Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ

Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, αναμφισβήτητα, υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές στρατιωτικές φυσιογνωμίες του καιρού του, αλλά συνάμα και ένας αξιόλογος πολιτικός και οξυδερκής διπλωμάτης, καθώς και από τη φύση του καλλιτέχνης.

Αυτοδημιούργητος στρατιωτικός ηγέτης δεν έδειξε ενδιαφέρον μόνο για όσα είχαν σχέση με το στρατιωτικό μέρος του αγώνα, αλλά ενδιαφέρθηκε σοβαρά και για τα πολιτικά δρώμενα στην εποχή του, για το πολίτευμα της λεφτερωμένης Ελλάδας, καθώς και για τα πολιτισμικά πράγματα.

Ένας βαθιά θρησκευόμενος αγωνιστής που έβλεπε ξεκάθαρα τους εθνικούς εχθρούς μας:

«....Ἕνας δικός μου ἀγωνιστής μοῦ ἔφερε καὶ μοῦ διαβασεν ἕνα παλαιὸν χαρτί, ποῦ ἔγραψεν ὁ κοντομερίτης μου Ἅγιος παπάς, ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός. Τὸν ἐκρέμασαν εἰς ἕνα δέντρον Τοῦρκοι καὶ Ἑβραῖοι, διότι ἔτρεχεν ὁ εὐλογημένος παντοῦ καὶ ἐδίδασκεν Ἑλλάδα, Ὀρθοδοξία καὶ Γράμματα.».

 

Ἔγραφεν ὁ μακάριος ἐκεῖνος ὅτι:

 

«Ἕνας ἄνθρωπος νὰ μὲ ὑβρίσει, νὰ φονεύσει τὸν πατέρα μου, τὴν μητέρα μου, τὸν ἀδελφόν μου καὶ ὕστερα τὸ μάτι νὰ μοῦ βγάλει, ἔχω χρέος σὰν χριστιανὸς νὰ τὸν συγχωρήσω. Τὸ νὰ ὑβρίσει τὸν Χριστόν μου καὶ τὴν Παναγία μου, δὲν θέλω νὰ τὸν βλέπω».......».

 

Στα «οράματα και τα θαύματα» φαίνεται καθαρά ο θρησκευτικός χαρακτήρας του και η προφητική του διάθεση για την τύχη της πατρίδας

«...Πάγω να συγυρίζω εις τις εικόνες,και κλαίγοντας τελείωσα.Τηράγω απάνω και βλέπω τον αφέντη μας,τον σταυρόν,τον σταυρωμένον,την Θεοτόκον και Αγίους,και μετάνοιες η Θεοτόκο και οι άγιοι,και γονατιστοί και με τα χέρια και κλαμούς¨¨τότε απόγίνηκα και εγώ,έπεσα τα μπρούμυτα και έκλαιγα και καποτε έκανα και μετάνοιες,όταν 'στανόμουν αν είμαι ζωντανός και εις τον κόσμον¨΄ξανάσανα κομμάτι,άρχισα με το κομπολόγι,και τι έκανα,και εγώ δεν ξέρω.Τότε βλέπω όπου κοίταγα απάνω όλες αυτές τις λάψες,βγαίνει κατάμπροστά εις το στήθος του αφέντη μας γράμμα και έλεγε:    ''Η ελπίς εις τον Θεόν",μίαν μεγάλη θήτα και τόνον ''η ελπίς εις τον Θεόν θα σώσει την πατρίδα σας και θρησκεία και όλα τα έθνη και συντρίβει τους ασεβείς και δικιώνεστε"...».

Και αλλού:

«...Δι αυτό της Τουρκίας,είναι καιρός οπού είδα εις τον ύπνο μου ότι ένας λαμπροφορεμένος ως δεσπότης μου δίνει δύο χαρτιά τούρκικα και μου λέγει:Δώστα του Σπυρίδωνα,ότ'είναι τα παλιά προικοσύφωνα της Τουρκίας και να της τα δώσει,ότι εγώ έκαμα νέα.Αυτά είδα και σήμερα,Παρασκευή,εις την προσευχή μου οπού έγραψα,καράβια και άλλα,και το πενήντα θαμπωμένο....».

 

 

Κι όλα αυτά ξεκινούσαν από τον εθνισμό του και τον πατριωτισμό του. Ο ίδιος ονόμαζε τον εαυτό του «πατριδοφύλακα».

 

 

Ενα άλλο στοιχείο αξιοπρόσεκτο είναι η πολιτική οξυδέρκειά του και το πολιτικό του κριτήριο, που τον οδηγούσαν να εκφράζει, με καθαρότητα και βεβαιότητα τη σκέψη του, καθώς και να δηλώνει την άποψή του θαρρετά και σταράτα. Επίσης είναι όχι ο μόνος από τους πρωταγωνιστές της Επανάστασης του 1821 που είδε τα αληθινά κίνητρα των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης, να ενδιαφερθούν γι' αυτή την εξέγερση των Ελλήνων και να αναμειχθούν ενεργά. Μάλιστα, καθώς τα είχε αποκαλύψει, υποστήριξε με σιγουριά πως είχαν έρθει τελικά με το μέρος της Ελλάδας για το δικό τους συμφέρον. Κι ακόμα, καθώς είχε επισημάνει την κακή συμπεριφορά τους απέναντι στους πατριώτες αγωνιστές και το λαό τους αποκαλούσε «σκύλους».

 

Ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι η παρατήρησή του πως οι Ευρωπαίοι προσπαθούσαν :

«...τους καταπολεμούν να τους φάνε, να τους χάσουνε, να τους σβήσουνε, να μην ξαναειπωθούνε Ελληνες».

Φώναζε γιὰ τὸν ἐκ Δυσμῶν κίνδυνο τῶν φραγκολατίνων:

«Μὴν ἀφήσετε, Ἅγιοί μου αὐτὰ τὰ γκιντὶ πουλημένα κριγιάτα τῆς τυραγνίας νὰ μασκαρέψουν καὶ νὰ ἀφανίσουν τοὺς Ἕλληνες».

 

 

Για την κληρονομιά της αρχαιότητας μας για τον  Πλάτωνα, Σωκράτη, Λυκούργο κι όλους τους άλλους για να υπογραμμίσει:

 "Αυτήνοι δεν τήραγαν να θησαυρίσουνε μάταια και προσωρινά, τήραγαν να φωτίσουν τον κόσμο με φώτα παντοτινά. Εντυναν τους ανθρώπους αρετή, τους γύμνωναν από την κακή διαγωγή και τοιούτως θεωρούσαν γενικώς την ανθρωπότη, και γένονταν δάσκαλοι της αλήθειας. Κάνουν και οι μαθηταί τους οι Ευρωπαίοι την ανταμοιβή εις τους απογόνους εμάς - γύμναση της κακίας και της παραλυσίας. Τετοια αρετή έχουν, τέτοια φώτα μας δίνουν".

 

 

 

Και με όλη την αγνότητα και ειλικρίνεια που τον διακρίνουνε τους κατηγορούσε πως εφοδιάζανε τους Τούρκους με όπλα και πως προσπαθούσαν να διαιρέσουν τον ελληνικό λαό σε φατρίες. Σχετικά γράφει:

 

"Τους κατάτρεξαν οι Ευρωπαίοι τους δυστυχείς Ελληνες. Εις τις πρώτες χρονιές εφοδιάζαν τα κάστρα των Τούρκων, τους κατάτρεχαν και τους κατατρέχουν ολοένα διά να μην υπάρξουν. Η Αγγλία τούς θέλει να τους κάμει Αγγλους με τη δικαιοσύνη την αγγλική, καθώς οι Μαλτέζοι ξυπόλυτους και νηστικούς, οι Γάλλοι Γάλλους, οι Ρούσοι Ρούσους, κι ο Μετερνίκ της Αούστριας Αουστριακούς - κι όποιος τους φάγη απ' τους τέσσερους".

 

Και αλλού:

 

«... Ο Ντώκινς μάς θέλει Αγγλους, ο Ρουγάν Γάλλους, ο Κατακάζης Ρούσους και δεν αφήσετε κανένα Ελληνα - πήρε ο καθείς σας το μερίδιό του και μας καταντήσετε μπαλαρίνες σας, και μας λέτε ανάξιους της λευτεριάς μας, ότι δεν την αισθανόμαστε». «Τέτοια ηθική έχετε εσείς και προκοπή, τέτοιους καταντήσετε και μας τους δυστυχείς».

 

 

Καταγγέλλει τους Ευρωπαίους σαν  «Οι ανθρωποφάγοι» που «φτόνησαν αυτό και μας έσπειραν την αρετή τους, διχόνοια και φατρία, κατασκοπία, τις ακαθαρσίες τις δικές τους, κι έφκιασαν την πατρίδα μας παλιόψαθα με τα φύλα του Φαναριού, με την αρετή της Κεφαλλονιάς, με το μαθητή του Αλήπασα, με τον μέγα φιλόσοφο των Κορφών» δηλαδή με τον Μαυροκορδάτο, τον Μεταξά, τον Κωλέτη και τον Καποδίστρια.

Δείτε τον αυθεντικό λόγο του:

 

«...Τότε, ἐκεῖ ποὺ καθόμουν εἰς τὸ περιβόλι μου καὶ ἔτρωγα ψωμί, πονώντας ἀπὸ τὶς πληγές, ὅπου ἔλαβα εἰς τὸν ἀγώνα καὶ περισσότερο πονώντας διὰ τὶς μέσα πληγὲς ὅπου δέχομαι διὰ τὰ σημερινὰ δεινά τῆς Πατρίδος, ἦλθαν δύο ἐπιτήδειοι, ἄνθρωποι τῶν γραμμάτων, μισομαθεῖς καὶ ἄθρησκοι, καὶ μοῦ ξηγῶνται ἔτσι: «Πουλᾶς Ἑλλάδα, Μακρυγιάννη».

 

Ἐγώ, στὴν ἄθλιαν κατάστασίν μου, τοὺς λέγω: «Ἀδελφοί, μὲ ἀδικεῖτε. Ἑλλάδα δὲν πουλάω, νοικοκυραῖγοι μου. Τέτοιον ἀγαθὸν πολυτίμητον δὲν ἔχω εἰς τὴν πραμάτειάν μου. Μὰ καὶ νὰ τὸ ‘χα, δὲν τὸ ‘δινα κανενός. Κι’ ἂν πουλιέται Ἑλλάδα, δὲν ἀγοράζεται σήμερις, διότι κάνατε τὸν κόσμον ἐσεῖς λογιώτατοι, νὰ μὴν θέλει νὰ ἀγοράσει κάτι τέτοιο».

 

Ἔφυγαν αὐτοί. Κι’ ἔκατσα σὲ μίαν πέτραν μόνος καὶ ἔκλαιγα. Μισὸς ἄνθρωπος καταστάθηκα ἀπὸ τὸ ντουφέκι τοῦ Τούρκου, τσακίστηκα εἰς τὶς περιστάσεις τοῦ ἀγώνα καὶ…

κυνηγιέμαι καὶ σήμερον. Κυνηγιῶνται καὶ ἄλλοι ἀγωνιστὲς πολὺ καλύτεροί μου, διότι ἐγὼ εἶμαι ὁ τελευταῖος καὶ ὁ χειρότερος. Καὶ οἱ πιὸ καλύτεροι ὅλων ἀφανίστηκαν.

 

Αὐτοὶ ποὺ θυσίασαν ἀρετὴ καὶ πατριωτισμόν, γιὰ νὰ εἰπωθεῖ ἐλεύτερη ἡ Ἑλλάδα κι’ ἐχάθηκαν φαμελιὲς ὁλωσδιόλου, εἶπαν νὰ ζητήσουν ἕνα ἀποδειχτικὸν ποὺ νὰ λέγει ὅτι ἔτρεξαν κι’ αὐτοὶ εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τῆς Πατρίδος καὶ Τοῦρκο δὲν ἄφηκαν ἀντουφέκιγο.

Πῆγε νὰ’ νεργήσει ἡ Κυβέρνηση καὶ βγῆκαν κάτι τσασίτες καὶ σπιγοῦνοι, ποὺ δουλεύουν μίσος καὶ ἰδιοτέλεια, καὶ εἶπαν «ὄχι». Καὶ εἶπαν καὶ βρισιὲς παλιὲς διὰ τοὺς ἀγωνιστές. Γιὰ νὰ μὴν πάρουν τὸ ἀποδειχτικόν, ἕνα χαρτὶ ποὺ δὲν κάνει τίποτες γρόσια.

 

Πατρίδα νὰ θυμᾶσαι ἐσὺ αὐτοὺς ὅπου, διὰ τὴν τιμὴν καὶ τὴν λευτερίαν σου, δὲν λογαρίασαν θάνατο καὶ βάσανα. Κι’ ἂν ἐσὺ τοὺς λησμονήσεις, θὰ τοὺς θυμηθοῦν οἱ πέτρες καὶ τὰ χώματα, ὅπου ἔχυσαν αἵματα καὶ δάκρυα.

 

 

 

 

 

 

Θεέ, συχώρεσε τοὺς παντίδους, ποὺ θέλουν νὰ μᾶς πάρουν τὸν ἀγέρα ποὺ ἀναπνέομεν καὶ τὴν τιμὴν ποὺ μὲ ντουφέκι καὶ γιαταγάνι πήραμε. Ἐμεῖς τὸ χρέος, τὸ κατὰ δύναμιν, ἐπράξαμεν. Καὶ αὐτοὶ βγῆκαν σήμερον νὰ προκόψουν τὴν Πατρίδα. Μας γέμισαν φατρία καὶ διχόνοιαν. Και τὴν Πατρίδα δὲν τὴν θέλουν Μητέρα κοινή. Ἀμορόζα εἰς τὰ κρεβάτια τους τὴν θέλουν. Γι’ αὐτὸ περνοῦν καὶ ρεθίζουν τὸν κόσμον μὲ τέχνες καὶ καμώματα.

 

Καὶ καζαντίσαν αὐτοὶ πουγγιὰ καὶ ἀγαθὰ καὶ ἀφήκαν τοὺς ἀγωνιστές, τὶς χῆρες καὶ τὰ ὀρφανὰ εἰς τὴν ἄκρην. Αὐτοὶ εἶναι οἱ ἀνθρώπινοι λύκοι, ποὺ φέραν δυστυχήματα καὶ κίντυνον εἰς τὸν τόπον. Ἂς ὄψονται.

 

Τότε ποὺ ἡ Τουρκιὰ ἐκατέβαινε ἀπὸ τὰ ντερβένια καὶ ὀλίγοι ἔτρεχαν μὲ ὀλίγα ντουφέκια, μὲ τριχιὲς δεμένα, νὰ πολεμήσουν, θέλοντας λευτεριὰν ἢ θάνατον, οἱ φρόνιμοι ἀσφάλιζαν τὶς φαμελιὲς τους εἰς τὰ νησιὰ κι’ αὐτοὶ τρέχαν εἰς ρεματιὲς καὶ βουνά, μὴ βλέποντας ποτὲ Τούρκου πρόσωπον. Κι’ ὅταν ἀκοῦγαν τὰ ντισμπάρκα τῶν Τούρκων, τρέχαν μακρύτερα. Τώρα θέλουν δικήν τους τὴν Πατρίδα καὶ κυνηγοῦν τοὺς ἀγωνιστές.

Ἐγίναμε θηρία ποὺ θέλουν κριγιάτα (κρέατα) ἀνθρώπινα νὰ χορτάσουν. Καὶ χωρίζουν τὸν κόσμον σὲ πατριῶτες καὶ ἀντιπατριῶτες. Αὐτοὶ γίναν οἱ σημαντικοί τῆς Πατρίδος καὶ οἱ ἄλλοι νὰ χαθοῦν. Δὲν ξηγιῶνται γλυκότερα νὰ φυλάξωμεν Πατρίδα καὶ νὰ δοῦμεν λευτερίαν πραγματικήν. Ρωμαίγικον δὲν φτιάχνεται χωρὶς οὖλλοι νὰ θυσιάσουν ἀρετὴν καὶ πατριωτισμόν. Καὶ χωρὶς νὰ πάψει ἡ μέσα, ἡ δική μας τυραγνία.

 

Καί βγῆκαν τώρα κάτι δικοί μας κυβερνῆτες, Ἕλληνες, σπορὰ τῆς ἐβραιουργιᾶς, ποὺ εἶπαν νὰ μᾶς σβήσουν τὴν Ἁγία Πίστη, τὴν Ὀρθοδοξία, διότι ἡ Φραγκιὰ δὲν μᾶς θέλει μὲ τέτοιο ντύμα Ὀρθόδοξον. Και ἐκάθησα καὶ ἔκλαιγα διὰ τὰ νέα παθήματα. Καὶ ἐπῆγα πάλιν εἰς τοὺς φίλους μου τοὺς Ἁγίους. Ἄναψα τὰ καντήλια καὶ ἐλιβάνισα λιβάνιν καλὸν ἁγιορείτικον.

Καὶ σκουπίζοντας τὰ δάκρυά μου τοὺς εἶπα:

 

«Δὲν βλέπετε ποῦ θέλουν νὰ κάμουν τὴν Ἑλλάδα παλιοψάθα; Βοηθεῖστε, διότι μᾶς παίρνουν, αὐτοὶ οἱ μισοέλληνες καὶ ἄθρησκοι, ὅ,τι πολυτίμητον τζιβαϊρικὸν ἔχομεν. Φραγκεμένους μᾶς θέλουν τὰ τσογλάνια τοῦ τρισκατάρατου τοῦ Πάπα. Μὴν ἀφήσετε, Ἅγιοί μου αὐτὰ τὰ γκιντὶ πουλημένα κριγιάτα τῆς τυραγνίας νὰ μασκαρέψουν καὶ νὰ ἀφανίσουν τοὺς Ἕλληνες, κάνοντας περισσότερα κακὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ καταδέχθηκεν ὁ Τοῦρκος ὡς τίμιος ἐχθρός μας».....».

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Απομνημονεύματα του Ι Μακρυγιάννη

Ριζοσπάστης, 7/4/1999

Οράματα και Θάματα του Ι Μακρυγιάννη