ΤΟ ΡΟΥΣΦΕΤΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Η αξιοκρατία κατά την περίοδο της αρχαιότητας, δεν ήταν κανόνας για την επιλογή αυτών που αναλάμβαναν δημόσια αξιώματα.

 

Ο ίδιος ο Θεμιστοκλής όταν διεκδικούσε την έδρα του άρχοντος αναφέρει : «Μηδέποτ εγώ εις τοιούτον καθήσαιμι θρόνον, εν ω πλέον ουχ έχουσιν οι φίλοι παρ εμού των μη φίλων».

Έτσι από ότι φαίνεται οι «φίλοι» ήταν ουσιώδης παράγων της δομής των κομμάτων. Οι «φίλοι» στήριζαν τους «φίλους» και κοι δεύτεροι ανταπέδιδαν στους πρώτους την στήριξη.

Ο Αριστοτέλης εισάγεί το σύστημα της «πολυφιλίας»: «Όργανα γαρ οι  ζώντα και φρονούντα των πολιτικών ανδρών εισίν». Οι ασθενέστερες ομάδες (που ήταν και οι πολυπληθέστεροι) αυτό που ονομάζουμε «μη προνομιούχοι» και διατηρούσαν αποφασιστική δύναμη για να δώσουν την εξουσία, ονομάζονται «Οι αμφι», «οι περί».

 

Η εμφάνιση του Κλέωνα στην πολιτική άρχισε να γίνεται δύναμη «οι φαύλοι», «οι πολνηροί», περιθοροποιούνται οι ικανοί και νέα ήθη κυριαρχούν . Έτσι για πρώτη φορά κάνει εμφάνιση ο «λαικισμός», όχι πια οι «φίλοι» αλλά ο «λαός», αρχίζει η διαμάχη μεταξύ των «φιλοδήμων» και των «μισοδήμων».

Ο Σοφοκλής υπογραμίζει : «Ου γαρ γένοιτ αν έλκος μείζον ή φίλος κακός». Δηλαδή εδώ ο Σοφοκλής λέει αυτό που είπε ο Jean Giraudoux : «Τα κόμματα έχουν πάντα μέσα τους σκουλήκια, όπως οι καρποί».

Έτσι λοιπόν ένας νέος δεν μπορούσε να ξεκινήσει την ζωή του χωρίς ένα ισχυρό πλέγμα «φίλων», αυτό το πλέγμα ο Αριστοτέλης το ονόμαζε «ο άλλος εαυτός» και ο Ξενοφών : «Ο γαρ αγαθός φίλος εαυτόν τάττει, προρ παν το ελλείπον τω φίλω και της των ιδίων κατασκευής και των κοινών πράξεων, καν τε τινά ευ ποιήσαι δέη, συνεπισχύει, εάν τε τις φόβος ταράττη, συμβοηθεί τα μεν συναναλίσκων, τα δε συμπράττων και ευ μεν συμπειθών, τα δε βιαζόμενος, και ευ μεν πράττοντας, πλείστα ευφραίνων, ασφαλλομένους  δε πλείστα επανορθών».

Αλλά και ο Πλάτων στα έργα του «Ευθύφρονας» και «Μέμνωνας» υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος πρέπει να βοηθεί τους φίλους του και να βλάπτει τους εχθρούς και φυσικά να φροντίζει να βλάπτει τον εαυτό  του, με δύο λόγια μιλά για αλληλεγγύη.

Ο Σόλων διακηρέσσει : «Προσεύχεται ζητώντας χαρά για τους φίλους και πίκρα για τους εχθρούς».

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ εκδόσεις ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

ΠΑΘΟΓΕΝΗ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ εκδόσεις ΕΣΤΙΑ του Αθανασίου Κανελλόπουλου