Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2018

Ρακόφκσι - Τρότσκι: Για τους Βαλκανικούς Πολέμους


 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Ισραέλ Λαζάρεβιτς - Πάρβους.


Την παραμονή  του Βαλκανικού Πολέμου και λίγες ημέρες πριν ξεκινήσουν πολεμικές επιχειρήσεις οι Έλληνες, δημοσιεύσαν, σαν «σοσιαλιστές  της Τουρκίας και των Βαλκανίων»  ένα «Μανιφέστο», με την υπογραφή του Κρίστιαν Ρακόφσκι (ανταποκριτής της L'Humanite).

 Για το κείμενο αυτό δούλεψε και ο Τρότσκι, που είχε εγκατασταθεί στο σπίτι του Ράκοβερ, σαν πολεμικός ανταποκριτής .

Ο  Ρακόφσκι, (Χαίμ Ράκοβερ), το 1912, ζούσε στο κτήμα, που κληρονόμησε από τον πατέρα του, (μαζί με 40.000 δολλάρια ΗΠΑ), στην Μανγκάλια στη Ρουμανία, όπου έφθασε, ο  φίλος  και συνεκδότης του  Πάρβους, Λεβ Νταβίντοβιτς Μπρόνσταϊν, σαν πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας του Κιέβου Kievskaya Mysl.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Κριστο Ρακοβσκυ (Χαιμ Ρακοβερ) μαζι με τον Τροτσκυ.

Από το κείμενο θα καταλάβετε ποιών τα συμφέροντα εξυπηρετούσε αυτό το «Μανιφέστο».

 

«Προς τους εργάτες των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας! - Προς την Εργατική Διεθνή! - Προς την κοινή γνώμη!

 

Ο πόλεμος είναι στην πόρτα μας. Όταν δημοσιευτούν αυτές οι γραμμές, θα είναι κατά πάσα πιθανότητα ένα συντελεσμένο γεγονός.

 

Αλλά εμείς, οι σοσιαλιστές των Βαλκανικών χωρών και της Εγγύς Ανατολής, που επηρεαζόμαστε άμεσα από τον πόλεμο, δεν θα επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να παρασυρθούμε από το σοβινιστικό κύμα. Δυναμώνουμε ακόμα περισσότερο τις φωνές μας ενάντια στον πόλεμο και καλούμε τις μάζες των εργατών και των αγροτών μαζί με όλους τους ειλικρινείς δημοκράτες να ενωθούν μαζί μας για να αντιτάξουμε στην πολιτική της αιματηρής βίας, η οποία φέρνει μαζί της τις πιο καταστροφικές συνέπειες, την αντίληψή μας της διεθνούς αλληλεγγύης.

 

Το προλεταριάτο των Βαλκανίων δεν έχει τίποτα να κερδίσει από αυτή την περιπέτεια, διότι τόσο οι νικημένοι όσο και οι νικητές θα δουν τον μιλιταρισμό, τη γραφειοκρατία, την πολιτική αντίδραση και την οικονομική κερδοσκοπία, με τις συνηθισμές συνέπειες της βαριάς φορολογίας και των αυξήσεων των τιμών, της εκμετάλλευσης και της βαθιάς δυστυχίας, να αναπτύσσονται με μεγαλύτερη δύναμη και αλαζονεία πάνω σε σωρούς από πτώματα και ερείπια.

 

Επιπλέον, για τις Βαλκανικές χώρες, ο πόλεμος θα έχει και άλλες συνέπειες λόγω της πολιτικής και γεωγραφικής τους κατάστασης.

 

Σε περίπτωση που αναδειχτούν νικητές από τη σύγκρουση και η Οθωμανική Αυτοκρατορία γίνει αντικείμενο διαμελισμού, η μερίδα του λέοντος, που είναι οι πλουσιότερες περιοχές από οικονομική άποψη και τα πιο σημαντικά σημεία από στρατηγική άποψη, θα κατασπαραχθούν από τις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις που έχουν αποσπάσει εδάφη στην Ανατολή από άκρου εις άκρον.

 

Η Αυστρία στη Θεσσαλονίκη, η Ρωσία στο Βόσπορο και στην Ανατολική Ανατολία, η Γερμανία καταλαμβάνοντας την υπόλοιπη Ανατολία και τη νότια Αλβανία η Ιταλία - αυτός πιθανότατα θα είναι ο χάρτης της Ανατολής μετά την ενδεχόμενη κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. (σε τίποτα δεν έπεσαν μέσα)

 

Έτσι, την ημέρα που θα πέσουν στα χέρια των Δυνάμεων, η ανεξαρτησία των βαλκανικών κρατών θα τελειώσει. Η πολιτική και δημόσια ελευθερία του λαού θα καταστραφεί από τον μιλιταρισμό και τη μοναρχική αυτοκρατορία, η οποία, ενισχυμένη από τη νίκη της ενάντια στους Τούρκους, θα απαιτήσει νέες πιστώσεις για τους στρατούς της καθώς και νέα προνόμια για τους ηγεμόνες της. Και μετά από αυτές τις σκληρές δοκιμασίες, οι εθνικοί αγώνες μεταξύ των λαών δεν θα έχουν τελειώσει. Θα γίνουν ακόμη πιο δριμείς, καθώς ο καθένας θα επιδιώκει την ηγεμονία.

 

Μια νικηφόρα Τουρκία θα οδηγήσει στην ανάκαμψη του θρησκευτικού φανατισμού και του μουσουλμανικού σοβινισμού - ο θρίαμβος της πολιτικής αντίδρασης - στην απώλεια των λίγων βελτιώσεων που επιτεύχθηκαν με αντάλλαγμα τόσες θυσίες στην εσωτερική κυβέρνηση της χώρας. Επιπλέον, θα επιφέρει τον θρίαμβο των αυστριακών και ρωσικών ιμπεριαλισμών, οι οποίοι θα αποτελέσουν τους σωτήρες των ηττημένων βαλκανικών δυνάμεων, προκειμένου να επεκτείνουν την ιδιοτελή προστασία τους πάνω στους κατεστραμμένους λαούς.

 

Για να δικαιολογήσουν τον πόλεμο, οι εθνικιστές των βαλκανικών κρατών επικαλούνται την αναγκαιότητα της επίτευξης της εθνικής τους ενότητας ή τουλάχιστον της απόκτησης πολιτικής αυτονομίας για τους υπηκόους τους που βρίσκονται υπό τουρκική κυριαρχία.

 

Τα σοσιαλιστικά κόμματα δεν αντιτίθενται στην επίτευξη της πολιτικής ενότητας των στοιχείων κάθε έθνους.

 

Το δικαίωμα των εθνοτήτων σε μια αυτόνομη ζωή είναι η άμεση συνέπεια της πολιτικής και κοινωνικής ισότητας και από την καταπίεση από όλα τα ταξικά, καστικά, φυλετικά ή θρησκευτικά προνόμια που διεκδικεί η Εργατική Διεθνής. Αλλά αυτή η ενότητα θα πραγματοποιηθεί με το διαμελισμό των πληθυσμών και των εδαφών της Τουρκίας μεταξύ των μικρών βαλκανικών κρατών;

 

Θα έχουν οι Τούρκοι, τώρα υπό βουλγαρική, σερβική ή ελληνική κυριαρχία, την εθνική τους ενότητα; Οι Σέρβοι του Νόβι Παζάρ και της Παλαιάς Σερβίας, οι Βούλγαροι, οι Έλληνες, οι Αλβανοί της Μακεδονίας, η οποία θα διαμελιστεί τελικά υπό τον ζυγό της Αυστρίας ή της Ιταλίας, οι Αρμένιοι και οι Κούρδοι της Ανατολικής Ανατολίας, οι Τούρκοι, οι Έλληνες και οι Βούλγαροι του βιλαετιού της Αδριανούπολης, που θα μπορούσαν να γίνουν θήραμα της Ρωσίας, θα πραγματοποιήσουν την εθνική τους ενότητα;

 

Η μπουρζουαζία και ο εθνικισμός δεν μπορούν να δημιουργήσουν αληθινή και διαρκή εθνική ενότητα. Αυτό που θα δημιουργηθεί από έναν πόλεμο μπορεί να καταστραφεί από έναν άλλο πόλεμο.

 

Η εθνική ενότητα, που βασίζεται στην υποταγή των εθνικών στοιχείων άλλων φυλών, φέρει μέσα της ένα προπατορικό αμάρτημα, το οποίο είναι μια διαρκής απειλή. Ο εθνικισμός αλλάζει μόνο τα ονόματα των αφεντικών και τον βαθμό της καταπίεσης, αλλά δεν τα καταργεί. Μόνο η πολιτική δημοκρατία με πραγματική ισότητα για κάθε στοιχείο, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας ή τάξης, μπορεί να δημιουργήσει πραγματική εθνική ενότητα.

 

Το εθνικιστικό επιχείρημα στην πραγματικότητα, είναι πρόσχημα μόνο για τις βαλκανικές κυβερνήσεις.

 

Το πραγματικό κίνητρο της πολιτικής τους δεν είναι παρά η τάση προς οικονομική και εδαφική επέκταση, η οποία χαρακτηρίζει όλες τις χώρες όπου αναπτύσσεται καπιταλιστική παραγωγή. Οι γείτονες της Τουρκίας αναζητούν από αυτήν τα ίδια πλεονεκτήματα με τις Μεγάλες Δυνάμεις, που κρύβονται πίσω από τα μικρά κράτη: θέλουν αγορές για τα αγαθά τους, για την επένδυση του κεφαλαίου τους και για την απασχόληση του γραφειοκρατικού προσωπικού που υπερκαλύπτει τις ανάγκες των γραφείων της μητρόπολης.

 

Αν όμως επισημάνουμε τη βαρύτατη ευθύνη των βαλκανικών κρατών για τον προσεχή πόλεμο, καθώς και στο παρελθόν, όταν παρεμπόδιζαν την εσωτερική μεταμόρφωση της Τουρκίας και αν κατηγορούμε την ευρωπαϊκή διπλωματία που ποτέ δεν ήθελε να δει σοβαρές μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία, για δολιότητα, δεν θέλουμε με κανέναν τρόπο να μειώσουμε την ευθύνη των ίδιων των τουρκικών κυβερνήσεων. Τις καταγγέλλουμε και στον πολιτισμένο κόσμο, στον λαό της αυτοκρατορίας και ιδιαίτερα στις μάζες των Μουσουλμάνων, χωρίς τη βοήθεια των οποίων δεν θα ήταν σε θέση να διατηρήσουν την κυριαρχία τους.

 

Καταγγέλλουμε το τουρκικό καθεστώς για την πλήρη απουσία πραγματικής ελευθερίας και ισότητας των εθνοτήτων - απόλυτη έλλειψη ασφάλειας και εγγυήσεων για τη ζωή ή για τα δικαιώματα και την περιουσία των πολιτών – για την ανυπαρξία δικαιοσύνης και μιας καλά οργανωμένης και αμερόληπτης διοίκησης. Έχει διατηρήσει ένα σύστημα των πιο βαριών και των πιο εξοργιστικών φόρων. Έχει κωφεύσει σε όλες τις απαιτήσεις για μεταρρυθμίσεις για τους Μουσουλμάνους και τους μη Μουσουλμάνους εργάτες και αγρότες. Έχει υποστηρίξει ένοπλους φεουδάρχες και νομαδικές φυλές εναντίον ανυπεράσπιστων αγροτών.

 

Με την παροιμιώδη αδράνεια τους, οι τουρκικές κυβερνήσεις δεν έκαναν τίποτε άλλο απ’ το να προκαλέσουν και να διατηρήσουν τη δυστυχία, την άγνοια, την μετανάστευση και την ληστεία και τις πολυάριθμες σφαγές στην Ανατολία και τη Ρούμελη, με μια λέξη την αναρχία που σήμερα χρησιμεύει ως πρόσχημα για επεμβάσεις και για πόλεμο.

 

Η ελπίδα ότι το νέο καθεστώς θα θέσει τέρμα στο παρελθόν, εγκαινιάζοντας μια νέα πολιτική, έχει καταρρεύσει. Οι διαδοχικές κυβερνήσεις των Νεοτούρκων δεν συνέχισαν μόνο τα λάθη του παρελθόντος. Χρησιμοποίησαν την εξουσία και το κύρος ενός ψευτοκοινοβουλευτισμού που δόθηκε στην Τουρκία, ώστε να εφαρμοστεί ένα σύστημα αποεθνικοποίησης και καταπίεσης και υπερβολικού γραφειοκρατικού συγκεντρωτισμού που θα πλήξει τα δικαιώματα των εθνοτήτων και τις διεκδικήσεις των εργατικών μαζών.

 

Οι άνθρωποι του νέου καθεστώτος ξεπέρασαν επίσης από ορισμένες απόψεις τους παλιούς, οι οποίοι είχαν ανεβάσει τις συστηματικές δολοφονίες των πολιτικών αντιπάλων του στις κορυφές του συστήματος διακυβέρνησης.

 

Αναγνωρίζουμε όμως ότι ο λαός - και μόνον ο λαός - έχει το δικαίωμα να διαθέσει τη ζωή του. Στον πόλεμο που με όλη μας τη δύναμη αποκρούουμε ως τρόπο επίλυσης των πολιτικών και κοινωνικών προβλημάτων, αντιτάσσουμε τη δράση των συνειδητών και οργανωμένων μαζών.

 

Στο αιματηρό ιδεώδες των εθνικιστών, που θα διαθέσουν τη ζωή των λαών τους με τον πόλεμο και θα παζαρεύουν με τα δικαιώματά τους και τα εδάφη τους, απαντάμε επιβεβαιώνοντας την επιτακτική ανάγκη που είχε ήδη διακηρύξει η Διαβαλκανική Σοσιαλιστική Διάσκεψη του Βελιγραδίου το 1909, για τη στενή ενότητα όλων των λαών των Βαλκανίων και της Εγγύς Ανατολής χωρίς διακρίσεις φυλής ή θρησκείας.

 

Χωρίς μια τέτοια ομοσπονδία των λαών της Ανατολικής Ευρώπης, η εθνική ενότητα δεν θα είναι για αυτούς ούτε δυνατή ούτε διαρκής. Δεν θα υπάρξει ταχεία οικονομική και κοινωνική πρόοδος, διότι η ανάπτυξή τους θα απειλείται συνεχώς από την αέναη επιστροφή της εσωτερικής αντίδρασης και της ξένης κυριαρχίας.

 

Όσον αφορά ειδικότερα την Οθωμανική Αυτοκρατορία, θεωρούμε ότι μόνο η ριζική μεταρρύθμιση των εσωτερικών σχέσεών της μπορεί να αποκαταστήσει την ειρήνη και τις φυσιολογικές συνθήκες ζωής, να αποτρέψει την ξένη επέμβαση και τον κίνδυνο του πολέμου και τελικά να καταστήσει δυνατή μια δημοκρατική βαλκανική ομοσπονδία.

 

Δεν είναι μια προσπάθεια αναβίωσης, κληρονομημένη από μια κοντόφθαλμη γραφειοκρατία, η δυνατότητα του τούρκικου καθεστώτος να λύσει το πρόβλημα των εθνοτήτων, παρέχοντας πραγματική ισότητα, προσφέροντας πλήρη αυτονομία στις εθνότητες για τους πολιτιστικούς τους θεσμούς - σχολεία, εκκλησίες κλπ. - και με την ίδρυση τοπικής αυτοδιοίκησης σε επαρχίες, καντόνια και κοινότητες, με αναλογική εκπροσώπηση για τις εθνοτικές ομάδες και τα κόμματα, με ισότητα γλωσσών.

 

Μόνο μια διοίκηση στην οποία εκπροσωπούνται οι διάφορες εθνοτικές ομάδες της αυτοκρατορίας θα παράσχει την απαραίτητη εγγύηση της αμεροληψίας.

 

Μόνο οι αγροτικές μεταρρυθμίσεις, η φορολογική μεταρρύθμιση, η κοινωνική νομοθεσία και οι εγγυήσεις για τα δικαιώματα του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι θα δώσουν στις μουσουλμανικές εργατικές και αγροτικές μάζες την ελάχιστη ικανοποίηση που θα τους συνδέσει με το νέο καθεστώς.

 

Αυτές οι μεταρρυθμίσεις μπορεί να ενοχλήσουν την τουρκική γραφειοκρατία, δηλαδή τις λίγες χιλιάδες άτομα που έχουν προσδεθεί στα προνόμιά τους. Αλλά θα ωφελήσουν στον υψηλότερο βαθμό τον τουρκικό λαό, τον οποίο το σημερινό καθεστώς υποβαθμίζει στον αποκλειστικό ρόλο του στρατιώτη και του αστυνομικού, που σπεύδει σε όλα τα σύνορα και σε κάθε επαρχία για να καταπολεμήσει τις καταστροφές που συσσωρεύτηκαν σε αυτή την χώρα από την τουρκική ανικανότητα και την ολιγαρχία.

 

Η λύση των μεγάλων προβλημάτων που πλήττουν τους πληθυσμούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα εγγυάται την εθνική ασφάλεια των Μουσουλμάνων και θα τους επιτρέψει να στρέψουν ειρηνικά την προσοχή τους στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική τους ανάπτυξη.

 

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα για την υλοποίηση του οποίου κάνουμε έκκληση όχι μόνο στη συνεργασία του προλεταριάτου των Βαλκανίων αλλά και στον διεθνή σοσιαλισμό.

 

Εμείς, οι σοσιαλιστές των Βαλκανίων και της Εγγύς Ανατολής, έχουμε μια βαθιά συνείδηση του διπλού ρόλου που πρέπει να διαδραματίσουμε όσον αφορά το παγκόσμιο προλεταριάτο κι εμάς τους ίδιους.

 

Αντιμετωπίζοντας την εξάπλωση της πολεμικής παλίρροιας που απελευθερώνουν οι κυβερνήσεις και ο σοβινιστικός Τύπος, αγωνιζόμενοι ενάντια στα αισθήματα που εμφυτεύονται και τρέφονται από μια στρεβλή εκπαίδευση που έχει την τάση να ευνοεί τη σύγκρουση μεταξύ εθνοτήτων και την ταξική κυριαρχία, δεν θα παραλείψουμε να εκπληρώσουμε το καθήκον μας της διεθνούς αλληλεγγύης. Στην πραγματικότητα, είμαστε απλώς προπύργια, γιατί ο πόλεμος στα Βαλκάνια φέρνει τη γενική ειρήνη μπροστά σε επικείμενο κίνδυνο. Η διέγερση όλων των ορέξεων των καπιταλιστών των μεγάλων κρατών και η υπεροχή στην πολιτική ζωή των ιμπεριαλιστικών στοιχείων, άπληστων για κατακτήσεις, μπορεί όχι μόνο να προκαλέσει πόλεμο μεταξύ των εθνών αλλά και εμφύλιο πόλεμο. Και καθώς οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις πολλών χωρών έχουν καταφύγει στα τελευταία τους οχυρά ύστερα από διαδοχικές νίκες του προλεταριάτου, δεν θα παραλείψουν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που τους προσφέρεται για να πνίξουν τις μάζες στο αίμα ή να καταπνίξουν με περιοριστική νομοθεσία το κίνημα μας για τη χειραφέτηση, τον πολιτισμό και την ανθρώπινη πρόοδο.

 

Για εβδομάδες και μήνες, διεξάγουμε μια εκστρατεία ενάντια στον πόλεμο. Αλλά είναι ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή που διαμαρτυρόμαστε πιο δυνατά. Εκφράζουμε τη σταθερή πρόθεσή μας να υποστηρίξουμε με όλη μας την δύναμη τον αγώνα του παγκόσμιου προλεταριάτου εναντίον του πολέμου, εναντίον του μιλιταρισμού, εναντίον της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και υπέρ της ελευθερίας, της ισότητας, της χειραφέτησης των τάξεων και των εθνοτήτων, με μια λέξη, υπέρ της ειρήνης.

 

Κάτω ο πόλεμος! Ζήτω η διεθνής αλληλεγγύη των λαών!

 

12 Οκτωβρίου 1912».

 

 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο συνασπισμός των τεσσάρων βαλκανικών κρατών .
 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1917 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ του Γ Δ Κουρκούτα εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ

Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2018

5η ρωμαϊκή λεγεώνα

(Legio V Macedonica)

 

Το περίφημο  «Πριγκιπάτο της Πίνδου» ήταν μαι  προσπάθεια των Ιταλών να υποκινήσουν αυτονομιστικό κίνημα των βλάχων στη Θεσσαλία και Ήπειρο.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Γεώργιος Τσολάκογλου ο πρώτος κατοχικός πρωθυπουργός (βλάχικης καταγωγής) αντιτάχτηκε πεισματικά στο αυτονομιστικό κίνημα που υπέθαλψαν οι Ιταλοί.

Κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκόσμιου πολέμου, με πρωτοβουλία αξιωματικών του (συμμαχικού τότε) ιταλικού εκστρατευτικού σώματος, που βρέθηκε το 1917 στην Ελλάδα,  υποκινήθηκε η ίδρυση του «Πριγκιπάτου της Πίνδου» με επικεφαλής τον «Πρίγκιπα» Αλκιβιάδη Διαμάντη, βλαχόφωνο δικηγόρο από τη Θεσσαλία.  Ο Διαμάντης, μετά τους Βαλκανικούς κατέφυγε στη Ρουμανία. Κατά τον Εθνικό Διχασμό ήταν εθελοντής στα βενιζελικά στρατεύματα και διώκτης των βασιλοφρόνων. Μετά ξαναπήγε στη Ρουμανία για να προωθήσει τα ρουμανικά συμφέροντα μεταξύ των Βλάχων της Ελλάδας, αλλά και τα δικά του οικονομικά συμφέροντα.

Ξαναήλθε στην Ελλάδα, διατηρούσε επαφές με το Ιταλικό προξενείο στα Ιωάννινα, και κατάφερε να τοποθετηθεί στη θέση του Ρουμάνου Πρόξενου στην Αυλώνα της Αλβανίας, όπου παρέμεινε ως το 1939. Κατόπιν μετέφερε τις επιχειρήσεις του στην Ιταλία, για να επιστρέψει στην βλαχόφωνη Πίνδο το 1941 με τους Ιταλούς, Διαμάντης με την υποστήριξη του στρατηγού Ρουτζέρο, διοικητή της ιταλικής μεραρχίας «Φορλί» που είχε έδρα της τη Λάρισα, ίδρυσε την «Λεγεώνα»,  μετά από οδηγίες και συνεννόηση με τις κυβερνήσεις της Ρουμανίας και της Ιταλίας, κύριος σκοπός του οποίου, ήταν η ίδρυση Αυτόνομου Κουτσοβλαχικού Κράτους με τον τίτλο «Πριγκηπάτο της Πίνδου», που θα ενσωματονόταν μετά τη νίκη του Άξονα στη «Μεγάλη Ιταλία» (ανεξαρτησία δεκατριών βλάχικων χωριών της Πίνδου, ενός είδος καντονιού υπό την προστασία της Ιταλίας). 

 

Το σώμα αυτό των «Λεγεωνάριων» επανδρώθηκε με τα καθάρματα των πόλεων και της υπαίθρου, της Θεσσαλίας και της Δυτικής Μακεδονίας. Πάσης φύσεως λωποδύτες, καταδότες της αστυνομίας, κατσικοκλέφτες, ληστοτρόφοι κλπ, όπως αναφέρει ο Τάκης Οικονομάκης σε σειρά άρθρων στην εφημερίδα του Βόλου «Θεσσαλία» εναντίον της «Λεγεώνας» (Φεβρουάριος 1942) αναφερόμενος εμμέσως αλλά σαφώς στα μέλη της: «κατσικοκλέφτες, φυγόδικοι, μαυραγορίτες, πάσης φύσεως άτακτα στοιχεία». Αυτοί ποιπόν δελεάστηκαν από την προοπτική του πλιατσικολογήματος και της ατιμωρησίας, και κατατάχθηκαν στα αποσπάσματα που συγκροτήθηκαν στα Τρίκαλα, την Ελασσόνα, την Σαμαρίνα, τα Γρεβενά, το Μέτσοβο, την Καλαμπάκα, την Λάρισα, τα Φάρσαλα, τα οποία πλαισιώθηκαν με Ιταλούς στρατιώτες και Καραμπινιέρους.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Νάκος Μπελλής  εκμηδένισε τη Λεγεώνα.

Παρά τις υποσχέσεις για σημαντικές υλικές παροχές και παρά τις απειλές που συχνά συνοδεύτηκαν με κακοποιήσεις, ελάχιστοι Βλάχοι δελεάστηκαν.  Ουσιαστικά από τις 140.000 περίπου Βλάχους (που το 1940 αποτελούσαν το 25% των κατοίκων της Θεσσαλίας) στη Λεγεώνα, στην μέγιστη ακμή της δεν θα καταταχθούν περισσότερα από 1000 άτομα, ένοπλα και άοπλα. Κάποιοι υπολογίζουν 2.000 μέλη, ένοπλα και άοπλα στην ακμή της. Εχει ενδιαφέρον ότι ένα ολόκληρο σχολείο, 16 μαθητές του ρουμανικού γυμνασίου Γρεβενών, αλλά και άλλοι μαθητές από ρουμανικά σχολεία της Βέροιας και της Θεσσαλονίκης, παρασύρθηκαν και οπλίστηκαν στις τάξεις της.

Ο Κ. Γεμενής εκτιμά ότι τα μέλη της Λεγεώνας ήταν 50-60 άτομα στις αρχές του πρώτου μισού 1942, έφτασε στα 300 άτομα στις αρχές του 1943 και πριν τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας σε κάτω από 100 άτομα.  Χαρακτηριστικό για το μέγεθος της Λεγεώνας είναι ότι μετά το τέλος του πολέμου, στα Ειδικά Δικαστήρια Δοσιλόγων οδηγήθηκαν 617 άτομα, από τα οποία κρίθηκαν αθώα τα 319.


Ο Διαμάντης (αποκαλούσε τον ευατό του αρχηγό και εκπρόσωπο των Βλάχων της Κάτω Βαλκανικής) περιόδευε συνεχώς τις περιοχές αυτές προπαγανδίζοντας την αναβίωση της «5ης ρωμαϊκής λεγεώνας». το όνομα της οποίας προήλθε από την επιχειρηματολογία που είχαν προετοιμάσει οι Ιταλοί πριν τον πόλεμο, ότι οι Βλάχοι είναι απόγονοι της 5ης Ρωμαϊκής Λεγεώνας (Legio V Macedonica), και προσπαθώντας να στρατολογήσει σ΄ αυτήν Βλάχους, χωρίς αποτέλεσμα. Αποτυχία σημείωσαν επίσης οι προσπάθειές του να εντάξει στις ένοπλες ομάδες του, Βλάχους αξιωματικούς του Ελληνικού Στρατού και άλλα εξέχοντα μέλη της θεσσαλικής κοινωνίας, βλαχικής καταγωγής.

Κάποια επιφανή μέλη της κοινωνίας της περιοχής, που αποτελούσαν κάτι σαν πολιτική επιτροπή, δημοσίευσαν σε εφημερίδα της Θεσσαλίας, ένα μανιφέστο υπέρ της Λεγεώνας και του Πριγκηπάτου, υπογράφοντας με τα βλάχικα ονοματεπώνυμά τους.


 

 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Κουτσοβλάχοι. Με το λεγόμενο ''κουτσοβλαχικό'' ζήτημα ασχολήθηκε ιδιαίτερα ο αείμνηστος Ευάγγελος Αβέρωφ- Τοσίτσας. Στο βιβλίο του ''Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ''
 
Οι γερμανικές αρχές κατοχής αντιμετώπιζαν με σκεπτικισμό και καχυποψία όλες αυτές τις ιταλικές μηχανορραφίες, γιατί κατά βάθος δεν είχαν μεγάλη εμπιστοσύνη στους συμμάχους τους  Αυτό έγινε αντιληπτό από πολλούς εξέχοντες Βλάχους, όπως ο πολιτικός Αβέρωφ Τοσίτσας, που αποτόλμησαν, παρά την ιταλική λογοκρισία, να δημοσιεύσουν σε αθηναϊκές εφημερίδες άρθρα κατά της κίνησης του Διαμάντη.

Τον Σεπτέμβριο ο Διαμάντης επισκέπτεται τον διορισμένο από τους Γερμανούς πρωθυπουργό Γεώργιο Τσολάκογλου και του υποβάλλει υπόμνημα με ημερομηνία 25/9/1941 ζητώντας δικαιώματα για τους Βλάχους, ίδρυση σχολείων, οικονομική ενίσχυση και ανάμεσα στα άλλα να διορίζονται «Οι Νομάρχαι και οι Δήμαρχοι Ηπείρου, Πίνδου, Θεσσαλίας και Μακεδονίας, όπου υπάρχουν εις τας ως άνω περιοχάς αμιγείς συνοικισμοί Βλάχων ή μικτοί τοιούτοι Βλάχων και Ελλήνων», από κοινού μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και του ιδίου «υπό την ιδιότητά του ως αντιπροσώπου των Βλαχικών Κοινοτήτων της Πίνδου, Ηπείρου, Θεσσαλίας και Μακεδονίας με την προηγουμένην έγκρισιν των Αρχών Κατοχής, ήτοι των Γερμανών διά την περιοχήν Θεσσαλονίκης και των Ιταλών διά την υπό της Ιταλίας κατεχομένην ζώνην.»

 

Ο Διαμάντης, με τη βοήθεια των ιταλικών αρχών, προχωρά σε αντικατάσταση δημάρχων, ίδρυση ρουμάνικων σχολείων, παρακράτηση εμπορευμάτων και αγαθών καθώς και εξαναγκασμό κατοίκων να μπουν στην οργάνωση των λεγεωναρίων και συνέχιση των επιδρομών στα χωριά για όπλα που είχαν αποκρύψει οι κάτοικοι. Τα μέλη της Λεγεώνας τύγχαναν ευεργετικών ρυθμίσεων ως προς την τυροκόμηση ενώ σταδιακά συγκροτούνται και ένοπλα ενισχύοντας τις ιταλικές κατοχικές αρχές

Ο πρωθυπουργός Τσολάκογλου (βλάχικης επίσης καταγωγής), εξέδωσε εγκύκλιο στις 13 Μαρτίου 1942 προς τους Νομάρχες όπου αναφέρεται «συστηματική δράσις ξένων προπαγανδιστών», ότι «σκορπίζουν άφθονο χρήμα», ότι «δελεάζουν το λαό με τρόφιμα» , ότι εκβιάζουν κατοίκους χωριών με παρουσία «αξιωματικού ή υπαξιωματικού των ξένων στρατευμάτων». Προειδοποιεί ότι «Ο πόλεμος δεν έληξε. Συνεχίζεται εισέτι ειρηνικώς εν τη Ελλάδι...» και ζητά «οι υπάλληλοι και τα όργανα της τάξεως» να μην «υποκύπτουν εις τας θρασείας ενεργείας των εκβιαστών και των οργάνων των πραπαγανδών», καθώς και να διαμαρτύρονται «εις τα Φρουραρχεία των Αρχών Κατοχής» και να τον τηρούν «ενήμερον διά τηλεγραφικών και ταχυδρομικών αναφορών δι' οιουδήποτε άλλου μέσου, επιβαλλομένου από τας ειδικάς περιστάσεις υφ' ας τελούμεν» και να διαφωτίζουν «επιμόνως την κοινήν γνώμην, όπως μη πίπτει θύμα της πλεκτάνης».

Παράλληλα διόρισε Νομάρχη Τρικάλων τον Θ. Σαράντη, πρώην αξιωματικό της Σχολής Ευελπίδων επίσης βλάχικης καταγωγής (και από τους ελάχιστους που προπολεμικά είχαν εκπαιδευτεί στον «μυστικό πόλεμο») με σκοπό την αντιμετώπιση της κατάστασης. Με συνεχή υπομνήματα προς τις Γερμανικές αρχές, προσπάθησε να αποκρούσει τα αυτονομιστικά σχέδια του Διαμάντη και των Ιταλών.

 
Το ΕΑΜ (με την «Ένωση Ελλήνων Κουτσοβλάχων Εθνικοαπελευθερωτική και Εκπολιτιστική Οργάνωση» έβγαζε προκηρύξεις και την εφημερίδα Κουτσόβλαχος) αλλά και η «Φιλική Εταιρεία», αντιστασιακή οργάνωσε με επικεφαλής τον πολιτικό Γ. Αβέρωφ-Τοσίτσα και το Νικόλαος Ράπτης, που δημιουργήθηκε τον Μάιο του 1941, πολέμησαν με κάθε τρόπο την αυτονομιστική δράση των Λεγεωναρίων, αρχίζοντας με τη διαφώτιση του βλαχόφωνου πληθυσμού και περνώντας σε δυναμική αναμέτρηση μαζί τους. 




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τα βλάχικα χωρία της Πίνδου που οι δήμαρχοι υπέγραψαν  προκήρυξη προς τον πρωθυπουργό της Ρουμανίας Ion I. C. Brătianu.

 
Στα Τρίκαλα ο Διοικητής της Χωροφυλακής, Μοίραρχος Χρήστος Κούρτης πυρπόλησε αποθήκη υλικού που προοριζόταν για τους αυτονομιστές, ενώ από τα μέσα του 1942 έως τον χειμώνα του 1942-43 ο Άρης Βελουχιώτης θα στείλει στη Θεσσαλία επίλεκτο τμήμα του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον καπετάνιο Νάκο Μπελή και με αποστολή την εκμηδένιση της Λεγεώνας.

Μάλιστα γράφτηκε σχετικό δημοτικό με την δράση του Νάκο Μπελή:

«Εγώ είμαι ο Νάκος ο Μπελλής, καμάρι της Ομβριακής

Εγώ κι αν βγήκα στο κλαρί, βγήκα για αιτία σοβαρή

Εχω γυναίκα και παιδιά, μα βγήκα για τη λευτεριά

Κλάψε με μάνα μου γλυκιά, κλάψε τα έρμα μου παιδιά

Τρέμουνε σαν ακούν Μπελλή, προδότες, βλάχοι κι Ιταλοί».

 

Πραγματικά ο ΕΛΑΣ σε σύντομο χρονικό διάστημα διέλυσε όλες τις αυτονομιστικές ομάδες, χαρακτηριστικό δε είναι το ότι όσες φορές κάποια μονάδα του ΕΛΑΣ επιχειρούσε εναντίων Λεγεωναρίων και εκεί κοντά υπήρχε Σταθμός Χωροφυλακής, οι Χωροφύλακες όχι μόνο δεν επεμβαίνανε, αλλά πρόθυμα παρέδιδαν τα όπλα τους στους αντάρτες.

 

Στην περιοχή των Δ. Χασίων, στην Κουτσούφλιανη, τμήμα του Υπαρχηγείου Χασίων του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Νίκο Ζαραλή, εκτέλεσε τον τοπικό αρχηγό των Λεγεωναρίων Βαζούρα με αποτέλεσμα την πλήρη διάλυση της Λεγεώνας στην περιοχή εκείνη.

Άλλες ομάδες του ΕΛΑΣ προχώρησαν σε επιδεικτικές εκτελέσεις επίλεκτων και σημαντικών των αυτονομιστών, πανικοβάλοντας τους υπόλοιπους, έτσι ώστε έως το 1943 να μην υφίστανται πουθενά ομάδες Λεγεωναρίων, εκτός από την Ελασσόνα και την Λάρισα. Κάποιοι σκορπίστηκαν σε κάμποσες πόλεις της Μακεδονίας και κατέλαβαν τα σπίτια των Εβραίων που είχαν σταλεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ρουμανικά σχολεία στη Μακεδονία (1939-1949) .

Ο καπετάν Μπελής, όταν ουσιαστικά ολοκλήρωσε την αποστολή του έστειλε συμβολικά το μαύρο καλπάκι ενός από τους τελευταίους Λεγεωνάριους στον Άρη, ο οποίος το φόρεσε και αυτή ήταν η αρχή των «Μαυροσκούφηδων», των επίλεκτων ελασιτών που συνόδευαν τον αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ.

 

Ο «Πρίγκιπας Διαμάντης», ήδη από το 1942, είχε καταφύγει απογοητευμένος για το Βουκουρέστι, ενώ ο «Πρόεδρος» Ν. Ματούσης, αφού μάταια προσπάθησε, με τις πλάτες των Ιταλών, να υπουργοποιηθεί στην Αθήνα, ίδρυσε μικρό φασιστικό κόμμα την εθνικοσοσιαλιστική Οργάνωση Πρωτοπόρων Νέας Ευρώπης (ΟΠΝΕ) στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο Ανδρέας Κονδάκης και ο Γεώργιος Μερκούρης.

Ο  Ραποτίκας, μετά τη διάλυση της Λεγεώνας το 1943, κατέφυγε στην Κατερίνη, όπου είχε συστήσει μια συμμορία με άλλους εγκληματίες αλβανικής καταγωγής.

Η τύχη των μελών της Λεγεώνας σε γενικές γραμμές είναι η πιό κάτω:

 

Ο Αλκιβιάδης Διαμάντης έφυγε για τη Ρουμανία το 1942, όπου αργότερα, το 1948, φυλακίστηκε από την κυβέρνηση με την κατηγορία της συνωμοσίας ενάντια στο κράτος. Πέθανε στη φυλακή λίγους μήνες αργότερα τον Ιούλιο του 1948. Στην Ελλάδα είχε καταδικαστεί σε θάνατο από τα Ειδικά Δικαστήρια Δοσιλόγων που συστάθηκαν από το 1945.

Ο Νικόλαος Ματούσης εγκατέλειψε και αυτός την Ελλάδα για τη Ρουμανία, ένα χρόνο αργότερα, το 1943 όπου και αυτός φυλακίστηκε από τη νέα Ρουμανική κυβέρνηση που προέκυψε μετά τη λήξη του πολέμου. Στην Ελλάδα είχε καταδικαστεί και αυτός σε θάνατο από τα Ειδικά Δικαστήρια Δωσιλόγων. Το 1964, μετά από αίτηση της Ελλάδας, παραδόθηκε από τη Ρουμανία στα χέρια των ελληνικών αρχών το 1964 και ζήτησε να δικαστεί εκ νέου. Αφέθηκε ελεύθερος και τα πολιτικά δικαιώματά του αποκαταστάθηκαν πλήρως την επόμενη δεκαετία. Μέχρι το θάνατό του, το 1981, έζησε στην Αθήνα και στη Λάρισα.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η  Ιταλο-Ρουμανική προπαγάνδα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δημιούργησε την «Λεγεώνα των Βλάχων».


Η μοίρα ενός βασικού οργανωτή των Λεγεωναρίων, του Β. Ραποτίκα, ο οποίος στις 8 Φεβρουαρίου 1943 είχε παρελάσει στην Λάρισα με την ομάδα του, σέρνοντας στο χώμα την Ελληνική Σημαία. Όταν κατέφυγε στο σπίτι του λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου από τις γυναίκες του χωριού του.

Τα μέλη της Ρωμαϊκής Λεγεώνας που δεν έφυγαν στη Ρουμανία, δικάστηκαν στα Ειδικά Δικαστήρια Δωσιλόγων τα οποία συστάθηκαν από το 1945 μέχρι το 1947. Κατηγορήθηκαν ως δωσίλογοι 617 άνθρωποι και από αυτούς καταδικάστηκαν οι 152, ενώ δεν έλαβαν ποινή 91 λόγω δεδικασμένου (είχαν ήδη καταδικαστεί για άλλα αδικήματα) και για 55 έπαυσε η δίωξη λόγω θανάτου (σε αρκετές περιπτώσεις, τους είχαν σκοτώσει οι αντιστασιακοί). Αθώοι κρίθηκαν οι 319.

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Τα σχέδια διαμελισμού της Ελλάδας από τους κατακτητές και η ματαίωσή τους από την Εθνική Αντίσταση του , Δημήτρη Σαραντάκου.

Τα παιδιά της λύκαινας του Στ Παπαγιάννη.  Εκδόσεις Σοκόλη

Κουτσοβλαχικό ζήτημα του Ε Αβέρωφ.

Αρχεία Εθνικής Αντίστασης (1941-1944) της  ΔΙΣ

ΤΟ ΝΕΦΕΛΩΔΕΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΤΟ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΚΑΙ Η ΡΩΜΑΙΚΗ ΛΕΓΕΩΝΑ του  Δημοσθένη Κούκουνα

Απομνημονεύματα του Γεωργίου Κ. Τσολάκογλου, Εκδόσεις Ακροπόλεως

ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ

https://pluton22.blogspot.com/2018/07/blog-post_13.html


 

 

Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2018

ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ «ΝΑΥΜΑΧΙΑ»


Το 1992 ο Ψυχρός Πόλεμος αποτελούσε παρελθόν και το ΝΑΤΟ αναζητούσε νέο ρόλο. Στα τέλη Σεπτεμβρίου ξεκίνησε το Αιγαίο η καθιερωμένη νατοϊκή άσκηση «Display Determination ’92» (Επίδειξη Αποφασιστικότητας), με τη συμμετοχή ναυτικών δυνάμεων από τέσσερις χώρες της Συμμαχίας (ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία και Τουρκία). Το γενικό πρόσταγμα είχε ο ναύαρχος Τζέρεμι Μπόορντα, μετέπειτα αρχηγός του αμερικανικού ΓΕΝ.

Το σενάριο της άσκησης προέβλεπε αμφίβιες επιχειρήσεις στον κόλπο του Σάρου, βόρεια των Δαρδανελίων, με επιτιθέμενους και αμυνόμενους. Η Φαιά Δύναμη υπό τον Αμερικανό αντιναύαρχο Τζόζεφ Λόπεζ θα πραγματοποιούσε τις επιθετικές κινήσεις και η Πράσινη Δύναμη υπό τον ολλανδό ναύαρχο Κρουν θα έπαιζε τον ρόλο του αμυνομένου.

 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το αεροπλανοφόρο Σαρατόγκα.


Την 1η Οκτωβρίου οι επιτελείς του αεροπλανοφόρου Σαρατόγκα, που ηγείτο της Φαιάς Δύναμης, αποφάσισαν στο πλαίσιο της άσκησης να χρησιμοποιήσουν το πυραυλικό σύστημα Sea Sparrow εναντίον του τουρκικού ναρκαλιευτικού Μουαβενέτ (πρώην USS Gwin), που συμμετείχε στην Πράσινη Δύναμη. Το όπλισαν, κλείδωσαν τον στόχο τους και περίμεναν την εντολή για την εικονική εκτόξευση.

Όμως, τα μεσάνυχτα της 1ης προς την 2α Οκτωβρίου 1992, έντεκα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα. Είτε από μηχανικό πρόβλημα, είτε σειρά λαθών και παρανοήσεων στην εκτέλεση της διαταγής, δύο πύραυλοι εδάφους - αέρος τύπου Sparrow εκτοξεύθηκαν από το Σαρατόγκα και έπληξαν το Μουαβενέτ στη γέφυρα, προκαλώντας θύματα και ανεπανόρθωτες ζημιές στο πλοίο.  Τα θραύσματα έπληξαν την κεραία, τα μπροστινά πυροβόλα, το ανθυποβρυχιακό σύστημα. Κομμάτια του πυραύλου πέρασαν και μέσα στις καμπίνες του αξιωματικού εφοδιασμού. Ξέσπασε φωτιά στο ανθυποβρυχιακό σύστημα που παραλίγο να μεταδοθεί στα πυρομαχικά, ο δεύτερος πύραυλος εξερράγη πριν χτυπήσει το σκάφος, λόγω της έκρηξης του πρώτου πυραύλου, με αποτέλεσμα θραύσματά του να πλήξουν μεγάλο μέρος του σκάφους.

Μετά τα πλήγματα ξέσπασε πυρκαγιά. Τα δύο πλοία έπλεαν με πορεία βόρεια, σε απόσταση 3 μιλίων, με αποτέλεσμα οι πύραυλοι να χρειαστούν μόλις δέκα δευτερόλεπτα μέχρι να πλήξουν το τουρκικό σκάφος.

Πέντε μέλη του πληρώματος, μεταξύ των οποίων και ο κυβερνήτης, σκοτώθηκαν και 17 τραυματίστηκαν. Το πλοίο αργότερα για παλιοσίδερα.

 


 
 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το τουρκικό σκάφος Μουαβενέτ λίγο μετά το δυστύχημα.

Το περιστατικό προκάλεσε ταραχή στη Συμμαχία και την Ουάσιγκτον, δεδομένου ότι εκείνη την εποχή υπήρχαν σκιές στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, εξαιτίας των πληροφοριών για αμερικανική υποστήριξη στους Κούρδους του Ιράκ. Ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος ζήτησε συγγνώμη από τον τούρκο ομόλογό του Τουργκούτ Οζάλ.

 

Ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ στρατηγός Σαλικασβίλι έσπευσε αμέσως στην Άγκυρα για να εκφράσει τα συλλυπητήρια του και να τονίσει στην τουρκική ηγεσία ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για τη διεξαγωγή μιας γρήγορης και πλήρους έρευνας. Από την πλευρά της Τουρκίας, ανώτεροι αξιωματούχου απέρριψαν την ιδέα ότι η επίθεση ήταν ηθελημένη, κάποιοι άλλοι κύκλοι, όμως, προσπάθησαν να ανακαλύψουν ελληνικό δάκτυλο, μέσω των ελληνοαμερικανών στρατιωτικών που υπηρετούσαν στο Σαρατόγκα.

 

Την επομένη του συμβάντος ο αμερικανικός στρατός έθεσε σε διαθεσιμότητα τον κυβερνήτη του Σαρατόγκα, πλοίαρχο Τζέιμς Ντράγκερ, και τέσσερις ακόμη ανώτερους αξιωματικούς του πλοίου. Όλοι τους πέρασαν ναυτοδικείο και αποστρατεύτηκαν, για να συνεχίσουν την καριέρα τους σε ακριβοπληρωμένες θέσεις του ιδιωτικού τομέα.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο πύραυλος Sea Sparrow.


Στις 29 Σεπτεμβρίου 1994, τα θύματα του Μουαβενέτ υπέβαλαν συλλογική αγωγή κατά των ΗΠΑ σε αμερικανικό πολιτικό δικαστήριο, η οποία απορρίφθηκε λόγω αναρμοδιότητας στις 20 Φεβρουαρίου 1997. Οι ΗΠΑ, ως επανόρθωση, χάρισαν στην Τουρκία τη φρεγάτα τους Καποντάνο, η οποία ονομάσθηκε και πάλι Μουαβενέτ.

Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2018

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ ΤΟΥ ΤΣΙΡΟΝΙΚΟΥ


Το φθινόπωρο του 1944, βλέποντας την ήττα του Γ’ Ράιχ να πλησιάζει, οι δωσίλογοι (ναζιστές, γερμανόφιλοι, ταγματασφαλίτες – γερμανοτσολιάδες κτλ) πανικοβλήθηκαν. Για να ξεφύγουν από την λογοδοσία που θα ακολουθούσε, σκέφτηκαν να καταφύγουν στη Ναζιστική Γερμανία και στην Αυστρία.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το Grand Hotel Kitzbuehel.
 
Στις 1 Σεπτεμβρίου 1944 ο Παζιώνης παρέλαβε το διαβατήριό του για τη Γερμανία. Ο Γεώργιος Καζάνας (γερμανόφιλος διοικητής της Ειδικής Ασφάλειας) κατέφυγε με ένα αεροπλάνο της Λουφτβάφε στη Βιέννη. Ο Ευάγγελος Κυριάκης, ο Γκοτζαμάνης και ο Τσιρονίκος φρόντισαν να φύγουν εγκαίρως για τη Γερμανία.

 
Στις 12 Σεπτεμβρίου 1944 το απόγευμα, αναχώρησε από την Αθήνα μια αμαξοστοιχία αποτελούμενη από δύο βαγόνια με περίπου 40 δωσίλογους - φιλοναζιστές. Τελικό προορισμό είχε τη Νυρεμβέργη και ενδιάμεσο σταθμό τη Βιέννη. Κάποιοι από τους επιβάτες ήταν: ο Κωνσταντίνος Γούλας (της ΕΕΕ), ο αδελφός του, ο υπεύθυνος προπαγάνδας του ραδιοφωνικού σταθμού Αθηνών Κωνσταντίνος Σκανδάλης με την οικογένειά του, ο Δημήτρης Κυριακόπουλος, ο καθηγητής Φλόκας από την Καστοριά, ο Ιωάννης Κοσμίδης (της ΕΕΕ) με τη σύζυγο και τα παιδιά του, ο Αρ. Ανδρόνικος με τη σύζυγό του και την κόρη του, ο δικηγόρος Βλαχογιάννης της ΕΕΕ (μετέπειτα προϊστάμενος Νομαρχιών επί χούντας), ο Γεώργιος Κεφαλάς, ο Χρήστος Στάγγος, ο Κύρτσογλου και διάφοροι άλλοι.

Την πρώτη νύχτα διανυκτέρευσαν στο Δαδί της Λειβαδιάς, φοβούμενοι τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τη δεύτερη στη Λάρισα. Στις 14 Σεπτεμβρίου σταμάτησαν στη Θεσσαλονίκη για να παραλάβουν πράκτορες των Γερμανών.  Με το ίδιο τρένο συνταξίδεψαν ο Παζιώνης, ο Κυλινδρέας, ο Αγάθος, ο Παπαστρατηγάκης (της ναζιστικής εφημερίδας «Νέα Ευρώπη»), η οικογένεια του Γεωργίου Πούλου (δηλαδή η Μαστιχούλα Πούλου, η Αθηνά Πούλου και ο Δημήτριος Πούλος), καθώς και πολλά μέλη της ΕΕΕ. Όταν έφθασαν έξω από τα Σκόπια, οι Γερμανοί στρατιώτες που φρουρούσαν το τρένο συγκρούστηκαν με αντιστασιακούς.

Την αυγή της 22ας Σεπτεμβρίου το τρένο κινδύνευσε να βομβαρδιστεί από 3 αεροπλάνα της βρετανικής RAF, αλλά σώθηκε μπαίνοντας σε ένα τούνελ. Στις 3 Οκτωβρίου 1944 το τρένο των δοσιλόγων έφθασε στη Βιέννη.






ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο  Νικόλαος Χριστοφοράκος (κέντρο), Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος, κατοχικός πρωθυπουργός (δεξιά), στη δίκη των δωσιλόγων.

Οι Έλληνες ναζιστές φιλοξενήθηκαν σε ξενοδοχείο της αυστριακής πρωτεύουσας και μετά αναχώρησαν για το Άουγκσμπουργκ.

Ο Πούλος περιόδευε συχνά στα καφενεία της Βιέννης και έκανε φιλοναζιστικά κηρύγματα όταν συναντούσε Έλληνες θαμώνες.

Στη Στουτγάρδη ο Γεώργιος Κεφαλάς έκανε ναζιστική προπαγάνδα στους Έλληνες εργάτες, χωρίς να καταφέρει τίποτα αξιόλογο. Στην πρώτη συγκέντρωση που έκανε στις αρχές Φεβρουαρίου 1945 σε έναν κινηματογράφο, μαζεύτηκαν μόνο δύο άτομα.

 Η Μαστιχούλα Πούλου, γυναίκα του Πούλου, εγκαταστάθηκε στο ξενοδοχείο «Hahen-kamm» στο Κίτσμπιχελ, μαζί με τα δύο της παιδιά.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Έκτωρ Τσιρονίκος.


Από τη Νυρεμβέργη ο Κώστας Σκανδάλης με την οικογένειά του αναχώρησαν για το Βερολίνο, όπου έγινε εκφωνητής ειδήσεων σε ελληνόφωνη ραδιοφωνική εκπομπή. Αργότερα η εκπομπή αναμεταδιδόταν από το ραδιοφωνικό σταθμό της Βιέννης και αυτόν του Μπρεσλάου.

 Στις αρχές Νοεμβρίου 1944 συγκροτήθηκε η «Εθνική Επιτροπή», δηλαδή η «κυβέρνηση» των φυγάδων. Στους Έλληνες παραχωρήθηκαν γραφεία (αρχικά στο ανάκτορο Λόμπκοβιτς της Βιέννης) για να στεγασθούν τα υπουργεία και οι υπηρεσίες της εξόριστης φιλογερμανικής  κυβέρνησης.

Στη συνέχεια η «κυβέρνηση φάντασμα» μεταφέρθηκε στο Κιτσμπίχελ (Kitzbuehel) της Αυστρίας, στο ξενοδοχείο «Grand Hotel». Εκεί  προσπάθησε να δώσει υπόσταση στην ύπαρξη της με ένα νεφελώδη στρατό.

Η σύνθεση της «κυβέρνησης» των Ελλήνων ναζιστών:
 
Πρωθυπουργός : Έκτορας Τσιρονίκος (που διετέλεσε κατοχικός υπουργός). Ο Έκτωρ Τσιρονίκος γεννήθηκε στην Αράχωβα Αρκαδίας το 1882. Σπούδασε στην Ανώτατη Εμπορική Σχολή Γαλλίας και το 1903 ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως υπάλληλος της Τράπεζας Credit Lyonnais. Το 1903 εγκαταστάθηκε στο Ροστόβ της Ρωσίας, όπου ίδρυσε δική του τράπεζα και διάφορες βιομηχανικές επιχειρήσεις. Υπήρξε πρόξενος της Αγγλίας και πρόεδρος της εκεί ελληνικής κοινότητας. Κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 έχασε την περιουσία του και αναγκάστηκε να φύγει από τη Ρωσία. Εγκαταστάθηκε για ένα διάστημα στην Κωνσταντινούπολη όπου ασχολήθηκε με εφοπλιστικές επιχειρήσεις, ενώ αργότερα (1928) πήγε στις Βρυξέλλες όπου ίδρυσε επενδυτική και κατασκευαστική εταιρεία. Από το 1934 είχε διορισθεί εμπορικός σύμβουλος της ελληνικής πρεσβείας στο Βέλγιο. Ωστόσο, μετά την κατάληψη της χώρας από τους Γερμανούς απελάθηκε στην Ελλάδα.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το  Hahnen kamm της Kitzbühel.


Η κατοχική του καριέρα προέβλεπε :

Έτσι από τις 2/12/1942 έως τις 7/4/1943 διετέλεσε Υπουργός Γεωργίας και Επισιτισμού στην κυβέρνηση Λογοθετόπουλου.
 Στις 7/4/1943 ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας μας ο Ιωάννης Ράλλης. Στην κυβέρνηση Ράλλη ο Τσιρονίκος κατείχε τα εξής υπουργεία:

Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας (7/4/1943- 2/9/1944)

Γεωργίας (3/4/1944- 2/9/1944)

Εθνικής Προνοίας (15/6/1944- 2/9/1944)

Επισιτισμού (προσωρινά από τις 17/4/1943) ενώ διετέλεσε και αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης από 1/3/1944 έως 2/9/1944.

Θετική μπορεί να θεωρηθεί η συνάντηση στο Βελιγράδι με τον Γερμανό πολιτικό διοικητή των Βαλκανίων Χέρμαν Νοϊμπάχερ. Στη συνάντηση αυτή συμφωνήθηκε ο Τσιρονίκος να ζητήσει από τον Νοϊμπάχερ την κήρυξη της Αθήνας ως ''ανοχύρωτης πόλης'', την αφαίρεση 80 τόνων δυναμίτη από το φράγμα του Μαραθώνα, την μεταβίβαση των γερμανικών δυνάμεων της Αθήνας από τον Υποστράτηγο των S.S. Σιμάνα στον Υποστράτηγο της Βέρμαχτ Φέλμι, την αντικατάσταση του Διοικητή Ειδικής Ασφαλείας Λάμπου με τον Συνταγματάρχη Ραφτοδήμο και την μη καταστροφή του λιμανιού του Πειραιά, του εργοστασίου της Ηλεκτρικής και του τηλεφωνικού κέντρου.

Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης όμως στη ''Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδας'' γράφει: ''Κατά τις τελευταίες ώρες της ισχύος του (ενν. ο Τσιρονίκος) έκρινε ότι έπρεπε να προσφέρει στην πατρίδα του τις υπηρεσίες που τη συγκεκριμένη στιγμή του εζητήθησαν. Υπήρξε μία πράξη εθνικής εξιλεώσεως ίσως που πρέπει να καταγραφεί χάριν της ιστορίας της περιόδου αυτής και ανεξαρτήτως της αξιόμεμπτης συνεργασίας του με τις κατοχικές κυβερνήσεις...''.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Γιοσμάς πέρασε στην ελληνική ιστορία με το γερμανικό χαϊδευτικό του, “Φον Γιοσμάς”. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ξενοφών Γιοσμάς.


Η υπόλοιπη «κυβέρνηση» είχε την πιο κάτω σύνθεση:

Υπουργός Εσωτερικών : Κ. Γούλας
Υπουργός Παιδείας : Φλόκας

Υπουργός Προπαγάνδας : Αρ. Ανδρόνικος γεννήθηκε το 1862 στη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας. Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια. Σπούδασε στο Παρίσι ιατρική, φιλοσοφία και θρησκειολογία. Παρακολούθησε από κοντά την υπόθεση Ντρέιφους (1894-1901) και στη συνέχεια ταξίδεψε στην Κίνα, την Ιαπωνία και τη Ρωσία. Το 1917 συνελήφθη από τους μπολσεβίκους, ωστόσο μετά από πολλές περιπέτειες κατόρθωσε να διαφύγει στην Ελλάδα (1924). Στις αρχές του 1930 άρχισε να δραστηριοποιείται ενεργά στις εθνικιστικές και φασίζουσες οργανώσεις που είχαν εμφανιστεί στην Ελλάδα. Η βιβλιοθήκη και το αρχείο του από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα, καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από τους ΕΛΑΣίτες κατά τα Δεκεμβριανά (1944). Μεταπολεμικά ο Ανδρόνικος ισχυρίστηκε ότι ανάμεσα στα αρχεία που πυρπολήθηκαν ήταν και τα στοιχεία που αποδείκνυαν ότι ο Λένιν δολοφονήθηκε (συγκεκριμένα δηλητηριάστηκε) από έναν Ελληνοεβραίο γιατρό από την Κεφαλλονιά, τον Ροσόλυμο. Ο φανατικός αντισημίτης Ανδρόνικος μετά την περιπέτειά του στη Βιέννη επέστρεψε στην Αθήνα, όπου πέθανε πάμφτωχος το 1952.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ομιλία του Γ Πούλου σε χωρικούς, κάτω απο τη ναζιστική σημαία.


 
Νικόλαος Βλαχογιάννης

Ξενοφών Γιοσμάς με την ιδιότητα του δημοσιογράφου είχε εκδώσει προπολεμικά τις εφημερίδες ''Ολύμπια Νέα'' και ''Αγροτική Σημαία'' στην Κατερίνη. Υπήρξε δραστήριο στέλεχος του Αγροτικού Κόμματος και συνδέθηκε με τον Φίλιππο Δραγούμη. Κατά την Κατοχή εγκατέλειψε την Πιερία και πήγε στη Θεσσαλονίκη, όπου κατατάχθηκε στο σώμα του συνταγματάρχη Πούλου ως ανθυπολοχαγός. Καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Το 1947 επέστρεψε στην Ελλάδα και φυλακίστηκε, ωστόσο έλαβε χάρη από τον βασιλιά Παύλο και βρέθηκε εκτός φυλακής. Το 1960 ίδρυσε τον ''Σύνδεσμο Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορείου Ελλάδος''. Ένα από τα μέλη του ''Συνδέσμου'' του ο Σ. Γκοτζαμάνης κατηγορήθηκε για τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη.

Ζωγράφος

 Μ. Παπαστρατηγάκης

 Ιωάννης Πασσαδάκης ήταν δικηγόρος και πρώην βουλευτής, με σπουδές στη Γερμανία. Διετέλεσε νομάρχης Ηρακλείου (διορισμένος από τους Γερμανούς) από το Νοέμβριο 1941 ως τα τέλη Ιανουαρίου 1943, οπότε και αναβαθμίστηκε σε Γενικό Διοικητή Κρήτης.

Μετά την Κατοχή και τη διαμονή του στην Αυστρία επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου πέρασε από το ειδικό δικαστήριο δωσίλογων και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη.

Γεώργιος Πούλος
Σπυρίδης

 Ταβουλάρης



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :   Από αριστερά: Λάμπου, Παρθενίου, Κουρεμπανάς, Βλαχόπουλος, Φλώρος στο σκαμνί...

Στη συνέχεια, τα πιο γνωστά ονόματα (Τσιρονίκος, Ανδρόνικος κ.α.) μεταφέρθηκαν στο Κίτσμπιχελ. Το επόμενο διάστημα, μέχρι τις αρχές Μαΐου 1945, οι Έλληνες της «κυβέρνησης Τσιρονίκου» θα απολάμβαναν τις ανέσεις που τους πρόσφερε η κωμόπολη αυτή (διαμονή σε πολυτελέστατα ξενοδοχεία, πίστες για σκι  κ.α.). Η κυβέρνηση συγκροτήθηκε στο πολυτελές ξενοδοχείο «Grand Hotel» στους πρόποδες των Άλπεων. Την  κυβέρνηση υποστήριξε και την αναγνώρισε μόνο η Γερμανία και οι σύμμαχοί της. Ο Πρωθυπουργός Τσιρονίκος, έχοντας μαζί του άφθονες χρυσές λίρες από την κατοχή, έπαιζε συχνά στο καζίνο του Κίτσμπιχελ (Casino Kitzbuehel).

Τα στελέχη της ναζιστικής «κυβέρνησης» Τσιρονίκου περιορίστηκαν σε προπαγανδιστικές εμφανίσεις.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι κατέθεσαν ένα στεφάνι στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στη Βιέννη. Στην εκδήλωση αυτή παρευρέθηκε ο Αρ. Ανδρόνικος, ο Παζιώνης, η Αύρα Υψηλάντη, ο Χάρης Λάμπρου, ο Γ. Κεφαλάς, ο Αλέξανδρος Πανταζής, ο Ν. Βλαχογιάννης, ο Κ. Κυλινδρέας, ο Γραμματικόπουλος και κάποιοι άλλοι που έγιναν επώνυμοι αργότερα.

Ο Τσιρονίκος μίλησε στην ελληνόφωνη εκπομπή του Reichsender Berlin. Κατήγγειλε τον βασιλιά Γεώργιο Β' ότι αποχωρώντας από την Ελλάδα μαζί με την ελληνική κυβέρνηση οικειοποιήθηκε τον ελληνικό χρυσό και τα χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί από τον έρανο κοινωνικής πρόνοιας.

Ο Έκτορας Τσιρονίκος μαζί με τους Πούλο, Ταβουλάρη και Πασσαδάκη συνελήφθη τον Μάιο του 1945 στην Αυστρία, ωστόσο παραδόθηκε στην Ελλάδα στις 26 Αυγούστου 1946. Στις 31 Μαΐου 1945 είχε καταδικαστεί σε θάνατο από το Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων. Ο Τσιρονίκος φυλακίστηκε τον Σεπτέμβριο του 1946 και υπέβαλε αίτηση χάριτος. Τελικά αποφυλακίσθηκε το 1952 αφού του δόθηκε χάρη. Πέθανε πάμφτωχος στο Γηροκομείο το 1964, παρά το ότι πριν τον πόλεμο είχε πολλά χρήματα και οι οικείοι του λόγω της οικονομικής δυσπραγίας τους εκποίησαν τα βιβλία και τα προσωπικά αντικείμενά του.

 Στη Βιέννη είχαν συγκεντρωθεί διάφοροι δωσίλογοι από άλλες χώρες (δωσίλογοι από τη Βουλγαρία και την Αλβανία, Ρουμάνοι της φασιστικής οργάνωσης «Σιδηρά Φρουρά», Σέρβοι ηγέτες των Τσέτνικ, ο Πατριάρχης της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Γαβριήλ και άλλοι).



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο  Ιωάννης Πασαδάκης σε ομιλία του στα Χανιά, Ιούνιος 1944.

Τον δρόμο της επιστροφής στην Ελλάδα  πήρε  πρώτος ο Κωνσταντίνος Κυλινδρέας που συνελήφθη από τους Ρώσους στη Βιέννη.

Στις 31 Μαΐου η βρετανική πρεσβεία ενημέρωσε το ελληνικό υπουργείο των Εξωτερικών, ότι είχαν συλληφθεί ο Πούλος, ο Πασαδάκης (γενικός διοικητής Κρήτης) και οι Τσιρονίκος και Ταβουλάρης και κρατούνταν από την 7η Αμερικανική Στρατιά.

Τον Αύγουστο, η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα επιβεβαίωσε το γεγονός.

Ετσι, το υπουργείο Δικαιοσύνης απευθύνθηκε στον νομικό σύμβουλο των βρετανικών δυνάμεων στην Ελλάδα, αντισυνταγματάρχη H.W.F. Clay, για την έκδοση των συλληφθέντων.

 Τελικά, πήραν τον δρόμο της επιστροφής στην Ελλάδα, ήταν οι «Πουλικοί». Σχεδόν έναν χρόνο αργότερα, ο Πούλος εξακολουθούσε να παραμένει κρατούμενος στις αμερικανικές στρατιωτικές φυλακές. Τελικά, ο Πούλος εκτελέστηκε τον Ιούνιο του 1949 στο Γουδί.

 Αντίθετα ο Βήχος, ο άνθρωπος που συσπείρωσε τις εκτός Πούλου αντιΕΑΜικές οργανώσεις της Μακεδονίας, πέθανε στις 30 Οκτωβρίου 1948 στην Αθήνα από παθολογικά αίτια. Επάνω στη ληξιαρχική πράξη θανάτου του κάποιος έγραψε με κόκκινη μελάνη τη φράση «λειτουργία της Θείας Δίκης ως προς τον Βήχον».



 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :    Ο Hermann Neubacher (αριστερά) σε συνομιλία με τον Άλτενμπουργκ αυτοί οι δύο ρύθμιζαν την τύχη της Ελλάδας.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδας του Σπυρίδωνα Μαρκεζίνη

Οι Δωσίλογοι της Κατοχής του Ιάκωβου Χονδροματίδη

Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεώτερου Ελληνισμού εκδόσεις HISTORIA

 

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...