«ΡΗΤΟΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ»

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η ονομασία δόθηκε από τον δημοσιογράφο και εκδότη της Ακροπόλεως, Βλάση Γαβριηλίδη, ο οποίος παρομοίωσε τη μαχητικότητα που επεδείκνυαν τα μέλη της ομάδας  στη Βουλή με την ορμητικότητα των Ιαπώνων στρατιωτών κατά τον Ρωσοϊαπωνικό Πόλεμο (1904-1905). 



Το κείμενο αυτό το θυμήθηκα για κάποιους λόγους :

α. Λόγω της οικονομικής κρίσης που μας οδήγησαν για 32 τουλάχιστον χρόνια αφιλότιμοι πολιτικοί.
β. Διότι ζούμε μεν σε κρίση αλλά είμαστε ένα έθνος χωρίς προοπτική, με ανήθικο πολιτικό προσωπικό.
γ. Διότι στο κοινοβούλιο τουλάχιστον δεν ακούμε ούτε καν σωστά ελληνικά (με ελάχιστες εξαιρέσεις).

Δείτε λοιπόν έναν διάλογο στην φτωχή, οικονομικά κατεστραμμένη Ελλάδα πριν τους Βαλκανικούς πολέμους.... έτσι για σύγκριση.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο πρωθυπουργός Γ. Θεοτόκης (Κερκυραίος) είχε μεγάλη ακίνητη περιουσία. Στη φωτογραφία με τον Βίλχελμ Κάιζερ, όταν ο τελευταίος βρέθηκε στην Κέρκυρα.

            Στην Βουλή πριν την επανάσταση του 1909 είχε δημιουργηθεί μια ομάδα βουλευτών που για την μαχητικότητά της είχαν πάρει το όνομα «Ιάπωνες», αυτή την ομάδα την αποτελούσαν ο Στέφανος Δραγούμης, ο Δημ Γούναρης, ο Εμ Ρεπούλης, ο Χαρ Βοζίκης και ο Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης – κάποιοι από αυτούς εκτελέστηκαν μετά το 1922 στην περίφημη δίκη των έξη -  ο Πρωτοπαπαδάκης (δεινός μαθηματικός)  ήταν ο «μαέστρος των αριθμών», στρογγυλοπρόσωπος, χλωμός, με μεγάλα γαλαζοπράσινα μάτια και μουστάκι άσπρο, σπούδασε στο Παρίσι και κάποια στιγμή είπε «Βγήκα φωστήρας από το Πολυτεχνείο, όταν πήγα στο Παρίσι κατάλαβα πως δεν ξέρω τίποτα. Και βάλθηκα να μάθω… από την αρχή!».

            Ο πρωθυπουργός Θεοτόκης στις αγορεύσεις του συχνά μεταχειριζόταν την έκφραση  «και ερωτώ υμάς κύριοι!». Κάποια στιγμή μετά από μια θριαμβευτική ανάλυση και την άθροιση των στρατολογικών κλάσεων, τελείωνε με την συνηθισμένη του φράση:

-          Και ερωτώ υμάς κύριοι…

Ο Πρωτοπαπαδάκης σηκώθηκε, τον έκοψε:

-          Κι εγώ σας απαντώ, κύριε, ότι όλοι οι αριθμοί είναι λανθασμένοι.

Και τους ξετίναξε με δέκα φράσεις, ο Θεοτόκης κοκκίνισε, αλλά χαμογέλασε και γλίστρησε με μια έξυπνη φράση:

-          Λησμονείτε, κύριε βουλευτά, ότι το «ερωτώ» είναι κάποτε … ρητορικόν σχήμα;…

-          Α έτσι – έκαμε, ειρωνικά ο Πρωτοπαπαδάκης – είναι ρητορικό σχήμα… Με συγχωρείτε … υπέθεσαν ότι ρωτάτε πραγματικά…

Ο Θεοτόκης προχώρησε τον λόγο του και όταν έφτασε στο ζήτημα της προικοδότησης του «Ταμείου Εθνικής Αμύνης», περί του οποίου ο Καραπάνος το ποσό των 4.500.000 δραχμών το έβρισκε υπερβολικό και είχε την γνώμη ότι έπρεπε να καλυφθεί από ομογενείς του εξωτερικού, είπε:

-          Και ηκούσθη, κύριοι, την εσπέραν ταύτην και η γνώμη ότι είναι δυνατόν να επαφέθωμεν εις την γενναιοδωρίαν των πλουσίων Ελλήνων… -και κοίταξε επίμονα τον Καραπάνο, που ήταν αρκετά πλούσιος – Και ερωτώ υμάς, κύριοι, θα ήτανε λογικόν να βασισθώμεν επί τοιαύτης προσδοκίας;…

Ο Καραπάνος σηκώθηκε:

-          Ρωτάτε, δηλαδή, πραγματικά … ή είναι κι αυτό … ρητορικό σχήμα;…

-          Ευτυχώς για σας, κύριε, είναι και αυτό ρητορικόν σχήμα!

Αυτού του είδους ήταν οι διάλογοι που ακουγόντουσαν στην Βουλή, σε καλά Ελληνικά, σε φιλότιμους βουλευτές, σε μια εποχή που και τότε η Ελλάδα πορευόταν από μια χρεοκοπία υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο σε δρόμους που οδήγησαν το Ελληνικό κράτος από την Μελούνα στην Θεσσαλονίκη και στο Πετρίτσι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο  Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης και ο Δημ Γούναρης έκαναν το αναγκαστικό δάνειο το 1922 κόβοντας το νόμισμα στην μισή του αξία για να αντιμετωπιστεί η Μικρασιατική εκστρατεία. Η διχοτόμησης του νομίσματος λειτουργούσε ως εξής: Οι κάτοχοι των χαρτονομισμάτων θα κρατούσαν το αριστερό κομμάτι (που ονομαζόταν στην καθομιλουμένη «Σταύρος», επειδή είχε χαραγμένο πάνω του το κεφάλι του Γεωργίου Σταύρου), το οποίο θα είχε την αξία των 50 δραχμών, και το δεξιό κομμάτι (που ονομαζόταν αντιστοίχως «στέμμα») θα επιστρεφόταν στην Εθνική Τράπεζα, η οποία θα έδινε μιαν απόδειξη (αργότερα θα τυπώνονταν κανονικοί τίτλοι που θα αντικαθιστούσαν την απόδειξη) για τη συμμετοχή τους στο αναγκαστικό δάνειο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1909 του Σπ Μελά εκδόσεις ΒΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ