ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

 

 

Τα παίζω στα δάκτυλα

«...όλη η παράδοσή μας κρατάει από το Βυζαντινό σχολείο τα παιδιά μαθαίνανε αριθμητική στα δάκτυλα και η έκφραση <τα παίζω στα δάκτυλα>  που λέμε ακόμα και σήμερα, έχει την ρίζα της στο Βυζάντιο....».

Έφαγα τον περίδρομο

«...<Έφαγα τον περίδρομο> έχει να κάνει με το Βυζάντιο. Τα Βυζαντινά πιάτα ήταν βαθουλά και είχαν ένα περίγυρο που τον έλεγαν περίδρομο. Όταν βάζανε σούπα λοιπόν και ξεχείλιζε και στον περίδρομο... έτρωγες ως τον περίδρομο...».

Ο ήλιος εβασίλεψε

«... λέμε <ο  ήλιος εβασίλεψε>. Από που κι ως που ο ήλιος βασιλεύει όταν δύει; Πρόκειπτει από την παρατήρηση .... Όταν βασιλεύει ο ήλιος γίνεται πορφυρόχρωμος, ντύνεται την πορφύρα, την βυζαντινή πορφύρα, βασιλεύει...».

Παιδεύω

«... Όταν σήμερα λέμε <μη με παιδεύεις> δεν εννοούμε να μη εκπαιδεύσεις, αλλά να μη με βασανίζεις. Από που κι ως που; Είναι ιουδαική θεωρία ότι όταν το ποίμνιο του Θεού ξεστρατίζει και αμαρτάνει, τότε ο Θεός στέλνει θεοσημίες, δηλαδή λοιμούς, σεισμούς, καταποντισμούς, πυρκαγιές και όλα αυτά για να τον τιμωρήσει, να τν εκπαιδεύσει και να μετανοήσει...». «...κακά τα ψέματα, το πάθημα γίνεται μάθημα. Έτσι το ρήμα <παιδεύω> από εκπαιδεύω γίνεται τυραννώ, βασανίζω. Βασανίζομαι για να εκπαιδευτώ...»

Αμαρτία

«... Τι σήμαινε αμαρτία; Από που προκύπτει αυτή η έννοια της αμαρτίας; Το <ήμαρτον του σκοπού> στα αρχαία ελληνικά λεγόταν όταν ο τοξότης προσπαθούσε να πετύχει τον στόχο του και δεν τον πετύχαινε. Με την χριστιανοσύνη ο μόνος σκοπός του ανθρώπου ήταν η σωτηρία της ψυχής. Άρα ο ... <ήμαρτον του σκοπού>, ο άστοχος  είναι ο αμαρτωλός! ....».

Θέματα

«... Στην κάθε επαρχία υπήρχαν πάνω κάτω 5.000 στρατιώτες, τους οποίους αποκαλούσαν  <θέμα> .... αυτοί οι στρατιώτες συνέδεαν το όνομά τους με την επαρχία που φύλαγαν. Θέμα Οψίκιον, Ανατολικόν, Θρακησίων, Μακεδονίας....». Στο σημείο αυτό αναφέρει ένα διάλογο που είχε με τον Κ Καραμανλή:

Κ Καραμανλής : Ελένη τι ήταν η Μακεδονία στο Βυζάντιο;

Ελένη Γλυκατζή – Αρβελερ: Θέμα κ Πρόεδρε.

Κ Καραμανλής : Μη μου λες σαχλαμάρες Ελένη. Θέμα είναι τώρα!

Ελένη Γλυκατζή – Αρβελερ: Τώρα είναι Μέγα Θέμα κ Πρόεδρε (γέλια).

 

Μάλιστα έδωσε και ένα ακόμα παράδειγμα με την Μικρασιάτισα νταντά της κόρης της

«... Μου λέει μια μέρα η υπεροχη αυτή γυναίκα λέει: Έβγαλα το παιδί στον κήπο του Λουξεμβούργου, αλλά είχε ένα τέτοιο <παιδοθέμι> για πρώτη φορά, ....άλλη φορά, βλέποντας το γραφείο μου λέει: Με τέτοιο <χαρτοθέμι> πως διάολο βρίσκεια τα πράγματα σου και δουλεύεις; Τότε κατάλαβα πως το <θέμα> είναι ένα σύνολο ίδιων πραγμάτων...».

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Συνέντευξη Ελένης Γλυκατζή – Αρβελερ στο ΒΗΜΑgazino στο Θανάση Λάλα (13-5-2018)