Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2013

ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΑΦΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ





            Με την επάνοδο του Νίκου Ζαχαριάδη, η Αριστερά σταδιακά άρχισε να βρίσκει την μαχητικότητά της, ήδη μπορούσε να κινητοποιεί μεγάλο αριθμό μαζών όπως στην μεγάλη συγκέντρωση στον «Παναθηναϊκό» την 10 Μαρτίου 1946. Έτσι μετά τον αφοπλισμό της μετά την ήττα της στα Δεκεμβριανά και παρά το όργιο που ακολούθησε με την λευκή τρομοκρατία και το πλήθος των δικαστηρίων που στήθηκαν κατά των μελών της, επανεμφανίζεται απειλητική στο πολιτικό προσκήνιο.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αφίσα του ΕΑΜ που καλούσε τον λαό σε αποχή κατά τις εκλογές του 1946.



            Η ελληνική κυβέρνηση υπό την πίεση του  βρετανού υπουργού Μπέβιν ορίζει σαν ημερομηνία διεξαγωγής των πρώτων  μεταπολεμικών εκλογών την 31 Μαρτίου 1946 με εκλογικό σύστημα την αναλογική (η επιλογή της απλής  αναλογικής οριστικοποιήθηκε αφού ήταν βέβαιη η αποχή της Αριστεράς, σε περίπτωση καθόδου της στις εκλογές οι φιλοβασιλικές δυνάμεις επιδίωκαν το πλειοψηφικό), εκλογές στην Ελλάδα είχαν να γίνουν δέκα χρόνια και τα γεγονότα που μεσολάβησαν, πόλεμος, κατοχή, Δεκεμβριανά είχαν φέρει μεγάλη αλλοίωση στην πολιτική σύνθεση  και το πολιτικό σκηνικό είχε σαφώς αλλάξει.


            Έτσι από την μια μεριά το Δημοκρατικό Κέντρο με θέσεις αντιβασιλικές και η Βασιλική Δεξιά από την άλλη είχαν να αντιμετωπίσουν και την ενισχυμένη Κομμουνιστική Αριστερά.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Μια προεκλογική αφίσα του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος του Π. Κανελλόπουλου έχει αναρτηθεί πάνω σε μια άλλη του Λαϊκού Κόμματος με αντικομμουνιστικό περιεχόμενο.

            Το Κέντρο υπό τις συνθήκες αυτές δεν αποτελούσε πλειοψηφικό πολιτικό παράγοντα, η Δεξιά με τις παρακρατικές οργανώσεις της στην ύπαιθρο είχε σαφή υπεροχή, η παρουσία όμως στα πολιτικά πράγματα της  ΕΑΜικής Αριστεράς  άλλαζαν αυτόν τον συσχετισμό. Ο Σοφούλης την 1/3/1946 έλεγε: « Η αποχή της αριστεράς θα δώσει πλειοψηφίαν εις την μοναρχικήν παράταξιν. Ενώ αν μετάσχη η αριστερά θα τριχοτομηθούν οι ψήφοι και θα υπάρξη μια ισορρόπησις δυνάμεων. Θα μετριαστεί η τρομοκρατία της δεξιάς, αν δεν εξαλειφθή….».

            Και πράγματι μια ισχυρά αριστερά μετά τις εκλογές θα σήμαινε ότι ρυθμιστής των πραγμάτων θα ήταν η ΕΑΜική παράταξη, αυτή ήταν η απλή λογική και όμως η Αριστερά ακολούθησε την ακριβώς αντίθετη με τα συμφέροντά της λογική, δηλαδή αποφάσισε μετά τον στρατιωτικό αφοπλισμό της να προχωρήσει και στον εκλογικό αφοπλισμό της.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Μάρτιος του 1946. Πανό στο κέντρο της Αθήνας που καλούσε τους πολίτες σε αποχή από τις εκλογές.



            Αίτημα βασικό της ΕΑΜικής αριστεράς, που εκφράστηκε την 4/1/1946, ήταν η γενική αμνηστία και η επάνοδός της στην εξουσία σε μια νέα κυβέρνηση στην οποία θα συμμετείχε και εκείνη. Αυτή η θέση της υπό τις συνθήκες που επικρατούσαν ήταν απαράδεκτο από όλους και κυρίως δεν το επέτρεπαν οι Άγγλοι (ούτε καν η αριστερή πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος της Αγγλίας). Όταν το αίτημα αυτό παρουσιάστηκε στον Εργατικό Μακ Νηλ από μια επιτροπή της Αριστεράς η απάντηση ήταν «Ενισχύσατε την κυβέρνηση Σοφούλη. Τίποτε άλλο δεν υπάρχει έως τις εκλογές» και όταν Ο Παρτσαλίδης υπαινίχθηκε την ύπαρξη των κομμουνιστών στις κυβερνήσεις Γαλλίας και Ιταλίας ο Βρετανός υφυπουργός απάντησε «Μη λησμονείτε ότι εκεί δεν υπήρξε Δεκέμβριος» και κατέληξε «Βοηθήστε και εσείς να περάσουμε τις δυσκολίες . Μη ζητάτε παράλογα πράγματα».






ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ένας από τους παρατηρητές συνομιλεί με πολίτες και κρατάει σημειώσεις.

            Υπό αυτές τις συνθήκες η Αριστερά κάλεσε τα μέλη της να μη εγγράφονται στους εκλογικούς καταλόγους και μόλις στα μέσα του Ιανουαρίου του 1946 άρθηκε η εντολή για την μη απόκτηση εκλογικών βιβλιαρίων, φυσικά η προθεσμία έληγε αρχές Φεβρουαρίου και έτσι με αυτό το χοντροκομμένο λάθος πολλοί Αριστεροί βρέθηκαν χωρίς εκλογικά βιβλιάρια, αντίθετα το «δημοκρατικό μέτωπο» παρότρυνε τους οπαδούς του να εγγραφούν μαζικά στους εκλογικούς καταλόγους.


            Στις 7/2/1946 συνέρχεται η ΚΕ του ΕΑΜ  που αποτελείτο από τα κόμματα ΑΚΕ (Αγροτικό Κόμμα Γαβριηλίδη), ΔΡΚ (Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό), ΣΚΕ (Σοσιαλιστικό) και το ΚΚΕ με θέμα αν θα έπαιρναν μέρος στις εκλογές.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αφίσα του ΕΑΜ υπέρ της αποχής. Επισημαίνει ποιοι άλλοι απέχουν από τις εκλογές.

            Την εισήγηση έκανε ο Μιχ Κύρκος που ήταν εμπειρότατος στα εκλογικά και κατέληξε ότι «Δηλαδή μπορούμε να υπολογίζουμε σε 100-120 έδρες το πολύ». (στην βουλή τότε εκλεγόντουσαν 354 βουλευτές), το Δημοκρατικό Κέντρο υπό αυτές τις συνθήκες ήλπιζε σε 60 έδρες, μέσα σε αυτή την αναλογία δηλαδή 180 αντιβασιλικών βουλευτών θα ματαιωνόταν η επάνοδος του Γεωργίου του Β και φυσικά θα άλλαζαν οι προοπτικές για τον κόσμο της αριστεράς, υπό την πίεση του ΚΚΕ αποφασίστηκε η συμμετοχή των ΕΑΜικών κομμάτων υπό τους όρους:
  1. Αντιπροσωπευτική κυβέρνηση με ευρεία συμμετοχή.
  2. Κατάπαυση της τρομοκρατίας και αφοπλισμό των τρομοκρατικών δυνάμεων.
  3. Γενική πολιτική αμνηστία.
  4. Απομάκρυνση από τον στρατό και τα σώματα ασφαλείας όσων υπηρέτησαν στα τάγματα ασφαλείας.
  5. Δίμηνη αναβολή των εκλογών για προπαρασκευή των εκλογών.


Δηλαδή το ΚΚΕ υπαγόρευσε όρους που στην ουσία οδηγούσαν τα ΕΑΜικά κόμματα σε αποχή, υπήρξαν φωνές που εντόπισαν τις επιπτώσεις όπως ο Νεόκοσμος Γρηγοριάδης που έλεγε «Αφήνομε το πεδίο ελεύθερο στον Τσαλδάρη και τον Γονατά», η απόφαση της 7/2/1946 υπήρξε η ταφόπλακα για την Αριστερά στην Ελλάδα. Ο Σοφούλης παρά την αποχή της Αριστεράς δήλωσε «Δεν υπάρχει κυβερνητική κρίσις. Αι εκλογαί θα διεξαχθούν οπωσδήποτε την καθορισμένην ημέραν».







ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο "Ριζοσπάστης" εκφράζοντας τη γραμμή του ΚΚΕ καλεί το λαό σε αποχή.
Αποχή που αποδείχθηκε ολέθρια.

            Για το αδιάβλητο των εκλογών ο ΟΗΕ αποφάσισε να στείλει 1.200 περίπου παρατηρητές (οι Ρώσοι αρνήθηκαν να συμμετέχουν), αυτοί έφεραν περιβραχιόνια με μια κουκουβάγια και την επιγραφή AMFOGE (Συμμαχική Αποστολή για την παρατήρηση των Ελληνικών Εκλογών), ο λαός τους ονόμασε οι «Κουκουβάγιες», εγκαταστάθηκαν στην ιταλική πρεσβεία και επικεφαλείς ήταν οι Λαπαρά, Γουίντλ και Γκρέιντυ, κατανεμήθηκαν σε ομάδες των 240 και σκορπίστηκαν σ όλη την χώρα, με αεροπλάνα, κορβέτες, αυτοκίνητα ακόμα και μουλάρια, τώρα πόσο μπορούσαν να εξουδετερώσουν τον φόβο στην επαρχία αυτό είναι κάτι που δεν είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς, αρκεί η διαπίστωση του ίδιου του Σοφούλη «Αι πληροφορίαι μου εξ όλης της Ελλάδος είναι ότι ελευθερία κινήσεως των υποψηφίων και ελευθερία εκδηλώσεως φρονήματος δεν υφίσταται παρά μόνον δια τους μοναρχικούς», ο δε Καφαντάρης διαπιστώνει «…. Οδηγούμεθα προς μιάν εκλογικήν παρωδίαν τρομερούς εγκυμονούσαν κινδύνους».




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σ' ένα τραπεζάκι καφενείου φιλική συζήτηση, προφανώς με επίκαιρο αντικείμενο τις εκλογές.

            Το ΕΑΜ σιγά - σιγά συνειδητοποίησε το μέγεθος της γκάφας που έκανε και άρχισε να φαίνεται μια στροφή υπέρ στης συμμετοχής του στις εκλογές, ο Σιάντος εκμυστηρεύτηκε «Κάθε μέρα αναγνωρίζω ότι η αποχή είναι λάθος…», οι Άγγλοι βέβαια ευχόντουσαν την αποχή του ΕΑΜ που οδηγούσε στην απομόνωση της επικίνδυνης αριστεράς και την ήττα του Κέντρου . Το παιχνίδι όμως των Άγγλων το έπαιξε καλύτερα απ όλους ο αδιάλλακτος Ν Ζαχαριάδης που δεν επέτρεπε καν συζήτηση για το θέμα αυτό.


            Ώσπου την   20/3/1946 δέκα μόλις μέρες πριν τις εκλογές ο Ν Ζαχαριάδης αποχωρώντας για την Πράγα για να παραστεί στο Συνέδριο του ΚΚΤσεχοσλαβακίας, έδωσε το ελεύθερο οι Αριστεροί Φιλελεύθεροι να κατέβουν στις εκλογές σε όλη την χώρα, τα μεσάνυκτα όμως έληγε η προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων στα πρωτοδικεία. Τρέξανε στον Σοφούλη να του ζητήσουν μια παράταση μιας ή δύο ημερών για να καταρτίσουν τους καταλόγους υποψηφιοτήτων, συνάντησαν τον υπουργό Προεδρίας Γεράσιμο Λύχνο του είπαν το σχετικό αίτημα, ο Λύχνος απάντησε ότι το βέτο και για αυτή την λεπτομέρεια την είχαν οι Άγγλοι οι οποίοι έπρεπε να ρωτηθούν, οι Άγγλοι φυσικά δεν απάντησαν ποτέ …….



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο αρχιεπίσκοπος και αντιβασιλεύς Δαμασκηνός διαβάζει το Λόγο του Θρόνου κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της Βουλής που προέκυψε από τιος εκλογές του 1946.




ΓΙΑΤΙ;



    Το ερώτημα είναι γιατί το ΚΚΕ  πήρε αυτή την αψυχολόγητη απόφαση; Η απάντηση μπορεί να είναι μόνο μία, είχε ήδη αποφασίσει την ένοπλη αναμέτρηση. Αργότερα βέβαια και μετά την ήττα του ΔΣΕ ο ίδιος ο Ν Ζαχαριάδης παραδέχτηκε πανηγυρικά ότι η απόφαση της αποχής ήταν «σφάλμα τακτικής», έγραψε λοιπόν το 1950:


«Αποφασίζοντας την αποχή πιστεύαμε ότι αφαιρούσαμε από τους Εγγλέζους το προσωπείο και την δυνατότητα να παρουσιάζουν την Ελλάδα σαν τακτοποιημένη και ειρηνευμένη δυτικοευρωπαϊκή χώρα ύστερα από λαϊκή κοινοβουλευτική ετυμηγορία. Πιστεύαμε ότι αν παίρναμε μέρος στις εκλογές θα καλλιεργούσαμε τις κοινοβουλευτικές αυταπάτες στις μάζες. Πιστεύαμε ότι με την αποχή αφαιρούσαμε αυτή την δυνατότητα   από τον εχθρό και προετοιμάζαμε το Λαό για τη νέα ένοπλη αντιπαράθεση….»
«Αν παίρναμε μέρος στις εκλογές αυτές και χρησιμοποιούσαμε τις πρόσθετες δυνατότητες που μας προσέφερε το κοινοβουλευτικό βήμα και η δράση των βουλευτών μας, για να ξεσκεπάσωμε πιο πολύ τους Άγγλους και τον μοναρχοφασισμό, για να απομονώσουμε μέσα από τη από ζωή και την δράση της βουλής, με την αναπόφευκτη χρεοκοπία της, τις κοινοβουλευτικές αυταπάτες απ τα πιο πλατειά λαϊκά στρώματα, θάχαμε πιο αποτελεσματική και ολόπλευρη προετοιμασία για το νέο ένοπλο αγώνα».




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :Δημοσίευμα της εφημερίδας "Ελευθερία"


            Ξεκάθαρα πράγματα λοιπόν η αποχή στόχο είχε την ένοπλη σύγκρουση. Αλλά και ο αντικαταστάτης του Ν Ζαχαριάδη Κ Κολιγιάννης τον Σεπτέμβριο του 1964 στο 8ο Συνέδριο ομολόγησε μεταξύ των άλλων :

«Η αποχή υπήρξε από τα σοβαρότερα λάθη τακτικής του κόμματος…. Η ΚΕ, ξεκινώντας λαθεμένα από την ιδέα πως υπήρχε στη χώρα επαναστατική κατάσταση, αποφάσισε να μη πάρει μέρος στις εκλογές και στράφηκε προς την κατεύθυνση της ένοπλης πάλης….».

            Την ώρα λοιπόν που ο Ν Ζαχαριάδης περνούσε τα σύνορα για να πάει στην Τσεχοσλοβακία, είχε δώσει εντολή στον Μάρκο Βαφειάδη να οργανώσει ένοπλο χτύπημα, ο Μάρκος επέλεξε το Λιτόχωρο, μια ένοπλη ομάδα ΕΛΑΣιτών με στελέχη τους Φωτεινό, Ανδρεάδη, Παλάσκα και αρχηγό τον Αλ Ρόσιο (Υψηλάντη) την νύχτα της 30 προς 31η Μαρτίου (παραμονή των εκλογών) χτύπησε τον σταθμό χωροφυλακής και εθνοφυλακής προξενώντας τους βαρύτατες απώλειες.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Στιγμότυπο από τη προεκλογική εκστρατεία.

ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ

            Η ημέρα των εκλογών πέρασε ήρεμα, οι βρετανοί έκαναν έκληση στον ελληνικό λαό να προσέλθει στις κάλπες, τα κόμματα που πήραν μέρος ήταν τα πιο κάτω:

Κόμματα της Δεξιάς

Λαϊκό με συνεργαζόμενους
Εθνικό Ζέρβα
Εθνικοφρόνων Τουρκοβασίλη
Ένωση Βασιλοφρόνων Κεφαλληνίας
Μεταρρυθμιστικό Κόμμα
Εθνικοί Φιλελεύθεροι




Κόμματα του Κέντρου

Φιλελεύθεροι
Βενιζελικοί Φιλελεύθεροι (Σ Βενιζέλου)
Εθνικό Ενωτικό(Π Κανελλόπουλου)
Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό (Γ Παπανδρέου)
(τα 3 τελευταία συγκρότησαν την Εθνική Πολιτική Ένωση)








ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στις Σέρρες το 1946, στην προεκλογική εκστρατεία.




Το Λαϊκό που συνεργαζόταν ο Γονατάς και είχε σαν βασική προεκλογική θέση την επιστροφή του Γεωργίου Β κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία πιο συγκεκριμένα :


Εγγεγραμμένοι 2.195.950
Ψήφισαν 1.117.379

Λαϊκό με συνεργαζόμενους  609.000 54,5% έδρες 205
ΕΠΕ 213.721 19,3% έδρες 68
Φιλελεύθεροι 159.525 14,4% έδρες 48
Εθνικό κόμμα 65.484 5,8% έδρες 23
Αγροτικοί  6.232 0,7%
Λοιποί 30.517 2,5% έδρες 10




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οργασμός στην έδρα των συμμαχικών παρατηρητών. Συγκεντρώνουν και μελετούν πληροφορίες που έχουν συλλέξει.


Δηλαδή η αποχή έφερε στην βουλή τα ίδια ακριβώς κόμματα που ήταν πριν δέκα χρόνια. Και πόση ήταν η αποχή; Χοντρικά ήταν 45% …. Πόσοι ακριβώς όμως ήταν οι ψηφοφόροι της αριστεράς δεν μπορεί να προσδιοριστεί από αυτό το νούμερο, υπήρξαν διαφορετικές εκτιμήσεις η Επιτροπή των Παρατηρητών του ΟΗΕ την αποχή την προσδιόρισε σε 35% και όχι σε 45% και τα δύο ποσοστά αποτελούν μόνο εικασίες, κάποιοι έφτασαν στο συμπέρασμα με κάποιους συλλογισμούς ότι το ποσοστό της αριστεράς  ήταν 9,3%.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΠΑΡΟΥΤΑΣ ΧΤΥΠΗΣΕ ΤΟ ΛΙΤΟΧΟΤΟ.



4 Απριλίου 1946 δημιουργήθηκε κυβέρνηση ευρέως εθνικού συνασπισμού με πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας Π Πουλίτσα (προεκλογικά υπήρξε συμφωνία μεταξύ Σ Βενιζέλου και Λαϊκού κόμματος για συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας ), σε δέκα μέρες οι Λαϊκοί έφτιαξαν δική τους κυβέρνηση υπό τον Κ Τσαλδάρη και στις 13 Μαΐου άρχιζε τις εργασίες της η Δ Αναθεωρητική βουλή απούσης της Αριστεράς η οποία δια στόματος Ν Ζαχαριάδη από την Θεσσαλονίκη δήλωνε « Αν η τρομοκρατία συνεχιστεί, τα γεγονότα του Λιτόχωρου θα επαναληφθούν σε όλη την Ελλάδα. Οι δημοκρατικοί πολίτες θα αναγκαστούν να πλημμυρίσουν τα βουνά για αυτοάμυνα» και μέσα σε ενθουσιασμό κατέληξε : «Ο Καπετάν Μπαρούτας μας έδειξε τον δρόμο….».


Ποιο όμως ήταν το ποσοστό της αποχής ; Η Αριστερά δεν επανέλαβε το λάθος του Μαρτίου και στο δημοψήφισμα για ην επάνοδο του Γεωργίου Β 1/9/1946 πήρε μέρος, τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος είναι τα πιο κάτω:
   
Εγγεγραμμένοι 1.900.613
Ψήφισαν 1.660.497
Γεώργιος Β 1.135.492
Λευκά 342.500
Δημοκρατία 182.310
Άλλες προτιμήσεις 495




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Νικόλαος Αβραάμ, ηγετικό στέλεχος του Κόμματος Φιλελευθέρων σε προεκλογική ομιλία του σε μια συνοικία της Αθήνας.

Κατά το δημοψήφισμα χωρίς αποχή ψήφισαν 560.000 περισσότεροι και αυτός θα πρέπει να είναι ο αριθμός της αποχής του Μαρτίου του 1946. Και από αυτούς ποιοι θα αναλογούσαν για το ΚΚΕ; Το πιθανότερο είναι ότι το ποσοστό θα έφτανε στο 25% όπως και αν έχει το πράγμα  560.000 ψήφοι σήμαινε ότι οι συσχετισμοί στην Βουλή θα ήταν εντελώς διαφορετικοί και σε καμιά περίπτωση δεν μπορούσε να επιστρέψει ο Γεώργιος ο Β .


Ποιες όμως οι επιπτώσεις της αποχής στον απλό ΕΑΜίτη για τα χρόνια που ακολούθησαν; Το ασφράγιστο εκλογικό βιβλιάριο του 1946 ισοδυναμούσε αυτόματα με αρνητικό «πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων» για τον κάτοχό του, με βάση την λογική της εποχής «Όσοι ψηφίσουν θα είναι Ελλάς, όσοι δεν ψηφίσουν θα είναι Βουλγαρία».






ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Πολιτική συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος στις παραμονές των εκλογών της 31ης Μαρτίου 1946.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ του Σ. Ν. Γρηγοριάδη εκδόσεις ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

 ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΛΗΣ του Ν Ζαχαριάδη

ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ τόμος 5 εκδόσεις ΝΕΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...