ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Προσπάθεια επιβατών να ανέβουν στη σκεπή του καμουφλαρισμένου τραμ του Περάματος.

 

Εκτός από τα ελάχιστα λεωφορεία που διασώθηκαν, πολλοί ήταν οι αυτοκινητιστές που προκάλεσαν βλάβες στα οχήματά τους διότι δεν ήθελαν να εξυπηρετήσουν τις δυνάμεις Κατοχής. Όσα διασώθηκαν κυκλοφόρησαν με σύστημα τροφοδοσίας «γκαζοζέν». Εδώ καλά είναι να πούμε με ποιο τρόπο λειτουργούσαν τα Γκαζοζέν:

Τα γκαζοζέν ήταν συσκευές που παρήγαν καύσιμο αέριο με πυρόλυση από τη θέρμανση ξύλων . Για τη θέρμανση των ξύλων χρησιμοποιούνταν άλλα ξύλα. Το αέριο αυτό στη συνέχεια καιγόταν στους κινητήρες εσωτερικής καύσης (βενζινοκινητήρας συνήθως χωρίς μετατροπές, μόνο μικρότερη απόδοση) όπως π.χ. στα υγραεριοκίνητα αυτοκίνητα σήμερα που έχουν έτοιμο υγροποιημένο αέριο σε δεξαμενές.

 

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Γκαζοζέν σαν μέσον μεταφοράς.

 

 

Στην κατοχή έπρεπε να ανάψουν φωτιά κάτω από το "καζάνι" που περιείχε ξύλα, να περιμένουν να ξεστηθούν τα ξύλα και να αρχίσουν να βγάζουν αέριο και στη συνέχεια να ξεκινήσουν την μηχανή του οχήματος. Αναφέρονται στην κατοχή ακόμη και αεριοκίνητες μοτοσικλέτες με συσκευές γκαζοζέν. Εδώ πρέπει να πω ότι τα ΓΚΑΖΟΖΕΝ υπήρχαν πολύ πριν την κατοχή. Η μέθοδος εξαγωγής αερίου από ξύλα ή κάρβουνο με θέρμανση ήταν ασφαλώς γνωστή από παλιότερα. Το Γκάζι στην Ιερά Οδό αυτή τη δουλειά έκανε. Πολλά αυτοκίνητα στα τέλη του 19ου αιώνα κινούνταν με γκάζι πριν δημιουργηθεί το δίκτυο διανομής και πώλησης πετρελαίου.

Με την έλλειψη πετρελαίου κατά τον Β'ΠΠ μάλλον θυμήθηκαν την "παλιά" τεχνολογία.
Ίσως και τώρα μπορούμε να τη θυμηθούμε προσαρμόζοντάς την στις κυψέλες καυσίμου.
Αρκετά όμως με αυτό θέμα ας πάει στη Μηχανοκίνηση.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τα γκαζοζέν ήταν συσκευές που παρήγαν καυσιμο αέριο με πυρόλυση από τη θέρμανση ξύλων .

 

Για την εξυπηρέτηση των οξυμένων μεταφορικών αναγκών οι ΕΗΣ δρομολόγησαν και εμπορικές αμαξοστοιχίες για τη μεταφορά τροφίμων και εφοδίων που προωθούσε ο Ερυθρός Σταυρός.

Οι συρμοί του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου ξεκινούσαν από την Ελευθέρα Ζώνη του λιμένος Πειραιώς, όπου κατέπλεε το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Κουρτουλούς» και όσα ακολούθησαν με ανθρωπιστική βοήθεια. Οι δυνάμεις Κατοχής επέτρεπαν επισκευές και συντηρήσεις μόνο στο τροχαίο υλικό που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί και οι συνεργάτες τους. Το 1942 επιβλήθηκε το ενιαίο εισιτήριο στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο ενώ την ίδια εποχή ιδρύθηκε το συντονιστικό όργανο των αστικών συγκοινωνιών ΟΕΑΣ ενώ διελύθησαν οι ΑΔΚ.

Το επόμενο έτος καταργήθηκε η «διακεκριμένη θέσις» στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο ενώ μειώθηκε δραματικά ο αριθμός των λεωφορείων που εκτελούσαν συγκοινωνιακό έργο. Η κατάσταση έγινε ακόμα πιο απελπιστική όταν στις 11 Ιανουαρίου 1944 οι συμμαχικές δυνάμεις βομβάρδισαν τον Πειραιά. Το εργοστάσιο, τα οχήματα και το αμαξοστάσιο των ΕΗΣ καταστράφηκαν σχεδόν ολοσχερώς και ο σταθμός Πειραιώς υπέστη σοβαρές ζημιές. Οι τροχιόδρομοι και οι συρμοί των ΕΗΣ διέκοψαν τη λειτουργία τους έως τις 7 Φεβρουαρίου 1944 όταν αποκαταστάθηκε μερικώς η συγκοινωνία.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Λεωφορείο γραμμής Ακαδημίας-Ν. Σμύρνης κινείται με το σύστημα «γκαζοζέν» κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στην οδό Πανεπιστημίου.

Ακολούθησαν έντεκα δραματικοί μήνες έως την Απελευθέρωση και την αποχώρηση των Ναζί από τη χώρα. Μια νέα εποχή άρχιζε, η οποία ξεκίνησε με τη συναρμολόγηση λεωφορείων από τα εγκαταλελειμμένα στρατιωτικά οχήματα που βρίσκονται στο πάλαι ποτέ κτήμα του Χασάν-Πασά, το σημερινό πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού.