ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ

 

 

 

Η «Διάπλασις των παίδων» ήταν ένα παιδικό περιοδικό που  εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 1879 σε ένα μικρού σχήματος φυλλάδιο 16 σελίδων. Δεν ήταν το πρώτο παιδικό περιοδικό  στην εποχή του, αλλά έγινε το μακροβιότερο ελληνικό έντυπο, το παιδικό αυτό έντυπο γαλούχησε τέσσερις γενεές Ελληνόπουλα και από τις στήλες τους τα παιδία γνώρισαν τις επιτυχίες και τις συμφορές της ελληνικής πατρίδας.

 

 

 

 

 

            Ο πρώτος εκδότης του ήταν ο Υδραίος Νικόλαος Π Παπαδόπουλος, ένας νέος με καλή μόρφωση και μουσική παιδεία και το πρώτο φύλο της «Διάπλασις των παίδων»  το έβγαλε σε ηλικία 17 χρονών.

            Από τις στήλες του παιδικού περιοδικού πέρασαν οι σπουδαιότεροι πνευματικοί άνδρες της εποχής εκείνης, οι οποίοι με την πένα τους έδωσαν στους ελληνόπαιδες μόρφωση και ήθος. Έγραψαν οι:

Κωστής Παλαμάς

Γεώργιος Δροσίνης

Δημ Γρ Καμπούρογλου

Γεώργιος Βιζυηνός

Ιωάννης Πολέμης κα

            Γρήγορα μετατράπηκε σε δεκαπενθήμερο και ο Ν Παπαδόπουλος προσέλαβε αρχισυντάκτη τον λόγιο και παιδαγωγό Αριστοτέλη Κουρτίδη (Αιμίλιος Ειμαρμένος) μετά την αποχώρησή του για ειδικές σπουδές στην Γερμανία το περιοδικό κλονίστηκε. Η οικονομική καχεξία του πληθυσμού αλλά και το χαμηλό κόστος ώστε να είναι προσιτό στο ευρύ κοινό έβαλαν το δίλημμα της διακοπής έκδοσης ή τον επαναπροσδιορισμό του περιοδικού σε νέες βάσεις. Έτσι η δεύτερη περίοδος της   «Διάπλασεως των παίδων» άρχισε το 1894 μέχρι το 1944. Αρχισυντάκτης επιλέχτηκε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (Φαίδων) που τότε ήταν 27 χρονών, ο Ξενόπουλος εισήγαγε τις «Αθηναϊκές επιστολές», νέους πρωτότυπους διαγωνισμούς, «Μικρές Αγγελίες», «Μικρά Μυστικά» κα καινοτομίες.

 

 

 

 

 

 

«ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΔΙΑΠΛΑΣΕΩΣ»

 

            Οι «Κυριακές Διαπλάσεως» ήταν μια καινοτομία στην οποία τα παιδιά έπρεπε να απαντήσουν σε κάποιες ασυνήθιστες ερωτήσεις, η απάντηση έπρεπε να είναι λιγόλογη  και εντός θέματος, έξυπνη, ειλικρινής και πρωτότυπη. Δεν υπήρχε περιορισμός ηλικίας, διότι δεν μετρούσε η ωριμότητα όσο η προοπτική αντιμετώπισης του θέματος, η παιδική αφέλεια πρόσθετε και δεν αφαιρούσε, η διάπλαση όρισε ποιο ήταν το κριτήριο της ιδανικής απάντησης :

 

« Εκείνη που θα συνδυάσει τα δύο μεγάλα  προτερήματα: την χάριν, την φαιδρότητα της έκφρασεως, με την αλήθεια, την ειλικρίνειαν της εξομολογήσεως» Ας δούμε κάποιες ερωτήσεις από τις «ΚΔ» :

 

- «Τι θα ηθέλατε να πραγματοποιηθή κατά το έτος 1927 για να το πήτε αίσιο κι ευτυχισμένο;»

- «Από τας τέσσαρας ώρας(εποχάς)  του έτους-χειμώνα, άνοιξις, θέρος, φθινόπωρον- ποία σας αρέσει καλλίτερα και διατί;»

-  «Σας έτυχε ποτέ να ειπήτε ψεύμα, και να πάθετε δι αυτό και να το μετανοήσετε;»

- «Εάν οι γονείς ήσαν πτωχοί κ επρόκειτο να εργαστείτε δια να τους βοηθήσετε, τι επάγγελμα θα επροτιμάτε;»

- «Εις ποιάν χώραν και εις ποίαν εποχήν (αιώνα) θα ηθέλατε να ζήτε;»

- «Τι σας ευχαριστεί περισσότερον τώρα τον χειμώνα;»

- «Αν σας εχάριζε κανείς εν χαρτονόμισμα των 500 δραχμών, ειπήτε μου ειλικρινώς, πως ηθέλατε το χρησιμοποιήση;»

- Ποια δυστυχία σας φαίνεται μεγαλητέρα η του κωφού ή του τυφλού;»

- « Όταν δύο αδέλφια, αδελφοί, αδελφαί ή αδελφός και αδελφή – δεν έχουν την ίδια γνώμην, ποίος πρέπει να υποχωρεί, ο μικρότερος ή ο μεγαλύτερος;»

            Οι απαντήσεις των παιδιών έπεφταν βροχή και τα ονόματα των νικητών με το πραγματικό τους όνομα ή με το ψευδώνυμο που επέλεγαν έμπαινε σε περίοπτη θέση του περιοδικού, έτσι τα παιδιά αποκτούσαν όπως και οι συγγραφείς το δικό τους ψευδώνυμο, δέστε μερικά:

Ίρις

Τικ-Τακ

Ποιμενική φλογέρα

Δον Κολοκύθας

Τρυγονάκι

Δομενικος Μιχαήλ Καπέλλος

Κόρη του Πηλίου

Ήσυχο αεράκι

Τρεχαγυρευόπουλος

Αρθούρος Κοέν

Πέτρα σκανδάλου

Λαγώς της Μεσωγίδος

Κόρη του Αιθέρος

Μικρός Αβδηρίτης

Πίθηκος του Βορνέου

Άγγελος της Ειρήνης

Μανδαρινοφάγος

Λευκή Νυξ

Κυματίζουσα Σημαία

Λαίμαργη κόρη

Εκατοντάδες χιλιάδες ονόματα παιδιών

 

 

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ

 

            Ο πρώτος που ανέλαβε την εικονογράφηση ήταν ο Γεώργιος Ρόιλος  (καθηγητής της σχολής Καλών τεχνών του ΕΜΠ), πέρασαν πολλοί εικονογράφοι μέχρι και ο Γιάννης Τσαρούχης.

 

ΤΟ ΤΕΛΟΣ

 

            Η «Διάπλασις των παίδων» έβγαλε και την κατοχή το τέλος της ήρθε με τα Δεκεμβριανά του 1944, το ιστορικό της γραφείο επί της οδού Ευριπίδου 44 ανατινάχτηκε κάνοντας στάχτη τα αρχεία και κειμήλια και τόμους εξήντα χρόνων