ΑΝΤΙΔΑΝΕΙΑ

Στην διαδρομή της η γλώσσα, δανείστηκε λέξεις:

Α. Λεξιδανεία και είναι λέξεις που τις δανειστήκαμε αυτούσιες (πχ τρόλει, ασανσέρ).

Β. Είχαμε δανεισμό με προσαρμογή της λέξης (πχ ρομαντισμός romantisme).

Γ. Μικτά δάνεια όπου το ένα συνθετικό είναι Ελληνικό και το άλλο από άλλη χώρα (πχ ραδιόφωνο radiophone).

Δ. Μεταφραστικά δάνεια (πχ ιστιοσανίδα surfboard, καλαθοσφαίριση basketball).

Tα αντιδάνεια είναι λέξεις που ταξίδεψαν από την αρχαία ελληνική πολιτογραφήθηκαν εκεί που χρησιμοποιήθηκαν και μας τις επέστρεψαν ελαφρά αλλαγμένες σε τέτοιο σημείο που να φαίνονται σαν λεξιδάνεια.

Παραθέτω μερικά αντιδάνεια που δεν υποψιαζόμαστε την ελληνική ρίζα τους:

Αφιόνι προέρχεται από το όπιον το πήραν οι τούρκοι και το μετέτρεψαν σαν  afyon.

Βάρκα κατάγεται από το βάρις = είδος  πλοίου. Στα λατινικά έγινε barca.

Βραχιόλι ο αρχικός τύπος είναι βραχίων έγινε brachium.

Γαρίφαλο κατάγεται από το καρυόφυλλον ταξίδεψε στο λατινικό garofulum και επέστρεψε με το βενετσιάνικο  gatofolo.

Γκάζι είναι πρόγονος της λέξης χάος, λατινικά chaos, o Ολλανδός Βαν Χέλμοτ το έκανε gaz δηλώνοντας λεπτή ουσία, τον 18^ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε στην φυσική και μετά το 1836 πήρε την μορφή φωταερίου.

Δραγόνος προέρχεται από το δράκοντα.

Καλέμι κατάγεται από τον κάλαμο οι τούρκοι kalem και οι άραβες kalam.

Κάμαρα έχει πρόγονο την καμάρα (κατασκευή θόλου) οι λατίνοι το μετέτρεψαν σε Camara/camera.

Καμινάδα εκ του κάμινος.

Κανόνι εκ του κάννα = καλάμι οι λατίνοι το μετέτρεψαν canna και οι ιταλοί cannone.

Καρτούν εκ του χάρτης ταξίδεψε σαν charta και η αγγλική το έκανε cartoon.

Κορδόνι ξεκίνησε σαν χορδή στα λατινικά σαν chorda, και οι βενετοί το έκαναν cordon.

Λάστιχο εκ του ελαύνω και το επίθετο ελατός στα λατινικά elasticus και στα ιταλικά elasticο.

Μπαλέτο εκ του βάλλω = ρίχνω (ρίχνω τα πόδια εδώ και εκεί … χορεύω) λατινικό ballare  και ιταλικό balletto.

Μπόρα εκ του βορέας έγινε η βενετική λέξη bora.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΝΤΙΔΑΝΕΙΑ της Άννας Ιορδανίδου

ΛΕΞΙΚΟ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ του Γ Μπαμπινιώτη