66,66 ΔΟΛΑΡΙΑ Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΣΤ ΣΑΡΑΦΗ

Μεσημέρι 31 Μαΐου  1957 μια ζεστή ημέρα ο απόστρατος στρατηγός Στέφανος Σαράφης, ο στρατιωτικός αρχηγός του βενιζελικού κινήματος του 1935, ο στρατιωτικός αρχηγός του ΕΛΑΣ στην κατοχή και βουλευτής της ΕΔΑ και η σύζυγός του Αγγλίδα αρχαιολόγος Μάριον Πάσκοε φεύγουν από το σπίτι τους που ήταν στην οδό Χρυσοστόμου Σμύρνης του Αλίμου και με τα πόδια πάνε να κάνουν το μπάνιο τους, περνώντας την παραλιακή λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου μια πράσινη κούρσα κατευθύνεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα  κατ επάνω τους, το ζευγάρι προσπαθεί να προφυλαχτεί τρέχοντας προς την νησίδα ασφαλείας, το αυτοκίνητο  πέφτει επάνω τους και τους τινάζει σε αρκετή απόσταση, ενώ ο στρατηγός Σαράφης και η γυναίκα του  σφαδάζουν στην μέση του δρόμου μέσα στα αίματα, ο οδηγός του κατορθώνει να σταματήσει το αυτοκίνητό του πολλά μέτρα από το σημείο του δυστυχήματος με το καπό του παραμορφωμένο από την σύγκρουση.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Ο Στ. Σαράφης, με τη σύζυγό του Μάριον.

            Οι  πολίτες που παρευρίσκοντο στο «δυστύχημα»  μεταφέρουν με άλλο αυτοκίνητο τους τραυματίες στο νοσοκομείο της λεωφόρου Συγγρού, όπου σε μια ώρα περίπου ο στρατηγός Σαράφης ξεψυχά, ο 66χρονος στρατηγός έχει πάθει πολτοποίηση του εγκεφάλου, ρήξη της σπονδυλικής στήλης, ρήξη των πνευμόνων και άλλα.

            Ποιος ήταν όμως ο οδηγός της κούρσας; Το υπ αριθμ ΞΑ 1941 (ΞΑ= Ξένη Αποστολή) ήταν ο αμερικανός υποσμηνίας Μάριο Μουζάλι που υπηρετεί στην αμερικανική βάση του Ελληνικού !

            Η ΕΔΑ αναγγέλλει τον θάνατο του τιμημένου και σεμνού στρατηγού με ανακοίνωση που μεταξύ των άλλων αναφέρει:

 

«Ο τιμημένος αρχηγός του ΕΛΑΣ, ο συνεπής και γενναίος αγωνιστής του λαού, εφονεύθει από αμερικανικό αυτοκίνητο και η σύζυγός του ετραυματίσθη, χθες 1.40 μμ στον Άλιμο………..

« Ο Στέφανος Σαράφης εξέφρασε είτε σαν στρατιώτης είτε σαν ηγέτης, την ψυχή του έθνους…………

«Οι συνθήκες του θανάτου του ξαναφέρνουν στην οδυνηρή επικαιρότητα το απαράδεκτον πλέον καθεστώς της ετεροδικίας……….

«Το εθνικόν αίσθημα αξιώνει την άμεση κατάργηση του ατιμωτικού αυτού καθεστώτος………..».

            Πράγματι η δολοφονία του Στέφανου Σαράφη στο επόμενο διάστημα αποτέλεσε την σταγόνα που κατήργησε την ετεροδικία (αλλά αυτό είναι αντικείμενο μιας άλλης παρουσίασης).

            Μετά την νεκροψία της σωρού του στρατηγού, ταριχεύεται και ο νεκρός εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, στον ναό του Αγίου Ελευθερίου δίπλα στην Μητρόπολη, στελέχη της ΕΔΑ και παλαιοί αγωνιστές της Εθνικής Αντιστάσεως εναλλάσσονται σαν τιμητική φρουρά στο φέρετρό του.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Στ. Σαράφης, βαριά τραυματισμένος στο οδόστρωμα της λεωφόρου Ποσειδώνος, λίγα λεπτά μετά το τροχαίο. Ο δημοσιογράφος και ιστορικός Γ. Παπαπέτρου «χρόνια αργότερα, όσοι έψαξαν τα ίχνη του (Μ. Μουζάλι), έφτασαν ως την οικογένειά του, αλλά δε βρήκαν ίχνος απ’ αυτόν», κάτι που κατά τον αρθρογράφο οφείλεται στην τακτική της CIA να αλλάζει ταυτότητα και τόπο διαμονής σε όσους έχουν εργαστεί γι αυτήν (εφημερίδα «Ριζοσπάστης» – 25 Μαΐου 2002). Το επιδικασθέν ποσό (που με τις προσαυξήσεις έφτασε στις 22.100 δρχ.) καταβλήθηκε τελικά το καλοκαίρι του 1958, μετά από πολιτική αγωγή που υπέβαλλε η Μάριον Σαράφη, η οποία κατόπιν το πρόσφερε στο Γηροκομείο Τρικάλων. Η καταβολή της αποζημίωσης είχε και σημαντικό συμβολικό χαρακτήρα, καθώς δημιουργούσε νομικό προηγούμενο για το ζήτημα της ετεροδικίας στην Ελλάδα, αν και η ίδια η Σαράφη έλεγε αργότερα ότι σ’ αυτό ίσως να συνετέλεσε η βρετανική της υπηκοότητα σε συνδυασμό με το γεγονός πως οι Αμερικανοί ήθελαν να αποφύγουν τυχόν δυσφήμισή τους στην Αγγλία.


 

            Η κυβέρνηση Κ Καραμανλή  φοβάται ότι θα ξεσπάσουν αντιαμερικανικές εκδηλώσεις και διατάσσει επιφυλακή της αστυνομίας και μέρους των στρατιωτικών δυνάμεων της περιοχής Αθηνών. Το Υπουργείο Εξωτερικών ανακοινώνει ότι ζήτησε από την αμερικανική πρεσβεία ο Μάριο Μουζάλι να δικαστεί από ελληνικό δικαστήριο, όπως το διαβάσατε ζητούσε η Ελληνική κυβέρνηση να επιτρέψουν οι αμερικάνοι να τον δικάσουν οι Έλληνες, αυτό είναι το αποικιακό καθεστώς της ετεροδικίας που ίσχυε για τους στρατιώτες των αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στην χώρα μας. Οι αμερικανοί ανακοίνωσαν ότι «έθεσαν εν προφυλακίσει» τον Μάριο Μουζάλι και ο  πρέσβης εξέφρασε την λύπη του στον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών και τα συλλυπητήρια του στην Μάριον Πάσκοε! Αμ πως χωρίς συλλυπητήρια νομίζετε ότι σκοτώνουν οι Αμερικάνοι;

            Για αυτό το «ατύχημα» εκφράστηκαν ανοικτοί υπαινιγμοί και δεν υπήρξε Έλληνας που να μη σκέφτηκε ότι το «ατύχημα» ήταν αμερικάνικη προμελετημένη δολοφονία κάποιων «υπηρεσιών» τους, τις σκέψεις αυτές ενίσχυσε αργότερα το «τροχαίο» που δολοφόνησε τον Λαμπράκη και πολλοί συνδύασαν και συσχέτισαν τις ομοιότητες των δύο «ατυχημάτων»………. Στοιχεία πάντως δεν προέκυψαν  και θα οδηγηθεί σε δίκη για «τροχαίο»!

            3/6/1957 γίνεται η κηδεία του Στ Σαράφη στην Μητρόπολη, την νεκρώσιμη ακολουθία παρακολουθούν οι αρχηγοί    των κομμάτων της αντιπολιτεύσεως, επικήδειο εκφωνεί ο Ηλίας Ηλιού, ο Ηλίας Τσιριμώκος και ο υπαρχηγός του ΕΔΕΣ Κομνηνός Πυρομάγλου, η πομπή μέχρι το Α Νεκροταφείο είναι μεγάλη, εκατοντάδες στεφάνια και χιλιάδες κόσμου και στην Βουλή την θέση του ΕΔΑίτη Σαράφη καταλαμβάνει ο Τάκης Γεωργίου πολιτευτής της ΕΠΕΚ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Μ. Μουζάλι (αριστερά), κατά τη διάρκεια της δίκης του. Δίπλα, άνδρας της αμερικανικής στρατονομίας. Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν πως λίγη ώρα πριν από το συμβάν ο Μουζάλι είχε θεαθεί να τρέχει στη λεωφόρο Ποσειδώνος «λες και έκανε πρόβα». Επίσης, από την αυτοψία που διενεργήθηκε στον τόπο του δυστυχήματος διαπιστώθηκε πως ο Μουζάλι προσπάθησε να φρενάρει ελαφρά σε απόσταση 45 μέτρων από το σημείο που βρίσκονταν ο στρατηγός και η σύζυγός του, αλλά στη συνέχεια ανέπτυξε ξανά ταχύτητα και επιχείρησε δεύτερο -ισχυρότερο- φρενάρισμα όταν βρέθηκε πολύ κοντά στα θύματα, χωρίς ωστόσο να αποσοβηθεί η σύγκρουση. Επιπλέον, μέσα στο αυτοκίνητο του δράστη, που ερευνήθηκε τόσο από όργανα της Τροχαίας Καλαμακίου όσο και της αμερικανικής στρατονομίας, βρέθηκαν δύο μπουκάλια μπύρας -το ένα ήταν γεμάτο-, γεγονός που άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο να οδηγούσε μεθυσμένος. Ο ίδιος, ωστόσο, θα ισχυριστεί πως την ώρα του δυστυχήματος δεν κρατούσε το μπουκάλι της μπύρας και ότι «ίσως αυτό που φάνηκε στους μάρτυρες να ήταν κάποια αντανάκλασις» (από την απολογία του ενώπιον του Α’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου).

            Στην δίκη του αμερικανού υποσμηνία Μάριο Μουζάλι  που γίνεται τον Ιανουάριο του 1958 το Ελληνικό δικαστήριο τον καταδικάζει για ανθρωποκτονία κλπ από βαριά αμέλεια σε 10 μήνες φυλάκιση (Το δικαστήριο δέχτηκε ότι είχε εκτίσει την ποινή του πριν από τη δίκη, αφού από τις αμερικανικές αρχές χαρακτηριζόταν ως προφυλακισμένος, ο Μουζάλι αφέθηκε ελεύθερος για να επιστρέψει αμέσως μετά στην πατρίδα του.) και σε 20.000 δραχμές ψυχική οδύνη, που πάει να πει ότι η ζωή του Στέφανου Σαράφη αποτιμήθηκε σε 20.000 δραχμές διά 300 = 66 δολάρια και 66 σέντς για τα σημερινά δεδομένα περίπου 50 ευρώ (αν λοιπόν η τιμή για τον Στρατηγό Σαράφη ήταν 66,66 δολάρια αν ο Μάριο Μουζάλι χτυπούσε περιπτερά στην Βασιλέως Γεωργίου μπορεί να απαιτούσε και αποζημίωση για την φθορά του αμαξιού του).

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η αμερικανική Μπουίκ, με εμφανή τα σημάδια από την πρόσκρουση στα σώματα του ζεύγους Σαράφη. Δύο δεκαετίες μετά (1976) ο νομικός και τότε πρόεδρος της Ε.Δ.Α. Ηλίας Ηλιού θα διατυπώσει την άποψη ότι «δεν υπάρχει καμμία απόδειξη ότι ο θάνατος του […] στρατηγού Σαράφη οφείλεται σε ατύχημα. Απεναντίας, εκείνο που είναι βέβαιο είναι ότι ήταν λεπτομερώς σχεδιασμένη και χρονομετρημένη εγκληματική ενέργεια […] γιατί ο Στρατηγός κι η γυναίκα του […] είχαν τόσο ωρολογιακές συνήθειες ζωής ώστε μπορούσε να ξέρει ο δράστης ποια ώρα ακριβώς θα περάσουν τη λεωφόρο για να πάνε για μπάνιο. Εξ’ άλλου, η απόσταση ανάμεσα στο αεροδρόμιο του Ελληνικού από όπου ξεκίνησε ο δράστης και στον τόπο του συμβάντος όπου υπήρχαν αρκετά δημόσια κέντρα που διέθεταν τηλέφωνα, ήταν τόσο μικρή ώστε μπορούσε να ειδοποιηθεί ο δράστης και να ξεκινήσει ορμητικά για την εγκληματική του πράξη» (περιοδικό «Πολιτικά Θέματα», τχ. 96, 15-21 Μαΐου 1976, σελ. 22).

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΣΤΗΝ ΧΟΥΝΤΑ του Σπ Λιναρδάτου τόμος ΙΙ εκδόσεις ΒΗΜΑ - βιβλιοθήκη.

Αρχείο εφημερίδων «Η Αυγή», «Καθημερινή», «Το Βήμα», «Ελευθερία» και «Ριζοσπάστης».

Αρχείο περιοδικού «Πολιτικά Θέματα».

«Στέφανος Σαράφης: Θάνατος στην άσφαλτο του Αλίμου από αμερικανικό αυτοκίνητο», εφημερίδα «Το Ποντίκι», 24 Μαΐου 2001.