουριγούνης, συνυπέγραψε παράδοση Μεσολογγίου το 1829

Αχμέτ Πρεβίστας ή Ντεπριβιστάνη: ντερβέναγας των Κραβάρων το 1828, είχε ενδιαφέρουσα αλληλογραφία με τον Κίτσο Τζαβέλα περί αλβανικής καταγωγής, ο οποίος μόλις τον συνέλαβε τον στάμπαρε μαζί με τους άντρες του με πυρωμένη σφραγίδα σχηματίζωντας στο σώμα τους τον φοίνικα, ελληνικό εθνόσημο επί Καποδίστρια, για να τον θυμούνται.

Νουρεδίν-αγας Μπελούκμπασης, πολέμησε στην Πέτρα Βοιωτίας.

Ασλά-μπεης Μουχουρδάρης, πολέμησε με 1500 τουρκαλβανούς στη τελευταία μάχη του αγώνα στην Πέτρα Βοιωτίας. Οπότε οι Αλβανοί ήταν παρόντες και συνεπείς σε όλη τη διάρκεια και τις φάσεις της Ελληνικής Επανάστασης.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αλβανοί μισθοφόροι στην υπηρεσία των Τούρκων.

ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ



Η τύχη των τουρκαλβανών μπέηδων, αγάδων και οπλαρχηγών όταν πήγαν να ζητήσουν τους μισθούς τους από τον Κιουταχή:

«Ο Μέγας Βεζύρης Ρεσίτ Πασάς εκάλεσεν εις Μοναστήριον της Πελαγονίας τους αρχηγούς των πολεμησάντων κατά της Ελλάδος Αλβανών διά να πληρώσει εις αυτούς μισθούς και έξοδα.

Προσήλθαν περίπου 400-500 φύλαρχοι και άλλοι Αλβανοί πρόκριτοι.

Αφού τους υπεδέχθη ο Ρεσίτ καλώς και προσέφερεν εις αυτούς γεύμα, διέταξε κατά τινα παράταξιν του στρατού να τουφεκίσωσι τους θεωμένους Αλβανούς.

Τοιαύτη περίπου ήτο πάντοτε η αμοιβή των Αλβανών διά τας υπηρεσίας προς τους Τούρκους».

Δευτέρα 11 Ιουλίου 2011

ΑΠΟΛΛΩΝ

ΓΕΝΝΗΣΗ


Ο θεός του φωτός, Απόλλων, ο γιος του Δία και της Λητώς, γεννήθηκε μαζί με την δίδυμη αδελφή του Άρτεμη, στις παρυφές του όρους Κύθνου, στο νησί της Δήλου. Σαν θεός του καθαρού φωτός, ήταν εχθρός του σκοταδιού, της αμάθειας και της κακότητας.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο «κιθαρωδός» Απόλλωνας. Φρεσκογραφία στον, Οίκο του Αυγούστου στην Ρώμη, περ. 20 π.Χ.



Η γέννα του Απόλλωνα σημαδεύτηκε από την εχθρότητα της Ήρας. Η ζηλιάρα Ήρα όμως αγανακτισμένη από τις αναρίθμητες απιστίες του άντρα της με θνητές και θεές και επειδή δεν είχε τη δύναμη να βλάψει το σύζυγό της, εναντιώθηκε στη Λητώ και βάλθηκε να μην την αφήσει με κανένα τρόπο να γεννήσει. Η Λητώ έτρεχε κατάκοπη σ' ολόκληρη τη γη, δοκιμάζοντας κάμπους, βουνά και θάλασσες για να γεννήσει τα παιδιά της• ολόκληρη η γη αρνιόταν να τη δεχτεί γιατί φοβόταν την τρομερή εκδίκηση της Ήρας. Μονάχα ένα μικρό πλεούμενο νησί, η Ορτυγία (νησί των Ορτυκιών) ή Αστερία, δέχτηκε να δώσει άσυλο στη δυστυχισμένη Λητώ. Το νησάκι αυτό ήταν φτωχό και άγονο, δεν μπορούσαν να βοσκήσουν σ' αυτό πρόβατα ούτε βόδια, ούτε όμως και να καρπίσουν αμπέλια ή άλλα δέντρα. Γι' αυτό λοιπόν δε φοβόταν την οργή της θεάς. Ο Απόλλωνας για να ανταμείψει το φτωχό νησί, μόλις γεννήθηκε το στερέωσε για πάντα με τέσσερις στήλες στο βυθό της θάλασσας και του έδωσε το όνομα Δήλος (= Φωτεινή).


Εννιά ολόκληρες μέρες κράτησαν οι πόνοι της γέννας. Η Λητώ ξαπλωμένη στη ρίζα μιας φοινικιάς, του μοναδικού δέντρου που υπήρχε πάνω στο νησί, βογκούσε από τους πόνους και εκλιπαρούσε την Ήρα να της επιτρέψει να γεννήσει τα παιδιά της. Η Αθηνά, η Δήμητρα, η Αφροδίτη και άλλες μικρότερες θεές έτρεξαν να βοηθήσουν τη Λητώ, όμως δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα χωρίς τη συγκατάθεση της Ήρας, που κρατούσε επάνω στον Όλυμπο την Ειλείθυια, τη θεά των αίσιων τοκετών. Τελικά, έστειλαν την πολύχρωμη Ίριδα, την αγγελιοφόρο των θεών, για να ζητήσει από την Ήρα να επιτρέψει τον τοκετό, προσφέροντάς της ένα περιδέραιο εξαιρετικής ομορφιάς από μάλαμα και κεχριμπάρι, εννιά πήχεις, που είχε κατασκευάσει στο εργαστήρι του ο μεγάλος τεχνίτης των θεών, ο Ήφαιστος. Αυτό το δώρο καταλάγιασε το θυμό της Ήρας, που έστειλε την Ειλείθυια στη Δήλο. Η Λητώ εξαντλημένη από τους αβάσταχτους πόνους τόσων ημερών γονάτισε στη ρίζα της φοινικιάς και έφερε στον κόσμο πρώτα την Άρτεμη και αμέσως μετά τον Απόλλωνα. Την ώρα της γέννας του θεού ιεροί κύκνοι πετούσαν πάνω από το νησί κάνοντας εφτά κύκλους, γιατί ήταν η έβδομη μέρα του μήνα.

 




Η Λητώ δεν πρόλαβε να βυζάξει καθόλου το νεογέννητο θεό. Μόλις γεννήθηκε, η Θέμιδα έσταξε στο στόμα του μερικές σταγόνες νέκταρ και λίγη αμβροσία και έτσι έγινε το θαύμα: το βρέφος άρχισε να μεγαλώνει απότομα, τα σπάργανα σκίστηκαν και έπεσαν από το σώμα του. Οι θεές θαμπωμένες από την ομορφιά του, τον καμάρωναν να κάνει βόλτες πάνω στο νησί.


Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ήταν νεογέννητο μόνο μερικών ημερών, έφυγε από την Δήλο και έψαξε να βρει την κατάλληλη τοποθεσία για να κτίσει τον ναό του. Επισκέφθηκε σχεδόν ολόκληρη την Ελλάδα και όταν έφθασε στους πρόποδες του όρους Παρνασσού, έμεινε κατ' ενθουσιασμένος.Η τοποθεσία όμως ανήκε στην θεά Γαία και προστατεύονταν από τον γιο της, τον Πύθωνα.
Ο Απόλλων χρησιμοποιώντας το τόξο του και ένα αναμμένο δαυλό, σκότωσε τον Πύθωνα, πήρε υπό την κατοχή του την περιοχή και μετά έφυγε με την αδελφή του Άρτεμη για την Σικυώνα, για να εξαγνισθούν από τον φόνο. Στο μέρος, της Ελληνιστικής πόλης κοντά στην Αγορά (η Αρχαία Ακρόπολη της Σικυώνος κατά τους χρόνους αυτούς), το επονομαζόμενο αργότερα "Φόβος", κατελήφθησαν από φόβο και έφυγαν για την Κρήτη.



Οι πρώτοι ιερείς του ναού ήταν Κρητικοί έμποροι, οι οποίοι ταξίδευαν από την Κνωσό στην Πύλο, αλλά ο θεός άλλαξε την πορεία του πλοίου τους και αγκυροβόλησαν στο λιμάνι της Κρίσσας.

Σύμφωνα με άλλη παράδοση, ο Απόλλων έφυγε από το όρος του Ολύμπου για να εξαγνισθεί από τον φόνο και πήγε να δουλέψει σαν υπηρέτης, στον βασιλιά Άδμητο των Φερών.

Όταν ο Απόλλων εξαγνίσθηκε, επέστρεψε στους Δελφούς στεφανωμένος με δάφνες από τα Τέμπη.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο ΑΠΟΛΛΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΝΥΜΦΕΣ ΤΗΣ ΘΕΤΙΔΑΣ - FRANCOIS GIRARDON



Σιγά-σιγά, σαν θεός του φωτός, ο οποίος διαπερνά το σκοτάδι, ο Απόλλων έγινε ο θεός της προφητείας. Πάντοτε δήλωνε την αλήθεια, χωρίς όμως να την φανερώνει, και οι απαντήσεις του ήταν διφορούμενες, μόνο σημεία, όπως έλεγε ο Ηράκλειτος:
"Ο κύριος στον οποίο ανήκει το μαντείο των Δελφών, ούτε φανερώνει την αλήθεια, ούτε την κρύβει, μόνο δίνει σημάδια".



ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ



Είχε 350 επικλήσεις, προσωνύμια και τοπικές λατρείες του. Οι γνωστότερες είναι Φοίβος (σχετίζεται στενά με τις λειτουργίες της λεγόμενης Ειμαρμένης και των Μοιρών), Λύκειος, Αγειεύς, Δελφίνος, ως Θεός μαντευτής (Αγνόμαντις, Αληθής, Δαφναίος, Μαντικός, Μοιραγέτης, Λοξίας, Προόψιος, Τριποδιλάλος). Σαν θεός της νεότητας (Κουροτρόφος, Ολβιουργός, Τελειότατος, Φάνης, Χαροποιός) , με την Ιατρική και την Θεραπευτική (Παίων, Αλεξίκακος, Ηπιόχειρ, Ιατρός), η Μουσική του ενασχόληση του έδωσε τις επικλείσεις (κύριος των Μουσών, Θεός Μουσαγέτης ή Μουσηγέτης. Σχετικές επικλήσεις του οι Μουσικός, Κιθαρωδός, Μουσαγέτης
Άλλες γνωστότερες επικλήσεις του οι Αγραίος, Αγρέτης, Άκτιος, Αμυκλαίος, Γεννήτωρ, Δειραδιώτης, Διονυσοδότης, Εναγώνιος, Επάκυιος, Ήλιος, Κάρνειος, Κιθαρωδός, Κουροτρόφος, Νόμιος, Ογκαίος, Ογκεάτας, Πτώος, Πύθιος, Σπόνδιος, Τμώος, Υπερβόρειος κ.ά.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :
Με το τριπτυχο ΄γνωθι σαυτον`, ‘μηδεν αγαν`, ‘μετρον αριστον` Ο Απολλων, ως θεραπευτης θεος, μας παροτρυνει να διαγωμεν βιον υγειην.



ΕΟΡΤΕΣ




Εορτάζονταν περισσότερο από κάθε άλλον θεό.
Ως θεός του φωτός που δίνει ζωή, προάγοντας την υγεία και το καλώς έχει του ανθρώπου,
Τα Θαργέλια (τον Μάιο, στην Αθήνα),
Τα Δελφίνια (Αθήνα),
Τα Υακύνθια (Σπάρτα),
Τα Εκατόμβαια, η θυσία εκατό βοδιών στην Αθήνα (ο πρώτος μήνας του χρόνου, Εκατόμβαιος, ονομάζονταν από το γεγονός). Οι εορτές του, σαν θεός του φωτός, γίνονταν όλες την άνοιξη και το καλοκαίρι.
Εορτάζονταν όχι μόνο την εβδόμη μέρα του μηνός (τα γενέθλια του), αλλά επίσης και η πρώτη μέρα κάθε μήνα, ήταν ιερή γι' αυτόν.




ΣΥΜΒΟΛΑ



Ιερά φυτά του η δάφνη, ο ηλίανθος, η άρκευθος, η μυρίκη, το ηλιοτρόπιο και ο υάκινθος. Η Δάφνη είναι η νύμφη κόρη του ποταμού Πηνειού, που αγάπησε ο μεγάλος Έλληνας θεός όμως χωρίς μεγάλη επιτυχία.
Άλλα σύμβολά του είναι ο Τρίπους, η Κιθάρα και το τόξο ή βέλος. Ιερά ζώα ο λύκος, το γεράκι, ο κύκνος, το κοράκι, ο πετεινός, ο τζίτζικας, το δελφίνι και το κριάρι. Ιερό, λατρευτικό χρώμα του το Χρυσό. Ο ιερός αριθμός του είναι το Επτά (δηλαδή ο αριθμός της πληρότητας, του πνεύματος και του μακροκόσμου).



ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΠΟΛΛΩΝΑ



Ο Απόλλων ήταν ο θεός του φωτός, του πολιτισμού, της ηθικής, ο οποίος μάχονταν εναντίον κάθε βαρβαρότητας, αναρχίας και κακίας.
Ο θεός του εξαγνισμού, ήταν συνδεδεμένος πολύ και με τις καλές τέχνες. Ως θεός της μουσικής, παρουσιάζεται να παίζει πάντοτε την λύρα. Ήταν επίσης θεός του αγροτικού χορού, που περιείχε τραγούδι και μουσική.


Στους Δελφούς ο Απόλλωνας σκότωσε ένα φοβερό δράκοντα που ονομαζόταν Πύθωνας και είχε δέκα χέρια και τέσσερα μάτια. Ο δράκοντας αυτός που έμοιαζε με τεράστια σαύρα έκανε πολλές καταστροφές στην περιοχή. Θόλωνε τα νερά αναταράζοντας τις πηγές και τα ποτάμια, κατέστρεφε τις καλλιέργειες, καταβρόχθιζε τα κοπάδια και τρόμαζε τις Νύμφες όταν μάλιστα ήταν πολύ μανιασμένος, στραγγάλιζε και κατάπινε τους ανήμπορους κατοίκους. Εξάλλου, αυτό το τέρας είχε κυνηγήσει, με εντολή της Ήρας, τη Λητώ όταν έψαχνε τόπο για να γεννήσει τα παιδιά της. Ο Απόλλωνας με τα ολόχρυσα βέλη που του χάρισε ο Ήφαιστος εξόντωσε τον Πύθωνα και έτσι απάλλαξε τους κατοίκους της περιοχής που για να θυμούνται το κατόρθωμά του καθιέρωσαν προς τιμή του αγώνες οι οποίοι ονομάστηκαν Πυθικοί Αγώνες. Επίσης, έχτισαν ένα μαντείο, το μαντείο των Δελφών, όπου εκεί η Πυθία καθισμένη πάνω στον ιερό τρίποδα, μασώντας φύλλα δάφνης σε κατάσταση ένθεης μανίας αποκάλυπτε τους διφορούμενους χρησμούς του θεού. Από το μαντείο αυτό πέρασε κάποτε ο ημίθεος Ηρακλής για να ζητήσει χρησμό. Η Πυθία όμως αρνήθηκε να του απαντήσει, γι' αυτό ο Ηρακλής έκλεψε τον ιερό τρίποδα και πήγε να ιδρύσει αλλού μαντείο. Ο Λοξίας (προσωνυμία του Απόλλωνα για τους διφορούμενους χρησμούς του) καταδίωκε για πολύ καιρό τον Ηρακλή όταν τον έφτασε, πάλευαν εννιά ολόκληρες μέρες και νύχτες αδιάκοπα, ολόκληρη η γη τρανταζόταν από τα χτυπήματά τους. Τελικά, ο Δίας χώρισε τους δυο αντιπάλους ρίχνοντας ανάμεσά τους έναν κεραυνό.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Θεός του Φωτός, της Αρμονίας και της Μουσικής.



Ο Απόλλωνας έλαβε μέρος στη Γιγαντομαχία στο πλευρό του πατέρα του Δία. Επίσης συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο και ήταν πάντοτε με το μέρος των Τρώων. Ακόμη συνέβαλε στην ολοκλήρωση της Αργοναυτικής εκστρατείας βοηθώντας τον Ιάσονα να φτάσει στη μαγική χώρα του Αιήτη.


Δυο φορές χρειάστηκε ο Απόλλωνας να χρησιμοποιήσει τις σαΐτες του για να υπερασπίσει τη μητέρα του, τη Λητώ. Η πρώτη φορά ήταν όταν ο γίγαντας Τιτυός επιθύμησε τη Λητώ και προσπάθησε να τη βιάσει. Ο θεϊκός γιος της ενέργησε αστραπιαία σκότωσε με τα βέλη του το γίγαντα λίγο πριν πραγματοποιήσει την άτιμη σκέψη του. Κάποια άλλη φορά μαζί με την αδερφή του Άρτεμη εξόντωσαν τα παιδιά της Νιόβης, εκτός από δύο, όταν αυτή καυχήθηκε ότι ήταν πιο ευτυχισμένη και πιο τυχερή από τη Λητώ που είχε μόνο δυο παιδιά, ενώ η ίδια είχε δεκατέσσερα.

Ο Απόλλωνας σκότωσε με τα βέλη του τα αρσενικά παιδιά και η Άρτεμη τις κόρες. Ο Δίας λυπήθηκε τη Νιόβη και τη μεταμόρφωσε σε βράχο που κλαίει ακόμη για το χαμό των παιδιών της.




ΕΡΩΤΙΚΗ ΖΩΗ



Απόλλωνας ήταν ένας πανέμορφος θεός, πανύψηλος, με καταπληκτική κορμοστασιά, γαλάζια μάτια και κατάξανθες μακριές μπούκλες. Γι' αυτό είχε πολυάριθμες ερωτικές περιπέτειες με Νύμφες και θνητές.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Απόλλων με την Ουρανία και την Ευτέρπη-Μούσες της Αστρονομίας και της Μουσικής αντίστοιχα




Αγάπησε τη Νύμφη Δάφνη, την κόρη του θεού ποταμού Πηνειού της Θεσσαλίας. Αυτή ήταν πανέμορφη και τη ζητούσαν από τον πατέρα της πολλά παλικάρια και γνωστοί ήρωες. Ο Πηνειός την παρακαλούσε να παντρευτεί για να του χαρίσει εγγόνια. Αυτή όμως, αγύριστο κεφάλι, δεν άκουγε το γέροντα πατέρα της, γιατί προτιμούσε να κυνηγάει μέσα στα δάση και να συντροφεύει την παρθένα Άρτεμη. Όταν κάποτε τη συνάντησε ο Απόλλωνας, θαμπώθηκε από την ομορφιά της και θέλησε να την κάνει δική του. Η Νύμφη όμως δεν ανταποκρίθηκε στον έρωτα του θεού και κατέφυγε στο βουνό. Μερόνυχτα ολόκληρα ο Φοίβος (προσωνυμία του Απόλλωνα) την κυνηγούσε ανάμεσα στους θάμνους και τα πουρνάρια, φωνάζοντάς της πως δεν ήταν ένας τυχαίος γαμπρός αλλά ο λαμπρός Απόλλωνας που τον τιμούσαν θεοί και θνητοί. Τη στιγμή όμως που κόντευε να τη φτάσει, η Νύμφη παρακάλεσε τον πατέρα της να τη σώσει από το αγκάλιασμα του θεού. Τότε ο Πηνειός που λυπήθηκε την κόρη του, τη μεταμόρφωσε στο ομώνυμο δέντρο τα πόδια της έγιναν οι ρίζες της δάφνης, το σώμα της ο κορμός, τα χέρια της τα κλαδιά και τα μαλλιά της τα φύλλα του γνωστού δέντρου. Ο Απόλλωνας κλαίγοντας απαρηγόρητα αγκάλιασε το δέντρο και αφού δεν κατάφερε να σμίξει με τη Νύμφη όσο ήταν ζωντανή, ορκίστηκε ότι στο εξής η δάφνη θα ήταν το ιερό δέντρο του και ο ίδιος θα φορούσε πάντα δάφνινο στεφάνι.

Από τη σχέση του με τη θεά της Θεσσαλίας, τη Νύμφη Κυρήνη, ο Απόλλωνας απέκτησε ένα γιο, τον Αρισταίο.

Η Κυρήνη ζούσε άγρια ζωή στα δάση της Πίνδου και προστάτευε τα κοπάδια του πατέρα της. Μια μέρα επιτέθηκε χωρίς όπλα σ' ένα λιοντάρι, πάλεψε μαζί του και το νίκησε. Ο Φοίβος είδε το κατόρθωμά της και την ερωτεύτηκε. Κατόπιν την απήγαγε και με το ολόχρυσο άρμα του την οδήγησε, πετώντας πάνω από στεριές και από θάλασσες, στη Λιβύη• εκεί σ' ένα ολόχρυσο παλάτι έσμιξε μαζί της.

Από τη Θάλεια απέκτησε τους Κορύβαντες, δαίμονες που ανήκαν στη συνοδεία του Διόνυσου, μαζί με τους Σάτυρους και τα άλλα ξωτικά του δάσους.
Με την Ουρανία απέκτησε τους μουσικούς Λίνο και Ορφέα, που γαλήνευαν τη φύση ολόκληρη παίζοντας τον αυλό τους και εξημέρωναν τα άγρια θηρία.
Ο Απόλλωνας είναι ο πατέρας του Ασκληπιού, του θεού της Ιατρικής.
Με τη Κορωνίδα και την άφησε έγκυο. Τον καιρό όμως που αυτή περίμενε παιδί έκανε απιστίες στο θεό πηγαίνοντας μ' έναν θνητό. Όταν το έμαθε αυτό ο Απόλλωνας, οργισμένος από την προσβολή, σκότωσε την άπιστη Κορωνίδα. Τη στιγμή όμως που το σώμα της τοποθετήθηκε πάνω στη φωτιά και ήταν έτοιμο να καεί, ο εκδικητικός θεός μεταμορφωμένος σε γύπα όρμησε και τράβηξε από τα σπλάχνα της το παιδί, ζωντανό ακόμη.



Με τη Μάρπησσα, τη βασιλοπούλα της Αιτωλίας. Ο θεός αγαπούσε τη νεαρή κοπέλα, αλλά την έκλεψε ο θνητός Ίδας μ' ένα φτερωτό άρμα που του δώρισε ο Ποσειδώνας και την οδήγησε στη Μεσσήνη. Εκεί, ο Ίδας και ο Απόλλωνας χτυπήθηκαν αλλά τους χώρισε ο Δίας. Η Μάρπησσα είχε δικαίωμα να διαλέξει ανάμεσα στους δυο εραστές. Μάταια ο θεός την παρακαλούσε και της έδινε υποσχέσεις αιώνιας πίστης και αφοσίωσης. Αυτή διάλεξε το θνητό Ίδα, από το φόβο της ότι ο αθάνατος και αιώνια νέος Απόλλωνας θα την παρατούσε στα γεράματά της, όταν θα την εγκατέλειπαν η ομορφιά και η φρεσκάδα της νιότης.

Με την Κασσάνδρα, την κόρη του Πρίαμου, ο έρωτας δεν ευνόησε το θεό. Ο Απόλλωνας αγαπούσε την Κασσάνδρα και για να την κερδίσει της υποσχέθηκε να της μάθει την τέχνη της μαντικής. Η νεαρή βασιλοπούλα δέχτηκε, όταν όμως έμαθε καλά την τέχνη, εγκατέλειψε το θεό. Άλλοι πάλι λένε πως ο θεός έσμιξε τελικά με την Κασσάνδρα και απέκτησε μαζί της τον Τρωίλο.
Ήταν εραστής της τοπικής ηρωίδας Φθίας, από την οποία απέκτησε τρεις γιους: τον Δώρο, τον Λαόδοντα και τον Πολυποίτη, που τους σκότωσε ο Αιτωλός.

Στην Κολοφώνα πίστευαν πως ο Απόλλωνας ζευγάρωσε με τη Μαντώ, την κόρη του τυφλού μάντη Τειρεσία και από το σπέρμα του γεννήθηκε ο μέγας μάντης Νόμος.

Στην Κρήτη ο ερωτομανής θεός αγάπησε την Ακάλλη, την κόρη του Μίνωα• καρπός της κρυφής σχέσης τους ήταν ο Μίλητος. Η Ακάλλη μόλις γέννησε, άφησε το νεογέννητο στο δάσος, γιατί φοβόταν τον πατέρα της. Ο Απόλλωνας φρόντισε να ζήσει ο γιος του στέλνοντας λύκους να τον προστατεύουν και μια λύκαινα να τον θηλάζει.

Στην Αθήνα ο σκανταλιάρης θεός βίασε την Κρέουσα, την κόρη του βασιλιά Ερεχθέα. Εκείνη μόλις γέννησε εγκατέλειψε το παιδί σε μια ερημιά. Ο Απόλλωνας φρόντισε να φέρει το μωρό στους Δελφούς, όπου το μεγάλωσε η Πυθία. Αυτός ο γιος του Απόλλωνα που με τόσο άσχημο τρόπο ήρθε στη ζωή ονομάστηκε Ίωνας.



 

 

Ο Απόλλωνας λέγεται ότι αγάπησε και νέους άντρες. Πιο σημαντική είναι η ερωτική του περιπέτεια με τον Υάκινθο, έναν παρά πολύ όμορφο νέο. Μια μέρα που έπαιζαν οι δυο τους με το δίσκο ο τρομερός Ζέφυρος (άνεμος), επειδή ζήλευε το θεό, παρέσυρε το δίσκο ο οποίος χτύπησε τον Υάκινθο και τον σκότωσε ακαριαία. Ο Φοίβος απαρηγόρητος από το θάνατο του φίλου του και για να κάνει αθάνατο το όνομά του, τον μεταμόρφωσε στο γνωστό ομώνυμο λουλούδι.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :
Ο Απόλλωνας ήταν η προσωποποίηση του φωτός και του ήλιου.


ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ ΥΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΑΠΟΛΛΩΝΑ



Πώς σείστηκε το δάφνινο κλωνάρι του Απόλλωνα,
πώς και όλο το ιερό. Μακριά, μακριά όποιος είναι ανόσιος
και να τώρα ο Φοίβος χτυπά με το πόδι το δεξί τα θυρόφυλλα,
δεν βλέπεις; Ξαφνικά νεύμα γλυκό έκανε ο Φοίνικας της Δήλου


και ο κύκνος ευοίωνα στον αέρα τραγουδά.
μόνα σας τα αγκωνάρια των πυλών, μόνες σας οι σύρτες τραβηχτείτε. Γιατί πια ο θεός δεν είναι μακριά.
Στρωθείτε και οι νέοι στο τραγούδι και στο χορό,
Ο Απόλλων δε φανερώνεται στον τυχόντα, αλλά σε όποιον όσιος είναι


Και όποιος τον δει, σεβάσμιος αυτός και όποιος δεν τον είδε ανόσιος εκείνος
Θα σε αντικρίσουμε, μακροσαγιτάρη, και ποτέ δε θα είμαστε ανόσιοι,
Τώρα που είναι ανάμεσα μας ο Φοίβος, τα παλικάρια μήτε να κρατούν σιωπηλή την κιθάρα, μήτε τα πόδια τους να μην αντιβροντούν , αν είναι γάμο να κάνουν και τη χαίτη να κουρέψουν


Και να στεριώσουν το τείχος πάνω σε παμπάλαια θεμέλια
Χάρηκα τα παλικάρια, γιατί η λύρα πια έπιασε δουλειά.
Ησυχάστε να ακούσετε το τραγούδι του Απόλλωνα, και ο πόντος ησυχάζει, σαν οι τραγουδάρηδες γρικήσουν για την κιθάρα για τα τόξα, όπλα του Λυκώρεος Φοίβου.


Ούτε και η Θέτιδα οδύρεται για τον Αχιλλέα, μαύρη μητέρα,
Όποτε τον παιάνα, τον παιάνα ακούσει
Ακόμα και ο βράχος, ο δακρυολουσμένος, αναβάλλει τα πάθη του, αυτό το λιθάρι το νοτισμένο, που ρίζωσε στη Φρυγία, μάρμαρο αντί για γυναίκα σαν κάτι θλιβερό να θέλει να πει


Αϊέ, αϊέ αχολογήστε: κακό πράμα να τα βάζεις με τους μάκαρες θεούς.
Όποιους τους μάκαρες αντιμάχεται, το δικό μου το βασιλιά πολεμά,
Και όποιος το δικό μου το βασιλιά πολεμά, και τον Απόλλωνα μαζί,


Το χορό ο Απόλλων, γιατί κατά το πώς του αρέσει τραγουδά, θα τον τιμήσει.
Του είναι μπορετό, γιατί δεξιά από το Δία κάθεται.
Ούτε και ο χορός το Φοίβο μόνο μια μέρα θα τον τραγουδήσει. Καλά μπορεί να υμνηθεί αυτός. Μα και ποιος δεν μπορεί να υμνήσει το Φοίβο εύκολα; Μαλαματένια του Απόλλωνα και το ντύμα και οι πιάστρες του χιτώνα. Και οι σαγίτες από τη Λυκία και η φαρέτρα χρυσή και τα πέδιλα. Μέσα στο χρυσάφι ο Απόλλωνας


και με τη μεγαλύτερη προίκα. Βγάλε συμπέρασμα από τους Δελφούς. Και έτσι πάντα ωραίος είναι και πάντα νέος. Ποτέ τα τρυφερά του μάγουλα δεν τα σκέπασε ούτε χνούδι και τα σγουρά του στάζουν στο χώμα ευώδη έλαια, και ούτε πέφτει από τα μαλλιά του λίπος,


μα η ίδια η γιατρειά. Σ’ όποιο μέρος στην πόλη χάμω σταγόνες πέσουν, τα πάντα γιατρεύονται. Στην τέχνη τόσο επιδέξιος δεν υπάρχει άλλος σαν τον Απόλλωνα. Κείνος έλαχε να γίνει τοξότης, άλλος αοιδός
Μα μόνο στο Φοίβο του δόθηκαν χάρισμα και το τόξο και το τραγούδι


Εκείνου τα κότσια και τα μαντέματα, και από το Φοίβο δασκαλεύτηκαν οι γιατροί και βρήκαν αναβολή στο θάνατο. Το Φοίβο και ποιμένα θα τον φωνάξουμε ακόμα, από τότε που στον Άμφρυσσο βοσκούσε άλογα για το ζυγό, καθώς έλιωνε απ’ τον Έρωτα του ισόθεου Άδμητου.


Και τα βοσκήματα των βοδιών θα αβγατίσουνε, κι ούτε και οι αίγες θα ζητούν τα μικρά τους μα θα ‘χουν να θηλάζουν. Σ’ όλα τα βοσκαρούδια ο Απόλλων έριξε το βλέμμα του, και οι προβατίνες δίχως άρμεγμα δε θα ‘ναι, μα όλες θα ζεσταίνουν από κάτω ένα αρνάκι
Και αυτή που τη χρονιά ένα μικρό μόνο γεννά ευθύς και δύο θα γεννήσει.


Στο Φοίβο τα θάρρητά τους έχοντας, οι άνθρωποι σχεδιάσανε πόλεις. Πάντοτε ο Φοίβος αγαπά να κτίζονται πόλεις, και ο ίδιος ξομπλιάζει τα θεμέλια.
Και τα πρώτα τα θεμέλια τα στέριωσε σαν ήταν τεσσάρων χρονών στην όμορφη την Ορτυγία κοντά στην ολοστρόγγυλη λίμνη


Η Άρτεμις αδιάκοπα στάβλιζε για να πιάσει κεφάλια από Κυνθιάδες αίγες
Και ο Απόλλων κεντούσε το βωμό
Και έπειξε τα θεμέλια με κέρατα, στέριωσε και το βωμό από κέρατα και γύρω κεράτινους σήκωσε τοίχους
Έτσι έμαθε να ορθώνει τα πρώτα θεμέλια ο Φοίβος


Ο Φοίβος έβαλε στο νου του Βάττου και τη δικιά μου πόλη, και καλός οιωνός οδηγούσε το λαό που έμπαινε στη Λιβύη να κατοικήσει
Και όρκο πήρε και τείχη να δώσει στους δικούς μας βασιλιάδες. Πάντα κρατά το λόγο του ο Απόλλωνας
Απόλλωνα, πολλοί σε ονοματίζουν και Βοηδρομίωνα


Πολλοί και Κλάριον, σίγουρα έχεις πολλά ονόματα,
Όμως εγώ Κάρνειο σε κράζω. Έτσι σε λέγαν οι πατέρες μου.
Το πρώτο πόλισμα που στέριωσες η Σπάρτη, δεύτερη πάλι η Θήρα, τρίτο λοιπόν η πόλη της Κυρήνης


Και από τη Σπάρτη η έκτη γενιά του Οιδίποδα σε πήγε στην Θήρα για αποικία, και από τη Θήρα ο συφοριασμένος ο Αριστοτέλης σε έστησε δίπλα στην Ασβυστίδα γη, σου έχτισε το πιο ωραίο ανάκτορο, και στην πόλη θέσπισε γιορτή κάθε χρόνο, όπου πολλοί ταύροι για τελευταία φορά χαμηλώνουν το σβέρκο τους, βασιλιά (μου).


Αϊέ, αϊέ πανόσιε Κάρνειε, οι βωμοί σου τόσα ανθη πολύχρωμα φορτώνονται στην άνοιξη, όσα οι Ώρες σωριάζουν, σαν ο Ζέφυρος πνέει τη δροσιά του
Και το χειμώνα (φορτώνονται) γλυκό κρόκο. Και πάντα καίει άσβεστη η φλόγα. Και χθεσινή ανθρακιά δε χωνεύεται στη στάχτη


Στα αλήθεια χάρηκε πολύ ο Φοίβος, όταν οι ζωσμένοι άντρες της Ενυούς, μπήκαν στο χορό με τις ξανθιές τις Λιβύες
Και φτάσαν οι γραμμένες Καρνειάδες ώρες γι’ αυτούς
Αλλά οι Δωριείς δεν μπορούσαν να φτάσουν στις πηγές της Κύρας, μα κατοικούσαν την Άζιλι γεμάτη πλούσια λιβάδια.


Μα ο βασιλιάς έριξε το βλέμμα πάνω τους, και στη δικιά του νύμφη φανερώθηκε σα στάθηκε πάνω στη Μυρτούσσα την απόκρημνη, όπου σαΐτεψε ο μεγαλόχαρος το λιοντάρι, φονιά των βοδιών του Ευρύπυλου
Από κείνο το χορό άλλο πιο θεοτικό δεν είδε ο Απόλλωνας
Και ούτε σ’ άλλη πόλη μοίρασε τόσες ευεργεσίες, όσες στην Κυρήνη,


Καθώς στο νου του είχε τη παλιά αρπαγή, μα ούτε και αυτοί οι Βαττιάδες τιμήσαν περισσότερο άλλο θεό από το Φοίβο.
Αϊέ, αϊέ, ακούμε τον παιάνα, γιατί πρώτο τον ύμνο αυτό βρήκε ο Δελφικός λαός, όταν αποκάλυψες πόσο μακριά ρίχνεις τα χρυσά σου βέλη


Καθώς κατηφόριζες στην Πυθώ σε συναπάντησε το δαιμονικό θηρίο, το φημισμένο φίδι. Αυτό λοιπόν συ το ξέκανες το ένα πάνω στ’ άλλο ρίχνοντας γρήγορα τα βέλη, και αναγάλλιασε ο λαός
Αϊέ, αϊέ, παιάνα, ρίξε το βέλος, δίκαιο τιμωρό η μητέρα σου σε γέννησε
Και από τότε πια σε υμνούν.


Κρυφά ο Φθόνος στου Απόλλωνα τα αυτιά το σφύριξε:
«δεν χαίρομαι τον ποιητή που δεν τραγουδά όσα και ο πόντος.»
Ο Απόλλωνας τον χτύπησε με το πόδι και έτσι μίλησε:
«Μέγα το ρεύμα του Ασσύριου ποταμού, αλλά όλες τις βρωμιές της γης και πολύ βούρκο σέρνει στα νερά του.
μα οι μέλισσες για τη Δήμητρα νερό δεν κουβαλούν από παντού
αλλά απ’ όπου αναβλύζει καθαρή και αμόλυντη βρυσούλα, μικρή σταγόνα κουβαλούν, εφτακάθαρο νερό.
Να ζήσεις βασιλιά. Και ο Μώμος, όπου ο Φθόνος, εκεί να κατοικεί.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο θεός Απόλλων



ΜΗΝΙΑΙΟΣ ΥΜΝΟΣ

Άναξ Απόλλων, προστάτη σε κάθε φύσι
Και ηγεμόνα που κατευθύνεις όλα τα άλλα μεταξύ τους σε ένα
Και μάλιστα αυτό το παν και πολυμερές, που είναι πολύχορδο
Πολυθόρυβο, το φέρνεις σε αρμονία•
Εσύ, βέβαια, δίνεις την ομόνοια και την φρόνησι στις ψυχές
Και την δικαιοσύνη, τα οποία είναι τα κάλλιστα από τα δικά σου (πράγματα)
Και (δίνεις) υγεία στα σώματα και κάλλος βέβαια σε αυτά•
Εσύ να μας δίδης πάντοτε την επιθυμία για τα καλά,
Άναξ στις ψυχές μας, σε ώ παιάν.

Παρασκευή 8 Ιουλίου 2011

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΗΛΙΩΝΗΣ ή ΜΗΛΙΟΝΗΣ

Ο Χρήστος Μηλιόνης είναι ιστορικό πρόσωπο (πέρα των άλλων στο μουσείο της Ιστορικής εταιρείας στην Αθήνα, σώζετε σφραγίδα του με ημερομηνία 1744), γεννηθηκε πάνω στα κορφοβούνια της Δωρίδας, στη γραφική Ποτιδάνεια, στάθηκε ένας πραγματικός σταυραετός των βουνών, ένας αληθινός αετός της Ρούμελης καθώς τον έκραζαν τα παλικάρια του, σύγχρονος και συμπολεμιστής του οπλαρχηγού του Βάλτου Μήτρο Τσεκούρα.






Ο Χ Μηλιώνης εισέβαλε στην Άρτα και έπιασε τον Καδή και δύο αγάδες για τους οποίους εζήτησε λύτρα. Οι τούρκοι ταράχτηκαν με την θρασύτητα της επιχείρησης και ο μουσελίμης της Άρτας έφτιαξε απόσπασμα του οποίου ηγούντο ο προεστός Μαυρομάτης και ο δερβέναγας Μουχτάρ Κλεισούρας, με στόχο την απελευθέρωση των απαχθέντων και την δολοφονία του Μηλιώνη.


Τώρα στην νουβέλα που έγραψε ο Παπαδιαμάντης και η οποία πρωτοδημοσιεύτηκε στην «Εστία» σε συνέχειες, σαν αιτία της επιχείρησης θεωρεί την απαγωγή της βαφτισιμιάς του Βάσως, « μνηστή του Νίκου Ντάσκα», η Βάσω ξεγελάστηκε και βγήκε από το σπίτι της για να βοηθήσει την μητέρα της Μελάχρω, από « την γραία Κυπαρισσού», στην διαδρομή ο Χαλήλ αγάς την απήγαγε και την έκλεισε στο χαρέμι του, για τα παράπονα του πατέρα της ο Κώστας Μαντάς προσέφυγε για δικαιοσύνη στον Κατή της Άρτας, ο οποίος ερμήνευσε το Κοράνιο «Εάν νέα γυνή άπιστος αλλάξει κύριον, και από των χειρών απίστου μεταβεί εις αληθή πιστόν, ο δεύτερος κύριος είναι ενδικότερος» και δικαίωσε τον Χαλήλ αγά παρά τις διαμαρτυρίες του γονιού της Βάσως, του έδωσε δε την εναλλακτική να ζητήσει χρηματική αποζημίωση, πράγμα που δεν ήθελε με τίποτα να ακούσει ο Κ Μαντάς . Ο πατέρας και αρραβωνιαστικός ζήτησαν την βοήθεια του Χ Μηλιώνη ο οποίος από το 1747 ήταν Αρματολός στην Ακαρνανία .

 

……………..Όσο είν’ ο Χρήστος ζωντανός, Τούρκο δεν προσκυνάει…………….

«Ήτο περί δύσιν ηλίου και η λιγυρά φωνή του κήρυκος της πίστεως ετόνιζεν από του πτερυγίου του μιναρέ τα σοβαρά και πλήρη μελαγχολίας εκείνα έπη, άτινα ους απίστου ουδέποτε δύναται άνευ φρίκης ν’ ακούσει: Λα-ιλ-λαχ-ιλ αλλάχ, βε Μωχαμέτ ρεσούλ-ουλ-λαχ. «Εις είναι ο Θεός και ο Μωάμεθ είναι ο προφήτης του».
Ήτο Παρασκευή, ημέρα εορτής, καθ’ ην αι πέντε νενομισμέναι προσευχαί τελούνται πομπωδέστερον…
Ότε ενωτίσθη τους ευμόλπους και ηχηρούς εκείνους φθόγγους ο Χασάν εφένδης, αφήκεν επί του τάπητος του σοφά το βιβλίον του Σερή, όπερ νυχθημερόν εμελέτα, και εγερθείς περιεβλήθη την μηλωτήν και απήλθεν εις το προσκύνημα.
Μόλις οι πιστοί είχον συναχθεί και ήρχισαν τας συνήθεις επί της ψιάθου γονυκλισίας, προτού ακόμη τις εκ των δερβισών να φθάσει εις βαθμόν ενθουσιώδους παροξυσμού, ώστε να εκβάλλει αφρούς εκ του στόματος, νεαρός Τούρκος εισήλθεν ορμητικός και τόσον έξαλλος εφαίνετο, ώστε ελησμόνησε να αφήσει τα σάνδαλα παρά τον ουδόν της θύρας και εισήλθεν υποδεδεμένος εις το τέμενος. Οι πιστοί ανέκυψαν έκπληκτοι και οι ενθερμότερον δεόμενοι απεσπάσθησαν εκ της ευσεβούς εκείνης προσηλώσεως.
-Τι είναι; ηκούσθη ψιθυρισμός.
-Κλέφτες! Κλέφτες έρχονται! έκραξεν ο άρτι εισελθών.
-Κλέφτες! επανέλαβον διάφοροι φωναί.
Η έκπληξις ολόκληρος δεν είχεν εκφρασθεί ακόμη. Ακτίς φωτός δεν είχεν εισδύσει εις τας διανοίας ταύτας, ώστε να κατανοήσωσι πώς ήτο δυνατόν να έλθωσι κλέφτες εις την πόλιν. Και συγχρόνως εισήλθεν ανήρ φορών λερήν φουστανέλαν, κρατών γυμνόν ξίφος εις την δεξιάν, μελαψός την χροιάν, πελώριος το ανάστημα, έχων μακράν κόμην περί τους ώμους. Κατόπιν αυτού εφάνη δεύτερος και τρίτος κλέφτης………..Οι μουσουλμάνοι έρρηξαν[12] λυσσώδεις κραυγάς φρίκης και μίσους. Η αγανάκτησις διά την βεβήλωσιν, η ιδέα πώς ήτο δυνατόν να έλθει άπιστος να βεβηλώσει τον ιερόν χώρον, έπνιγε παν άλλο αίσθημα.
-Έξω! έξω! έξω απ’ εδώ! ηκούσθησαν ωρυόμεναι συμμιγείς κραυγαί.
Αλλ’ ο υψηλός φουστανελοφόρος πάλλων το ξίφος εν τη δεξιά και απείργων τους αόπλους μουσουλμάνους, όσοι επρόλαβον ν’ ανορθωθώσιν, ήλθε κατ’ ευθείαν προς τον Χασάν εφένδην και τω είπε:
-Συ είσαι ο κατής της Άρτης;
-Εγώ, απήντησεν εμβρόντητος ο Χασάν.
-Σηκώσου, πάμε, τω είπεν ο κλέφτης.
Και τον έσυρε διά της βίας. Οι δύο σύντροφοί του προσελθόντες τον εβοήθησαν.
Εις ολίγας στιγμάς το σύμπλεγμα είχε διασκελίσει τον ουδόν. Ο πρώτος κλέφτης προεπορεύετο σύρων και τον κατήν και οι δύο σύντροφοί του ηκολούθουν οπισθοβατούντες, αμυνόμενοι διά των ξιφών κατά των μουσουλμάνων, όσοι όρμησαν να επιτεθώσιν άοπλοι.»



 









Η αποχώρηση του Μηλιόνη συνοδεύτηκε με μάχη, σκοτώθηκαν δέκα τούρκοι και τρεις κλέφτες. Με δόλο και απειλές για την ζωή της οικογενείας της τώρα η Βάσω συνήνεσε να γίνει γυναίκα του Χαλήλ Αγά. Εν τω μεταξύ εκδόθηκε Σουλτανικό φιρμάνι στους Δερβεναγάδες της Αιτωλίας Μουχτάρ Κλεισούρα και Μαυρομάτη να εξοντωθεί ο Μηλιώνης. Οι δε τούρκοι της Άρτας όπως είδαμε ετοίμασαν απόσπασμα για την καταδίωξη του Κλέφτη Μηλιώνη, όταν η Βάσω έμαθε για την εκστρατεία των τούρκων δραπέτευσε από το χαρέμι του Χαλήλ Αγά και πήγε κοντά στους άνδρες του Μηλιώνη.


Για την θρασύτητα του Μηλιώνη και τα μάτια της Βάσως έγινε πολύνεκρη μάχη στο Λαγκόβα, οι Κλέφτες κατατρόπωσαν τους τούρκους, οι οποίοι για να εκδικηθούν αναζήτησαν μέσω αμοιβής και του δόλου να εξοντώσουν τον Μηλιώνη, εξαγόρασαν λοιπόν τον αδελφοποιητό του τουρκαλβανό Σουλειμάνη, τον πλήρωσαν με στόχο, με δόλο να σκοτώσει τον φίλο του, ο Μηλιώνης αρχικά έπεσε στην παγίδα και συναντήθηκε με τον Σολιμάν στον Αρμυρό, υπό το βάρος τύψεων ο Σουλειμάνης αποκάλυψε στον Μηλιώνη το σφάλμα του και ο οπλαρχηγός το θεώρησε μεγάλη προσβολή και ζήτησε τίμια μονομαχία. Στην μονομαχία που έγινε παρουσία των Κλεφτών οι δύο αδελφοποιητοί αλληλοσκοτώθηκαν.


Με το τουφέκι τρέξανε, ένας να φάει τον άλλο.
φωτιάν εδώκαν στη φωτιά, πέφτουν κι οι δυο στον τόπο.



Τώρα ποια ήταν η τύχη των πρωταγωνιστών αυτής της ιστορία μας την λέει ο Παπαδιαμάντης. Ο Κώστας Μαντάς με την γυναίκα του και τα παιδιά του και ο Νίκος Ντάσκας με την Βάσω, ένα βράδυ έφυγαν στην Λευκάδα και εκεί μετά έξη μήνες έγινε ο γάμος τους. Ο Χαλήλ Αγάς έθαψε ζωντανή την υπεύθυνη του σαραγιού του διότι δεν εμπόδισε την απόδραση της Βάσως, αλλά και ο ίδιος ο Χαλήλ Αγάς δολοφονήθηκε από ομόθρησκούς του.


Οι απαχθέντες από τον Μηλιώνη, δηλαδή ο Κατής και οι δύο τούρκοι, με την έναρξη της επιχείρησης του προεστού Μαυρομάτη και του δερβέναγα Μουχτάρ Κλεισούρα, τους αποκεφάλισαν οι Κλέφτες.

Οι σύντροφοι του Μηλιόνη μετά τον θάνατό του, ακολούθησαν τους Τσεκουραίους και πήραν μέρος σε πολλές συμπλοκές.

 

Τρία πουλάκια κάθονται ‘ς τη ράχη 'ς το λημέρι,
τό να τηράει τον Αρμυρό, τάλλο κατά το Βάλτο,
το τρίτο το καλύτερο μοιριολογάει και λέει,
Κύριε μου, τι να γίνηκεν ο Χρήστος ο Μηλιόνης;
Ουδέ 'ς το Βάλτο φάνηκε, ουδέ 'ς την Κρύα βρύση.
Μας είπαν πέρα πέρασε κ’ επήγε προς την Άρτα,
κ' επήρε σκλάβο τον κατή μαζί με δύο αγάδες.
Κι' ο μουσελίμης τ' άκουσε, βαριά του κακοφάνη,
Το Μαυρομάτη νέκραξε και το Μουχτάρ Κλεισούρα.
«Εσείς, αν θέλετε ψωμί, αν θέλετε πρωτάτα,
το Χρήστο να σκοτώσετε, τον καπετάν Μηλιόνη.
Τούτο προστάζει ο βασιλιάς και μόστειλε φερμάνι.»

Παρασκευή ξημέρωσε, ποτέ να μη είχε φέξη!
κί' ο Σουλεϊμάνης στάλθηκε να πάγη να τον εύρη.
'Στον Αρμυρό τον έφτασε κι' ως φίλοι φιληθήκαν.
Ολονυχτίς επίνανε όσο να ξημερώση.
Και όταν έφεξε η αυγή πέρασαν 'ς τα λημέρια.
Κι' ο Σουλεϊμάνης φώναξε του καπετάν Μηλιόνη,
"Χρήστο, σε θέλει ο βασιλιάς, σε θέλουν κ' οι αγάδες.
-Όσο 'ν' ο Χρήστος ζωντανός Τούρκους δεν προσκυνάει."
Με το τουφέκι τρέξανε ο ένας να φάη τον άλλο.
Φωτιάν εδώσαν 'ς τη φωτιά, κ’ έπεσαν εις τον τόπο.





ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ


- ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΗΛΙΟΝΗΣ του ΑΛΕΞ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ εκδόσεις ΒΗΜΑ βιβλιοθήκη
- Σημειώσεις του ποιήματος «ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΗΛΙΟΝΗ» του Ν Γ ΠΟΛΙΤΗ
- "Χρήστος Μηλιώνης -Ο αετός της Ρούμελης" της Ζωζώ Σ. Σταυροπούλου.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...