ΚΤΗΤΩΡ ΚΑΙ ΚΤΙΤΩΡ

 

Κτήτωρ: Ο ιδρυτής και κάτοχος μονής, την οποία και συντηρεί με επιχορηγήσεις.

Ο κτήτωρ, κάτοχος συνήθως μεγάλου αξιώματος (Πατριάρχης, Αυτοκράτορας, Αυλικός), διακυβερνά ο ίδιος τη μονή και έχει τη θέλησή του αποτυπωμένη στο κτητορικό τυπικό.

Πολλές όμως φορές οι υπερβάσεις και οι αυθαιρεσίες που απέρρεαν από τα κτητορικά του δικαιώματα γινόταν αιτία να διαλυθεί η μονή.

Στο Άγιο Όρος δεν υπάρχει το προηγούμενο του κτήτορα. Εμποδίζει την εμφάνισή του η κοινοτική δομή του Τόπου. Εδώ ήταν γνωστοί και μνημονεύονται μόνο οι κτίτορες.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η επιγραφή είναι στο Βυζαντινό Μουσείο και γράφει: “Εδώ [έζησαν;] ένας καλόγερος, ο Λουκάς, ο κτίτωρ (που έκτισε το μοναστήρι δηλαδή) μαζί με έναν παρακατιανό ρακένδυτο φιλόσοφο. Ζήτα γι αυτούς σωτηρία της ψυχής τους όποιος (από σας) είναι διψασμένος (=πότης) από όσους περνάνε από εδώ. Έτος 1235.”.

Κτίτωρ: Ο ιδρυτής μιας μονής, όχι μόνο στη θεμελίωση αλλά και στη σύσταση και την παραπέρα λειτουργία της.

Είναι πρόσωπο μεγάλης ευσεβείας και εγκαταβιώνει στη μονή, όπου αναδείχνεται πρότυπο αρετής.

Εικονίζεται στα Καθολικά των μονών, σε φορητές εικόνες και στα διάφορα σιγίλλια με φωτοστέφανο χρυσό (όταν πρόκειται για Άγιο) και πορφυρό (για μη Άγιο).

Η μνήμη του, μαζί με τη μνήμη όλων όσων συνέτρεξαν για την ίδρυση και συντήρηση της μονής, τιμάται τη δεύτερη μέρα της πανήγυρης με μεγάλο μνημόσυνο.

 

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΤΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ Μύηση στην Ιστορία του και τη Ζωή του, εκδ. ΤΕΡΤΙΟΣ, Κατερίνη 1986 του Δωροθέου Μοναχού