ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΕΛΤΑ ΚΑΙ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ

 

Η Πηνελόπη Δέλτα, κόρη του Εμμανουήλ Μπενάκη, ήταν πάμπλουτη, ανήκε στην ελίτ της Αθηναϊκής Κοινωνίας και ήταν ήδη το 1924, μία καταξιωμένη συγγραφέας («Για την Πατρίδα» 1909, «Παραμύθι χωρίς όνομα» 1919, «Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου 1911, κ.α.).

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Ο  «Άγιος Μερκούριος» του Φ Κόντογλου.
 

Ο Κόντογλου ήταν πρόσφυγας, που είχε έρθει πριν από ενάμιση χρόνο στην Αθήνα, φρεσκοαρραβωνιασμένος με την Μαρία Χατζηκαμπούρη και φυσικά σε μεγάλη οικονομική ανέχεια.. Σαν συγγραφέας είχε γίνει γνωστός με τον «Πέδρο Καζάς», σαν ζωγράφος όμως είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά το 1923, με την έκθεση ζωγραφικής που είχε πραγματοποιήσει με τον Κωνσταντίνο Μαλέα, αρχικά στη Μυτιλήνη και μετά στην Αθήνα.

 

Η Π. Δέλτα ήρθε σε επαφή με τον Κόντογλου το 1924 για την εικονογράφηση βιβλίων της. Το εγχείρημα δεν ευοδώθηκε, επειδή η Δέλτα είχε παράπονα από την συνέπεια ή ασυνέπεια, κατά τη γνώμη της, του Κόντογλου (καθώς ο Κόντογλου λειτουργούσε πάντα με τους δικούς του ρυθμούς), αλλά κυρίως επειδή βρήκε τον Κόντογλου «πολύ ακριβόν».

Η μεταξύ τους αλληλογραφία ήταν έντονη και πολλές φορές δηκτική, όπως φαίνεται και από την επιστολή του Κόντογλου της 12/6/1924, που αναφέρεται στο ενδιαφέρον της Δέλτα να αγοράσει δύο έργα του Κόντογλου, τον «Άγιο Μερκούριο» και «Το κεφάλι Κόρης».

Το «κεφάλι κόρης» δεν γνωρίζουμε πού βρίσκεται σήμερα αλλά να σημειωθεί ότι ο Κόντογλου ζωγράφισε το 1951 ένα από τα πιο γνωστά του πορτρέτα, που ονομάστηκε «Η κόρη». Από το περιεχόμενο της επιστολής φαίνεται, ότι έχει εμπνευσθεί από τη γυναίκα του Μαρία, που έτσι κι αλλιώς υπήρξε η Μούσα του και ίσως σχετίζεται με το «κεφάλι κόρης».

 

Άσχετα με όλα αυτά, την αποτυχία της συνεργασίας και την έντονη αλληλογραφία, ο Κόντογλου παρέμεινε πάντα ένας μεγάλος θαυμαστής της Δέλτα. Στο Αρχείο Φώτη Κόντογλου που βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο - Byzantine Museum υπάρχουν τα αντίγραφα έξι συνολικά επιστολών του Κόντογλου προς την Πηνελόπη Δέλτα, από τις 12 Ιουνίου 1924 ως τις 16 Ιουλίου 1924.

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Φώτης  Κόντογλου αγιογραφώντας.

Πιο κάτω η επιστολή του προς την Πηνελόπη Δέλτα. Δυστυχώς δεν έχουμε την επιστολή της Π.Δέλτα προς το Φώτη Κόντογλου. Θα εκτιμούσαμε αν είχαμε αντίγραφο από την οικογένεια:

 

 

 "Τετάρτη 12 Ιουνίου 1924

 

Κυρία Δέλτα

 

Μείνετε ήσυχη για τα χειρόγραφό σας

 

Σας ζητώ να με συμπαθήσετε γιατί άργησα να απαντήσω στο γράμμα σας. Με ρωτάτε για τον Άγιο Μερκούριο και για το Κεφάλι της Κόρης αν τα πουλώ και πόσο. Τα πουλώ, γιατί έχω ανάγκη μ’ όλο που αυτός ο χειρισμός μου πονά, ειδικά γι αυτά τα δύο. Πρώτα γιατί ο Άγιος Μερκούριος του Θεοφάνους είναι η καλύτερη αντιγραφή απ’ όσες έκανα, κι έπειτα, γιατί τ’ άλλο, εξόν που το εχτιμώ αρκετά ως τέχνη είναι και το κεφάλι της αρραβωνιαστικιάς μου. Πρέπει όμως να πουλήσω τη ζωγραφισμένη για να κάνω μια ρομπίτσα της ζωντανής. Αλλιώς δε γίνεται.

 

Αυτός είναι ο νόμος που κάτω του ζούμε. Για τη τιμή; Κρίνετε όπως θέτε, Μη ζητήξετε να σας πω. Αφήνω να τα εχτιμήσετε, που είναι και πιο δίκαιο κα πιο τίμιο. Ο τεχνίτης έχει γνώμη για τα έργα του, που δεν μπορεί να ληφθεί υπ όψη από κείνον που αγοράζει ένα έργο γιατί του αρέσει. Λοιπόν σας παρακαλώ θερμά να μου δώσετε ό,τι νομίζετε εσείς ότι αξίζουν.

 

Για την πρώτη εικόνα του βιβλίου σας θα εργαστώ μόλις που θα ευκαιρήσω. Όταν το δείτε μιλάμε και για το τι θα μπορούσα να ζητήξω. Στο μεταξύ μένω με αισθήματα αγνά και με πολλή ευγνωμοσύνη για τη σημασία που μου δίνει μια κυρία σαν κι εσάς, καλλιτέχνης και διανοούμενη"

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://www.facebook.com/FotisKontoglou/posts/2237306189630743?__tn__=K-R