Ο τορπιλισμός του TRABZON

Νοέμβριος 1912, και ο Α’ Βαλκανικός πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη. Οι στρατιώτες μας σκορπούσαν τη λευτεριά. Στις 5 Οκτωβρίου ξεκίνησαν με νίκη στην  Ελασσόνα, στις 9 Οκτωβρίου είχαν κατανικήσει τους Τούρκους  στο Σαραντάπορο,  στις 17 Οκτωβρίου έφτασε στα Γιαννιτσά, στις 26 Οκτωβρίου ελευθερώθηκε  η Θεσσαλονίκη, μέχρι τις 10 Νοεμβρίου, οι Ελληνικές Δυνάμεις είχαν επεκτείνει την κυριαρχία τους από τη λίμνη Δοϊράνη μέχρι τον ποταμό Στρυμόνα.

Στο Δυτικό μέτωπο, προελάσε ο Στρατός  και απελευθέρωσε  τον Οκτώβριο το Γρίμποβο, τη Φιλιππιάδα και τη Πρέβεζα, στις 23 έως 26 Οκτωβρίου έγινε η νικηφόρα μάχη στα Πέντε Πηγάδια.

Ο Στόλος μας με  ναυτικά αγήματα απελευθέρωναν ένα – ένα τα σκλαβωμένα νησιά μας. Στις 18 Οκτωβρίου το Τορπιλοβόλο 11 με Κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Νικόλαο Βότση εισχωρή στον Τουρκοκρατούμενο Λιμένα Θεσσαλονίκης, να τορπιλίσει και να βυθίσει ένα Τουρκικό πολεμικό, την Θωρακοβαρίδα FETIHY BOULEND.

 

Εκείνη την περίοδο βρισκόταν στον όρμο της Σμύρνης τρία Τουρκικά πολεμικά: το Θωρηκτό ΜΟΥΪΝ ΖΑΦΕΡ, ένα τορπιλοβόλο και μια εξοπλισμένη θαλαμηγός. Εκεί επικεντρώθηκε το ενδιαφέρον του Υποπλοιάρχου Π. Αργυρόπουλου, ζητά επίμονα από το Ναύαρχο να του αναθέσει την επίθεση σ’ αυτούς τους στόχους με σκοπό την καταστροφή τους. Ο Παύλος Κουντουριώτης θεώρησε ότι η επιχείρηση ήταν επικίνδυνη και άσκοπη. Γι΄ αυτό και ο Αρχηγός του Στόλου μας δεν την ενέκρινε.

Υποπλοίαρχος Περικλής Ι. Aργυρόπουλος ζητούσε επίμονα με σήματα προς τον Ναύαρχο Κουντουριώτη άδεια να εισέλθει στον κόλπο των Κυδωνιών, στη Μικρά Ασία και να αιχμαλωτίσει την τουρκική κανονιοφόρο «ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ» (Trabzon armed steamer ) που ήταν εκεί ελλιμενισμένη (είχε στην πλώρη του υπήρχε ένα ταχυβόλο πυροβόλο και δύο τετράκανα μυδραλιοβόλα στη πρύμνη.).

 

Στις 8 Νοεμβρίου 1912 απελευθερώθηκε η Λέσβος. Στην επιχείρηση συμμετείχε και ο Υποπλοίαρχος Π. Αργυρόπουλος με το πλοίο του.

Το πλοίο του Υποπλοίαρχου Περικλή Ι. Aργυρόπουλου απέπλευσε μέσα στη νύκτα της 9ης Νοεμβρίου. Σε λίγο χρόνο προσέγγισε τη μικρή νήσο Ελεός στις προσβάσεις του όρμου. Εκεί συνάντησε μια ψαρόβαρκα. Ένας πατριώτης Κυδωνιάτης ψαράς Στρελίγγος, έδωσε ναυτιλιακές πληροφορίες για τον είσπλου στον Τουρκοκρατούμενο όρμο και επιβιβάσθηκε στο πολεμικό για να εκτελέσει τα καθήκοντα του πλοηγού.

Στις 1 μετά τα μεσάνυκτα το μικρό πλοίο εισήλθε στον όρμο με στόχο την αιχμαλωσία του τούρκικου πολεμικού. Οι πληροφορίες ήταν όμως ανακριβείς.

Ο Υποπλοίαρχος Π. Αργυρόπουλος δεν άργησε να εντοπίσει το στόχο του και στράφηκε προς αυτόν. Οι Τούρκοι πήραν είδηση και κατάλαβαν αμέσως τις προθέσεις του ελληνικού τορπιλοβόλου 14 από τον θόρυβο των μηχανών του.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τορπιλοβόλο-14

Πανικόβλητοι παρέλαβαν το φορητό τους οπλισμό και τα ατομικά τους πυρομαχικά και μπήκαν  σε μια βάρκα Με αυτή απομακρύνθηκαν από το πλοίο τους και κατευθύνθηκαν αναζητώντας τη σωτηρία τους στην Μικρασιατική ακτή.

Ο  Υπάρχος προετοιμάσε άγημα από οκτώ διαλεγμένοι άνδρες του πληρώματος απ’ όλες τις ειδικότητες. Ο Κυβερνήτης εκτέλεσε μια βολή με το ταχυβόλο και  συνέχισε να το πλησιάζει. Δεν σημειώθηκε καμμία αντίδραση, με ρεσάλτο, το άγημα κατέλαβε το πλοίο και άρχισε να ερευνά τα διαμερίσματα του. Τότε διαπιστώθηκε ότι το πλήρωμα εγκαταλείποντας το πλοίο είχε ανοίξει τους κρουνούς κατακλίσεως και ότι το πλοίο είχε αρχίσει να γεμίζει νερά.

 Ό Τούρκος Κυβερνήτης του πλοίου Ομέρ Μπαχρή Εφέντης,  βρισκόταν στο δωμάτιο του κλειδωμένος και δεν ήθελε να ανοίξει την πόρτα. Ο Τούρκος κυβερνήτης λίγες ώρες πριν είχε παραθέσει δείπνο σε Έλληνες προύχοντες της περιοχής, κατά τη διάρκεια του οποίου είχε εκφραστεί κολακευτικά για τις ικανότητες των Ελλήνων Ναυτικών. Το άγημα άρχισε αμέσως να ψάχνει να βρει τα επιστόμια για να σταματήσει την είσοδο της θάλασσας. Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες τους, οι άνδρες του αγήματος μόνο το ένα μπόρεσαν να βρουν και να το κλείσουν.

Ελπίζοντας ότι θα αργούσε να βυθισθεί το πλοίο σκέφθηκαν να το ρυμουλκήσουν μέχρι τις απέναντι ακτές της Λέσβου για να το καθίσουν στα ρηχά αποφεύγοντας έτσι τη βύθιση του. Άρχισαν την παρέαση της καδένας που ήταν στην άγκυρα για να τη συνδέσουν με κάβο από τη πρύμνη του πλοίου. Ενώ όμως προσπαθούσαν, άρχισαν να δέχονται καταιγιστικό πυρ από τη ξηρά. Το Τουρκικό πλήρωμα μαζί ίσως και με άλλους Τούρκους συναδέλφους τους, είχαν δει αυτές τις κινήσεις. Η ξηρά δεν απείχε πολύ από το πλοίο και το άγημα ήταν ακάλυπτο.

Ο Υποπλοίαρχος Π. Αργυρόπουλος στάθμισε τα δεδομένα  και διέταξε τον Ύπαρχο να εγκαταλείψει τις προσπάθειες και να επιστρέψει στο πλοίο. Τη διαταγή αυτή ο Σημαιοφόρος Χ. Κονιάλης τη δέχθηκε με βαριά καρδιά. Κατάλαβε όμως ότι δεν μπορούσε να γίνει τίποτε καλύτερο. Πήγε και χτύπησε δυνατά την πόρτα που ήταν κλειδομένος ο Τούρκος κυβερνήτης, ο Σημαιοφόρος του ανέφερε στα γαλλικά ότι σε λίγο το πλοίο θα βυθιστεί και προσπάθησε να τον πείσει να βγει έξω. Ο Τούρκος δεν ήθελε με τίποτε να εγκαταλείψει το πλοίο. Το άγημα επέστρεψε σώο στο πλοίο. Ο γενναίος Σημαιοφόρος Χ. Κονιάλης τελευταία στιγμή πριν την αποβίβαση του πρόλαβε και απέσπασε από την κορυφή του πρυμναίου κοντού την Σημαία το Τουρκικό Εθνόσημο και  έναν πίνακα με το όνομά της και επιγραφές με ρητά από το Κοράνι.. Το μπρούτζινο μισοφέγγαρο με αστέρι, βρίσκεται σήμερα στην κατοχή του γιού του Ναυάρχου Πατρόκλου Κονιάλη.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Χάρτης των Κυδωνιών Μ Ασίας.

Το Ελληνικό Πλοίο άρχισε να απομακρύνεται για να εξέλθει από τον κόλπο ενώ συνεχιζόταν πιο πυκνό το πυρ από τη ξηρά.

Ήταν 2 η ώρα και 15 λεπτά όταν ο Κυβερνήτης γύρισε τη πλώρη του ξανά προς το εγκαταλελειμμένο πλοίο και εκσφενδόνισε τορπίλη. Το Τουρκικό πλοίο ανατινάχθηκε παρασύροντας στο θάνατο και τον Κυβερνήτη του.

 

Βγαίνοντας από τον όρμο Κυδωνιών, το Τορπιλοβόλο 14 πήρε πορεία προς Μούδρο.

Μετά από λίγες ώρες το Τορπιλοβόλο έφτασε στον Μούδρο. Ο Υποπλοίαρχος Αργυρόπουλος έσπευσε στη Ναυαρχίδα για να αναφέρει όσα συνέβησαν το βράδυ εκείνο. Ο Αρχηγός του Στόλου τον δέχθηκε αρχικά βλοσυρά, αλλά άκουσε με προσοχή την αναφορά του. Κάποια στιγμή σηκώθηκε και έσφιξε θερμά το χέρι του Κυβερνήτη.

Το κατόρθωμα του Τορπιλοβόλου 14 αναφέρθηκε αμέσως στην Κυβέρνηση. Ο Υπουργός των Ναυτικών έσπευσε να εκφράσει την άκρα ευαρέσκεια του για την ηρωική «ενώπιον του εχθρού εκτελεσθείσαν υπέρ της Πατρίδος πράξιν».

Ο Υποπλοίαρχος Περικλής Αργυρόπουλος συνέχισε την πολεμική του δράση μέχρι το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων. Στη συνέχεια, υπηρέτησε Κυβερνήτης του Τορπιλοβόλου ΔΑΦΝΗ, του Αντιτορπιλικού ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ και Ναυτικός Ακόλουθος Παρισίων. Το 1917 τέθηκε σε διαθεσιμότητα και στη συνέχεια αποστρατεύθηκε. Στα τέλη του 1920 ανακλήθηκε η αποστρατεία του και προήχθη σε Πλοίαρχο. Αποστρατεύθηκε Υποναύαρχος στις 29 Οκτωβρίου 1922.

Ο Περικλής Αργυρόπουλος διακρίθηκε και για τις υπηρεσίες του σαν Διευθυντής στο Υπουργείο Συγκοινωνίας και σαν Πρέσβης μας στη Μαδρίτη. Χρημάτισε και Πρόεδρος της Ελληνικής Θαλασσίας Ενώσεως. Εξελέγη Βουλευτής Αττικοβοιωτίας με δικό του κόμμα, με το Λαϊκό Κόμμα και με το κόμμα του Ελληνικού Συναγερμού. Διετέλεσε Υπουργός Συγκοινωνίας και Υπουργός των Ναυτικών. Απεβίωσε σε αρκετά μεγάλη ηλικία, στις 15 Ιουλίου του 1955.

 

Ο Χριστόφορος Κονιάλης, υπηρέτησε και διακρίθηκε πολεμώντας στην ξηρά, ως διμοιρίτης στο 29ο Ναυτικό Σύνταγμα. Η μονάδα αυτή συγκροτήθηκε και επανδρώθηκε αποκλειστικά με προσωπικό του Ναυτικού για τις ανάγκες του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, αφού αποκλειόταν θαλάσσια αναμέτρηση με τους Βούλγαρους. Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πολέμησε με το Καταδρομικό ΕΛΛΗ και με το Τορπιλοβόλο ΑΛΚΥΟΝΗ. Έλαβε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία αρχικά με το Αντιτορπιλικό ΙΕΡΑΞ και στη συνέχεια σαν Κυβερνήτης του Τορπιλοβόλου ΠΡΟΥΣΑ και του Αντιτορπιλικού ΝΙΚΗ. Ξαναγύρισε στο Καταδρομικό ΕΛΛΗ αυτή τη φορά σαν Κυβερνήτης. Μετά τοποθετήθηκε πάλι Κυβερνήτης στο Αντιτορπιλικό ΠΑΝΘΗΡ, στο Θωρηκτό ΑΒΕΡΩΦ και στο Εκπαιδευτικό ΑΡΗΣ. Διετέλεσε Αρχιεπιστολέας Στόλου, Γενικός Διευθυντής Υπουργείου Ναυτικών, Ανώτερος Διοικητής Σχολών και Ανώτερος Διοικητής Αντιτορπιλικών.

 

Στον Ελληνοϊταλικό και Ελληνογερμανικό Πόλεμο ήταν ο Ανώτερος Διοικητής Βορειοδυτικού Αιγαίου, ενώ στην περίοδο της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση, απεβίωσε πλήρης ημερών στις 22 Μαρτίου του 1979.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΛΑΦΡΟΥ ΣΤΟΛΟΥ, ΣΤΟ ΝΙΚΗΦΟΡΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1912-1913