ΞΑΝΘΙΠΠΟΣ

 

Ο ΜΙΣΘΟΦΟΡΟΣ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΣ ΠΟΥ ΕΣΩΣΕ ΤΗΝ ΚΑΡΧΗΔΟΝΑ

 

Το 256 πχ μαινόταν ο Αχηδονιακός πόλεμος, η Καρχηδόνα είχε ηττηθεί και κατά ξηρά και κατά θάλασσα και οι Ρωμαμαίοι αποφάσισαν να μεταφέρουν τον πόλεμο στην Αφρική, αποβίβασαν δυνάμεις τους στο ακρωτήριο Μπον και κατέλαβαν  την πόλη Ασπίδα και λεηλάτησαν την χώρα πιάνοντας 20.000 αιχμαλώτους και λάφυρα, ακολουθόντας το σχέδιο του Αγαθοκλή.

Μη έχοντας αντίσταση από τους Καρχηδόνιους αποσύρουν δυνάμεις τους και αφήνουν τον  ύπατο  Μάρκο Αττίλιο Ρέγκουλο με 15.000 πεζούς, 500 ιππείς και 40 πλοία και τις υπόλοιπες δυνάμεις τις έστειλαν στην Σικελία και την Ιταλία.

 

 

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Εκπαίδευσε Ο Ξάνθιππος το στράτευμα των Καρχηδονίων σύμφωνα με τα ελληνικά πρότυπα και νίκησε.

 

 

Οι Ρωμαίοι ά πολιορκούν την πόλη Αδύ, οι Καρχηδόνιοι έστειλαν τρεις στρατηγούς τους τον Αμίλκα, τον Ασδούβα και τον  Βώσταρο, τρεις στρατηγοί έκαναν σημαντικά λάθη στρατηγικής στην μάχη που έγινε στην Αδύ και φυσικά ηττήθηκαν και στην συνέχεια κατέλαβαν την πόλη αλλά και την την πόλη Τύνις και ξεσηκώθηκαν οι Νουμίδες υπήκοοί τους.

Οι Καρχηδόνιοι τότε έντρομοι  το 255 πχ στρατολόγησαν μισθοφόρους κυρίως Έλληνες, έτσι οι δυνάμεις Καρχηδονίων και μισθοφόρων έφτασε 12.000 πεζοί, 4.000 ιππείς και 100 αφρικανικοί πολεμικοί ελέφαντες. Στην διαπραγμάτευση που ακολούθησε οι Ρωμαίοι επέβαλαν βαρείς όρους που δεν ήταν δυνατόν να γίνουν αποδεκτοί από τους Καρχηδονίους, πάλι οι Καρχηδόνιοι φοβόντουσαν να πολεμήσουν τους Ρωμαίους γιατί μια ακόμα ήττα τους σήμαινε την κατάληψη της Καρχηδόνας.

Την στιγμή αυτή ένας Λακεδαιμόνιος μισθοφόρος οπλίτης ο Ξάνθιππος έκανε γνωστες τις σκέψεις του σχετικά με τις ήττες των Καρχηδονίων και ανέπτυξε ένα σχέδιο για να νικήσουν τους Ρωμαίους. Κάτω από την πίεση της Καρχηδονιακής κοινής γνώμης, η ηγεσία της Καρχηδόνας κάλεσε τον Ξάνθιππο  να τους εξηγήσει τι προτείνει. Ο Σπαρτιάτης οπλίτης τους υπέδειξε τα λάθη τους και ζήτησε να τον κάνουν αρχιστράτηγο και να του επιτρέψουν να πολεμήσει τους Ρωμαίους, οι στρατηγοί αντέδρασαν στο ενδεχόμενο να τεθούν υπό τις διαταγές ενός οπλίτη. Μέσα στην απελπισία τους όμως δέχτηκαν την πρόταση Ξάνθιππου , ο Ξάνθιππος για να κερδίσει την υποστήριξη των Καρχηδονίων, έβγαλε στον στρατό έξω από τα τείχη και άρχισε να κάνει ασκήσεις στις οποίες φάνηκε η υπεροχή του έναντι των Καρχηδονίων στρατηγών, οι πολίτες που παρακολουθούσαν από τα τείχη άρχισαν να φωνάζουν ρυθμικά το όνομα του Ξάνθιππου. Έτσι οι άρχοντες έδωσαν άδεια να επιτεθεί κατά των Ρωμαίων υπό την ηγεσία του Ξάνθιππου.

Ο Ξάνθιππος επιδίωξε να συγκρουστεί σε ανοικτό πεδίο, ο Μάρκος Αττίλιο Ρέγκουλο δέχτηκε την πρόκληση με τον αέρα του νικητή μη πιστεύοντας ότι τελικά οι Καρχηδόνιοι θα πολεμήσουν. Οι στρατοί και των δύο αντιπάλων ήταν ισοδύναμοι 16.300 Καρχηδόνιοι αντιμετώπιζαν 15.500 Ρωμαίους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οι Καρχηδόνιοι ήταν ένας από τους σπουδαιότερους ναυτικούς και εμπορικούς λαούς της δυτικής Μεσογείου, στην οποία θα κυριαρχήσουν επί αιώνες, ενώ στην συνέχεια θα περιορισθούν από τους μεγάλους ανταγωνιστές τους, Έλληνες και αργότερα Ρωμαίους, οι οποίοι τελικά θα τους συντρίψουν.

Οι Ρωμαίοι έταξε το πεζικό σε πυκνή διάταξη και το ιππικό στις πτέρυγες, με στόχο να εξουδετερώσει τους ελέφαντες και στην συνέχεια να διασπούσε την καρχηδονιακή φάλαγγα.

Ο Ξάνθιππος έταξε τους ελέφαντες στο κέντρο, το πεζικό αρκετά πιό πίσω, ώστε σε περίπτωση ατυχήματος οι ελέφαντες να μη διαλύσουν τα φίλια τμήματα και έβαλε το ιππικό του  δεξιά και αριστερά των ελεφάντων, στο δεξιό της φάλαγγας  μπροστά από την φάλαγγα έβαλε 2.000  Έλληνες μισθοφόρους για να στηρίξουν τους ελέφαντες και για να αποτελέσουν το δόλωμα για τους Ρωμαίους πεζούς, και τους ψιλούς μπροστά από το ιππικό και τους ελέφαντε.

Την πρώτη κίνηση έγινε από τον Ξάνθιππο με επίθεση των ελεφάντων και ενεπλάκησαν οι ψιλοί με τους Βελίτες, η σύγκρουση ελεφάντων – Ρωμαίων έφεραν συντριπτικά πλήγματα στους δεύτερους, αλλά το μεγάλο βάθος της ρωμαικής παράταξης άντεξε την επίθεση των ελεφάντων, ένα επίλεκτο ρωμαικό τμήμα 2.000 ανδρών επιτέθηκε κατά των Ελλήνων μισθοφόρων οι οποίοι είχαν εντολή να πολεμήσουν για λίγο και στην συνέχεια να τραπούν δήθεν σε φυγή, οι Ρωμαίοι νομίζοντας ότι νικούν τους καταδίωξαν αφήνοντας ένα κενό στο αριστερό της πυκνής ρωμαικής μάζας, στο κενό αυτό εισχώρησε το ιππικό των καρχηδονίων, που εύκολα νίκησε το ρωμαικό ιππικό κια στην συνέχεια περικύκλωσε τον στρατό του Μάρκο Αττίλιο Ρέγκουλο.

Από εκεί και πέρα η κατάσταση για τους Ρωμαίους έγινε τραγική, οι ελέφαντες τους καταπατούσαν και όσοι επιζούσαν φονευόντουσαν από το επερχόμενο πεζικό, όσοι τρεπόντουσαν στην πεδιάδα σφαζόντουσαν από το ιππικό.  Οι μόνοι που σώθηκαν ήταν οι 2.000 που «καταδίωξαν» τους Έλληνες μισθοφόρους και ο Μάρκος Αττίλιο Ρέγκουλος με 500 άνδρες που αιχμαπωτίστηκε, στην μάχη σκοτώθηκαν 13.000 Ρωμαίοι και 800 Καρχηδόνιοι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Δέκα χιλιόμετρα νότια της σημερινής Τύνιδας μερικά ερείπια υποδηλώνουν την ύπαρξη μιας αρχαίας πόλης. Σε καμιά περίπτωση δεν φανερώνεται το περίφημο παρελθόν αυτής της παλαιάς μεγαλούπολης. Οι καταστροφείς της, οι Ρωμαίοι, φρόντισαν να τη διαγράψουν απ’ τον χάρτη και προσπάθησαν να τη σβήσουν απ’ την ιστορία.

Την στρατηγική του Ξάνθιππου εφάρμοσε το 212 πχ ο Αννίβας στη μάχη των Κανών. Ο Ξάνθιππος μπήκε στην Καρχηδόνα σε ένα ντελήριο ενθουσιασμού από τον λαό της. Ο Λακεδαιμόνιος ζήτησε να πληρωθεί από τους Καρχηδόνιους οι οποίοι τον χρύσωσαν και εκείνος έφυγε μυστικά και πήγε στην Αίγυπτο που μπήκε στις υπηρεσίες των Πτολεμαίων, κατά μια άλλη εκδοχή, που όμως δεν θεωρείται τεκμηριωμένη, ο Ξάνθιππος πήγε στην Σικελία να ηγηθεί των Καρχηδονίων και εκεί δολοφονήθηκε από Καρχηδόνιους στρατηγούς.

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΟΛΕΜΟΣ & ΙΣΤΟΡΙΑ τεύχος 128 /Ιούνιος 2009.