Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2019

ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΚΑΙ Ο ΠΑΝΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ



Ο Πάνος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε το 1798 (κατ' άλλους το 1800), στο Λεοντάρι της Αρκαδίας, πρωτότοκος γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και της Αικατερίνης Καρούσου, κόρης προεστού του Λεονταρίου. Ο πατέρας του τον έστειλε στη Ζάκυνθο για σπουδές, όπου ο Πάνος αρίστευσε.

Πάνος Κολοκοτρώνης, ο πρωτότοκος γιος του ηγέτη της Ελληνικής Επανάστασης. Ξεχώρισε για την μόρφωση και την ανδρεία του, αποβιβάστηκε με τον αδελφό του Ιωάννη (γνωστότερο ως Γενναίο) στην Πελοπόννησο και συμμετείχε αρχικά στην εξέγερση των Ηλείων κατά των Λαλαίων Τουρκαλβανών (Απρίλιος 1821). Πολέμησε στο Βαλτέτσι, τα Δερβενάκια, Τρίπολη.
 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Πάνος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε το 1798 σκοτώθηκε 13 Νοεμβρίου του 1824.


Πάνος Κολοκοτρώνης, ο πρωτότοκος γιος του ηγέτη της Ελληνικής Επανάστασης. Ξεχώρισε για την μόρφωση και την ανδρεία του, αποβιβάστηκε με τον αδελφό του Ιωάννη (γνωστότερο ως Γενναίο) στην Πελοπόννησο και συμμετείχε αρχικά στην εξέγερση των Ηλείων κατά των Λαλαίων Τουρκαλβανών (Απρίλιος 1821). Πολέμησε στο Βαλτέτσι, τα Δερβενάκια, Τρίπολη.

Το 1822 ονομάστηκε χιλίαρχος, έγινε πρώτος δήμαρχος της Τριπολιτσάς (πολιτάρχης), την ίδια χρονιά, τελέστηκε ο γάμος του με την κόρη της Μπουμπουλίνας, Ελένη (το ζευγάρι δεν απέκτησε παιδιά).

Κατά τη διάρκεια της πρώτης εμφύλιας διαμάχης μεταξύ των στρατιωτικών και των πολιτικών ήταν στρατηγός και ανέλαβε φρούραρχος του Ναυπλίου το οποίο και κράτησε.

Στις 13 Νοεμβρίου του 1824 (κατ’ άλλους στις 21 Νοεμβρίου 1824), στο δεύτερο εμφύλιο,  ο Πάνος Κολοκοτρώνης κι οι σύντροφοί του κατευθύνονταν από τους Λάκκους προς το χωριό Σύλιμνα της Αρκαδίας.

Η πορεία τους διακόπηκε (μεταξύ των χωριών Θάνα και Μπεσίρι - σημερινό Παλλάντιο – Αρκαδίας) από την άφιξη αγγελιαφόρου, που τους ενημέρωσε ότι συνελήφθη ο αντικυβερνητικός Στάικος Σταϊκόπουλος, έπειτα από εμπλοκή με τις αντίπαλες δυνάμεις του Βάσου Μαυροβουνιώτη, ο οποίος επιτέθηκε και στον Πάνο και οι άντρες του τράπηκαν σε φυγή. Μαζί του έμειναν μόνο τρεις, ο υπασπιστής του Γιάννης Βατικιώτης, ο γραμματικός του Θεόδωρος Ρηγόπουλος και ο φροντιστής του Ανούτσος Σαμαρόνης.

Σκοτώθηκε έξω από το χωριό Μπεσίρι, όταν 25 Βούλγαροι που είχαν ως επικεφαλής τον ομοεθνή τους Κότζιο και που πολεμούσαν με τους κυβερνητικούς, άνοιξαν πυρ εναντίον των έφιππων αντρών του.

Όπως αναφέρουν στα απομνημονεύματά τους ο Κανέλλος Δεληγιάννης και ο Θεόδωρος Ρηγόπουλος, που ήταν αυτόπτης μάρτυς, οι Βούλγαροι λαφυραγώγησαν τη σορό του Κολοκοτρώνη και την εγκατέλειψαν. Του αφαίρεσαν ακόμη και τα εσώρουχά του και άφησαν το νεκρό σώμα του γυμνό. Στη συνέχεια έσπευσαν στην Τρίπολη να αναγγείλουν το κατόρθωμά τους στους «Κυβερνητικούς». Ο Πάνος Κολοκοτρώνης ενταφιάστηκε την επομένη στο γειτονικό χωριό Σύλιμνα, όπου βρισκόταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

Ο γιατρός Ιωάννης Πύρλας, που εξέτασε το πτώμα του Κολοκοτρώνη, περιέγραψε το επεισόδιο στην ιατροδικαστική έκθεση.

Υποστήριξε ότι οι άνδρες που επιτέθηκαν δεν είχαν σκοπό να σκοτώσουν, αλλά να τρομοκρατήσουν.

Πυροβολούσαν από απόσταση που ήξεραν ότι η σφαίρα δεν θα έφτανε στο στόχο της, αλλά μπορεί να τρόμαζε τα άλογα και τους αναβάτες τους.

Η επικρατέστερη άποψη όμως είναι ότι οι Βούλγαροι έστησαν ενέδρα και στόχος ήταν να τον δολοφονήσουν.

Είτε από κακή τύχη είτε από εσκεμμένη βολή, ο Πάνος Κολοκοτρώνης χτυπήθηκε από σφαίρα στο πίσω μέρος του κεφαλιού.

Η ιατροδικαστή έκθεση με τα μέσα της εποχής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο θάνατος του ήταν ταχύτατος και δεν υπέφερε.

Η γυμνη σωρός του Πάνου Κολοκοτρώνη μεταφέρθηκε, γυμνή στο χωριό Σύλιμνα όπου τον περίμενε ο πατέρας του.

Ο θάνατός του πρωτότοκου γιου του καταρράκωσε τον Κολοκοτρώνη, που αποσύρθηκε στη Βυτίνα.

Το κρανίο του Πάνου Κολοκοτρώνη, άγνωστο πώς, σώθηκε και φυλάσσεται στο Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας (Μέγαρο Παλαιάς Βουλής), διάτρητο από σφαίρες.

 




Το 1836, σε ηλικία 66 ετών ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, απέκτησε και άλλο γιο εξώγαμο τέκνο από τη σχέση του με την Μαργαρίτα Βελισσάρη και τον ονόμασε Πάνο, προς τιμήν του αδικοχαμένου νέου. Ο Πάνος Κολοκοτρώνης (1836-1893) σταδιοδρόμησε στο Στρατό ως αξιωματικός του Πυροβολικού και διετέλεσε διοικητής της Σχολής Ευελπίδων (1881-1885).

 

Η σύζυγος του νεκρού Πάνου, η Ελένη όταν έμαθε τα νέα ίσως και να λυτρώθηκε.

Διατηρούσε μυστικό δεσμό με τον καπετάνιο Θεοδωράκη Γρίβα (1797-1862)  και όταν έμεινε χήρα, βρήκε την ευκαιρία να ζήσει τον έρωτά της, αφού μάλλον ο γάμος της ήταν πολιτικό προξενιό. Παντρεύτηκαν τον Μάιο του 1825, μόλις έξι μήνες μετά τη δολοφονία του Κολοκοτρώνη.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Θεοδωράκης Γρίβας, ελαιογραφία του Ιωάννη Δούκα (1838–1916).


Τραγούδι του ΠΑΝΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ Γεωργία Ταρσούλη, «Μοραΐτικα Τραγούδια», βιβλιοπωλείο της Εστίας).

 

Δε φταίει, Πάνο, η διοίκηση, δε φταίει ο Κουντουριώτης,

τα φταίει, Πάνο, η Πάναινα, η παλιό- Μπουμπουλίνα,

π’ ολημερίς του έλεγε, π’ ολημερίς του λέει:

- Πάνο, δεν πας στον πόλεμο, δεν πας να πολεμήσεις,

που ντρόπιασες το σόι σου, τους Κολοκοτρωναίους;

 

Κι εκείνος τόμου τ’ άκουσε, πολύ βαριά του φάνει

και του σεΐζη μίλησε και του σεΐζη λέει:

- Σεΐζη, σέλωσε τ’ άλογο και φόρεσ’ του το γκέμι

και βάλ’ του τη χρυσή χασά, τις ασημένιες σκάλες,

στον πόλεμο θα πάω.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Κυρά της Επανάστασης Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα μάνα της Ελένης Κολοκοτρώνη.

ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ ΚΑΘΕΤΑΙ (Σοφοκλής Γ. Δημητρακόπουλος, «Ιστορία και δημοτικό τραγούδι)

 

Κολοκοτρώνης κάθεται σε ριζιμιό λιθάρι

και όλο συλλογιότανε το όνειρο που είδε.

Και του Γενναίου φώναξε και του Γενναίου λέει:

- Γενναίο, είδα στον ύπνο μου, είδα και στ’ όνειρο μου,

είδα και κάηκε το φέσι μου κι η φούντα του σπαθιού μου,

τάχα καλά είναι ο Πάνος μας κι αυτός ο αδερφός μας;

- Τον Πάνο τον σκότωσαν μες στης βουλής τ’ ασκέρι.

 

 

.-.

ΚΑΛΩΣ ΟΡΙΣΤΕ (Το τραγούδησε η Αντιγόνη Προκόπη από το χωριό Δάφνη Αμαλιάδας).

 

Καλώς ορίστε φίλοι μου, φίλοι μου και δικοί μου,

για κάτσετε, ’συχάσετε, να φάμε και να πιούμε,

να ειπώ κι εγώ τα ντέρτια μου και τα παράπονά μου.

 

Σκοτώσανε τον Πάνο μου, σκότωσαν το παιδί μου.

Δεν ήταν βόλι τούρκικο, δεν ήταν του μουρτάτη,

παρά ’ταν από φίλους μας κι από τους συγγενήδες.

 

 

ΚΑΛΩΣ ΟΡΙΣΤΕ (Π. Δ. Παπαδημητρακόπουλου, «Η Δάφνη των Καλαβρύτων»)

 

Καλώς ορίστε φίλοι μου, φίλοι μου και δικοί μου,

για κάτσετε, ’συχάσετε, να φάμε και να πιούμε,

να ειπώ κι εγώ τα ντέρτια μου και τα παράπονά μου.

 

Της Αλεξάνδρας τα βουνά, χιόνια ’ναι γιομισμένα.

Συν δυο, συν τρεις δεν περπατούν…

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :   Ο εξώγαμος γιος του Κολοκοτρώνη με την καλογριά. Πήρε το όνομα του πρωτότοκου γιου του Κολοκοτρώνη, Πάνου, ο οποίος σκοτώθηκε στο δεύτερο εμφύλιο το 1824.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών του Φωτάκου.

Σοφοκλής Γ. Δημητρακόπουλος, «Ιστορία και δημοτικό τραγούδι».

Π. Δ. Παπαδημητρακόπουλου, «Η Δάφνη των Καλαβρύτων».

Γεωργία Ταρσούλη, «Μοραΐτικα Τραγούδια», βιβλιοπωλείο της Εστίας.

 «Συνέκδημος Ιατροδικαστική» του Ιωάννη Πύρλα, ιατρού.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...