Δευτέρα 9 Μαΐου 2016

ΑΝΗΓΟΡΕΥΘΗΣ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΔΙΑ ΕΜΠΤΥΣΜΟΥ


 

 

Τον Στ Σαράφη κατά την κατοχή οι Ιταλοί τον είχαν συλλάβει δύο φορές, έρχεται σε συζητήσεις με τον στρατηγό Πάγκαλο (ο οποίος έχε σχέσεις με τις δυνάμεις κατοχής), οι συζητήσεις αυτές σκοπό έχουν να αποτρέψουν τον Ζέρβα στην δημιουργία αντάρτικου προς τούτο τον εφοδιάζει με ιταλική άδεια και του καλύπτει τα έξοδα του ταξιδιού του.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Στ Σαράφης, ο  Γ Κάρταλης, ο Ν Ζέρβας.

 

Τον Ιανουάριο του 1943 ο Στ Σαράφης συναντάει τον Κωστόπουλο στην Θεσσαλία, σημειώνει για αυτό «φιλόδοξος, κουτοπόνηρος και κρυψίνους», εν τω μεταξύ μεσολαβεί ο θάνατος του Τσιγάντε που του είχε υποσχεθεί βοήθεια, έτσι βρίσκεται απομονωμένος.

Αρχές Φεβρουαρίου πάει στην Ήπειρο και στο χωριό Σωμερού συναντάει τον Πυρομάγλου, τον Έντμοντς, τον Ζέρβα  και τον Μάγιερς ο οποίος αγνοεί την ύπαρξή του.

Ο Σαράφης κάνει καλή εντύπωση στους Άγγλους, δεν θέλουν όμως να φτιάξει ανταρτοομάδα, ο Σαράφης τους αναπτύσσει το σχέδιό του, σύμφωνα με το οποίο προέβλεπε την κατανομή της Κεντρικής Ελλάδας σε σφαίρες επιρροής, δηλαδή Ζέρβας στο δυτικό τμήμα, σαράφης στην Θεσσαλία, Ψαρρός στην Ρούμελη (ακόμα ήταν στην Αθήνα), οι ανταρτοομάδες θα ήταν απολίτικες υπό την καθοδήγηση του Στρατηγείου της Μ Ανατολής,οι Βρετανοί θα εξόπλιζαν και θα συντηρούσαν τους αντάρτες και προφητεύει «...το ΕΑΜ θα σβήσει μόνο του...». Οι  Άγγλοι υπόσχονται να το εξετάσουν την πρόταση. Στην ομάδα του Στ Σαράφη υπάρχουν ήδη πολλές διαφωνίες που αφορούν το θέμα της αρχηγίας αλλά και την φιλοβασιλική κατεύθυνση από την ομάδα του Κωστόπουλου που ήταν αξιωματικός με «σοσιαλίζουσες ιδέες» και που από το Καλοκαίρι του 1942 είχε συγκροτήσει την οργάνωση «Ελληνικός Στρατός Απελευθερωτικής Προσπαθείας» (ΕΣΑΠ), στον ΕΣΑΠ είχαν  προσχωρήσει βασιλόφρονες αξιωματικοί και η ομάδα του Κωστορίζου που είχε λιποτακτήσει από τον  Άρη Βελουχιώτη.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο στρατιωτικός αρχηγός του 5/42, συνταγματάρχης Δημήτριος Ψαρρός, ο πολιτικός ηγέτης της ΕΚΚΑ ήταν ο  Γεώργιος Καρτάλης.



Για το ΕΑΜ ο κύριος εχθρός είναι ο Στ Σαράφης, έτσι η άδεια που του προμήθευσε ο Θ Πάγκαλος από τους  Ιταλούς για την ΕΑΜική προπαγάνδα είναι δείγμα προδοσίας και διογκώνονται οι σχέσεις του με τον «θλιβερό» νομάρχη Σαράντη. Έτσι ο Κόζιακας του ΕΛΑΣ ζητά συζήτηση μόνο με τον «φίλο Κωστόπουλο» και δεν δέχεται «ούτε κουβέντες, ούτε εξηγήσεις» με τον Στ Σαράφη.

Δύο μέρες μετά ο Κωστόπουλος μαθαίνει ότι ο ΕΛΑΣ είχε συλλάβει τον φίλο του ταγματάρχη Αντωνόπουλο, ο Σαράφης ακολουθεί τον οργισμένο Κωστόπουλο για το Βούνεσι και όταν φτάνουν ο ΕΛΑΣ τους υποδέχεται εγκάρδια και αρχίζουν συνομιλίες, οι άντρες του ΕΣΑΠ κατάκοποι από το ταξίδι πλαγιάζουν στα καταλύματα του ΕΛΑΣ εκτός από τον Κωστορίζο που κοιμάται με το αυτόματο στο μαξιλάρι του.

Εν τω μεταξύ ο Νικηταράς ζητά από τον Μπουκουβάλα άδεια να εκμεταλευτεί την ευκαιρία για να τερματίσει τους αντάρτες τους ΕΣΑΠ, την οποία και παίρνει, χωρίς να πέσει πυροβολισμός οι ΕΣΑΠ αιφνιδιάζεται αν και ήταν αριθμητικά περισσότεροι και συλλαμβάνονται 150, ο Κωστορίζος με τρεις ακόμα εκτελούνται με βασανιστήρια μετά από ανταρτοδικείο ( περίφημη «δίκη στην Σπερχιάδα» που παρευρίσκεται και ο Έντμοντς και κάνει λόγο για 7 εκτελέσεις), οι αξιωματικοί οδηγούνται στην Ρούμελη, οι περισσότεροι οπλίτες ελευθερώνονται και κάποιοι περνούν στον ΕΛΑΣ.

Ο Μάγιερς αναζητά τους αιχμαλώτους αξιωματικούς, οι ΕΑΜίτικες πηγές δέχονται ότι η μεταχείρηση των αιχμαλώτων «δεν ήταν εκείνη που έπρεπε» τις πρώτες ημέρες. Μόλις μαθαίνει ο Τζήμας και ο Άρης τα γεγονότα, διατάσει ο Τζήμας να μεταφέρουν τους αιχμαλώτους.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Μέλη της Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής. Από δεξιά προς αριστερά: Κ. Γουντχάουζ, Ρ. Σέππαρντ, Θ. Μαρίνος, Τ. Στήβενς, Τ. Μπάρνς, Α. Έντμοντς.



Έτσι τον Μάρτιο του 1943 η δύναμη του Στ Σαράφη διαλύθηκε και ο ίδιος αιχμαλωτίστηκε με το επιτελείο του, όμως ήδη είχε αρχίσει να προσεγγίζει την ΕΑΜική πλευρά μέσω του Τάσου Λευτεριά τον αναπληρωτή του Άρη και τηρεί διαλακτική στάση, μάλιστα όπως ο ίδιος λέει «ήταν σφάλμα η οργάνωση Ζέρβα – Ψαρρού – Σαράφη...» δηλαδή αντίθετα από το σχέδιο που ανέπτυξε στους Άγγλους....  Και κάθε προσπάθεια έπρεπε να συντελεστεί στο πλαίσιο του ΕΛΑΣ. Ο λευτεριάς και ο Τζήμας του εγγυήθηκαν την τιμή κια την ζωή του και την λευτεριά του.

Τώρα πια ο "προδότης "Στ Σαράφης για το ΕΑΜ γίνεται λογικός, αντιστασιακός  και ήρωας και οι χτεσινοί του σύντροφοι στην αρχή  προσπαθούν αν μειώσουν το κύρος του διότι «αλλαξοπίστησε», «υπό την απειλή εξτελέσεως». Ο Κωστόπουλος ισχυρίστηκε ότι μπήκε στον ΕΣΑΠ για να τον υπονομεύσει και οι βασιλόφρονες είπαν τα όσο για τον «κινηματία» στρατηγό. Ο  Π Κανελλόπουλος υποστηρίζει ότι « Συνελήφθη από τους κομμουνιστάς Ελασίτας, υπέστη εξευτελισμούς και, αφού εκάμφθη  και υπέκυψεν ηθικώς, ανηγορεύθη αρχηγός του ΕΛΑΣ». Ο Μάγιερς φτάνει στον τόπο κράτησης του Στ Σαράφη και ο ίδιος του εξηγεί τους λόγους της μεταστροφής του, οι οποίοι μπορούν εν περιλήψει να τους πούμε «ένας τρίτος αντάρτικος σχηματισμός δεν θα είχε καμιά προοπτική επιτυχίας», ο Μάγιερς στην Κολοκυθιά προσπαθεί με γενναιόδορες υποσχέσεις να πείσει τον Σαράφη. Ο Σιάντος ζητά την άμεση απελευθέρωση των αιχμαλώτων.

Ο ΕΣΑΠ με τά τον άδοξο αφοπλισμό του είχε μορφή - όπως λέχτηκε από ιστορικούς αναλυτές – «εκδρομής προσκόπων» με επιπόλαιους  καταυλισμούς ακόμα και δίπλα σε ιταλικές φρουρές.

Ο αντιΕΑΜικός τύπος στην σύγχυσή του αναγράφει: «Δολοφόνοι, τι τον κάνατε τον Σαράφη;» «ΕΑΜ γιατί δεν απαντάς;». Ο Ριζοσπάστης πάλι μετά την σίγουρη προσχώρηση του Στ Σαράφη μιλά για «προδοτικό και αντεθνικό εμφύλιο πόλεμο» εναντίον του ΕΑΜ.

Ο Σαράφης ήρθε στην Αθήνα και μετά από μακρές διαβουλεύσεις παίρνει με το μέρος του φίλους του. Στις 2 Μαΐου 1943, μόλις δηλαδή 1 ½ μήνες από την αιχμαλωσία της ΕΣΑΠ, ιδρύεται Γενικό στρατηγείο του ΕΛΑΣ με στρατιωτικό αρχηγό τον Στέφανο Σαράφη, καπετάνιο τον Άρη Βελουχιώτη (Θανάση Κλάρα) και τον Ανδρέα Τζήμα αντιπρόσωπο του ΕΑΜ.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Έντυ Μάγιερς.  

Η εθνικόφρονα παράταξη δεν λησμόνησε την προδοσία του Στ Σαράφη, τα γεγονότα της δολοφονίας του δημοκρατικού αξιωματικού Ψαρρού συγκλόνισαν το Συνέδριο του Λιβάνου τον Μάιο του 1944 ο Γ Κάρταλης πήρε τον λόγο και κοιτάζοντας κατάματα τον Στ Σαράφη του είπε: «...ανηγορεύθης αρχιστράτηγος του ΕΛΑΣ δι εμπτυσμού....», ο δεινώς υβριζόμενος Στ Σαράφης δεν μίλησε, κατέβασε το κεφάλι και κοκκίνησε. Ας δούμε πως περιγράφει το περιστατικό ο Π Κανελλόπουλος: «Μίλησε δύο ώρες (ο Γ Κάρταλης). Κανένας μας δεν κουράστηκε ακούοντάς τον. Δριμύτατο κατηγορητήριο κατά του ΕΑΜ. Μερικές φράσεις του ήταν προσωπικά οδυνηρότατες για τον Σαράφη που κατακόκκινος είχε κατεβασμένο το κεφάλι, αλλά και για τον Σβώλο. Ο Κάρταλης εχρησιμοποίησε πολλά στοιχεία, γεγονότα και ονόματα. Η αίσθηση από το ακροατήριο βαθύτατη. Συγκινητικώτατη η στιγμή, όταν, μετά την αφήγηση των λεπτομερειών του φόνου του συνταγματάρχου Ψαρρού, είπε ο Κάρταλης μερικές επιγραμματικές φράσεις για τον άνθρωπο και τον στρατιώτη Ψαρρό.».

Φυσικά η φράση του Κάρταλη:  «...ανηγορεύθης αρχιστράτηγος του ΕΛΑΣ δι εμπτυσμού....», υπήρξε χαστούκι στο πρόσωπο του Στ Σαράφη που στρεφόταν στην εγκατάλειψη του ομοϊδεάτη του και συμπολεμιστή του Δ Ψαρρού από τον Στ Σαράφη, ενώ κατά την γνώμη του ΕΚΚΑ θα μπορούσε να τους διασώσει.

 




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Από το συνέδριο του Λιβάνου. Παίρνουν μέρος ο Γ. Παπανδρέου πρωθυπουργός στην κυβέρνηση του Καίρου, η ΕΚΚΑ και ο ΕΔΕΣ, και το ΕΑΜ με την ΠΕΕΑ (κυβέρνηση του βουνού).



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

ΤΟ ΜΗΛΟ ΤΗΣ ΕΡΙΔΟΣ του C. M. WOODHOUSE Εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ

ΣΤΕΜΜΑ ΚΑΙ ΣΒΑΣΤΙΚΑ του Χάγκεν Φλαισερ  εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ

ΙΣΤΟΡΙΑ  ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ (ΔΟΚΙΜΙΟ)

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ  ΜΕΓΑΛΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ του Π Κανελλόπουλου

ΑΠΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΝΑΤΟΜΗ του  Γ. Κ. Στεφανάκη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...