Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2013

Η ΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ ΒΙΛΧΕΛΜ ΓΚΟΥΣΤΛΟΦ (Wilhelm Gustloff)




(η βύθισή του ΒΙΛΧΕΛΜ ΓΚΟΥΣΤΛΟΦ 

ισοδυναμεί με πέντε Τιτανικούς)


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ


Το πλοίο κατασκευάστηκε από τη ναυπηγική εταιρία Μπλομ και Φος (Blohm & Voss) και είχε εκτόπισμα 25.484 τόνων, ενώ κόστισε 25 εκατομμύρια μάρκα. 





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το γερμανικό  υπερωκεάνιο Wilhelm Gustloff, συνολικού εκτοπίσματος 25.484 τόνων.


Το πλήρωμά του ανερχόταν σε 400 άτομα, ενώ η χωρητικότητά του έφθανε τα 1.465 άτομα. Η μέγιστη ταχύτητα που μπορούσε να αναπτύξει ήταν μόλις 12 κόμβοι ανά ώρα. Καθελκύστηκε στις 5 Μαΐου 1937 και έλαβε την ονομασία του από έναν μάρτυρα του εθνικοσοσιαλιστικού κινήματος. Ο Βίλχελμ Γκούστλοφ ήταν ο επικεφαλής του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος στην Ελβετία. Το 1936 ο Γκούστλοφ δολοφονήθηκε από τον Εβραίο τρομοκράτη Νταβίντ Φρανκφούρτερ (David Frnakfurter), μέλος της σιωνιστικής οργάνωσης Ιργκούν (Irgun).

Το όνομα του νεκρού Γκούστλοφ, επομένως, επιλέγηκε για το μεγαλύτερο υπερωκεάνιο του στόλου της οργάνωσης Δύναμη μέσω της Χαράς (Kraft durch Freude-ΚdF). Η εν λόγω οργάνωση ήταν υπηρεσία παροχής κοινωνικής πρόνοιας στ ασθενή οικονομικά στρώματα του εργατικού πληθυσμού του Ράιχ. Διοικητικά ανήκε στο Γερμανικό Εργατικό Μέτωπο (Deutsche Arbeitsfront-DAF), την ενιαία οργάνωση που από τον Μάιο του 1933 είχε υποκαταστήσει τα επιμέρους εργατικά συνδικάτα και τις ενώσεις. Εκτός από τη ναυαρχίδα του, το Γκούστλοφ, η οργάνωση διέθετε πολυάριθμα άλλα σκάφη, μεγάλου και μικρού εκτοπίσματος, που χρησιμοποιούνταν για τους σκοπούς της κοινωνικής πρόνοιας.

Κατά την καθέλκυση του πλοίου η βάπτιση πραγματοποιήθηκε από την χήρα του εθνικοσοσιαλιστή αξιωματούχου, ενώ δίπλα της στεκόταν ο ίδιος ο Χίτλερ. Για τα επόμενα δύο έτη περίπου (1938-39) το πλοίο χρησιμοποιήθηκε για ταξίδια αναψυχής, εκτελώντας δρομολόγια στον Ατλαντικό Ωκεανό, τη Μεσόγειο Θάλασσα και τη Βόρειο Θάλασσα. Επισκέφθηκε, μάλιστα, και την Αγγλία, συγκεκριμένα τον Τάμεση στο Λονδίνο. Η ιδιαίτερη επιμέλεια που είχε επιδειχθεί στην κατασκευή και την αισθητική διακόσμηση του πλοίου, αλλά και η ομοιογενής κατανομή των πολυτελειών και των ανέσεων αντανακλούσαν το αταξικό κοινωνικό πρότυπο της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας. Η αντίθεση με τα μεγάλα υπερωκεάνια των δυτικών κρατών, όπου επικρατούσαν αυστηροί διαχωρισμοί των θέσεων οικονομικής και επομένως ταξικής υφής, λειτουργούσε σε επίπεδο ιδεολογικής συνδήλωσης για να τονίσει την εκσυγχρονιστική διάσταση του εθνικοσοσιαλισμού έναντι του συντηρητικού και ταξικά προσανατολισμένου καπιταλισμού.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η διαδρομή του Wilhelm Gustloff.

Τον Μάιο του 1939, τέσσερις μήνες πριν την έναρξη του πολέμου, το Γκούστλοφ ανέλαβε μία αποστολή διαφορετικής υφής από όσες είχε πραγματοποιήσει έως τότε. Μαζί με πέντε ακόμη πλοία, το Ρόμπερτ Λέυ (Robert Ley), το «Γερμανοί» (Deutsche), το «Στουτγάρδη» (Stuttgart), το «Σιέρρα Κόρδοβα» (Sierra Cordoba) και το «Ωκεάνα» (Oceana), ανέλαβε τη μεταφορά στη Γερμανία της Λεγεώνας Κόνδωρ (Kondor Legion). Η Λεγεώνα Κόνδωρ ήταν το σώμα των Γερμανών εθελοντών στρατιωτών που είχαν συμμετάσχει στον ισπανικό Εμφύλιο (1936-1939) στο πλευρό των δυνάμεων των Εθνικιστών του στρατηγού Φράνκο.


Ο στολίσκος των πέντε πλοίων έφθασε στο λιμάνι του Βίγκο (Vigo), στη Γαλικία, περιοχή της βορειοδυτικής Ισπανίας, στις 24 Μαΐου 1939. Το πλοίο είχε εφοδιαστεί με μεγάλες ποσότητες υλικού φαρμακευτικής περίθαλψης, το οποίο παραδόθηκε στην ισπανική οργάνωση κοινωνικής πρόνοιας, στις 26 Μαΐου 1939, οι άνδρες της Λεγεώνας Κόνδωρ επιβιβάστηκαν στα πέντε πλοία. Το Γκούστλοφ μετέφερε σδυνολικά 1.405 πολεμιστές. Στις 30 Μαΐου 1939 ο στόλος έφθασε στα γερμανικά χωρικά ύδατα και συνοδεύτηκε στο λιμάνι του Αμβούργου από ισχυρά θωρηκτά του Πολεμικού Ναυτικού, όπως το «Γκραφ Σπέε» (Panzerschiffe Admiral Graf Spee) και το «Σέερ» (Panzerschiffe Admiral Scheer).


Μετά τον Σεπτέμβριο του 1939 το  «Γκούστλοφ» τέθηκε σε αυξημένη επιφυλακή. Στις 22 Σεπτεμβρίου εντάχθηκε επισήμως στις τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού, για να χρησιμοποιηθεί ως νοσοκομειακό πλοίο, για τη μεταφορά δηλαδή τραυματιών, αρρώστων και αμάχων στα μετόπισθεν. Έλαβε την κωδική ονομασία Νοσοκομειακό Πλοίο D (Lazaretschiff D). Η χρήση του πλοίου ακολουθούσε ένα αυστηρό πλαίσιο διεθνών κανόνων, ακριβώς όπως συνέβαινε και με πλοία των Συμμάχων. Τα νοσοκομειακά πλοία βάφονταν εξολοκλήρου λευκά, ώστε να διακρίνονται από τα εχθρικά σκάφη και υποβρύχια. Έφεραν επίσης μία πράσινη ταινία καθ’ όλο το μήκος του κύτους και στις δύο πλευρές, καθώς επίσης και ερυθρούς σταυρούς στο κατάστρωμα και στα πλευρά, ώστε να είναι εύκολα αντιληπτή η αποστολή τους και από τον αέρα. Τέλος, στα νοσοκομειακά πλοία δεν επιτρεπόταν να μεταφέρουν οποιοδήποτε αμυντικό ή επιθετικό όπλο.

Το «Γκούστλοφ» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως νοσοκομειακό στις αρχές του Οκτωβρίου 1939. Το πλοίο έφθασε στο λιμάνι Νώυφαρβασερ του Ντάντσιχ (Danzig-Neufahrwasser), για να παραλάβει τραυματίες και αρρώστους. Οι πρώτοι του τέτοιοι επιβάτες ήταν, μάλιστα, 685 άνδρες του ηττημένου πολωνικού στρατού, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε γερμανικά στρατιωτικά νοσοκομεία ως αιχμάλωτοι πολέμου. Το πλοίο συνέχισε να δρα στην περιοχή της Βαλτικής, κυρίως σε επιχειρήσεις απεγκλωβισμού Γερμανών κατοίκων των χωρών της Βαλτικής που είχαν πρόσφατα περιέλθει υπό τη σοβιετική κατοχή και σφαίρα επιρροής. Στις βαλτικές χώρες, Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία, υπήρχε σημαντικός αριθμός πολιτών εθνικής γερμανικής καταγωγής (Volksdeutsche). Την περίοδο 1939-41, οπότε ίσχυε το γερμανο-σοβιετικό σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ μη-επίθεσης ανάμεσα στο Γερμανικό Ράιχ και την ΕΣΣΔ, χιλιάδες Γερμανοί των βαλτικών περιοχών μετακινήθηκαν δυτικά, κυρίως στις ανατολικές εκτάσεις του Ράιχ.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Γερμανοί στρατιώτες που  τραυματίστηκαν στο Νάρβικ μεταφέρονται πίσω στη Γερμανία για το πλοίο Wilhelm Gustloff τον Ιούλιο του 1940.


Μετά την επιτυχημένη γερμανική εισβολή στη Νορβηγία, το «Γκούστλοφ» στάθμευσε στο λιμάνι του Όσλο, από τον Μάιο έως τον Ιούλιο του 1940. Το πλοίο χρησιμοποιήθηκε ως νοσοκομείο για την περίθαλψη των αρρώστων και των τραυματιών Γερμανών στρατιωτών. Στις 2 Ιουλίου 1940 απέπλευσε από τη νορβηγική πρωτεύουσα και έφθασε στο γερμανικό λιμάνι του Στέττιν (Stettin), μεταφέροντας 563 τραυματίες.

Το καλοκαίρι του 1940 το πλοίο τέθηκε σε επιφυλακή για το ενδεχόμενο γερμανικής εισβολής στην Αγγλία. Στις 20 Οκτωβρίου 1940 το «Γκούστλοφ» κατευθύνθηκε ξανά στο λιμάνι του Όσλο, για να μεταφέρει πίσω στην Γερμανία 414 τραυματίες στρατιώτες. Καθ’ όλη την διάρκεια της υπηρεσίας του ως νοσοκομειακού πλοίου, το «Γκούστλοφ» μετέφερε συνολικά 3.151 αρρώστους και τραυματίες και σε τέσσερα ταξίδια διεκπεραίωσε 1.961 τραυματίες στην Γερμανία.

Λίγες εβδομάδες αργότερα το πλοίο θα μετέβαλλε την αποστολή του, αφού από τις 20 Νοεμβρίου καθίστατο πλοίο-στρατώνας (Wohnschiff). Πλέον ανήκε στον τομέα υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού, αρχικά στην 1η Εκπαιδευτική Μοίρα Υποβρυχίων, κατόπιν στην 2η, και εγκαταστάθηκε στο λιμάνι του Γκότενχαφεν (Gotenhafen), για τα επόμενα τέσσερα έτη. Κατά την περίοδο αυτή δεν συμμετείχε σε σημαντικές επιχειρήσεις, παρά μόνο σε ασκήσεις εκπαιδευτικής φύσης. Συμμετείχε στο υποβρυχιακό πρόγραμμα του γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οι Γερμανοί, με την σοβιετική προέλαση, εγκατέλειπαν την Α Πρωσία με κάθε μέσον, κάποιοι επέλεξαν την οδό δια της θαλάσσης.



ΟΙ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΙ ΕΙΣΒΑΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΣΣΙΑ


Τον Ιανουάριο του 1945 τα σοβιετικά στρατεύματα βρίσκονται στα σύνορα της Πρωσίας, οι γερμανικές γραμμές άμυνας στο Ανατολικό Μέτωπο άρχισαν να καταρρέουν. Έτσι στις 21 Ιανουαρίου του ’45, αποφασίζεται η έναρξη της γερμανικής επιχείρησης «Αννίβας» (Hannibal), και εγκρίθηκε από τον επικεφαλής του Ναυτικού Καρλ Νταίνιτς (Karl Dönitz, ), ήταν η μεγαλύτερη επιχείρηση τέτοιου είδους στην ιστορία. Της μεταφοράς δηλαδή προσφύγων, τραυματιών και βοηθητικού προσωπικού από την Πρωσία στα δυτικά της Γερμανίας, για να ξεφύγουν από τον σοβιετικό κλοιό.


Τα μεγαλύτερα από αυτά τα πλοία - παίρνουν μέρος στην επιχείρηση εκκένωσης των προσφύγων,- ήταν το «Καπ Αρκόνα» (Cap Arcona-27561), το «Αμβούργο» (Hamburg-22117), το «Χάνσα» (Hansa-21131), το «Γερμανία» (Deutschland-21046), το «Πότσνταμ» (Potsdam-17528), το «Πραιτόρια» (Pretoria-16662), το «Βερολίνο» (Berlin-15286) και το «Στρατηγός Στώυμπεν» (General Steuben-14660). οι πρόσφυγες  καταφθάνουν καθημερινά στα λιμάνια Ντάντσιχ και Γκέτενχαφεν, μετά από απίστευτες κακουχίες και ενώ η θερμοκρασία πέφτει τη νύχτα στους -10 με -30 βαθμούς Κελσίου.


Την 30η Ιανουαρίου 1945  που ήταν επίσημη κρατική εορτή στο Γ Ράιχ, που σηματοδοτούσε την δωδέκατη επέτειο από την άνοδο των εθνικοσοσιαλιστών στην εξουσία, αποφασίζεται η αναχώρηση του Wilhelm Gustloff, που χρησιμοποιείτο τον τελευταίο καιρό από το Πολεμικό Ναυτικό ως barracks ship.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το καλοκαίρι του 1944 ο σοβιετικός στρατός άρχισε την προέλασή του στα Πολωνία, τις Βαλτικές Δημοκρατίες και την Ανατολική Πρωσία.

Πρώσος Nights, περιγράφει σε ένα ποίημα του, μια σκηνή που είδε σε ένα σπίτι στην πόλη Neidenburg της Ανατολικής  Πρωσίας:  

"Οδός  Hoeringstrasse 22.
  Δεν  υπάρχει έχει  καεί, μόλις λεηλατήθηκε, ακούγονται τουφεκιές.
  Ο λαός γκρινιάζει :
  Η μητέρα τραυματίστηκε, είναι μισό ζωντανή.
  Η μικρή κόρη είναι στο στρώμα, Νεκρή. 

Πόσοι έχουν άραγε έχουν πάθει, κάτι σχετικά με αυτό;
  Μια διμοιρία; Μια εταιρεία ίσως;
  Ένα κορίτσι έχει ήδη μετατραπεί σε  γυναίκα (βιασμένο),
  Μια γυναίκα μετατράπηκε σε  πτώμα ...
Η μάνα παρακαλεί, «Στρατιώτη σκότωσε με!»".


Αυτό έζησαν οι Γερμανοί στην σοβιετική προέλαση.






Το μεσημέρι της 30/1 αποπλέει και το Βίλχελμ Γκούστλοφ,  με πλοίαρχο τον  Πέτερσεν (Petersen),  από το λιμάνι του Γκέτενχαφεν (που βρίσκεται στη σημερινή Πολωνία), ο προορισμός ήταν το Κίελο(Kiel), κάποια άλλα πλοία θα προσέγγιζαν στο Φλένσμπουργκ (Flensburg)  . Είχε προηγηθεί διήμερη φόρτωση προσφύγων και τραυματιών, όχι υπό τις καλύτερες συνθήκες, καθώς πλήθος κόσμου προσπαθούσε να βρει έναν τρόπο να τρυπώσει στο πλοίο για το πολυπόθητο ταξίδι προς τα δυτικά και την ασφάλεια. Το πλοίο είναι σχεδιασμένο να μεταφέρει 1880 επιβάτες και πλήρωμα, σύμφωνα με τα αρχεία του ιδίου του πλοίου, στις 30 Ιανουαρίου το σκάφος είχε 918 αξιωματικούς και άνδρες της 2ης Εκπαιδευτικής Μοίρας Υποβρυχίων, 173 μέλη του πληρώματος, 373 μέλη των επικουρικών γυναικείων ναυτικών μονάδων, 162 βαριά τραυματισμένους στρατιώτες και 4.424 πρόσφυγες, συνολικά 6.050 άτομα. Ωστόσο, εκτός από τους επισήμως καταγεγραμμένους, υπήρχαν και χιλιάδες άλλοι άνθρωποι, οι οποίοι είχαν καταφέρει να επιβιβαστούν στο πλοίο με κάθε τρόπο. Ο συνολικός αριθμός, έτσι, των επιβατών του πλοίου, ανήλθε σε 10.582 άτομα, εκτίμηση που επιβεβαιώνεται από νεότερες ιστορικές έρευνες. Από αυτούς οι 8.956 ήταν άμαχοι πρόσφυγες.
Η πορεία που αποφασίζεται με τους πρόσφυγες  είναι  η  δίοδος 58, ένα κανάλι που έχει καθαριστεί από τις νάρκες πριν μερικές μέρες, αλλά που οδηγεί σε πιο βαθιά νερά. Η επιλογή αυτή ήταν η μοιραία επιλογή για την πορεία του σκάφους , υπήρχε η άποψη δύο  αξιωματούχων να πλεύσουν κατά μήκος της ακτής που ήταν ασφαλέστερη διαδρομή αλλά δεν την υιοθέτησαν οι περισσότεροι  από τους υπευθύνους, ο πλοίαρχος δεν έδειξε να ανησυχεί ιδιαίτερα για τις παράκτιες νάρκες, αλλά περισσότερο για τα βρετανικά αεροσκάφη που δρούσαν τον τελευταίο καιρό στην ευρύτερη παραθαλάσσια περιοχή του Ντάντσιχ.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Αλεξάντερ Μαρινέσκο.


ΤΟ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟ S13


            Στην διαδρομή που θα ακολουθούσε το ΒΙΛΧΕΛΜ ΓΚΟΥΣΤΛΟΦ περιπολούσε το σοβιετικό υποβρύχιο S13 εκτοπίσματος 780 τόνων απέπλευσε από τη βάση στην χερσόνησο Χάνγκο το πρωί της 11ης Ιανουαρίου 1945. Τις επόμενες δεκαεννέα ημέρες πραγματοποίησε περιπολίες και αναγνωριστικές πορείες στα ανοικτά της Λιθουανίας. Σε αυτές συνάντησε μόνο μικρά σκάφη πολιτών, καΐκια και επιβατικά. Το σοβιετικό πλήρωμα γνώριζε από μηνύματα στον ασύρματό του για την πτώση του Μέμελ (Memel) και της Καινιξβέργης (Königsberg) στις δυνάμεις του σοβιετικού στρατού ξηράς.  

            Ο κυβερνήτης του S13, Αλεξάντερ Μαρινέσκο (έχει πρόσφατα ανακριθεί από τη NKVD για μια υπόθεση «ανάρμοστου στενής σχέσης με υπήκοο καπιταλιστικού κράτους». Στην πραγματικότητα, για μια εβδομάδα, ξεκινώντας από την πρωτοχρονιά του ’45, ο Μαρινέσκο εγκατέλειψε τη σοβιετική βάση του Χάνκο στη Φινλανδία και την πέρασε στο κρεβάτι παρέα με τη Σουηδέζα ιδιοκτήτρια ενός τοπικού εστιατορίου και ατελείωτα μπουκάλια βότκα. Η ποινή για παρόμοιες σχέσεις ήταν καθαίρεση και αρκετά χρόνια στα Γκούλαγκ, αλλά ο Μαρινέσκο στάλθηκε για να επανορθώσει στο πεδίο της μάχης, υπό τη δαμόκλειο σπάθη του Μπέρια να κρέμεται πάνω από το κεφάλι του. Χρειαζόταν μια τρανταχτή επιτυχία και γρήγορα, αν ήθελε να παραμείνει κυβερνήτης υποβρυχίων.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σοβιετικό υποβρύχιο τύπου S 13 (Stalinec).


Ο ΤΟΡΠΙΛΙΣΜΟΣ
           

Από το απόγευμα της 30 Ιανουαρίου 1945 θερμοκρασία είναι σταθερά στους -18 βαθμούς και η θάλασσα όλο και αγριεύει, με τραγικές συνέπειες για τους ήδη εξασθενημένους πρόσφυγες και τραυματίες στα έγκατα του Βίλχελμ Γκούστλοφ. Ο παγετός στο κατάστρωμα του πλοίου, αλλά και στη συνοδό τορπιλάκατο Λόεβε, προκαλεί νέκρωση των οργάνων ηχοβολισμού και τα δύο σκάφη αναγκάζονται να τοποθετήσουν σκοπούς στα παγωμένα καταστρώματα για εντοπισμό υποβρυχίων. Λίγο μετά τις 6 μ.μ. το σκάφος λαμβάνει σήμα, πως ένας στολίσκος από ναρκαλιευτικά έρχεται από τα δυτικά και ανάβουν τα φώτα ναυτιλίας για την αποφυγή πιθανής σύγκρουσης. Η απόφαση αυτή θα σφραγίσει την τύχη του Γκούστλοφ.


Δύο ώρες μετά ο σκοπός βάρδιας του S13 εντοπίζει αχνά φώτα ναυτιλίας μέσα στη χιονοθύελλα και σημαίνει συναγερμό. Ο Μαρινέσκο γυρίζει το S13 πάνω στον στόχο του και αρχίζει μεθοδικά την επίθεσή του με τρεις τορπίλες στην αριστερή πλευρά του Γκούστλοφ, οι διαταγές του Αλεξάντερ Μαρινέσκο :  «Πυρ η πρώτη-για την πατρίδα», τρία δευτερόλεπτα αργότερα, «πυρ η δεύτερη» και στο τέλος «πυρ η τρίτη-για τον σοβιετικό λαό»… Και οι 3 θα βρουν τον στόχο τους και το Γκούστλοφ θα πάρει αμέσως κλίση προς τα αριστερά. Μόνο να φανταστεί μπορεί κάποιος τις στιγμές πανικού και πλήρους χάους που εκτυλίχτηκαν πάνω στο πληγωμένο πλοίο, καθώς οι χιλιάδες πρόσφυγες κατρακυλούσαν στο κεκλιμένο κατάστρωμα και έπεφταν στο νερό, ενώ οι σωστικές λέμβοι δεν κατέβαιναν, γιατί οι μηχανισμοί τους είχαν παγώσει από το ψύχος.

            Ένας από τους αξιωματικούς του πλοίου είχε ήδη στείλει σήμα κινδύνου S.O.S. Το σήμα είχε γίνει αντιληπτό στο Ναύσταθμο του Γκότενχαφεν. Από εκεί ειδοποιήθηκαν όλα τα πλοία που έπλεαν στην ανατολική Βαλτική «να σπεύσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στη θέση του Γκούστλοφ, 55,07 μοίρες βόρεια, 17, 41 μοίρες ανατολικά». Εντομεταξύ δεν ήταν δυνατόν να αποκτηθεί επικοινωνία με το μηχανοστάσιο, καθώς όλες οι γραμμές είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας.


Το πλοίο βυθίστηκε σε λιγότερο από μία ώρα, παίρνοντας μαζί του 9.343 άνδρες, γυναίκες και παιδιά. 1.239 τον αριθμό, κατάφεραν να σωθούν. Το σχεδόν απίστευτο αυτό γεγονός οφείλεται στις ηρωικές προσπάθειες αρκετών γερμανικών πλοίων, που βρίσκονταν στην ευρύτερη περιοχή κατά την ώρα του τορπιλισμού. Η τορπιλάκατος Τ-36 διέσωσε 564 άτομα, η τορπιλάκατος Λέων (Löwe) 472 άτομα, το ναρκαλιευτικό M387 98 άτομα, το ναρκαλιευτικό M375 43 άτομα, το ναρκαλιευτικό M341 37 άτομα, το ατμόπλοιο Γκέτινγκεν (Göttingen) 28 άτομα, το αντιτορπιλικό TF19 7 άτομα, το φορτηγό Γκότλαντ (Gotland) 2 άτομα και το πλοίο προφυλακής 1703 έσωσε ένα άτομο, ένα βρέφος ενός έτους.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Ένα  φινιστρίνι του  Wilhelm Gustloff, σώζεται από το 1988 στο πλοίο Μουσείο Albatross. Το φινιστρίνι έχει 2 ράβδους σιδήρου και χάλυβα στο εξωτερικό.


ΤΑ ΜΟΙΡΑΙΑ ΛΑΘΗ


Πέρα από την επιλογή της ρότας του πλοίου στην δίοδο 58 (Πορεία Κινδύνου 58) και της υπερφόρτωσης του πλοίου (είχε σχεδιαστεί για μέγιστη χωρητικότητα 1.865 ατόμων, μετέφερε συνολικά 10.582 επιβάτες), η νεώτερη μελέτη του ναυαγίου έφερε στην επιφάνεια πλήθος λαθών και παραλείψεων των τότε αξιωματούχων της Γερμανίας.


Το πλοίο δεν έφερε διακριτικά του Ερυθρού Σταυρού, αλλά ήταν βαμμένο με το γκρι του γερμανικού ναυτικού και έφερε αντιαεροπορικό οπλισμό, ο οποίος, τελικά, αποδείχτηκε τελείως άχρηστος.

Οι Γερμανοί έλαβαν σοβαρά τοις προβλέψεις που ανέφεραν ότι ο καιρός θα χαρακτηριζόταν από χιονοπτώσεις και μειωμένη ορατότητα. Δύο, όμως, ώρες αφότου είχε ξεκινήσει το ταξίδι του «Γκούστλοφ», ο καιρός άρχισε να βελτιώνεται σημαντικά.

Προβλήματα παρουσιάστηκαν και στα συνοδευτικά πολεμικά σκάφη. Στο TF-1 (που συνόδευε το πλοίο)  εμφανίστηκε ξαφνικά διαρροή καυσίμων και το σκάφος μετέδωσε με τον ασύρματο ότι έπρεπε να επιστρέψει στο λιμάνι.

Λίγο προτού νυχτώσει, ο πλοίαρχος Πέτερσεν έλαβε άλλη μία λανθασμένη, από τακτικής άποψης, απόφαση. Διέταξε να υπάρξει πλήρης φωτισμός, σκεπτόμενος ότι ήταν πολύ πιο επίφοβη η προοπτική να συγκρουστούν με κάποιο άλλο πλοίο ή κάποια νάρκη λόγω μειωμένης ορατότητας παρά να γίνουν αντιληπτοί από κάποιο εχθρικό υποβρύχιο.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : η βύθισή του ΒΙΛΧΕΛΜ ΓΚΟΥΣΤΛΟΦ  ισοδυναμεί με πέντε Τιτανικούς.



ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ


Η βύθιση του Γκούστλοφ έγινε αντικείμενο προπαγάνδας από τη γερμανική άκρα δεξιά ως σοβιετικό έγκλημα πολέμου. Ο συνολικός αριθμός των νεκρών επιβατών ανήλθε σε 9.343 άτομα, αποτελεί σαν γεγονός μια τεράστια ναυτική τραγωδία.


Η προπαγάνδα που αναπτύχθηκε, ήθελε τον  Μαρινέσκο να γνώριζε τις κινήσεις των γερμανών να μεταφέρουν πρόσφυγες δια θαλάσσης , αφού οι χερσαίες δίοδοι είχαν αποκλειστεί. Και πια έψαχνε στόχους ευκαιρίας από τέτοια πλοία.


Ο Μαρινέσκο, δεν κατάφερε να ξεφύγει από τα νύχια της NKVD, παρά την «επιτυχία» του. Ο φάκελός του έφερε τον χαρακτηρισμό «μακράν του σοβιετικού ιδεώδους» και απολύθηκε ατιμωτικά από τον Κόκκινο Στόλο, τον Οκτώβρη του ’45. Μετά από έναν καβγά με τον επόπτη του σε κάποιο κρατικό ινστιτούτο, κατηγορήθηκε για κλοπή και καταδικάστηκε σε τρία χρόνια καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία, εκεί κατρακύλησε στην ανεξέλεγκτη χρήση οινοπνευματωδών .  Το ’60 κάποιος τον θυμήθηκε και αποκαταστάθηκε. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι, αν και ο ίδιος πέθανε το ’63 από κύρωση του ήπατος, το 1990 του απονεμήθηκε ο τίτλος του ήρωα της ΕΣΣΔ.


Το 1955 γυρίστηκε στη Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας η ταινία Η νύχτα σκέπασε το Γκότενχαφεν (Nacht fiel über Gotenhafen).

Σήμερα, στον βυθό της Βαλτικής, 24 ναυτικά μίλια βόρεια του πολωνικού λιμανιού Λέμπα (Leba), στη θέση 55,07 μοίρες βόρεια και 17,41 μοίρες ανατολικά, και σε μικρό σχετικά βάθος, απομένει ένα κατεστραμμένο ναυάγιο, το οποίο έχει επισήμως αναγορευτεί σε χώρο ταφής και μνημείο πολέμου. Η πρόσβαση στους δύτες απαγορεύεται από το πολωνικό κράτος, στα χωρικά ύδατα του οποίου πλέον ανήκει η περιοχή, όπου καταβυθίστηκε το σκάφος. Στους πολωνικούς ναυτικούς χάρτες αναφέρεται, με μάλλον αδιάκριτο τρόπο, ως «Εμπόδιο αρ. 73».


 


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ


Ρήξη φ. 90  του Κωνσταντίνου Μαυρίδη .
Ch. Dobson: THE CRUELEST NIGHT: GERMANY’S DUNKIRK AND THE SINKING OF THE WILHELM GUSTLOFF, εκδ. Hodder and Stoughton, Λονδίνο 1979.

K. Dönitz: MEMOIRS: TEN YEARS AND TWENTY DAYS, εκδ. Da Capo Press, Νέα Υόρκη 1997

FLUCHT ÜBER DIE OSTSEE, 1944/45: DER UNTERGANG DER WILHELM GUSTLOFF VOR 50 JAHREN: AUSSTELLUNG VOM 14. JANUAR BIS 19. MÄRZ 1995, εκδ. Westpreussisches Landesmuseum, 1994.

H. Schön: SOS WILHELM GUSTLOFF: DIE GRÖSSTE SCHIFFSKATASTROPE DER GESCHICHTE, εκδ. Pietsch-Verlag, Βερολίνο 1998.

A.V. Sellwood: THE DAMNED DON’T DROWN: THE SINKING OF THE WILHELM GUSTLOFF, εκδ. Naval Institute Press, Νέα Υόρκη 1996.
«Τα Μεγάλα Ναυάγια της Ιστορίας»,  έκδοση του περιοδικού Ιστορικά Θέματα, Περισκόπιο 2006, μονογραφία του Ιωάννη Κωτούλα.






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...