NIKOΛΑΚΗΣ ΕΦΕΝΤΗΣ (ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΙΖΑΝΤΖΙΟΓΛΟΥ)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Απελευθέρωση Ιωαννίνων – Παράδοση Οχυρού Μπιζάνι (21 Φεβ 1913).

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

 

Το Ελληνικό προξενείο  των Ιωαννίνων  προ του 1913 υπήρχε γραφείο της υπηρεσίας κατασκοπίας του Ελληνικού Βασιλείου, που στεγαζόταν στο σπίτι του Ι Λάππα. Σ΄ εργαζόντουσαν οι:

-        Ν ΧΑΝΤΕΛΗΣ (διερμηνέας του προξενείου)

-        Ι ΛΑΠΠΑΣ (δ/ντης του Γαλλικού προξενείου στα Ιωάννινα) και η σύζυγος του ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ

-        ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΤΖΑΒΕΛΑ

-        ΚΩΝ ΔΗΝ ΜΕΡΤΖΟΣ.

 

ΣΚΟΠΟΣ: H συγκέντρωση πληροφοριών για τις κινήσεις του Τουρκικού στρατού, οι πληροφορίες  κρυπτογραφούνταν στο Προξενείο και μεταβιβάζονταν με αγγελιοφόρο στο Ελληνικό Στρατηγείο,  η μεταβίβαση  γινόταν αποκλειστικά από το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΜΙΤΑΤΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ.

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΟΔΟΤΕΣ:

1.   ΧΡ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ            υπηρετούσε   στα πυροβολεία Καστρίτας.

2.  ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ φαρμακοποιός             “            στη φρουρά Μπιζανίου

3.  ΚΩΣΤΑΚΗΣ  φαρμακοποιός                 “              “        “      Γαρδικίου.

4.   ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ πιθανά πρόκειται για τον ΝΙΚΟΛΑΚΗ ΕΦΕΝΤΗ ( ΝΙΚΟΛΑΟ ΜΑΖΑΝΤΖΙΟΓΛΟΥ καταγόμενος από την Αγκύρα) Υπολοχαγό του Βεήπ  Βέη  κ.α. οι περισσότεροι πληροφοριοδότες ήταν Μικρασιάτες

Η ΕΞΥΠΝΑΔΑ

 

Ο προσηλυτισμός του ΝΙΚΟΛΑΚΗ ΕΦΕΝΤΗ  έγινε υπό του Μητροπολίτη Ιωαννίνων Γερβασίου ,  η στρατολόγηση του οποίου συνέβαλε στην κατάληψη των Ιωαννίνων και ουσιαστικά της Ηπείρου από τον Ελληνικό Στρατό.

 

ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ

 

Ο ΝΙΚΟΛΑΚΗΣ ΕΦΕΝΤΗΣ έδωσε ζωτικής σημασίας πληροφορίες παραθέτουμε πιο κάτω τις σημαντικότερες :

 

Αριθμ 877 , πληροφορία εξ Ιωαννίνων 31-12-1912 :

 Περιγράφονται αριθμητικά και κατά θέση τα πυροβόλα της Τουρκικής αμυντικής  γραμμής, υποδεικνύεται ο τρόπος ενέργειας του Ελληνικού Στρατού.  “… η κατά Μπιζανίου έφοδος δεν πρέπει να γίνει ουδέποτε ημέραν, αλλά μετά δύο νυχθημερόν βροχήν οβίδων…”.

 

Αριθμ 1100  Ιωάννινα 12-1-1913 :

Ο ομογενής αξιωματικός βεβαιεί ότι “… αι πλευραί Μπιζανίου δεξιά και αριστερά εβλάστησαν σπουδαίως εκατέρωθεν 100 στρατιώται νύκτωρ καταγίνονται δι επισκευήν…”.

 

Αριθ 1314 Ιωάννινα 4-2-1913 :

Δίδει τον αριθμό των τηλεβόλων,  μυδραλλιοβόλων   με λεπτομερή περιγραφή θέσης, βεληνεκους, ταχυβολίας , διεύθυνσης πυρός, εργοστάσια κατασκευής των κλπ στοιχεία  “… οι πυροβοληταί  αντικατεστάθηκαν τρις εις εκάστη πυροβολαρχία , ανά 38 νυν σι ελλείπουσιν. Οι εθελοντές εσχάτως εκ Βερατίου περί ων ανέφερα προηγουμένως είναι ελάται και νυν τους γυμνάζουσιν , ίνα τους χρησιμοποιήσωσιν  ως πυροβολητάς…” .

 

               Ο ΝΙΚΟΛΑΚΗΣ ΕΦΕΝΤΗΣ  σχεδίασε τον χάρτη του Μπιζανίου με ακριβείς θέσεις των πυροβολείων και ιδιαίτερα του πυροβολείου “ ΣΚΥΛΛΑ”  που δεν μπορουσε να εντοπιστεί.

Ο Βας.  Λάππας γιος του Ιωάννη (γιατρός)  αφηγείται :  ``… Ο Ν Μιζαντιόγλου επανειλημένα επισήμανε την αστοχία του Ελληνικού πυροβολικού …. Γι αυτό παρακλήθηκε να στείλει συμπληρωματικό σχεδιάγραμμα  με ακριβείς θέσεις των πυροβολείων και ιδιαίτερα του πυροβολείου που είχε ονομαστεί “ ΣΚΥΛΛΑ ” … ``.

Τα πιο  πάνω επιβεβαιώνονται με την  ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Νο  879/ 3-1-1913 .

               Θα πρέπει να παρατηρήσουμε  ότι όσα υπέδειξε ο ΝΙΚΟΛΑΚΗΣ ΕΦΕΝΤΗΣ  ήταν ακριβή και αν κανείς διαβάσει την διεξαγωγή και εξέλιξη της μάχης  του Μπιζανίου  θα παρατηρήσει ότι γίνηκε σύμφωνα με τις  υποδείξεις του.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τούρκοι αιχμάλωτοι.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

 

            Η παράδοσης  του Εσσάτ Πασά με τον στρατό των Ιωαννίνων που αποτελείτο από 1000 αξιωματικούς, 32.000 οπλίτες, 108 πυροβόλα και πλήθος εφοδίων  μετά την κατάληψη του Μπιζανίου,( οχηρό που έγινε με σχέδια Γερμανών αξιωματικών  και στοίχισε πανάκριβα  στους Τούρκους) , είχε σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση της Ηπείρου . Καθοριστηκή ήταν οι πληροφορίες που δόθηκαν στα Ελληνικά στρατεύματα  από τον Μικρασιάτη  πατριώτη ΝΙΚΟΛΑΚΗ ΕΦΕΝΤΗ.

 

 

Η ΒΛΑΚΕΙΑ

 

Λόγω της από έξαλλων ενθουσιασμό για τον πατριωτισμό του ακριτομυθίας  των Ελλήνων, ύστερα από την άλωση του Μπιζανίου. Η δράση του ( Ν.Μ.)  έγινε πιά γνωστή στους Τούρκους, όταν Δε με την ανταλλαγή των αιχμαλώτων έφτασε ο Νικ  Μιζαντζιόγλου στην Αθήνα  και από εκεί αποβιβάστει στην Σμύρνη κρατήθηκε από τους Τούρκους  και εκτελέστηκε  με φρικτά βασανιστήρια . Ίδια τύχη είχε και η πατρική του οικογένεια της οποίας θανατώθηκαν όλα τα μέλη στην Σμύρνη.

 

               Όλα τά πίο πάνω αν τα απομυθοποιήσουμε σημαίνουν  ο δημοσιογράφος Κοντοφώτης  της εφημερίδας «Πατρίς» που παρκολουθούσε σαν πολεμικός ανταποκριτής στα Ιωάννινα, δημοσίευσε τα κατορθώματα του ΝΙΚΟΛΑΚΗ ΕΦΕΝΤΗ, τα οποία και διάβασαν οι Τούρκοι.

               Το πιθανότερο είναι ότι με την ανταλλαγή των αιχμαλώτων η υπηρεσία κατασκοπίας έστελνε ένα δοκιμασμένο στέλεχός του στην Σμύρνη για να συνεχίσει την πατριωτική του δράση.