Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2018

ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ 54ου ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Στη γιορτή της απελευθέρωσης συμμετείχε σύσσωμη η κοινωνία του Βόλου.



Παραθέτω την διαταγή της 16/7/44 για την συγκρότηση του 54ου Εφεδρικού Συντάγματος του ΕΛΑΣ:


 

 

Ε.Λ.Α.Σ.                                             ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ – ΠΡΟΣΩΠΙΚΗXVI ΕΦ. ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ

54ον ΕΦ. ΣΥΝΤΑΓΜΑ                      ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΩΤ. Α.Π. 5

 

ΔΙΑΤΑΓΗ

 

Ι.     Εις εκτέλεσιν της υπ`αριθμ. Ε.Π. 2/29-6-44 Διαταγής της XVIης Εφ. Ταξιαρχίας, το 2ον εφ. Σύνταγμα συγχονεύεται εις το νεοσυγκροτούμενον 54ον Εφεδρικόν Σύνταγμα περιλαμβάνον την ακόλουθη περιοχήν από Ριζόμηλον (ναι) Καννάλια (ναι) Βένετο (ναι) Ανατολικό Πήλιον και Δυτικόν και την πόλιν του Βόλου και τις Σποράδες. Έδρα του Συντάγματος η Ζαγορά. –

ΙΙ.    Το Σύνταγμα συγκροτείται με τρία Τάγματα. –

α)    Το Ιον Τάγμα περιλαμβάνον την περιοχήν ΡΙΖΟΜΗΛΟΝ – ΚΑΝΑΛΙΑ – ΒΕΝΕΤΟ – ΚΑΠΟΥΡΝΑ – ΑΝΩ & ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ – ΚΑΚΑΒΟΣ – ΒΕΛΙΣΙΑΤΙΚΑ – ΚΟΥΓΙΑΤΙΚΑ – ΜΑΚΡΥΝΙΤΣΑ –   ΠΟΡΤΑΡΙΑ – ΚΑΤΗΧΩΡΙ – ΑΝΩ ΒΟΛΟΣ – ΑΛΗ ΜΕΡΙΑ – κ.λ.π. ως και η πόλις του Βόλου. Με έδραν του Τάγματος το ΛΟΥΖΙΝΙΚΟ. –

β)    Το ΙΙ Τάγμα περιλαμβάνον την περιοχήν ΑΓΡΙΑ ΚΑΤΩ & ΑΝΩ ΛΕΧΩΝΙΑ – ΔΡΑΚΕΙΑ – ΑΓΙΟΣ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ – ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ – ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ – ΠΙΝΑΚΑΤΕΣ – ΒΥΖΙΤΣΑ – ΜΗΛΙΕΣ – ΚΑΛΑ ΝΕΡΑ – ΠΡΟΠΑΝ – ΑΛΜΠΙΝΟΥ – ΞΟΥΡΙΧΤΙ – ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ – ΜΟΥΡΕΣΙ – ΚΙΣΣΟΣ – ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – ΑΝΗΛΙΟ – ΜΑΚΡΥΡΡΑΧΗ – ΖΑΓΟΡΑ – ΠΟΥΡΙ. Με έδραν τις ΠΙΝΑΚΑΤΕΣ. –

γ)    Το ΙΙΙ Τάγμα περιλαμβάνον την περιοχήν ΑΦΙΣΣΟ – ΝΙΑΟΥ – ΝΕΟΧΩΡΙ – ΣΥΚΗ – ΞΥΝΟΒΡΥΣΗ – ΚΑΛΛΙΘΕΑ – ΑΡΓΑΛΑΣΤΗ – ΜΕΤΟΧΙ – ΛΑΥΚΟΣ – ΜΗΛΙΝΑ – ΠΡΟΜΥΡΙ – ΤΡΙΚΚΕΡΙ και Σποράδες. Με έδραν την ΑΡΓΑΛΑΣΤΗ. –

ΙΙΙ.   Η Διοίκησις του 54ου Συν/τος καθορίζεται ως ακολούθως.

α)    Διοικητής. Υπολοχαγός Αθανασίου Σεραφείμ

Καπετάνιος. Βοηθός Γεώργιος Επαναστάτης

Υπασπιστής. Ανθ/γός Τσιρογιάννης Γεώργιος

Επιμελητής και Ταμίας. Λοχαγός Διαχ.Πάνος Σαβόπουλος

Πληροφοριών Συν/τος. Φάνης Μοράβας

Αξ/κός Στρατολογίας και οπλισμού. Ο Ανθ/γός Πυρ/κού Μολοχάδης Νικόλαος.

β)    Η Διοίκησις του Ιου ΤΑΓΜΑΤΟΣ

Διοικητής Ανθ/γός Δημήτριος Δημητρίου

Καπετάνιος βοηθός.   Ν.   Σπαθάς

Πληροφοριών .   .   .   .   .   .

Επιμελητής .   .   .   .   .   .

γ)    Η Διοίκησις του ΙΙου Τάγματος

Διοικητής Υπολ/γός Χατζηδημητρίου Νικ.

Καπετάνιος βοηθός Δημήτριος Πυργιώτης

Πληροφοριών .   .   .   .  .   .

Επιμελητής .   .   .   .   .   .

δ)    Η Διοίκησις του ΙΙΙου Τάγματος

Διοικητής Ανθ/γός Απ. Καμμένος

Καπετάνιος βοηθός Ιωάν.   Δουναβίτης

Πληροφοριών .   .   .   .   .   .

Επιμελητής .   .   .   .   .   .

ε)    Αι Διοικήσεις των Λόχων θα καθορισθούν παρά των Ταγμάτων συμφώνως της δοθείσης αυτοίς προφορικής διαταγής (με σύνθεσιν Σρατιωτικός, Καπετάνιος, βοηθός, Επιλοχίας και τρεις σύνδεσμοι) ήτοι εν όλω (6) έξ.

Μετά την συγκρότησιν των λόχων τα Τάγματα θα υποβάλωσι στο Σύνταγμα, ονομαστικάς καταστάσεις των στελεχών των Διοικήσεων των Λόχων ως και τοιαύτας των Συν/στών των Πληροφοριών και Επιμελητών των Ταγμάτων. –

Η συγκρότησις των Διμοιριών θα γίνει σύμφωνα με την κοινοποιηθείσαν σύνθεσιν (ομάδος Διμοιρίας κ. λ. π.). –

ΙΧ.   Τας περιοχάς των Λόχων των τριών Ταγμάτων καθορίζομεν ως ακολούθως.

α)    Του Ιου Τάγματος

1ος   Λόχος  

2ος   Λόχος    Πόλεως Βόλου

3ος   Λόχος  

4ος   Λόχος ΡΙΖΟΜΗΛΟΣ – ΚΑΠΟΥΡΝΑ – ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑ – ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ – ΚΑΝΑΛΙΑ – ΒΕΝΕΤΟ – .   Έδρα Λόχου η ΚΑΠΟΥΡΝΑ .  

5ος   Λόχος .  ΑΝΩ ΒΟΛΟΣ και πέριξ αυτού – συνοικισμοί – ΑΛΗ ΜΕΡΙΑ – ΚΑΚΑΒΟΣ – ΜΕΛΙΣΙΑΤΙΚΑ – ΚΟΥΓΙΑΤΙΚΑ – ΜΑΚΡΥΝΙΤΣΑ – ΠΟΡΤΑΡΙΑ – ΚΑΤΗΧΩΡΙ. Έδρα Λόχου η ΜΑΚΡΥΝΙΤΣΑ. –

β)    Του ΙΙου Τάγματος

6ος Λόχος.  ΑΓΡΙΑ – ΔΡΑΚΕΙΑ – ΑΓ. ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ – ΚΑΤΩ ΛΕΧΩΝΙΑ – ΑΝΩ ΛΕΧΩΝΙΑ – ΠΑΛΗΟΚΑΣΤΡΟ – ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ – ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Έδρα Λόχου ο ΑΓΙΟΣ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ. –

7ος Λόχος.  ΠΙΝΑΚΑΤΕΣ – ΒΥΖΙΤΣΑ – ΜΗΛΙΕΣ – ΚΑΛΑ ΝΕΡΑ – ΠΡΟΠΑΝ – ΛΑΜΠΙΝΟΥ. Έδρα Λόχου η ΜΗΛΙΕΣ. –

8ος Λόχος.  ΞΟΥΡΙΧΤΙ – ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ – ΜΟΥΡΕΣΙ – ΚΙΣΣΟΣ – ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – ΑΝΗΛΙΟ – ΜΑΚΡΥΡΡΑΧΗ – ΖΑΓΟΡΑ – ΠΟΥΡΙ-. Έδρα Λόχου ο ΚΙΣΣΟΣ. –

9ος Λόχος.  ΑΦΙΣΣΟΣ – ΝΙΑΟΥ – ΝΕΟΧΩΡΙ – ΣΥΚΗ – ΞΥΝΟΒΡΥΣΗ – ΚΑΛΛΙΘΕΑ. Έδρα Λόχου ΝΕΟΧΩΡΙ. –

10ος Λόχος.  ΑΡΓΑΛΑΣΤΗ – ΜΕΤΟΧΙ – ΛΑΥΚΟΣ – ΜΗΛΙΝΑ – ΠΡΟΜΥΡΙ – ΤΡΙΚΚΕΡΙ. Έδρα του Λόχου ο ΛΑΥΚΟΣ.

11ος Λόχος.  ΣΚΟΠΕΛΟΣ – ΣΚΙΑΘΟΣ – ΓΛΩΣΣΑ – ΑΛΛΟΝΗΣΟΣ. Έδρα Λόχου η ΣΚΙΑΘΟΣ. –

1.Τα Τάγματα μόλις πάρουν την παρούσαν διαταγήν μας θα κοινοποιήσωσι ταύτην εις τους Λόχους των οίτινες αμέσως θα αρχίσωσι την εργασίαν της ανασυγκροτήσεως, αρχίζοντες από την συγκρότησιν των ομάδων Διμοιριών και Λόχων.

Για να γίνει όμως η ανασυγκρότησις ολοκλήρου του Εφεδρικού Ε.Λ.Α.Σ. σύμφωνα με τας διαταγάς της Γραμματείας Στρατιωτικών, Γενικού Στρατηγείου και της XVIης Ταξιαρχίας, πρέπει να προηγηθεί μια εκκαθάρισις βάσει υγειονομικής εξετάσεως ως προς την υγιεινήν κατάστασιν των στελεχών και μαχητών, την οικογενειακήν των κατάστασιν και του αν είναι γυμνασμένοι ή αγύμναστοι. –

Επί του αντικειμένου αυτού δηλαδή του τρόπου της εκκαθάρισης και της ανασυγκρότησης σας κοινοποιούμε την υπ`αριθμ.   Δ.Υ. 16/7/44 διαταγήν μας, το πνεύμα και το γράμμα της οποίας εντελλόμεθα όπως έχουσι υπ`όψει των άπαντα τα στελέχη Ταγμάτων, Λόχων κ.λ.π. κατά την εκτέλεσιν της εκκαθάρισης και ανασυγκρότησης των Μονάδων και Σχηματισμών των.

Πρέπει να τονισθεί και να κατανοηθεί από κάθε ΕΛΑΣΙΤΗ ότι για να ανταποκριθεί στην υψηλή αποστολή που παίρνει απ`εδώ και μπρός ο Εφεδρικός ΕΛΑΣ πρέπει να είναι υγιής, απερίσπαστος από βαρειά οικογενειακά βάρη και γυμνασμένος. Για τους αγυμνάστους θα παραμείνουν καταβαλλομένης συντόνου προσπαθείας διά την μεθοδικήν και προοδευτικήν εκγύμνασίν των. –

Αναφέρατε τηλεφωνικώς την λήψιν της παρούσης μας διαταγής. –

Διά την ακρίβειαν                               Σ.Δ. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ 16/7/44          Ο                                                                   Σ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

 

Υπασπιστής                                     Γ. ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ

 

(Τ.Σ.Υ.)

 

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ

Ι-ΙΙ-ΙΙ ΤΑΓΜΑΤΑ

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ

– XVI ΕΦ. Ταξιαρχία (υ.τ.α.)

– 54ον Σύνταγμα Πεζικού (υ.τ.ε.)

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αντάρτες του 54ου Συντάγματος. Αρχείο Ζημέρη, ΔΗ.Κ.Ι.

Όπως βλέπουμε το 54ο Εφεδρικό Σύνταγμα του ΕΛΑΣ συγκροτήθηκε λίγο πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί από την Ελλάδα, άρα ήταν απειροπόλεμο και στην πραγματικότητα δεν είχε εμπλακεί σε καμιά μάχη με τους υποχωρούντες Γερμανούς η αριθμητική του δύναμη μικρή  αλλά και ο οπλισμός ανεπαρκής, όπως φαίνεται και από την έκθεση πεπραγμένων της 1-11-44.

 

Ε.Λ.Α.Σ

 Ι ΜΕΡΑΡΧΙΑ

54ον ΣΥΝΤΑΓΜΑ

 Ιον ΤΑΓΜΑ

 Αριθμ. Α.Π 393

ΕΚΘΕΣΙΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ

ΚΕΦ. Α΄ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ – ΔΥΝΑΜΙΣ

Α)    ΟΡΓΑΝΩΘΕΙΣΑΙ ΝΕΑΙ ΟΜΑΔΕΣ   -Ο-

Β)    ΔΥΝΑΜΙΣ

 Η δύναμις του Τάγματος κατά τον παρελθόντα μήνα ανήρχετο εις   1) 25 αξιωματικούς, 92 υπαξιωματικούς 3) 649 στρατιώτας.

Γ)    ΔΥΝΑΜΙΣ ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ

1) Ιπποι κέλητες 2 2) Ιπποι κοινού φόρτου 3 3) ημίονοι ειδικού φόρτου 9, 4) ημίονοι κοινού φόρτου 15.

Δ)    ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΤΡΟΧΗΛΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ:

1 σούστα μόνιππος, 1 μοτοσυκλέττα

 Ε)    ΣΤΕΓΑΣΕΙΣ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΚΤΗΝΩΝ

 Κατά τα πρώτα δύο δεκαήμερα του μηνός εν καταυλισμώ κατά δε το έτερο εν επισταθμία. Τα κτήνη εις σταύλους και όρχους.

ΣΤ)  ΗΘΙΚΟΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ           Καλό

ΚΕΦ. Β΄ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ

 Λόγω των διαρκών μετακινήσεων και της προς βορράν διαρροής του εχθρού η δύναμις των Φρουρών δεν ήτο σταθερά.

ΔΡΑΣΙΣ ΚΑΙ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ

20-10-44 Κατά πληροφορίες η φρουρά των Φαρσάλων που ανεχώρησε χτες με κατεύθυνση προς Βαμβακού γύρισε στα Φάρσαλα την ίδια μέρα. Στη θέση δε ΚΡΙΝΤΗΡΙ, έξω από τα Φάρσαλα, σταμάτησε και έβαλε με πυρ/κό. ΄Όταν επέστρεψαν στα Φάρσαλα ξεφόρτωσαν μερικά πράγματα και τα υπόλοιπα τα άφισαν φορτωμένα και είναι έτοιμα για αναχώρηση. Το αντέρισμα του Προφήτη Ηλία (ΚΑΣΤΡΟ) εγκαταλείφθηκε από τους Γερμανούς. Κατά νεώτερες πληροφορίες οι Γερμανοί της φρουράς Δεμερλί φόρτωσαν τα πράγματά τους στο τραίνο και ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις και τα κτίρια του Σταθμού, ετοιμάζονται Δε ν’ ανατινάξουν και τη Γέφυρα Παλιοφαρσάλων. Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι ψες στα Φάρσαλα στάθμευσε πολύς στρατός που μαζύ τους ήταν και Μαροκινοί στρατιώτες.

18-10-44 Κατά θετικές πληροφορίες το λιμάνι του Βόλου ανατινάχθηκε το πρωϊ. Οι Γερμανοί στα Φάρσαλα συγκέντρωσαν όλο το πολεμικό υλικό σε ένα άγνωστο σημείο. Εχουν σκοπό να το μεταφέρουν στο Δεμερλί με αυτοκίνητα ή κάρρα τα οποία επισκευάζουν. Αν δεν το πετύχουν αυτό έχουν σκοπό να το ανατινάξουν για να μη πέση στα χέρια των ανταρτών. Επίσης τώρα περνάει μια φάλαγγα για τη Λάρισσα πεζοί και με ζώα.

11-10-44 Χτες στις 12 έφτασε στο Λιανοκλάδι Νοσοκομειακή αμαξοστοιχία με 45 φορτηγά. 9 πλήρη τραυματιών από την Αθήνα αφού συμπλήρωσε το φορτίο της με διαφόρους τραυματίες από τα Νοσοκομεία Λαμίας αναχώρησε τη νύχτα. Καμιά άλλη εξαιρετική κίνηση την μέρα και νύχτα. Οι αποβιβασθέντες   με τα αεροπλάνα που αναφέραμε σε χτεσινό μας δελτίο είναι ο Στρατηγός Αθηνών συνοδευόμενος από τρεις ανωτέρους αξιωματικούς του Επιτελείου. Η Επιμελητεία Λαμίας έλαβε εντολή να αναχωρήση και τα υλικά που είχε στις αποθήκες βενζίνης μεταφέρθηκαν με αυτοκίνητα. Τα γύρω της πλατείας Λαού καταστήματα επιτάχθηκαν όλα και εξεκκενώθηκαν μα χωρίς να μείνει καθόλου στρατός. Φαίνεται προς προορίζονται για τις μονάδες που αναμένονται. Το Τάγμα ΣΤΑΥΠ 920 Ασφαλείας σιδιρ/κών συγ/νιών έχει περίπου 1000 άνδρες που βρίσκονται κατά μήκος της σιδηρ/κής γραμμής Γραβιάς μέχρι Θαυμακού τα 90% είναι Αυστριακοί και τα 95% αντιχιτλερικοί.

10-10-44 Η φρουρά Στυλίδας όλη τη νύκτα βγάζει περίπολο από 25-40 άνδρες που κυκλοφορούν σε όλους τους δρόμους . Σήμερα το πρωϊ δύναμις από 150 Γερμανούς κατευθύνθηκαν προς Λαμία. 50 άνδρες απ΄αυτούς εγκατέστησαν φυλάκιο στη Γέφυρα Αυλακίου, οι Δε υπόλοιποι εγκατέστησαν δεύτερο φυλάκιο στη Μαυρομαντήλα. ΄Ολοι οι άνδρες ήσαν χωρίς γυλιούς ή άλλα πράγματα μόνον τον οπλισμό τους κατά το πλείστο αυτόματα. Κατά τις 3-4 το απόγευμα επέστρεψαν πάλι στη Στυλίδα . Για σύνδεσμο είχαν αυτοκίνητο. Το καράβι που είχε φέρει τη δύναμη της αεροπορίας έφυγε χτές. Η φορτηγίδες παραμένουν η μια απ΄αυτές είναι εξοπλισμένη και φέρει μικρό πυροβόλο και ένα αντιαεροπορικό ταχυβόλο. Σήμερα το πρωί (10-10-44) οι Γερμανοί έστησαν δύο οπλοβόλα στο σταυροδρόμι Λαμίας – Πελασγίας στο σπίτι του Κομνηνού και έκαναν κοντρόλ στους περαστικούς.

8-10-44   Από το δρόμο των Αθηνών μπήκε στη Λαμία (στις 7-10-44) φάλαγγα από 130 αυτοκίνητα με στρατό και πυροβολικό 110 κούρσες με αξκούς 50 μοτοσυκλέττες, 15 αντιαεροπορικά και μεγάλα αλυσσιδοφόρα με μόνιμα πυροβόλα σύνολο στρατιωτών 2.000, είναι φάλαγγα που αναφέραμε σε δελτίο 7-10-44.

Το απόγευμα από τον ίδιο δρόμο μπήκαν 30 φορτηγά 25 κούρσες με ένα Στρατηγό , 8 Νοσοκομειακά , 7 πυροβόλα, μερικά λεωφορεία και 14 μοτοσυκλέττες Προς το δρόμο του Δομοκού αναχώρησε χτες φάλαγγα με κατεύθυνση προς Λάρισσα, αποτελουμένη από 68 φορτηγά αυτοκίνητα με μεγάλες ρυμούλκες και πλατφόρμες και 7 ντεπό βενζίνης και 6 μοτοσυκλέττες . Σύνολο ανδρών 800 με 23 πολυβόλα. Προς την ίδια κατεύθυνση αναχώρησε άλλη φάλαγγα από 34 φορτηγά με ένα ασύρματο, 24 κούρσες , 5 μοτοσ. και 5 αλυσσιδοφόρα. Σύνολο ανδρών περίπου 400. Πολλοί   της παραπάνω φάλαγγας είναι της Πολιτσάϊ. Υστερα από μια ώρα αναχώρησαν 20 φορτηγά, 2 κούρσες και δύο μοτοσυκλέττες. Επίσης κατά τις 4 το απόγευμα αναχώρησαν άλλα 15 φορτηγά , 6 κούρσες, 5 μοτοσυκλέττες. Πολλά αυτοκίνητα και κάρρα έφυγαν τη νύχτα στις 8-10-44. Το τμήμα που είχε φτάση στη Λαμία στις 8-10-44 με το τραίνο και είχε στρατοπεδεύσει στο Γυμναστήριο έφυγε τη νύχτα. Πολλά τραίνα ήρθαν στη Λαμία (περί τους 4 συρμούς, ξεφόρτωσαν στο σταθμό πολλά αυτοκίνητα και στρατό και περί τα 10 πυροβόλα. Τα τμήματα αυτά ανήκουν στην αεροπορία και στο πεζοναυτικό. Στρατοπέδευσαν δε σε διάφορα μέρη της πόλης. Το ύφος των αναχωρούντων Γερμανών δείχνει ανθρώπους απηλπισμένους πολλοί δε απ΄αυτούς εκφράζονται κατά του Χίτλερ και πολλοί κατά των αξ/κών. Η φρουρά Λαμίας επαγρυπνεί πάντα γιατί έχουν την εντύπωση ότι θα τους επιτεθούν οι αντάρτες. Εγινε σύσκεψη των αξιωματικών της Επιμελητείας και της φρουράς σχετικά με τα τρόφιμα και λοιπό υλικό που υπάρχει αποθηκευμένο στη Λαμία. Το αποτέλεσμα της σύσκεψης δε γνώστηκε. Λέγεται ότι καταστρέφουν κάθε τι που δεν μπορεί να πουληθεί ή να μεταφερθεί. Η πληροφορία ότι εσπευσμένα εκκενούται η Αττική επιβεβαιώνεται, πληροφορίες από Γερμανική πηγή αλλά ανεξακρίβωτες λένε ότι τα συμμαχικά Στρατεύματα αποβιβάστηκαν στην Εύβοια.

 

ΚΕΦ. Γ΄ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

 

ΣΤΑΘΜΕΥΣΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΜΟΝΑΔΩΝ

 Μέχρι της 14-10-44 η στάθμευσις και διάταξις των μονάδων ήτο η κάτωθι:

1)     Ο 1ος Λόχος εις περιοχήν Λαμίας με έδραν την Δίβρην.

2)     Ο 2ος Λόχος εις περιοχήν Δομοκού με έδραν την Δραμάλαν..

3)     Ο 3ος Λόχος εις περιοχήν Δομοκού – Λαμίας με έδραν Καλύβια Πανορέϊκα.

 

Η Διμοιρία Εφόδου περιοχήν Δομοκού με έδρα Αλήφακα.

Εδρα Τάγματος Χιλιαδού.

Από 14-10-44 – 18-10-44 ως κάτωθι:

Ο 1ος Λόχος εις περιοχήν Δομοκού με έδραν Τσατμά. Ο 2ος Λόχος εις περιοχήν Βούζι – Γιαρακλί με έδρα Βούζι και ο 3ος εις περιοχήν Αχλαδιάς.

Εδρα Τάγματος Ταμπακλί

 Την 21-10-44 ο 2ος Λόχος, ΕΠΟΝ και Διμιροία Εφόδου εκινήθη και εγκατεστάθη εις Δομοκόν.

Την 24-10-44 ολόκληρον το Τάγμα εκινήθη και εγκατεστάθη εις Φάρσαλα πλην του 2ου Λόχου εγκατασταθέντος εις σταθμόν Φαρσάλων.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

 Την 3ην προς την 4ην Οκτωβρίου ημέτερον τμήμα Μηχανικού κατέστρεψε ολοκληρωτικά τη γραμμή ντεκωβίλ Μεταλλείων Δομοκού – Καϊτσης που χρησιμοποιούσε ο εχθρός διά την μεταφοράν βενζίνης και πετρελαίων εκ Μεταλλείων. Από της 1ης μέχρι 6ης Οκτωβρίου τμήματα ημέτερα απηγόρευσαν την αποχώρησιν προς Βορράν εχθρικών φαλάγγων επιφέροντα σοβαράς απωλείας εις τον εχθρόν. Την 7ην Οκτωβρίου εξετελέσθη επιθετική κρούσις εις περιοχήν Φαρσάλων διά δύο ομαδικών όλμων και μιας Διμοιρίας Πεζικού με αποτέλεσμα την καταστροφήν 6 εχθρικών αυτοκινήτων και τον φόνον πολλών Γερμανών .

Την 17ην προς 18ην   10-44 εξετελέσθη σαμποτάζ επί της αμαξιτής οδού Φαρσάλων – Λαρίσης διά της δημιουργίας πεδίων ναρκών, με αποτέλεσμα την καταστροφήν 3 αυτοκινήτων, 1 μοτοσυκλέττας και 4 κάρρων πλήρη στρατού. Αι εις έμψυχον υλικόν απώλειαι του εχθρού πολύ μεγάλαι.

 

ΚΕΦ. Δ΄ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ

 Α)    ΓΕΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΩΝ: Μέσω της Επιμελητείας του Τάγματος

 Β)    ΑΠΟΘΗΚΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ:   -Ο-

Γ)    ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΔΩΝ ΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΔΗΣΕΩΣ

 Εις άρβυλλα σχετικώς καλή, εις ιματισμόν λίαν εφθαρμένος και ελλειπής.

Δ)    ΓΕΝΟΜΕΝΑΙ ΡΗΨΕΙΣ ΕΙΔΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΙΑΣ -Ο-

 

ΚΕΦ. Ε΄ ΟΠΛΙΣΜΟΣ

 Α)    ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΟΠΛΙΣΜΟΥ Εν γένει καλή.

Β)    ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΙ

 ΄Οπλα Ελληνικά μακρύκανα              171                  Βραχύκανα     13

-«-     Αγγλικά -«-                             10                       -«-              

-«-     Γερμανικά     -«-                      25                       -«-               

-«-     Ιταλικά         -«-                    238                     -«-                188

-«- Μάουζερ Βουλγ. –«-                 1                         -«-               

-«-         Τουρκικά     -«-                  2                         -«-              

Πολ/λα Ιταλικά FIAT                       7

-“-         -“-         BREDA                3

Τυφέκια αντιαρματικά                       4

Οπλ/λα Ιταλικά BREDA                   18

-«-     Αγγλικά                                             11

Υποπολυβόλα                                    24

Ολμοι Αγγλικοί ομαδ.                                   2

-«-     Ιταλικοί   -«-                           1

-«-   ατομ. Αγγλικοί                        1

-«-     -«- Ιταλικοί                             3

Μυδραλιοβόλα Γερμαν.                      5

 

Γ)    ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΠΥΡ/ΚΩΝ Καλή. Επιθεωρούνται

 Δ)    ΡΙΨΕΙΣ ΟΠΛΙΣΜΟΥ       -Ο-

ΚΕΦ. ΣΤ΄ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

 Παρατηρούνται κρούσματα ελονοσίας σε πολλούς αντάρτες ως και καχεξίας και υπερκοπώσεως.

Β)    ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

 Λειτουργεί αναρρωτήριον εις έδραν του Τάγματος.

Γ)    ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ Καλή επίσης και εις διάφορα φάρμακα δεν παρατηρούνται σοβαραί ελλείψεις.

 

ΚΕΦ. Ζ΄ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ

 Α)    ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΜΟΝΑΔΩΝ. Καλή.

Β)    ΚΙΝΗΣΙΣ ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΕΙΩΝ. –Ο-

 

Σ.Δ Τάγματος     1-11-44

Διά την ακρίβειαν                                Η

 Ο Επιτελής                                         Διοίκησις του Τάγματος

(Τ.Υ.)                                             ΠΟΛΙΤΗΣ – ΤΣΑΝΑΚΑΣ

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το τυπογραφείο της Αντίστασης στη μονή Σουρβιάς. Διακρίνονται καθιστοί ο δικηγόρος Ανδρέας Τσούφης και ο δημοσιογράφος Θανάσης Τσουπαρόπουλος, εκδότης της εφημερίδας Αναγέννησης. Ν. Στουρνάρας.




Αξιοσημείωτο είναι ότι στο 54ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ οι γερμανοί που είχαν προσχωρήσει στους αντάρτες εξέδιδαν την εφημερίδα Die Wahrheit (Αλήθεια).

Στις 19 Οκτωβρίου του 1944 αποχώρησαν οι τελευταίοι Γερμανοί στρατιώτες από τον Βόλο.

 

Δύναμις 54ου Συντάγματος

1)      Διοίκηση.........             αξιωμ (2)............................... ...............  (σύνολο)

 

2)      Επιτελείο.........            αξιωμ (15)..................

 

3)      Λόχος Διοίκησης..........αξιωμ(3)......υπαξιωμ(15)....αντάρτες(119)....συν(137)

 

4)      Ι/54 Τάγμα...... ............αξιωμ(24).....υπαξιωμ(92.....αντάρτες(634)..συν(750)

 

5)      ΙΙ/54 Τάγμα..... ...........αξιωμ(21)......υπαξιωμ(75)...αντάρτες(505)...συν(601)

 

6)      ΙΙΙ/54 Τάγμα................αξιωμ(25).....υπαξιωμ(106)...αντάρτες(680)...συν(801)

 

7)      ΧΥΙ/γ Μοίρα Πυρ....,.....αξιωμ(7)......υπαξιωμ(31)...αντάρτες(164).. συν(202)

 

8)      8ος Λόχος Νέων.............αξιωμ(5).......υπαξιωμ(4)...αντάρτες(137)....συν(146)

 

9)      Λόχος Μηχανικού..........αξιωμ(3).......υπαξιωμ(26)...αντάρτες(133)..συν(162)

 

10)  Λόχος Εμπέδων.............αξιωμ(5).......υπαξιωμ(6)....αντάρτες(104)...συν(115)

 

11)  Διμ. Όλμων...................αξιωμ(1).......υπαξιωμ(4)....αντάρτες (27)....συν(32)

 

12)  Διμ. Αυτοκινήτων..- - - - -.......... ....υπαξιωμ(5)........αντάρτες(19).....συν(24)

 

13)  4η Ναυτική Μοίρα..........αξιωμ(2)......υπαξιωμ(18)...αντάρτες(137)...συν(157)

 

14)  Εφεδρικοί Συντάγματος..αξιωμ(1)......υπαξιωμ(11)....αντάρτες(72).,,,..συν(84)

 

15)  Συνεργεία  Συντάγματος...αξιωμ(1)....υπαξιωμ(14)...αντάρτες(116)....συν(131)

 

16)  Νοσοκομείο..................αξιωμ(5)........υπαξιωμ(1)....αντάρτες(23).....συν(29)

 

17)  ΙΙ ον  Γραφείο...............αξιωμ(1).......υπαξιωμ(1)....αντάρτες(23).......συν(29)

 

18)  Φρουραρχείο Βόλου.... ..αξιωμ(1)…….                  .. αντάρτες(7)

 

19)  Λέσχη  Αξ/κών

 

                                                                 Σύνολο    3430

 


 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Παρέλαση του ΕΛΑΣ στην παραλία του Βόλου, μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την πόλη.

   54ο Σύνταγμα  -  Διοικητής ο ταγματάρχης πεζικού Μαλλιαρός από το χωριό Κισσός Πηλίου – καπετάνιος ο Πέτρος Πηλιορείτης από τον Αλμυρό και επιτελάρχης ο Γρηγόρης Ρέντης από τον Βόλο Μέλη της διοίκησης ο Νίκος Ευαγγελίτσης Κυπαρίσης από το χωριό Μηλίνα Πηλίου και Λευτέρης Μαρτίου από τον Κισσό Πηλίου (σκοτώθηκε στον εμφύλιο τον Μάρτη του 1947).

Το Ι τάγμα   με διοικητή τον Αλέκο Πολίτη από την Τσαγκαράδα

Το ΙΙ τάγμα με διοικητή τον Σπυριδάκη από τον Βόλο (σκοτώθηκε από αγγλική αεροπορική επιδρομή το Δεκέμβρη του 1944 όταν επικεφαλής του τάγματος δέχθηκε επίθεση αεροσκαφών στην Στερεά Ελλάδα) , καπετάνιος ο Άγγελος επίσης από τον Βόλο.

•6ος Λόχος διοικητής ο Μήτσος Ντάμτσας από την Αργαλαστή Πηλίου

  Το ΙΙΙ τάγμα με διοικητή τον Γιάννη Μεντέμη από την Τσαγκαράδα και καπετάνιο τον Κώστα Σακελλαρίου.



Την 27η Δεκεμβρίου 1944 το ΠΓ του ΚΚΕ συνήλθε στα Χασιά (Αττικής) Δερβενοχώρια και πήραν μέρος οι Γ Σιάντος, Γ Ιωαννίδης, Γ Ζευγός, Δ Παρτσαλίδης, Β Μπαρτζιώτας, Χ Χατζηβασιλείου, Π Ρούσος και Ν Πλουμπίδης με θέμα την αποχώρηση του ΕΛΑΣ από την Αθήνα.

Εκεί ζήτούσαν από τον Β Μπαρτζιώτα (Φάνης)  να κρατήσει ακόμα 2-3 ημέρες την Αθήνα μέχρι να καταφτάσουν οι κύριες δυνάμεις του ΕΛΑΣ στην Αθήνα. Ο  Β Μπαρτζιώτα (Φάνης) σαν κομματικός καθοδηγητής του Α Σώματος Στρατού διαβεβαίωσε ότι θα κρατήσει αυτό το διάστημα την Αθήνα και την κράτησε 7 ημέρες χωρίς να φτάσουν ποτέ οι κύριες δυνάμεις του ΕΛΑΣ.

Εν το μεταξύ  οι Άγγλοι ενισχυόντουσαν με δυνάμεις ταχύτατα από την Ιταλία και με δύο χαλύβδινες λαβίδες ετοιμαζόντουσαν να περικυκλώσουν τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στην Αθήνα.

Στο «Δελτίο Συμβάντων» της ΧΙΙΙ Μεραρχίας της 4-1-45 που υπογράφει ο Ματσούκας  αναφέρεται  μεταξύ των άλλων «.... Λαός τρομοκρατημένος δεν προσφέρει βοήθειαν του ως πρότερον.».




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Λόγος του καπετάνιου του 54ου Συντ/ος ΕΛΑΣ Πέτρου Πηλιορείτη από την οικία Σδούγκου στην Πλατεία Ελευθερίας φωτ. Κώστα Ζημέρη.

Έτσι αποφασίστηκε η απαγγίστρωση του ΕΛΑΣ την νύχτα της 4ης προς 5η Ιανουαρίου 1945.

Η αποχώρηση ξεκινά στις 4:15 το πρωί της 5ης Ιανουαρίου, αθόρυβα. Οι Βρετανοί ούτε που το κατάλαβαν, την αντιλαμβάνονται αργά και άρχισαν να εισχωρούν με διστακτικότητα  στις κενές συνοικίες.

Κάλυψη των υποχωρούντων το 54ο Εφεδρικό Σύνταγμα Βόλου. Το τελευταίο τάγμα του είχε φτάσει την παραμονή στην Αθήνα. Η τύχη των άπειρων ανδρών του 54ου σε μάχες,  αλλά και μη γνωρίζοντας το πεδίο της μάχης ήταν θλιβερή. Θα πρέπει ιδιαίτερα να προσέξουμε ότι όπως φαίνεται από την ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ:   "Παρατηρούνται κρούσματα ελονοσίας σε πολλούς αντάρτες ως και καχεξίας και υπερκοπώσεως.".     Δηλαδή η κατάσταση της υγείας των ανδρών του 54ου Εφεδρικού Συντάγματος δεν ήταν καλή...

Κάποιοι άνδρες του πολέμησαν στα στενά και συχνά αδιέξοδα δρομάκια της Κοκκινιάς και εγκλωβιζόντουσαν, "Τους πιάναν έναν έναν" μου εκμυστηρεύτηκε ένας παλιός Κοκκινιώτης.... μη έχοντας γνώση σε ένα τέτοιο ιδιαίτερο πόλεμο και μη γνωρίζοντας την γεωγραφία της ιδιαίτερης αυτής πόλης, πόλεμο που επί χρόνια με επιτυχία διεξήγαγαν στην Κοκκινιά οι ντόπιοι. Οι  άνθρωποι αυτοί ερχόντουσαν από μια πόλη σαν τον Βόλο με ρυμοτομία και μπήκαν να πολεμήσουν σε  μια πόλη σαν την Κοκκινιά με δαιδαλώδες οδικό δίκτυο! Στις 4/1/1945 η Νέα Κοκκινιά εκκενώθηκε από τον ΕΛΑΣ και αυτό το έκαναν γνωστό στην Στρατιωτική Δ/σιν στις 7 το πρωί «επιτροπή» από κατοίκους.

Θερίστηκαν όμως οι Βολιώτες άσκοπα και στις νότιες παρυφές του Μενιδίου ως τις Κουκουβάουνες, δέχτηκαν το βαρύ πυρ του εχθρού και της αγγλικής αεροπορίας, πρόκειται για ομαδική θυσία.

Στο βιβλίο του ο Β Μπαρτιώτας αυτή την άσκοπη ομαδική θυσία του 54ου Εφεδρικού Συντάγματος του ΕΛΑΣ δεν την αναφέρει καν.

Αναφέρει όμως ότι η ηγεσία του ΚΚΕ με τους συνοδούς τους μπόρεσαν να  ξεκουραστούν επί τρεις ημέρες στο Τατόι στα βασιλικά  ανάκτορα και μάλιστα υπό την απειλή εκτελέσεως  του προσωπικού που τα φύλαγε πήραν τρόφιμα και κυρίως κατανάλωσαν εκλεκτά κρασιά από την κάβα των ανακτόρων... για αυτή την ξεκούραση των ηγετών του ΚΚΕ θυσιάστηκαν άνδρες του 54ου Εφεδρικού Συντάγματος του ΕΛΑΣ  κρατώντας σε απόσταση τα αγγλικά τανκς.... Ας δούμε τι γράφει συγκεκριμένα ο Β Μπαρτζιώτας : "... Κι έτσι γίναμε και ... φιλοξενούμενοι στα ανάκτορα στο Τατόι!... ο αρχιοικονόμος του βασιλιά αρνήθηκε να μας δώσει τα απαραίτητα τρόφιμα για την συντήρηση των τμημάτων του ΕΛΑΣ χωρίς .... διαταγή του βασιλέως του!! Χρειάστηκε να τον απειλήσουμε ότι θα τον στήσουμε στον τοίχο, αν δεν εφαρμόσει την διαταγή μας, για να ξεχάσει τη διαταγή του βασιλέως του! και να μας δώσει τα τρόφιμα. Δυστυχώς, και μερικοί ελασίτες της Αθήνας δεν κράτησαν τη στάση που έπρεπε σε μαχητές του ΕΛΑΣ. Το ριξαν στα κρασιά του βασιλιά που βρήκαμε και μέθυσαν...".  Επί 40 ώρες  δηλαδή: "... δύο μέρες και μια νύχτα που μείναμε στο Τατόι, μας έφτασαν για να ξεκουραστούμε..."  Τρεις μέρες μπεκρόπιναν με τα κρασιά του βασιλιά όταν σφαγιαζόντουσαν οι Βολιώτες για να κρατήσουν τα αγγλικά τανκς μακριά.

Στην «Γενική Διαταγή Επιχειρήσεων» του Α ΣΣ του ΕΛΑΣ της 6ης Ιανουαρίου 1945 που υπογράφουν Πυριόχος-Νέστορας αναφέρει: «.... ΓΡΑΜΜΗ ΑΝΑΣΧΕΣΕΩΣ Στενωπός Κατσιμίδι – Μπογιάτι εις βάθος μέχρις Αγίου Μερκουρίου. Εις γραμμήν προφυλακών και κυρίων γραμμών αντιστάσεως να αναπτυχθή λόγω του οπλισμού του, ανεξαρτήτως άλλων τμημάτων και το 54ον ΣΠ....».

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το 54ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ είχε έδρα την Άνω Κερασιά Πηλίου, βρέθηκε να μάχεται σε μέρη που δεν γνώριζε την μορφολογία του εδάφους.



Ο Στρατηγός Σκόμπυ αναγγέλλει το γεγονός της υποχώρησης του ΕΛΑΣ με έκτακτο ανακοινωθέν: «Αι Μάχαι εις τα Αθήνας και τον Πειραιά κατέπαυσαν.».

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 1944 του Β Γ Μπαρτζιώτα εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ 1944 ΤΑ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΝΤΟΥΚΟΥΜΕΝΤΑ  Ι ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ εκδόσεις ΙΔΕΟΤΥΠΙΑ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ 1944 ΤΑ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΝΤΟΥΚΟΥΜΕΝΤΑ  ΙΙ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ εκδόσεις ΙΔΕΟΤΥΠΙΑ

ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ  ΕΜΦΥΛΙΟΣ του Σόλωνα Ν Γρηγοριάδη εκδόσεις Κ Καπόπουλος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...