ΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ ΣΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Άννα Παπαδοπούλου -αδελφή του Παύλου Μελά- κρατώντας επιδεικτικά ένα τσιγάρο, φωτογραφήθηκε στο ατελιέ του Σμυρνιού φωτογράφου Νίκου Ζωγράφου. Στην αφιέρωση της γράφει «Τα όνειρα δεν μένουν όνειρα».

Το τσιγάρο για τον στρατιώτη στο μέτωπο είναι μαι από τις χαρές που όταν λείψουν δημιουργούν άσκημη προδιάθεση ο Σπ Μελάς αναφέρει: «...Ωστόσο σ όλη την διαδρομή με βασάνιζε κάτι: Μου έλειπε το τσιγάρο και τι θα πει αυτό, ξέρουν καλά οι θεριακλήδες». Οι στρατιώτες για ένα τσιγάρο παραβιάζουν ακόμα και τους στοιχιώδεις κανόνες της νυχτοπορείας, βάζοντας το τσιγάρο στην φούχτα του για να μη φαίνεται η κάφτρα του, στις πορείες αυτές απαγορευόταν το τσιγάρο και η ομιλία και τα δύο τα παραβίαζαν οι στρατιώτες.

Ακόμα και στις πιό δύσκολες συνθήκες ο στρατιώτης των Βαλκανικών πολέμων ήθελε να φουμάρει «.... Ωστόσο, μ όλη την κούραση, το μούσκεμα, το κρύο, το στρίμωγμα, την πείνα, νιώθαμε κάτω από την άθλια τούτη στέγη άνεση και ασφάλεια. Ξεχάσαμε τα όσα είχαμε τραβήξει ως εκείνη την στιγμή στα γαλανά δαακτυλίδια ενός τσιγάρου και δοκιμάζαμε την αθώα ηδονή του μαθητάκου, που το είχε σκάσει από το σχολείο και μπερμπάντευε στην εξοχή ....».

Στους Βαλκανικούς πολέμους με την πώληση του καπνού έπαιξαν οι Εβραίοι: «...Μέσα σ εκείνα τα αθρωποστοιβάγματα κυκλοφορούσαν, γεμάτα ευκαμψία, τα Εβραιόπουλα, οπλισμένα μ όλη την εμπορική πονηριά της φυλής τους και την πατροπαράδοτη άσβεστη δίψα του κέρδους. Αυτά τα διαολάκια έπαιζαν ένα σωρό άσκημα παιχνίδια εις βάρος των φαντάρων.

Τους ζύγωναν, τους ξεμονάχιαζαν και τους ψιθύριζαν μυστικά τάχα ότι κάπου εκεί κοντά υπάρχει καπνοπωλείο, που φοβάται ν ανοίξει μήπως του αρπάξουν το εμπόρευμα. Ότι ο καταστηματάρχης όμως, αν πήγαιναν να τον εύρουν αυτοί που είναι ντόπιοι και τον ξέρουν θα μπορούσε να τους δώσει τσιγάρα.

Οι φαντάροι τους πίστευαν, κρατούσαν έναν από τους μικρούς για όμηρο και παρέδιδαν στους άλλους  το χρήμα και τις παραγγελίες. Πολλά τάλληρα έκαναν φτερά μ αυτόν τον τρόπο κι όσο για τον όμηρο εύρισκε πάντα τον καιρό νατο βάλει στα πόδια μέσα στο μεγάλο συνωστισμό και στη σύγχιση που επικρατούσε.

Τέτοια μας σκάρωναν πολλά και διάφορα τα Εβραιόπουλα....».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Κωνσταντίνος με τον Μεταξά δίπλα του τις ώρες του θριάμβου στους Βαλκανικούς Πολέμους, ο διάδοχος στο χέρι του κρατά τσιγάρο.

Το τσιγάρο υπήρξε μέσον να φιλοτιμηθεί ο φαντάρος από τον διοικητή του. Ο Μυριβίλης παρουσιάζει έναν  ανθυπασπιστή που  έχει μαζί του τσιγάρα τα οποία προσφέρει στους ατσίγαρους φαντάρους κι έτσι κερδίζει αμέσως τη συμπάθειά τους.

 

Οι στρατιώτες ήταν εφοδιασμένοι με χειροποίητα  και βιομηχανοποιημένα τσιγάρα που παρουσιάζονται από το 1885· μέχρι την εκπνοή του 19ου αιώνα τα πιο σημαντικά κέντρα συσκευασίας χειροποίητων σιγαρέτων βρίσκονται στην Ερμούπολη, τον Πειραιά, τον Βόλο, τη Λαμία, το Αγρίνιο. Όλα αυτά τα κέντρα συσκευασίας χειροποίητων σιγαρέτων έχουν ως πρώτη ύλη τα καπνά της Αιτωλοακαρνανίας. Μετά το 1913, τα χειροποίητα τσιγάρα εμφανίζονται και στη Μακεδονία.

Η παραγωγή τσιγάρων στην Ελλάδα από  καπνεργάτη τσιγαροποιού σταμάτησε μόλις το 1908 όταν οι τσιγαρομηχανές παρήγαγαν 200.000-250.000 τσιγάρα, σε επτάωρη εργασία, έναντι 2.000-3.000 σιγαρέτων που παρασκεύαζε ο σιγαροποιός με τους δύο βοηθούς του. Η κάθε σιγαρετοποιητική μηχανή αντικαθιστούσε 100 εργάτες.

 

 

 

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

ΠΟΛΕΜΟΙ 1912-1913 του Σπ Μελά εκδόσεις ΜΠΙΡΗΣ