Η τραγική
κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα στο θέμα του επισιτισμού του πληθυσμού κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής είχε ανταπόκριση και στο Άγιο όρος.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αλιεία στο Άγιο Όρος το 1935, τα μέσα λίγα, οι βάρκες όπως σ όλη την Ελλάδα, στον απόλυτοι έλεγχο των κατακτητών, διακίνηση κάθε πλωτού μέσου επιτρεπόταν (αν δεν είχε κατασχεθεί) μόνο υπό την εποπτεία των κατακτητών.
Τα ΑΟ την
εποχή της κατοχής αριθμεί περίπου 4.000 μοναχούς και 1000 εργάτες.
Το ΑΟ
ουσιαστικά είναι απομονωμένο από την υπόλοιπη χώρα και δεν υπάρχει οδικό
δίκτυο, έτσι η όποια συναλλαγή γίνεται από την θάλασσα, πράγμα πολύ δύσκολο
λόγω της έλλειψης καυσίμων. Οι περισσότεροι μοναχοί δεν ζουν σε μονές αλλά σε
σκήτες , κελιά, καθίσματα και ησυχαστήρια σε δυσπρόσιτα μέρη. Η χειροτεχνία των
μοναχών περιορίζεται σε μικρά ενθυμήματα, και την παραγωγή των λιγοστών
γεωργικών προϊόντων που όμως δεσμεύονται
από τις γερμανικές αρχές για τις ανάγκες των γερμανικών στρατευμάτων. Υπάρχουν
πολλές διαταγές δεσμεύσεως ξηρών καρπών όπως η υπ αριθμ 115528/16-2-1942. το
Σεπτέμβριο του 1941 οι Γερμανοί
«αγόρασαν» 500 οκάδες λάδι από την μονή Βατοπεδίου σε εξευτελιστική τιμή και
προκειμένου να μη πεθάνουν οι μοναχοί της μονής, η Ιερά Κοινότητα ζήτησε οι
λοιπές μονές να στείλουν 25 οκάδες λάδι η κάθε μια προς βοήθεια των μοναχών του
Βατοπεδίου.
Στις
17/6/1941 έγινε μια ληστρική επιδρομή από 8 Γερμανούς στρατιώτες στην Ι Μ
Ξενοφώντος οι οποίοι συναπεκόμισαν 50 οκάδες λάδι. Το ήθος των Γερμανών
στρατιωτών περιγράφεται στα πρακτικά της Ι Κοινότητας (Συνεδρία Ζ 13-4-1943) .
Επιτάξεις προϊόντων από τις μονές έγιναν με πλήθος επιδρομές οργανωμένες και
μεμονωμένες πχ
27/10/1942 «ανταλλάγησαν» ξηροί καρποί με άλλα προϊόντα.
Τα 1943 δεσμεύτηκε ολόκληρη η παραγωγή ξηρών καρπών.
Βέβαια η μονή Ζωγράφου που είχε γίνει το
κέντρο της Βουλγαρικής προπαγάνδας εφοδιαζόταν με τρόφιμα και ρούχα από την
Βουλγαρική κυβέρνηση, ψηφίστηκε μάλιστα νόμος(2/2/1942) που απάλλασσε φόρου τις παροχές στο εν λόγω
μοναστήρι, αυτό γινόταν στα πλαίσια της εκβουλγαροποιήσεως την Μακεδονίας.
Οι Βούλγαροι
μοναχοί πρότειναν να εφοδιάζουν με τρόφιμα και άλλα είδη τις μονές αρκεί να υπογράψουν δήλωση
υποταγής στον Βασιλιά της Βουλγαρίας. Οι Ελληνικές μονές απάντησαν ότι
προτιμούν να πεθάνουν από την πείνα παρά να υπογράψουν μια τέτοια δήλωση, η Ρωσική μονή (Αγίου Παντελεήμονα) έστειλε αντιπροσώπους να πάρουν τρόφιμα από την
Βουλγάρικη (Ζωγράφου), το ίδιο έκαναν
και οι σκήτες Αγ Ανδρέα, και Προφήτη Ηλία και τα ρουμανόφωνα εξαρτήματα.
Το Μάιο του
1942 οι Ζωγράφου και η Παντελεήμονος παρέλαβαν από την Βουλγαρική κυβέρνηση 120
τόνους σιτάρι, ρύζι, ζάχαρη, και όσπρια. Οι Έλληνες μοναχοί πεινούσαν κυριολεκτικά σε σημείο
που πουλούσαν τα παπούτσια τους, τα εσώρουχά τους τα ράσα τους και όλα αυτά προ
της χλιδής των Σλάβων μοναχών.
Παραθέτω έγγραφο με ημερομηνία
21/3/1943 της ΙΜ Αγίου Παύλου που αναφέρει « κατά τα μέσα του παρελθόντος μηνός
απεστάλησαν εκ Βουλγαρίας εις την ΙΜ Ζωγράφου δια βενζινόπολοιου περί τας
20.000 οκάδας σίτος, κρίθη, όσπρια κλπ τρόφιμα, εκφορτωθέντα εις την παραλία της
Μονής ταύτης. Προ ολίγων δε ημερών
αφίχθη εις την Δάφνην δια τους εξαρτηματικούς Βουλγάρους, έτερον φορτίον
τροφίμων συνοδευόμενον υπό τελωνειακών Βουλγάρων προερχομένων εκ Καβάλας και εκφορτωθέντος του φορτίου εις Δάφνην. Εκ
παραλλήλου προς αυτούς, οι ημέτεροι εξαρτηματικοί πένονται κυριολεκτικώς….» Η στάση των Βούλγαρων μοναχών άρχισε να
αλλάζει το 1944 μετά την τροπή των πολεμικών γεγονότων.
Αλλά και οι
Ρουμάνοι για λόγους προπαγάνδας οργάνωσε αποστολή τροφίμων στο
ΑΟ.
Η κατάσταση
αυτή αντιμετωπίστηκε από την ΕΔΙΣ , στις 25/6/1941 αποφασίστηκε να σταλεί
επιτροπή στην Αθήνα από τον Αρχιμ Αθανάσιο Παντοκρατορινό και τον Βαρλαάμ τον
Γρηγοριάτη, ύστερα από πολλές πιέσεις η κυβέρνηση Τσολάκογλου έστειλε 3.000.000
δραχμές και μετά από νέες πιέσεις εστάλη
60.000 οκάδες σιτάρι και 95.000 οκάδες κριθάρι για έξη μήνες, δηλαδή
για να καταλάβεις αυτό που έστελνε η κυβέρνηση
ήταν 60 δράμια ψωμί ανά μοναχό την ημέρα.
Ο Β
Κορδιωτάκης έδωσε εντολή να χορηγηθούν 200 σακιά αλεύρι των 45 οκάδων για τις
ανάγκες των λαϊκών που εργαζόντουσαν εκεί.
Οι Γερμανοί
αποφάσισαν να στείλουν τα πιο κάτω:
Α) Χορήγηση 21 δοχείων φωτιστικού πετρελαίου για τις ανάγκες
των μονών
Β) 200
κιλά ακαθάρτου πετρελαίου το μήνα για την λειτουργία του
σκάφους της γραμμής Τρυπητή Δάφνη.
Από το καλοκαίρι του 1942 βελτιώθηκαν οι
συνθήκες με τον εφοδιασμό σε τρόφιμα . Ο Καναδάς χορήγησε σιτάρι και οι
Γερμανοί μικρές ποσότητες δημητριακών και οσπρίων, βέβαια οι γερμανικές παροχές
αμέσως τις έπαιρναν πίσω με επιτάξεις.
Το 1942 η
ΓΔΜ χορήγησε 50 τόνους αλάτι και η
κυβέρνηση έδωσε 20 οκάδες σιτάρι για κάθε αγιορείτη μοναχό.
Με
ενέργειες του καθηγητή Αλεβιζάτου η Σουηδική πρεσβεία χορήγησε 54.000 οκάδες
σιτάρι προς 26, 85 την οκά.
Οι Γερμανοί
έστειλαν μια επιτροπή για να ερευνήσει το επισιτιστικό πρόβλημα των μοναχών και
τελικά η επιτροπή έδωσε μεν υποσχέσεις αλλά και ζήτησε λάδι για 35.000 ορφανά
Ελληνόπουλα, οι πεινασμένοι μοναχοί δέχτηκαν αμέσως το αίτημα της επιτροπής!
Η Κυβέρνηση
των Αθηνών προ των σοβαρών κινδύνων που
διαγραφόντουσαν, αποφάσισε να εγκρίνει κονδύλι 70.000.000 δραχμών (πληθωριστικό
χρήμα) για την επισιτιστική ανακούφιση του ΑΟ τελικά έφτασαν μόνο 35.000.000
δραχμές.
Παρά τα
τεράστια προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας συνεχίστηκε η βοήθεια προς το ΑΟ
Το 1943 και
το 1944 οι μονές πούλησαν ξυλεία στο γερμανικό στρατό και τα όποια χρήματα πήραν διετέθησαν για
τις επισιτιστικές ανάγκες του ΑΟ .
Από το 1943
οργανώθηκαν συσσίτια απόρων του ΑΟ
(ΣΑΑΟ), αυτό το πρόγραμμα είχε διάφορες δυσκολίες λόγω της διασποράς των
μοναχών σε απρόσιτα μέρη, το πρόγραμμα ΣΑΑΟ έγινε και για εθνικούς λόγους,
διότι η Βουλγαρική κυβέρνηση σκεπτόταν να ιδρύσει οικονομικό συσσίτιο των
Ελλήνων μοναχών με στόχους προπαγανδιστικούς, διότι όπως ήδη είπαμε οι Σλάβοι
μοναχοί σιτίζοντο πλουσίως.
Από το 1943
οργανώθηκε ένα σύστημα ανταλλαγών με τις γερμανικές κατοχικές υπηρεσίες, δες
μερικές μονάδες ανταλλαγών :
ΦΟΥΝΤΟΥΚΙΑ ή ΚΑΡΥΔΙΑ
: 1 οκ = 1.5 οκ Σιτάρι 1,5 οκ
Όσπρια 2 οκ Καλαμπόκι
ΛΑΔΙ 1οκ = 1,5 οκ
Σιτάρι 4,5 οκ Όσπρια 6οκ
Καλαμπόκι
ΡΑΚΗ 1 οκ = 4οκ
Σιτάρι 4 οκ Όσπρια 5 οκ Καλαμπόκι
ΚΡΑΣΙ 1οκ = 1 οκ
Σιτάρι 1οκ Όσπρια 1,5 οκ Καλαμπόκι
Μετά από
αυτή την ανταλλαγή το ΑΟ άρχισε να κάνει ΔΩΡΕΕΣ τροφίμων σε δεινοπαθούντες
κατοίκους των Ελληνικών πόλεων, σε φυλακισμένους, σε παιδικά συσσίτια και
σώθηκαν χιλιάδες Έλληνες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου