Γεώργιος Αμιρούτζης

Στα τελευταία  χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας εμφανίστηκαν  προσωπικότητες  με άθλια και προδοτική διαδρομή. Ένας από αυτούς ήταν και ο Γεώργιος Αμιρούτζης  Έλληνας λόγιος του 15ου αιώνα. Γεννήθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα στην Τραπεζούντα και εκπαιδεύτηκε στα σχολεία της πατρίδας του και του Βυζαντίου. Επονομάζεται επίσης και «φιλόσοφος» επειδή καταγινόταν με φιλοσοφικές μελέτες.

 

 

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας θεωρείται πλέον ο τελευταίος αυτοκράτορας της Τραπεζούντας Δαυίδ Κομνηνός καθώς και τα παιδιά του, Βασίλειος, Γεώργιος και Μανουήλ μαζί με τον ανιψιό και διάδοχο του θρόνου του, Αλέξιο.

Ο χαρακτήρας ήταν πονηρός, άνδρας όμορφος, επιτήδειος, είχε ψηλή κορμοστασιά και ήξερε πολύ καλά να παίζει το δοξάρι.

Η κοντινότερη, χρονολογικά, μαρτυρία ήταν αυτή του επίσης φιλότουρκου Κριτόβουλου του Ίμβριου και αυτή του χρονικογράφου Δωρόθεου που έγραψε ότι  ήταν εγγονός του Ιέγαρη από την κόρη του και πρωτεξάδερφος του Μαχμούτ Πασά. Το 1438/39 έλαβε μέρος στην Σύνοδο Φερράρας – Φλωρεντίας υπογράφοντας υπέρ της ένωσης των εκκλησιών με αντάλλαγμα χρήματα. Στη Σύνοδο της Αγια Σοφιάς το 1450 που καθαίρεσε τον πατριάρχη Γρηγόριο Γ' Μαμμή, αναδείχτηκε ως των σημαντικότερων προμάχων της ορθοδοξίας.

Ο Αμιρούτζης μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης επέστρεψε στην Τραπεζούντα και εισήλθε στην υπηρεσία του αυτοκράτορα Δαβίδ Κομνηνό Μεγαλοκομνηνού, αναλαμβάνοντας το αξίωμα του πρωτοβεστιαρίου.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.

Το 1461 μΧ ο Μωάμεθ Β’ περικύκλωσε την Τραπεζούντα και την πολιόρκησε μαζί με τον μεγάλο βεζίρη Μαχμούτ πασά Ανγκέλοβιτς, ο οποίος ήταν ελληνικής καταγωγής εκ της δυναστείας των Αγγέλων και επίσης ήταν εξάδελφος του Αμιρούτζη. Η πολιορκία κράτησε  32 ημέρες.

Από τοο 1459 ο Δαβίδ είχε οργάνωσει στρατό 20.000 ανδρών και ναυτική δύναμη 30 πλοίων, ενώ από τη Γένουα και τη Βενετία στάλθηκε πολεμικό υλικό.

 

Ο Δαβίδ Μεγαλοκομνηνός, που έχει κατηγορηθεί για τον αδύναμο χαρακτήρα του και την έλλειψη πολιτικής βούλησης, δεν μπορούσε να πολεμήσει με τις δυνάμεις που διέθετε και ανέθεσε στον Αμιρούτζη ανέλαβε τη διαπραγμάτευση για την παράδοση της πόλης ώστε να αποφευχθεί η σφαγή. Κατα τον Σάθα, που επικαλειται τον επίσκοπο Δωρόθεο, ο Αμιρούτζης '"εγινε αιτία να υποδουλωθεί η πατρίδα του και να καταστραφούν οι εκεί βασιλεύοντες Κομνηνοί", άποψη με την οποία συμφωνεί κι ο ιστορικός Λαόνικος Χαλκοκονδύλης.

Η Τραπεζούντα παραδόθηκε και έπαρχος της πόλης διορίστηκε ο Χιτήρ μπέης. Ωστόσο οι δηλώσεις, οι αρπαγές, οι σφαγές και οι κάθε είδους βιαιότητες δεν αποφεύχθηκαν και η πραγματικότητα αυτή δικαίωσε τη στάση του λαού, που επιθυμούσε τη συνέχιση της αντίστασης αντί της άνευ όρων παράδοσης.

Ο Δαβίδ μαζί με την οικογένειά του και τους θησαυρούς του αναχώρησε με πλοίο για την Κωνσταντινούπολη και από εκεί κατέληξε στο Μαύρο Όρος κοντά στις Σέρρες. Τον τελευταίο αυτοκράτορα του Πόντου ακολούθησαν –κατ’ εντολή του Μωάμεθ– και πολλές οικογένειες ευγενών Τραπεζουντίων, όπως οι Δωρανίτες, οι Καβασίτες κ.ά.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Άννα Κομνηνή, η κόρη του τελευταίου Αυτοκράτορα Τραπεζούντας Δαβίδ.

Όλες οι πηγές συμφωνούν ότι τότε συντελέσθηκε η πρώτη μεγάλη προδοσία του Αμιρούτζη που εξασφαλίστηκε από το σουλτάνο με ισόβια διατροφή.

Τόσο ο Χαλκοκονδύλης, όσο και ο Δωρόθεος συμφωνούν πως αυτός υπήρξε η αιτία της καταστροφής του βασιλικού οίκου των Μεγαλοκομνηνών, πείθοντας τον Δαβίδ να δεχτεί όρους ταπεινωτικούς και να παραδώσει τον εαυτό του και την οικογένειά του στον Μωάμεθ.

Ο Αμιρούτζης φέρεται να ασπάστηκε το Ισλάμ μαζί με τους γιούς του. Ωστόσο αυτό δεν είναι βέβαιο για τον ίδιο και τον μικρότερο γιο του ο οποίος προτίμησε να υποφέρει και να γίνει δούλος παρά να αλλάξει πίστη.

Σύμφωνα με το William Miller, ήταν υπεύθυνος τo 1461 και για την προδοσία και τελικά θάνατο του Δαυίδ Κομνηνού, όταν κατέδωσε στο Μωάμεθ Β επιστολή στο Δαυίδ από την ανιψιά του Θεοδώρα ως δήθεν προσπάθεια εξέγερσης.

Ο Αμιρούτζης  θέλοντας να νυμφευθεί την χήρα του δούκα των Αθηνών απευθύνθηκε στον πατριάρχη για να επιτύχει διάλυση του γάμου του. Ο πατριάρχης Ιωάσαφ Α’ αρνήθηκε και ο Αμιρούτζης κατάφερε να πείσει τον Μωάμεθ να τον εκθρονίσει και να του ξυρίσει, ατιμωτικά, τα γένια. Παράλληλα τιμωρήθηκαν και άλλα στελέχη των πατριαρχείων.

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οχύρωση της Τραπεζούντος.

Πέθανε το 1475 παίζοντας ζάρια. Ο γιος του ονομάστηκε Μωάμεθ κι ανέλαβε τη μετάφραση ελληνικών κειμένων στα αραβικά και τούρκικα, η πραγματεία στην οποία τόνιζε τις «ομοιότητες» Χριστιανισμού και Ισλάμ προτείνοντας τον συγκερασμό τους. Τη διαφορά ανάμεσα στην Αγία Γραφή και το Κοράνιο θεωρεί ο Αμιρούτζης , πως πολλές φορές τη μεγαλοποίησαν οι κακές μεταφράσεις, και κατηγορεί τους Εβραίους ότι καλλιέργησαν εσκεμμένα τις τις παρεξηγήσεις.

 Έφτασε στο σημείο να εξυμνήσει με γλοιόδη τρόπο το Ισλάμ σε τέτοιο βαθμό που θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί εξωμότης...

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Κωνσταντίνος Σάθας (1868). Νεοελληνική Φιλολογία, Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής Εθνεγερσίας 1453-1821.