ΧΛΙΔΗ ΚΑΙ ΦΤΩΧΕΙΑ ΤΟ 1947

Από το ημερολόγιο του ειδικού προεδρικού απεσταλμένου των ΗΠΑ από τις 20/1/1947 μέχρι 27/2/1947 αντιγράφω:

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Μεγάλη Δούκισσα Ελένη Βλαδιμήροβνα της Ρωσίας.

ΣΑΒΒΑΤΟ 25 Ιανουαρίου 1947

..........

 

8.45 μμ Πέρασε και με πήρε ο Jscks, και πήγαμε στο διαμέρισμα του προέδρου της Τραπέζης Αθηνών του Ηλιάσκου, σε απόσταση περίπου πέντε λεπτών από την «Μεγάλη Βρετανία», ήταν ένα εξαιρετικά περίτεχνο διαμέρισμα με βυζαντινά έργα τέχνης αφειδώς διασκορπισμένα σε κάθε γωνιά.

Παρόντες ήταν επίσης το ζεύγος Τσαλδάρη, το ζεύγος Βλαγκάλη, μια διαζευγμένη Ελληνίδα που παντρεύεται τον αδελφό του Ηλιάσκου (τον πρόεδρο της Ελληνικής Τραπέζης στη Ν Υόρκη), καθώς και η πριγκίπισσα Ελένη.

Πρέπει να ομολογήσω ότι έφυγα από το δείπνο περί τη 1^η το πρωί με κάποια αποστροφή για τους τρεις οικονόμους με τις λιβρέες τους, του λουκούλλειο γεύμα και τα εκπληκτικά κρασιά.

Ωστόσο υποθέτω ότι αυτοί οι άνθρωποι πίστευαν πως όφειλαν να επιδείξουν τόσο πλουσιοπάροχη φιλοξενία.

Μου θύμισε την εποχή που είχα δειπνίσει με έναν χρηματιστή στη Ν Υόρκη, μεσούσης της ύφεσης του 30.

Αυτοί οι άνθρωποι, λοιπόν, σου λένε πως η αυθεντική Ελλάδα δεν είναι στην Αθήνα και ότι πρέπει να πας στην Μακεδονία, αλλά και αλλού, για μια πλειρέστερη εικόνα της χώρας.

Πάντως προσπαθούν να αποτελέσουν μέλη της κομψής διεθνούς κλίκας και συνιστούν την Άκρα Δεξιά των «βασιλικών» στην πολιτική και εμπορική σφαίρα. Ο Τσαλδάρης* είναι προφανώς της παρέας.

Η συζήτηση ήταν περί ανέμων και υδάτων, με τον Βλαγκάλη να περιγράφει με έντονα χρώματα τις ομορφιές της θαλάσσιας πανίδας και να πλέκει το εγκώμιο της τέχνης του ψαροντούφεκου. Τίποτα σημαντικότερο δεν αναφέρθηκε, έως ότου, μετά το τραπέζι, η οικοδέσποινα με οδήγησε με ιδιαίτερη επισημότητα στο σαλόνι για να κουβεντιάσω με την πριγκίπισσα Ελένη** μητέρα της δουκίσσας του Κεντ.

Είναι μια Ρωμανώφ, αλλά δεν θα επιχειρήσω τώρα να ξεδιαλύνω τις διάφορες διακλαδώσεις των βασιλικών οίκων – είναι μάλλον άσχετο με τα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας. Πάντως γνωρίζει αρκετά καλά τα αγγλικά και τα μιλά με ήπια και εκλεπτυσμένη βρετανική προφορά, έχει εκφραστικότατο βλέμμα και μάλλον είχε αρκετό κουράγιο που έμεινε στην Αθήνα κατά την διάρκεια της Κατοχής. Ήταν κατάφορτη με ρουμπίνια και διαμάντια.

 

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Ο Δημήτριος Μάξιμος.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ  26 Ιανουαρίου 1947

......

Στις 10 πήγα στο σπίτι του Μάξιμου***, του νέου πρωθυπουργού μαζί με τον Φίλωνα.

Το σπίτι ήταν περικυκλωμένο από μια ομάδα κομματόσκυλα κατά τα φαινόμενα, με τη συνηθισμένη κουστωδία χωροφυλάκων.

Σε ένα μικρό γραφείο παρατήρησα ότι ο Μάξιμος διάβαζε το βιβλίο «Dinner at the White House» του Louiw Adamic.

Ο Μάξιμος είναι καλλιεργημένος, ξέρει πολύ καλά αγγλικά και τα βιογραφικά στοιχεία μας γι αυτόν αναφέρουν πως έχει και πείρα στα διεθνή δημόσια οικονομικά. Πάντως από την συζήτηση μας είχα την εντύπωση ότι και αυτός είναι δέσμιος της πολιτικής κλίκας και παρά τις καλές προθέσεις του, έχω ιδιαίτερες επιφυλάξεις για την συμβολή την οποία θα καταφέρει τελικώς να έχει στην ανοικοδόμηση της Ελλάδος.....

Κουβεντιάσαμε περίπου μια ώρα, γενικολογώντας ως επί το πλείστον, και έφυγα πιστεύοντας πως αυτός ο συμπαθητικός παππούλης είτε το καταλάβαινε είτε όχι ήταν ανδρείκελο ενός παρηκμασμένου κυβερνητικού συστήματος.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Lincoln MacVeagh.  

{Στην συνέχεια αναφέρει ότι μόλις έφτασε «Μεγάλη Βρετανία» έμαθε ότι ο Μάξιμος είχε δεσμευτεί για αύξηση 30%  στους Δημοσίους υπαλλήλους χωρίς να του το αναφέρει, δηλαδή μια αύξηση της κυκλοφορίας του χρήματος 30% χωρίς αύξηση της παραγωγής}

Είναι γεγονός ότι η κατάσταση των Δημοσίων  υπαλλήλων είναι οικτρή: πολλοί από αυτούς δεν έχουν καύσιμη ύλη για τη θέρμανση, και ακόμα κι ο Φίλων, σε ανώτερο κλιμάκια της δημοσίας διοικήσεως, είναι αναγκασμένος να επιβιώνει με λιγώτερα από 79 δολάρια τον μήνα. Αλλά είναι προφανές πως η λύση δεν είναι να τυπώνει νέο χρήμα.....

.... πήγα για μεσημεριανό γεύμα στο σπίτι του Πεσματζόγλου****,  επειδή το ξανακτίζει, μένει τώρα σε ένα μικρότερο, στον δρόμο προς την Κόρινθο, το οποίο ανήκει σε ένα από τα παιδιά του.

Ήταν εκεί ο Τσαλδάρης, καθώς και η  πριγκίπισσα Ελένη. Η κυρία Mac Veagh***** ενοχλήθηκε κάπως που το ζεύγος Patterson έφτασε μετά την Αυτής Υψηλότητα, και μάλλον ενοχλήθηκε ακόμα περισσότερο όταν η κυρία Patterson δεν υποκλίθηκε.

Άλλο ένα πλουσιοπάροχο γεύμα, μάλιστα με τον Τσαλδάρη σε καλή διάθεση. Φαίνεται πως πίστευε ότι η «θυσία» του είχε λύσει πολλά προβλήματα.

Σε τέτοιο γεύμα δεν είναι εύκολο να φέρει κανείς τη συζήτηση εκεί που θέλει, επιχείρησα να στρέψω την κουβέντα στο λιμάνι του Πειραιά, ζητώντας να μάθω λεπτομέρειες ως προς τη φύση και την έκταση των ζημιών, δεν αποκόμισα καμμιά ουσιώδη πληροφορία. Θα πρέπει να ερευνήσω το θέμα ο ίδιος, καθώς η αναφορά της Επιτροπής Ανασυγκρότησης  φαίνεται ανεπαρκής.

Ο Πεσματζόγλου με ξενάγησε στο ιδιωτικό βυζαντινό παρεκκλήσι του, που, για όποιον ενδιαφέρεται, είναι όντως χαριτωμένο, αν τον άφηνα, κάθε μέρα θα με καλούσε μεσημέρι και βράδυ....

Μετά το γεύμα μαζί με την κυρία Τσαλδάρη, πήγαμε στο σπίτι του Λεβίδη για τσάι, έχει ένα πραγματικά θαυμάσιο κτήμα και ήταν εκεί το μεγαλύτερο μέρος της αθηναϊκής αφρόκρεμας.....

...... Κουβέντιασα αρκετή ώρα με την πριγκίπισσα Αικατερίνη: είναι μια αφράτη και φανταχτερή τριαντάρα η οποία, απ ότι καταλαβαίνω, θα παντρευτεί σύντομα κάποιο άσημο βρετανό αξιωματικό......

.... Πίσω στην «Μεγάλη Βρετανία» στις 7 και ξανά για δείπνο στο σπίτι του Mac Veagh στις 8.45 όπου γνώρισα τον Gibson, τον νέο πρόξενο στη Θεσσαλονίκη, τον Καναδό πρέσβη και τον Αμερικανό εκπρόσωπο της Standard Oil του οποίο το όνομα δεν θυμάμαι μόνο και μόνο επειδή είναι κοινότυπο.

Ο καναδός πρέσβης ήταν πρώην στρατιωτικός και τόσο έντονα αντικομμουνιστής, ώστε κόντεψε να πνιγεί όταν είπα ότι θα ενδιαφερόμουνα να γνωρίσω τον Ζαχαριάδη. Ήμουν πολύ κουρασμένος για να ξεκινήσω οποιαδήποτε συζήτηση άξια λόγου και προφασιζόμενος το ταξίδι στη Θεσσαλονίκη τη Δευτέρα χαιρέτισα και έφυγα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Paul A Ρorter : «Εδώ δεν υφίσταται κράτος σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα. Αντ' αυτού υπάρχει μια χαλαρή ιεραρχία ατομιστών πολιτικών, (...) που είναι τόσο απασχολημένοι με τον προσωπικό τους αγώνα για εξουσία, ώστε δεν έχουν τον χρόνο να αναπτύξουν οικονομική πολιτική, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι είχαν την ικανότητα. Υπάρχει μεγάλη ανομοιομορφία εις το βιοτικόν επίπεδον και τα εισοδήματα ανά την Ελλάδα. Οι κερδίζοντες, δηλαδή οι βιομήχανοι, οι έμποροι, οι κερδοσκόποι και οι μαυραγορίται, διάγουν εν πλούτω και χλιδή, το πρόβλημα δε αυτό ουδεμία κυβέρνησις το αντιμετώπισεν αποτελεσματικώς. Εν τω μεταξύ αι λαϊκαί μάζαι περνούν μιαν αθλίαν ζωή. Οι κερδίζοντες είναι σχετικώς ολίγοι τον αριθμόν και ο συνολικός πλούτος των, περιερχόμενος εις το σύνολον του πληθυσμού θα επέφερεν ελάχιστην βελτίωσιν των γενικών συνθηκών διαβιώσεως. Αλλ' ο πολυτελής τρόπος ζωής των εν μέσω της πτώχειας συντείνει εις το να εξοργίζη τας μάζας και να υπογραμμίζη την δυστυχίαν των πτωχών. Απ' ό,τι μπόρεσα να διαπιστώσω, η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει καμιάν άλλη πολιτική πρακτική από το να εκλιπαρεί για ξένη βοήθεια ώστε να διατηρηθεί στην εξουσία απαριθμώντας θορυβωδώς τις θυσίες της Ελλάδος... (...) στόχος της είναι να χρησιμοποιήσει την ξένη βοήθεια ως μέσο για τη διαιώνιση των προνομίων μιας μικρής κλίκας εμπόρων και τραπεζιτών, οι οποίοι αποτελούν την αόρατη εξουσία στην Ελλάδα».

 *Κωνσταντίνος Τσαλδάρης (1884 - 15 Νοεμβρίου 1970) αρχηγός του συνασπισμού «Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων» και ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας από τον Απρίλιο του 1946 έως τον Ιανουάριο του 1947.

** Η Μεγάλη Δούκισσα Ελένη Βλαδιμήροβνα της Ρωσίας (17 Ιανουαρίου 1882 - 13 Μαρτίου 1957) ήταν μεγάλη δούκισσα της Ρωσίας.

*** Ο Δημήτριος Μάξιμος (1873 - 16 Οκτωβρίου 1955) ήταν Έλληνας οικονομολόγος, τραπεζίτης και πολιτικός.

**** Ο Γεώργιος Πεσμαζόγλου (1890- 22 Μαΐου 1984).

***** Ο Λίκολν Μακ Βη (1890-1972) ήταν διακεκριμένος αρχαιολόγος, επιχειρηματίας και διπλωμάτης, Υπηρέτησε επί μακρόν ως πρεσβευτής των ΗΠΑ σε διάφορες χώρες σε δύσκολους καιρούς.

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ του Paul A Ρorter Εκδόσεις το ΒΗΜΑ