ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

 

 

ΣΥΜΠΟΣΙΟ

 

            Η συζήτηση σοβαρών και φιλοσοφικών θεμάτων συζητούντο υπό την κατάλληλη ατμόσφαιρα που δημιουργεί η κοινή συνεύρεση σε γεύμα και υπό την επίδραση του κρασιού, αυτή την  παράδοση στους Έλληνες την βλέπουμε από τους Ομηρικούς χρόνους μέχρι σήμερα και όχι μόνο σε απλούς ανθρώπους αλλά και σε πολιτικό επίπεδο μιλάμε για «γεύμα εργασίας».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Το Συμπόσιο του Πλάτωνα γράφτηκε μεταξύ 385 και 370 π.Χ.. Διαδραματίζεται το 416 π.Χ., χρονιά που ο τραγικός ποιητής Αγάθων κέρδισε τον διαγωνισμό των Λήναιων. Καλεί λοιπόν φίλους στο σπίτι του, όπου σε ατμόσφαιρα ευθυμίας και πίνοντας κρασί, ο ένας μετά τον άλλο πλέκουν το εγκώμιο του έρωτα.

            Στα Ομηρικά χρόνια διοργανόνοντο μεγαλοπρεπή συμπόσια στου Αλκίνοου και του Οδυσσέα τα ανάκτορα.

            Αλλά και συμπόσια εγίνοντο στην Ιωνία της Μ Ασίας  και τις Δωρικές πόλεις όσες είχαν αποδεχτεί Ιωνικές συνήθειες (Μέγαρα, Κόρινθος κλπ).

            Το συμπόσιο άρχιζε τις βραδινές ώρες και συνέχιζε μέχρι τις πρωινές. Οι συμμετέχοντες έτρωγαν ξαπλωμένοι και η συνήθεια αυτή υπήρχε μέχρι τον 10 μχ αιώνα, εστηρίζοντο στον   αριστερό αγκώνα και έτρωγαν με το δεξί χέρι, δεν χρησιμοποιούσαν μαχαίρι και πιρούνι, τα ανάκλιντρα ήταν σε σχήμα Π και σε κάθε ένα καθόταν  2 με 3 άτομα , η εκλογή των θέσεων δεν ήταν τυχαία αλλά ήταν επιλογή του οικοδεσπότη ( στο συμπόσιο του Λουκιανού αναφέρεται σφοδρή λογομαχία για την εκλογή της θέσεως των συμμετεχόντων στο συμπόσιο). Προ του ανακλίντρου τοποθετούσαν  μικρά τραπεζάκια με τα φαγητά, στην μέση τοποθετούσαν κρατήρες κλπ βοηθητικά σκεύη και κυκλοφορούσαν οι δούλοι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αυλήτρια σε συμπόσιο (420 πΧ).

            Το συμπόσιο περιελάμβανε δύο μέρη:

Α Το δείπνο ή σύνδειπνο:  Διαρκούσε μικρό χρόνο και κανείς δεν έτρωγε πάρα πολύ διότι αυτό δημιουργούσε δυσκολία στην σκέψη και υπνηλία, στην διάρκεια αυτής της φάσεως δεν γινόντουσαν συζητήσεις, όμως άκουγαν μουσική, από ότι καταλαβαίνεις αυτό το γεγονός ήταν μια ουσιώδης διαφορά από τα Ρωμαϊκά συμπόσια, μετά την φάση αυτή οι δούλοι μάζευαν τα τραπεζάκια και έδιναν νερό για να πλύνουν τα χέρια τους.

Β Τον πότον : Οι συνδαιτυμόνες έπιναν λίγο άκρατο οίνο προς τιμή του αγαθού δαίμονος και μετά μοιράζοντο στεφάνια, έκαναν σπονδές στους Θεούς και καιγόταν λιβανωτός και όλοι έψαλαν ύμνους προς τον Θεό . Από εκεί και μετά έπιναν οίνο κεκραμένον. Το κέρασμα γινόταν από ένα ποτήρι που προχωρούσε από αριστερά προς τα δεξιά, ο Συμποσιάρχης όριζε πότε και πόσο θα πίνει ο κάθε ένας και όλοι συμμορφώνοντο. Αργότερα επικράτησε να πίνει ο κάθε ένας όσο ήθελε και   είχαν ο κάθε ένας το ποτήρι του (το σύνηθες σε αυτή την περίπτωση ήταν να μεθύσουν και να κοιμηθούν όλοι αυτό βέβαια αργούσε να γίνει διότι το προσφερόμενο κρασί ήταν πολύ νερωμένο). Όταν καταργήθηκε το ένα ποτήρι, αυξήθηκαν οι ποσότητες του φαγητού που έτρωγαν και  παρουσιάστηκαν κατά τα συμπόσια θαυματοποιοί , αυλήτριες, ψάλτριες και ορχιστρίδες και φυσικά εύκολα καταλαβαίνεις ότι οι προσφερόμενες υπηρεσίες δεν ήταν μόνο αυτές αλλά  και παροχή σεξουαλικών απολαύσεων.

            Στα συμπόσια δεν συμμετείχαν ξένοι (συνήθως), απαγορευόντουσαν τα κρυφομιλήματα  και η συζήτηση ήταν κοινή. Ο Πλάτων καταδίκαζε τα κατωτέρας ποιότητας συμπόσια που κατέληγαν σε όργια (κυρίως στις Συρακούσες). Το συμπόσιο είχε παιδαγωγική σημασία για τους Έλληνες και η ποιότητα της συζητήσεως είχε να κάνει από την ποιότητα των παρευρισκομένων ατόμων, το συμπόσιο είναι ένα είδος σχολείου που διδάσκει «άρχειν τε και άρχεσθαι μετά δίκης», διδάσκει ελευθερία, θάρρος , αυτοκυριαρχία ψυχής και «γυμνασία αιδούς».

            Τέλος θα πρέπει να αναφέρω ότι υπάρχει σχετικό σύγγραμμα που περιέχει ΝΟΜΟΥΣ ΣΥΜΠΟΤΙΚΟΥΣ.

 

 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το συμπόσιο του Πλάτωνα. Ο μεθυσμένοςΑλκιβιάδης διακόπτει το συμπόσιο.
(Pietro Testa – The Symposium of Plato 1648).
 

ΟΜΗΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

 

            Στα Ομηρικά χρόνια δεν υπήρχε  παιδικός έρωτας σαν θεσμός, την αρπαγή του Γανυμήδους ο Όμηρος την γνωρίζει, αλλά πρώτοι οι Δωριείς έδωσαν στον μύθο παιδεραστικό νόημα.

 

ΙΩΝΕΣ

 

            Οι Ίωνες των επικών χρόνων καταδίκαζαν το φαινόμενο της παιδεραστίας, ο Λάιος παίρνει χρησμό που τον καταδικάζει σε απαιδία για παιδεραστική παρεκτροπή.

            Βέβαια δεν λείπουν συμπτώματα παιδεραστίας, στα ποιήματα του Ανακρέοντα υπάρχουν μαρτυρίες που μας λένε ότι στην αυλή του Πολυκράτους στην Σάμο υπήρχαν συμπτώματα χλιδής και φυσικά όμορφοι νέοι, οι οποίοι ήταν ξένοι και δούλοι

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Γανυμήδης ήταν θεοποιημένος μυθικός νέος, περίφημος για την ομορφιά του, από την  Τροία. Ήταν πρίγκηπας της Τροίας, γιος του βασιλιά της Τρώα   και της Καλλιρόης. O Δίας μεταμορφώθηκε σε αετό και αρπάζοντάς τον, τον μετέφερε στον Όλυμπο, όπου του έδωσε αθανασία και έζησε αιώνια εκεί ως οινοχόος των θεών. Ως αποζημίωση, ο Δίας έστειλε τον Ερμή να προσφέρει για λογαριασμό του στον Τρώα, πατέρα του Γανυμήδη, ένα ζευγάρι άλογα γοργοπόδαρα σαν τον άνεμο κι ένα χρυσό κλήμα, έργο του Ηφαίστου.
 

ΔΩΡΙΕΙΣ

 

            Ο θεσμός του παιδικού έρωτα ήταν ανεγνωρισμένος από το κράτος, Στην Ηλεία, την Βοιωτία και την Θεσσαλία η σχέση εραστού και ερωμένου ήταν δημόσια γνωστή και ο Φαίδρος κύρηξε την κατάσταση αυτή σαν ιδανική.

 

 

ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ

 

            Ο Ιερός Λόχος απαρτίζετε από ζεύγη εραστών και ερωμένων, τα ζεύγη εδεσμεύοντο με όρκο που έδιναν στο ιερό του Ιολάου , ο λόχος αυτός έδειξε μεγάλη μαχητική ικανότητα σε όλες τις μάχες (Λεύκτρα, Μαντινεία, Χαιρώνεια) και ο Πλούταρχος ανακήρυξε «ως μόνον αήτητον όντα τον Έρωτα των στρατηγών» (Ερωτ 761c).

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Στο πλαίσιο του Ιερού Λόχου ενθαρρυνόταν και καλλιεργούταν η φιλία ζευγών μελών. Σχέση ανάμεσα στον «καθοδηγητή-εραστή και τον μαθητή-ερωμένο».
 

ΘΗΡΑ

 

            Η οποία είναι αποικία των Λακώνων, νεότερες ανασκαφές βρήκαν παρά τους περίβολους κυρίως του ναού του Καρνείου Απόλλωνος επιγραφές από τον 7 πχ αιώνα που με απίστευτη ειλικρίνεια παρουσιάζει σχέσεις μεταξύ ανδρών όχι ασυμβίβαστες με την επικρατούσα θρησκεία.

 

ΜΕΓΑΡΑ

 

            Ο Θεόγνις προσφέρει την βιοτική και πολιτική του σοφία και πείρα στον ερώμενον του Κύρνον και ταυτόχρονο απευθύνεται και με καθαρά ερωτικά αποσπάσματα.

 

ΣΠΑΡΤΗ

            Υπήρχε και ειδική ονομασία για τον προσδιορισμό των εραστών :

Εισπλήνας λεγόταν ο εραστής και Αϊτών λεγόταν ο ερώμενος και η σχέσις θεωρείτο νόμιμος.

            Ο  Εισπλήνας επείχε θέση ανεγνωρισμένου κηδεμόνα και ήταν υπεύθυνος απέναντι στην πολιτεία και την κοινωνία για τις παρεκτροπές του Αϊτών

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Διαμήρια σεξουαλική επαφή άνδρα και νέου. (Αττικό μελανόμορφο αγγείο, στʼ αι. π.Χ., Λονδίνο).

ΚΡΗΤΗ

Που ήταν η κοιτίδα των Δωρικών θεσμών και που ήταν κατά τον Πλάτωνα η πατρίδα του εθίμου της ομοφυλοφιλίας, υπάρχει λεπτομερής περιγραφή του εθίμου από τον Στράβωνα, και εδώ υπάρχει ειδική ονομασία για τον προσδιορισμό των ομοφιλοφίλων .

Φιλήτωρ λέγεται ο εραστής ο οποίος ανακοινώνει 3 μέρες νωρίτερα στους οικείους του εφήβου την απόφασή του και εκείνοι έκριναν αν έπρεπε να επιτρέψουν αυτή την σχέση, με κριτήριο αν ο Φιλήτωρ είναι αντάξιος του γιου τους, αν έκριναν θετικά αν πληρούσε, ακολουθούσε αρπαγή του νέου από τον Φιλήτωρα, με χαρακτήρα φυσικά εικονικό, το ζεύγος κατέφευγε στα βουνά για 2 μήνες και εκεί ο νέος διδασκόταν την σκληραγωγία, το κυνήγι, την χρήση των όπλων (τόξο σφενδόνα κλπ) και μετά επέστρεφαν.

Ο Φιλήτωρ χάριζε στο έφηβο μια πανοπλία, ένα κύπελλο και ένα βόδι που το θυσίαζε στον Δία.
Ο Έφηβος ονομαζόταν Κληνός και απολάμβανε τιμών από την κοινωνία.

Ντροπή για ένα έφηβο θεωρείτο να μη βρεθεί Φιλήτωρ. Η σχέση Φιλήτωρα και Κληνού συνεχιζόταν και μετά και ιδίως στους πολέμους, ο ερώμενος (Κληνός) λεγόταν και παρασταθένης (παραστάτης στην μάχη).

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:  Ή ανάγνωση του Αριστοφάνη μας δείχνει ότι τουλάχιστο κατά τον 5ο αιώνα κατάκριναν όχι μόνο την πορνεία αλλά και την ομοφυλοφιλία (παθητική) των ενήλικων αν όχι και τον αυνανισμό· δεν γίνεται επομένως λόγος παρά για  συνουσία και από τις σχέσεις αυτές ο Έρωτας είναι απών.

 

ΑΘΗΝΑ

 

            Το έθιμο εισάχθηκε με άλλα Δωρικά έθιμα (γυμνασική, δωρικό χιτώνα κλπ) κυρίως στην αριστοκρατία όμως.

            Το έθιμο τραγούδησαν ο Σοφοκλής, ο Αισχύλος, και ο Σόλων ο οποίος με νομοθεσία απαγόρευσε τον έρωτα και την γυμναστική με τους δούλους, οι δε αμφορείς είναι στολισμένοι με ερωτικά ζευγάρια και όμορφους νέους.

            Ο θεσμός δεν ήταν αναγνωρισμένος και δεν   ήταν επίσημα στοιχείο της αγωγής.

            O Τίμαρχος, ο οποίος καταδικάστηκε για ομοφυλοφιλία και για το ότι συζούσε με άλλους άνδρες, έχασε το ύψιστο δικαίωμα του δημοσίου βήματος.

 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Στην αρχαία μας γλώσσα οι ομοφυλόφιλοι αναφέρονται, με μια λέξη πολύ σκληρή, την λέξη ΚΙΝΑΙΔΟΣ δηλ. ο «κινών την αιδώ».


 

ΕΥΒΟΕΙΣ

 

            Ομοίως με τους Αθηναίους το έθιμο εισάχθηκε από τους Δωριείς, ο Πλούταρχος (Ερωτ 761^α) εξυμνεί την ανδρεία και τον έρωτα των ιπποτών

«Ω παίδες οι χαρίτων τε και πατέρων λάχετ  εσθλών

Μη φθονείτ ώρας αγαθοίσιν ομιλίαν

Συν γαρ ανδρεία και λυσιμελής Έρως

Ενί Χαλκιδέων ιάλλει πόλεσιν».

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Ζευς έχοντας παρατήσει καταγής το σκήπτρο του ακινητοποιεί τον νεαρό Γανυμήδη, ο οποίος κρατά πετεινό (ερωτικό σύμβολο), και ετοιμάζεται να τον βιάσει. Εσωτερικό ερυθρόμορφης κύλικας (περ. 460 πΧ). Φερράρα, Museo Archeologico di Spina.

 

ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΑΝΔΡΕΣ ΠΡΟΣ ΕΡΩΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥΣ

 

ΠΙΝΔΑΡΟΣ

 

            Ο αυστηρός, προφήτης και ευσεβής ποιητής γραφεί περιπαθείς στοίχους προς τον Τενέδιο Θεόξενο

« αλλ εγώ κήρος ως δαχθείς έλα ίραν μελισσάν, τακομαί, εύτ α ιδώ παιδός νεογυιον ες ήβαν».

 

 

ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ

 

            Μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές μορφές της αρχαιότητας είχε ερώμενον τον Καφισόδωρον βρήκε κοινό θάνατο στην μάχη της Μαντινείας και σε κοινό τάφο τους έβαλαν και ο άλλος ερώμενος του ο Ασώπιχος έγινε θρυλικός με τα ανδραγαθήματά του.

 

ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ

 

            Υπήρξε ερώμενος του Λυσάνδρου (Πλουτ  Αγης 2). Ο δε Ξενοφών που τον θαύμαζε περιγράφει επί μακρών και χωρίς πρόθεση επικρίσεως πόσο ερωτύλος ήταν.

 

ΚΛΕΟΜΕΝΗΣ

 

            Το 219 πχ ο ερωμένος Παντέας συμμερίζεται μέχρι τον θάνατο την τύχη του ρωμαντικού βασιλιά Κλεομένη.

 

  ΣΩΚΡΑΤΗΣ

 

            Συγκινείται από αυτό το είδος του έρωτα μας το μαρτυρεί ο Πλάτωνας, η σχέση του με τον Αλκιβιάδη ήταν πασίγνωστος.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : «Ο Πίνδαρος ήταν παιδεραστής∙ ό,τι στον ιωνικό κόσμο καταδικαζόταν ως ανεπίτρεπτο βίτσιο, στη Θήβα, όπως άλλωστε και στη Σπάρτη και στην Κρήτη, ήταν θεσμός αναγνωρισμένος από την Πολιτεία. [...] Για τον Πίνδαρο η παράδοση αναφέρει πως πέθανε 55 χρονών στο θέατρο του Άργους, πλαγιασμένος στα γόνατα του ερωμένου του, του Θεόξενου από την Τένεδο.» Ι. Κακριδή «Έλα Αφροδίτη Ανθοστεφανωμένη».

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

 

Ο Αλέξανδρος ήταν αποκλειστικά ετεροφυλόφιλος, ενώ λογικά θα έπρεπε να ήταν παιδεραστής και αμφετεροφυλόφιλος, όπως όλοι οι εξέχοντες Έλληνες της ιδίας περιόδου. Φυσικά, η έκπληξη δεν προκύπτει κι επιπλέον συμπεραίνουμε ότι απεχθανόταν την παιδεραστία, διότι ο Πλούταρχος λέει πως, όταν ο Φιλόξενος τον ρώτησε αν ενδιαφερόταν να αγοράσει δύο πολύ όμορφα αγόρια, που πουλούσε κάποιος Ταραντίνος ονόματι Θεόδωρος, εκείνος οργίσθηκε πολύ μαζί του, αναρωτιόταν τι αφορμή είχε δώσει για να δεχθεί τέτοια προσβολή και διέταξε τον Φιλόξενο να «εξαποστείλει τον Θεόδωρο και το εμπόρευμά του στον όλεθρο» (δηλαδή στο διάβολο).

Επίσης επέπληξε έντονα τον Άγνωνα, όταν πληροφορήθηκε ότι είχε σκοπό να αγοράσει και να του δωρίσει τον Κρώβυλο, έναν νεαρό «που είχε γίνει διάσημος στην Κόρινθο». Συμπερασματικά, από τις αρχαίες πηγές τεκμαίρεται ότι ο Αλέξανδρος ήταν αμφισεξουαλικός.

Όσον αφορά στον ετεροφυλοφιλικό τομέα, φαίνεται ότι κάποιοι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς είχαν επιδοθεί σε φιλότιμες προσπάθειες να αποκρύψουν ότι ο Αλέξανδρος ήταν εξίσου ερωτύλος με τον πατέρα του. Ο Πλούταρχος κάνει αυτήν την απόπειρα τόσο αδέξια, ώστε δείχνει σαν να μην ήθελε πραγματικά να αναπαραγάγει την αυλική προπαγάνδα. Λέει συγκεκριμένα ότι ο Αλέξανδρος θεωρούσε τις ψηλές και ωραίες Περσίδες «βασανιστήριο για τα μάτια», αλλά ήταν τόσο εγκρατής, ώστε να τις αντιμετωπίζει σαν άψυχα αγάλματα. Παράλληλα, δεν μας αποκρύπτει ότι συνήψε σχέσεις με την ωραία και μορφωμένη Βαρσίνη, απ’ την οποία απέκτησε κι ένα γιο, τον Ηρακλή. Οι σωζόμενοι Έλληνες και Ρωμαίοι ιστορικοί συναγωνίζονται να μας πείσουν ότι ο Αλέξανδρος δεν είχε καμία ανάμιξη στην άλλως ανεξήγητη εγκυμοσύνη της συζύγου του Δαρείου. Τέλος, οι Ρωμαίοι ιστορικοί του αποδίδουν την πατρότητα ενός ακόμη γιου από τη βασίλισσα των Ασσακηνών Κλεόφιδα, αλλά η συγκεκριμένη ιστορία θυμίζει τόσο έντονα τον Ιούλιο Καίσαρα, την Κλεοπάτρα και το γιο τους, ώστε να την απορρίψουμε ως πλαστή.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Δίας απάγει τον Υάκινθο. Ο ζωγράφος αναπαράστησε
το πέος του θεού να διαπερνά κατά κάποιο τρόπο το ένδυμα του νέου.
(Αττικό ερυθρόμορφο αγγείο, περ. 530-430 π.Χ., Μουσείο Καλών Τεχνών, Βοστώνη).

Εκτός από τις παραπάνω δύο ευγενείς και αιχμάλωτες Περσίδες ο Αλέξανδρος δεν καταγράφεται να συνήψε σχέσεις με άλλες γυναίκες, ίσως διότι αυτές δεν ήταν ανώτερης καταγωγής. Ο Πλούταρχος αρνείται ότι ο Αλέξανδρος συνήψε σχέσεις με τις «όσες και οι μέρες του χρόνου» και κατά κανόνα ευγενούς καταγωγής παλλακίδες, που κληρονόμησε από το Δαρείο, όταν επιτέλους έγινε Μέγας Βασιλεύς, Βασιλεύς Βασιλέων και Βασιλεύς της Ασίας. Η πρώτη σύζυγός του, η Ρωξάνη, ήταν άγνωστης κοινωνικής τάξης Βάκτρια και την παντρεύτηκε, για να απεγκλωβιστεί από το επιχειρησιακό τέλμα της Σογδιανής. Ο γάμος αυτός επιβλήθηκε από την απόγνωση και επισκίασε τον άλλον, που ο Αλέξανδρος προετοίμαζε προσεκτικά επί χρόνια. Νυμφευόμενος ως πρώτη (ίσως και μοναδική) σύζυγο μία από τις δύο κόρες του Δαρείου, θα συνένωνε τους βασιλικούς Οίκους των Αργεαδών και των Αχαιμενιδών και θα εξασφάλιζε στον ίδιο και στους απογόνους του δικαιώματα στο θρόνο του Βασιλιά της Ασίας. Τα πράγματα όμως τον υποχρέωσαν να την πάρει ως δεύτερη σύζυγο.

Όσον αφορά στον ομοφυλοφιλικό τομέα, τίποτα απολύτως δεν παραδίδεται και τίποτα απολύτως δεν τεκμαίρεται σχετικά με τον επιστήθιο φίλο του, τον Ηφαιστίωνα. Τονίζουμε δε ότι καμία ερωτική προτίμηση δεν ήταν κατακριτέα στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις της αρχαίας Ελλάδας και τουλάχιστον οι ελληνικές πηγές δεν είχαν λόγους να τις αποκρύψουν. Η μόνη ομοφυλοφιλική σχέση, που καταγράφεται είναι με τον Πέρση Βαγώα, έναν ωραίο ευνούχο. Ο Βαγώας, όπως είχε κάνει και με το Δαρείο, τον προηγούμενο κύριό του, έθεσε το σώμα του στην υπηρεσία του Αλεξάνδρου και κέρδισε την εύνοιά του. Στον κατάπλου των ινδικών ποταμών ήταν ο μόνος μη ελληνικής καταγωγής τριήραρχος και στην Καρμανία, όπου νίκησε σε ένα διαγωνισμό χορού, ο Αλέξανδρος τον φίλησε δημοσίως μετά απ’ τις προτροπές και υπό τις επευφημίες των Μακεδόνων.

 

 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Ο Ζευς κυνηγά τον Γανυμήδη που παίζει με ένα στεφάνι (παιδικό παιχνίδι). Ερυθρόμορφος κάνθαρος του ζωγράφου του Βρύγου (περ. 490 πΧ). Βοστόνη, Museum of Fine Arts.

 

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ  ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ

 

            Ακριβώς γνωστή η προέλευση δεν μας είναι γνωστή, πιθανολογείται ότι θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα του στρατοπέδου και των μεταναστεύσεων λόγω ελλείψεως γυναικών, το έθιμο αυτό παρουσιάστηκε και σε άλλους λαού υπό τις ίδιες συνθήκες πχ Γαλάτες, Γερμανούς, Τούρκους , Αλβανούς  κλπ

            Οι Έλληνες σε αυτή την κατάσταση έδωσαν άλλη πνευματική και ηθική μορφή πράγμα που παρουσιάστηκε μόνο στους Έλληνες.

            Η πρωτόγονη σκέψη της μεταβιβάσεως δυνάμεως από τον άνδρα στον νέο δια της υπήρξε μια αρχική εξήγηση, αυτή η εξήγηση παρομοιάζει με την ανθρωποφαγία, στους Έλληνες το έθιμο χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη την τιμής (Φαίδρος) κυρίως στον πόλεμο, η σκέψη που επικράτησε ήταν ότι ο ερωτισμός πολλαπλασιάζει την μαχητικότητα του αρσενικού.

            Όμως ο θεσμός είχε παιδαγωγικό χαρακτήρα σε αντίθεση από την διαστροφική μορφή άλλων εθνών και άλλων εποχών (συμπεριλαμβανομένης και της σημερινής).

 

ΜΑΧΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΡΩΤΙΣΜΟΣ

 

            Στο σημείο αυτό θα μιλήσω με παραδείγματα:

Πλούταρχος  (761c)

            Ένας πολεμιστής γλίστρησε και έπεσε μπρούμυτα κατά την διάρκεια μάχης, ο αντίπαλος ήταν έτοιμος να τον σκοτώσει, τότε εκείνος παρακάλεσε να περιμένει λίγο να στραφεί ύπτιος ώστε να μη τον δει ο ερωμένος του πληγωμένο στα νώτα.

Στην Χαλκίδα

            Έδειχναν τον τάφο Θεσσαλού ιππέως Κλεομάχου ο οποίος έπεσε στην μάχη και τον έθαψαν στην αγορά.

            Οι Θεσσαλοί είχαν έρθει σαν σύμμαχοι των Χαλκιδέων σε πόλεμο κατά της Ερέτριας, η μάχη έγινε στο Ληλάντιο πεδίο, οι Χαλκιδείς πιέζοντο σοβαρά και κινδύνευαν, ζήτησαν την επέμβαση των Θεσσαλών, ο Κλεόμαχος ρωτάει τον ερωμένο του αν θα ήθελε να τον έβλεπε μαχόμενο και στην καταφατική του απάντηση ο Κλεόμαχος ζήτησε να του φορέσει με τα χέρια του το κράνος τον φιλάει και όρμησε κατά του εχθρικού ιππικού, έτσι κέρδισε σε ένα ερωτικό και ηρωικό μεθύσι την νίκη και την αθανασία.

 

 

 

 ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΡΩΤΙΣΜΟΣ

 

            Στις στρατοκρατούμενες πόλεις (Σπάρτη, Κρήτη κλπ) για να γίνει κανείς καλός στρατιώτης χρησιμοποιείται η πειθαρχία και η σκληραγωγία, έτσι στην Αθήνα έχουμε το φαινόμενο των περιπολιών των εφήβων , για την εκγύμναση των νέων χρησιμοποιείτο παιδοτρίβης.

            Στην ιδιωτική ζωή θα έπρεπε να είναι μετριόφρων, αξιοπρεπείς, ευγενής, ψύχραιμος, ετοιμόλογος, ευτράπελος, αταπείνωτος, να έχει μουσική και θεατρική παιδεία, να διαβάζει φιλοσοφία και να αξιολογεί την τέχνη και φυσικά να έχει γεωγραφικές και ιστορικές γνώσεις, με δύο λόγια να μπορεί να ζει και να πεθαίνει ανθρώπινα, όλα αυτά οι Έλληνες ονόμαζαν ΑΡΕΤΗ και στόχος ήταν «Ο ΚΑΛΟΣ ΚΑΓΑΘΟΣ» πολίτης.

            Αυτά σήμερα διδάσκονται στο σχολείο και την οικογένεια, στην αρχαιότητα όμως σχολεία άρχισαν να υπάρχουν τον 4^ο αιώνα μχ.

            Ο έφηβος την παιδεία του ζητούσε λοιπόν από την κοινωνία στην οποία ζούσε, αναζητείτο λοιπόν άνδρας πεπειραμένος να του μεταδώσει τις γνώσεις, αυτό δεν μπορούσε να το μεταφέρει ο πατέρας του νέου, διότι στην αρχαιότητα η οικογένεια δεν είχε την σημασία που έχει η οικογένεια μετά την επικράτηση της Χριστιανικής θρησκείας. Η οικογένεια είναι θεσμός ευδιάλυτος, ατελή, χωρίς ιερότητα στη γάμο αυτό υπήρχαν παιδιά πολλών γυναικών και από πολλούς γάμους  και από παλλακίδες, οι γυναίκες ήταν αμόρφωτες και ο πατέρας δεν αφιέρωνε χρόνο για τέτοια ζητήματα, εξ άλλου δεν έμενε στο σπίτι την ημέρα. Ο πατέρας και ο γιος είχαν σχέση χαλαρότερη της σημερινής, βέβαια ο πατέρας δεν έπαυε να παρακολουθεί την ζωή του παιδιού του και όταν χρειαζόταν του θύμιζε τις φροντίδες του όταν ήταν παιδί. Ο πατέρας έχει τον σεβασμό και την αίγλη του δημιουργού για τον νέο. Αλλά λείπει η δυνατότητα να εκπαιδεύσει τον νέο για να έχει τα χαρακτηριστικά που πιο πάνω περιέγραψα.

            Έτσι ο νέος ζούσε έξω από την οικογένεια του με την συγκατάθεση των γονιών του, το πρόσωπο που θα τον εισήγαγε στην ζωή δεν ήταν ο πατέρας του, αλλά ο εραστής του ο οποίος είχε μισή γενιά διαφορά από τον νέο, ο δεσμός τους ήταν δεσμός φιλίας και διατηρείται για όλη την ζωή.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Παράσταση σε αγγείο.
 

ΦΙΛΙΑ

 

            Φιλία στην αρχαιότητα χαρακτηρίζεται η σχέση μαθητού και δασκάλου έστω και αν υπήρχε μεγάλη διαφορά ηλικίας.

            Στον Φαίδωνα οι μαθητές του Σωκράτη έχουν την αίσθηση ότι θα μείνουν μετά τον θάνατό του ορφανοί τον οποίο ονομάζουν φίλον και εταίρον.

            Ο μαθητής δεν βλέπει την σχέση αυτή σαν κηδεμονία αλλά σαν σχέση ευγνωμοσύνης.

            Έρωτας χωρίς φιλία θεωρείτο ανηθικότητα.

 

ΚΑΛΟΣ

 

            Με τον όρο αυτό οι Έλληνες προσδιόριζαν, τον ευπρεπή, τον τιμητικό, τον αρμονικό, τον λαμπρό, τον ένδοξο κλπ 

            Με την φράση αυτή δεν προσδιόριζαν τον ωραίο που τέρπει τις αισθήσεις.

             

 

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τρία ζευγάρια ανδρών με πέη σε στύση ερωτοτροπούν με νεαρούς (αριστερά), ενώ ένας άλλος άνδρας επίσης σε διέγερση (δεξιά) πλησιάζει έναν άλλον νεαρό, ο οποίος φαίνεται να τον απορρίπτει απομακρυνόμενος.
(Αττικό μελανόμορφο αγγείο, 6ος αι. π.Χ., Χαϊδελβέργη).

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΩΜΕΝΟΥ

 

            Η ωραιότητα του ερωμένου δεν έχει τα σημερινά θηλυπρεπή χαρακτηριστικά, τα χαρακτηριστικά του νέου ήταν ανδροπρεπή και η ομορφιά του σφυρηλατείτε στα γυμναστήρια, εκεί έχει την έδρα του ο παιδικός έρωτας, το ανδρικό σώμα κατά την αρχαιότητα θεωρείτο ότι υπερέχει σε ομορφιά από το γυναικείο, η ερωτική σχέση δεν ήταν σαρκική σχέση μόνον υπό την σημερινή έννοια ήταν ιδιότητα της όλης προσωπικότητας.

            Σώμα στην αρχαιότητα σήμαινε ότι σημαίνει σήμερα πρόσωπο.

            Για τους Έλληνες όμορφο σώμα δεν είναι το μαλθακό, απαλό και θηλυπρεπές σώμα  αλλά το υγιές, ευλύγιστο, ανθεκτικό, ρωμαλέο, ζωντανό το σώμα που περικλύει πράξη και βούληση. Βούληση υπό την έννοια της ψυχικής και όχι σωματικής οντότητας.

            Ο έρωτας για τα παιδιά δεν θεωρείτο μυστήριο θηλυπρέπειας, αλλά ανδρισμού αρετής και αρρενωπότητας.

            Ο Αριστοφάνης (191c) λέει : «αι ανδρεια φύσεις» τρέπονται προς την παιδεραστείαν (ο Αριστοφάνης που πολέμησε το φαινόμενο δεν αναφέρει σαν επιχείρημα καθόλου την θηλυπρέπεια). Απόδειξη αυτού ότι η παιδεραστία ευδοκίμησε στις πολεμοχαρείς φυλές τους Δωριείς. (το φαινόμενο είχε  μεγάλη εξάπλωση στα Αλβανικά στρατιωτικά μπουλούκια).

            Ο ιδεώδης ερωμένος ήταν  ο ελεύθερος όχι ο δούλος, τον δούλο μπορούσαν να ποθήσουν αλλά να τον ερωτευθούν ήταν για τους αρχαίους Έλληνες η μεγαλύτερα κατάπτωση.

            Ο ερωμένος μετά την ενηλικίωσή του διέκοπτε την ερωτική σχέση, αλλά ο δεσμός με τον ερωμένο του παρέμενε, έρωτας χωρίς φιλία θεωρείτο ανηθικότητα.

 

 

ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΓΟΡΙΩΝ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

 

            Η πλαστική των Ελλήνων επί του ανδρικού σώματος μέχρι τον 4^ο αιώνα κατά μέγα μέρος ήταν γέννημα του παιδικού έρωτα. Αλλά και λογοτεχνία στην αρρενωπή κοινωνία των αρχαίων Ελλήνων οφείλεται στον παιδικό έρωτα.

            Στην Ελληνική κοινωνία η γυναίκα μικρό ρόλο έπαιζε, στην σχέση με την γυναίκα το παιδαγωγικό στοιχείο δεν ενεργεί μέχρι τέλους, σπάνιες είναι οι περιπτώσεις που μετά τον γάμο συνεχίζεται η ψυχική επαφή έρωτος και φιλίας μεταξύ των δύο συζύγων.

            Στις σχέσεις των εραστών κυριαρχούσε η προσωπικότητα του ερωμένου ο οποίος ήταν και ο διδάσκαλος του νέου, αυτό το βλέπουμε και σήμερα στις μέχρι υστερίας ενθουσιώδεις εκδηλώσεις κοριτσιών για τους καθηγητές τους.

            Στην αρχαιότητα όμως δυνατότητα ψυχικής επαφής με πρόσωπα άλλου φύλλου δεν υπήρχε.

            Η συναναστροφή του νέου με τον εραστή ήταν καθημερινή . Υπό τα συνθήκες αυτές ήταν φυσικό να υπάρχει και σωματική έλξη των νέων. Στον  Μεσαίωνα που ο γέρων δάσκαλος ανελάμβανε να μάθει στον έφηβο την τέχνη του δεν έλλειπαν ανάλογα με την αρχαιότητα συμπτώματα. Στα τελευταία χρόνια προσπάθησαν στην Γερμανία να φέρουν τον παιδικό έρωτα σαν παιδαγωγικό παράγοντα, η προσπάθεια αποδείχτηκε επιβλαβής, ο παιδικός έρωτας σήμερα είναι και θα μείνει διαστροφή.

            Ο Αριστοφάνης μας παρουσιάζει τον παιδικό έρωτα σαν κάτι πολύ διαφορετικό από αυτό που βλέπουμε στο συμπόσιο  και  ο λόγος είναι ότι στην Αθήνα πλέον το φαινόμενο ξέφυγε από την ελίτ και πέρασε σε ανθρώπους χωρίς ψυχική ανάταση, έγινε προσιτό στον λαό ….

 

 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Παράσταση επί του κύλικα Γουόρεν.Το αρχαίο αντικείμενο αποκτήθηκε στη Ρώμη το 1911 από τον συλλέκτη Εντουαρντ Πέρι Γουόρεν.Αγοράστηκε από το Βρετανικό Μουσείο.



 

Η ΓΥΝΑΙΚΑ

Μία σκοπίμως αποσιωπούμενη συμβολή της Αθήνας στη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών της κλασσικής περιόδου, που συμβατικά έληξε με το θάνατο του Αλεξάνδρου, ήταν ο εξοβελισμός της γυναίκας από τον κοινωνικό βίο. Ενώ στα ομηρικά χρόνια η σύζυγος μπορούσε να παρακαθίσει σε γεύμα μαζί με τους φίλους του συζύγου της, στα κλασσικά χρόνια οι γυναίκες παρέμεναν έγκλειστες σε ειδικά διαμερίσματα του σπιτιού, τους γυναικωνίτες, και γυναικοκόμοι επέβλεπαν την εν γένει συμπεριφορά τους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Νέος αγκαλιάζει αγόρι, που αντιδρά ευνοϊκά.
(Αττικό ερυθρόμορφο αγγείο, περ. 530-430 π.Χ.).
 

Ο Περικλής στον Επιτάφιο θεωρεί ως μεγάλη δόξα για μία γυναίκα να αναφέρεται το όνομά της από τους άντρες όσο λιγότερο γίνεται, είτε για επίκριση είτε για έπαινο. Ο Ευριπίδης λέει δια της Ερμιόνης στην Ανδρομάχη «για τους γάμους μου θα μεριμνήσει ο πατέρας μου, διότι δεν είναι δικό μου έργο να κρίνω αυτό το ζήτημα» και ο Δημοσθένης σε ένα δικαστικό του λόγο εξηγεί ότι «έχουμε τις μεν εταίρες για την ηδονή, τις ερωμένες για την περιποίηση του σώματος τις δε συζύγους για να μας κάνουν γνήσια παιδιά και να φυλάνε το σπίτι μας». Με δεδομένη λοιπόν τη θέση της γυναίκας στην κλασσική Ελλάδα η έξαρση της παιδεραστίας και της ομοφυλοφιλίας ήταν φυσικό επακόλουθο. Έτσι, ο Πλάτων λέει στο Συμπόσιο «δεν γνωρίζω για έναν νέο καμία μεγαλύτερη ευτυχία από την αγάπη ενός άλλου γενναιόψυχου νέου». Αυτή η σχέση των αντρών μεταξύ τους και με τις γυναίκες επικρατούσε σε όλη την κλασσική Ελλάδα εκτός ίσως από τη Σπάρτη, όπου διατηρήθηκε το αρχαίο έθιμο της ελευθερίας των γυναικών. Ο Θουκυδίδης μάλιστα βεβαιώνει ότι οι Δωριείς παρουσιάζονταν στους αγώνες ολόγυμνες.

            Ενώ σε όλη σχεδόν την κυρίως Ελλάδα ο έρωτας μεταξύ ανδρών ήταν σημαντικά ανεπτυγμένος και η παιδεραστία υμνείτο ως κάτι το αυτονόητο, στην ασιατική Ελλάδα εθεωρείτο λίγο ή πολύ προσβλητικός. Δεν ήταν λοιπόν καθόλου τυχαίο, ότι πάρα πολλές εταίρες εγκατεστημένες στην κυρίως Ελλάδα κατάγονταν από τις ελληνίδες πόλεις της Ασίας ή από βαρβαρικές χώρες. Στην Ασία επιπλέον «ήταν αποδεκτό να κυβερνούν οι γυναίκες τους άνδρες», κάτι που ήταν εντελώς αδιανόητο στην Ελλάδα περιλαμβανομένης και της Μακεδονίας, όπως ξεκαθαρίζει ο Πλούταρχος. Σύμφωνα μάλιστα με τον Ηρόδοτο, κατά την εισβολή των Περσών οι Αθηναίοι είχαν εξαγριωθεί, διότι μία γυναίκα, η βασίλισσα της Καρίας Αρτεμισία, είχε εκστρατεύσει εναντίον τους και την επικήρυξαν με 10.000 δραχμές. 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σκυφοειδές αγγείο 530-520 πΧ.

ΠΑΡΑΚΜΗ

 

            Από τον 4^ο αιώνα η σημασία του παιδικού έρωτα εκπίπτει, η πόλις μαραίνεται οι πολίτες γίνονται υπήκοοι.

            Ο Παυσανίας παρατηρεί ότι οι πολίτες χρειάζονται αρετές διαφορετικές από αυτές που δίνει ο έρωτας. Οι στρατιώτες σπάνια γίνονται πολίτες και η γυμναστική εκφυλίζεται σε αθλητισμό επιδόσεων. Την αγωγή αναλαμβάνουν σχολές φιλοσόφων , ρητόρων κλπ η πνευματική ζωή κατατέμνεται και το βιβλία αντικαθιστά την προσωπική επαφή

            Έτσι οι λόγοιπου δικαιολογούσαν το παρά φύση εκλείπουν και μένει στην πράξη η διαστροφή.

            Αυτό βρήκε αυτό παρέλαβε η Ρωμαϊκή κατάκτηση την διαστροφή και αυτή αφομοίωσε η Ρώμη.

 

 

ΕΔΑΦΙΑ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

 

«Όπου ξυναντών μοι ταδί τις μέμψεται ώσπερ αδικηθείς παίδος ωραίου πατήρ' "Καλώς γέ μου τόν υιόν, ώ στιλβωνίδη, ευρών απιόντ'από γυμνασίου λελουμένον ουκ έκυσας, ου προσείπας, ου προσηγάγου, ουκ ωρχιπέδισας, ών εμοί πατρικός φίλος»

(Να, συναντώντας με ο πατέρας κάποιου ωραίου αγοριού να μου λέει θαρρείς και τον αδίκησα: «Ε! Λαμπροστολισμένε, το γιο μου αντάμωσες λουσμένο μόλις έβγαινε από το γυμναστήριο, και δεν του μίλησες, δεν τον αγκάλιαζες, δεν τον ..., κι ας είσαι φίλος μου πατρικός».)

 

Αριστοφάνη Όρνιθες, στίχ. 135-145

 

 

 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το πλήθος των παραστάσεων μαρτυρεί ότι το φαινόμενο ήταν σύνηθες.

 

 

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΠΟΛΕΜΙΟΙ

 

            Η Χριστιανική θρησκεία βρήκε λοιπόν αυτή την κατάσταση , και φυσικά αυτή την διατροφική υπόθεση την πολέμησε με λύσσα, βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήδη οι Ίωνες σοφιστές και ο Ευριπίδης, Αριστοτέλης κα  άρχισαν αυτή την πολεμική.

            Αυτό που παρουσιάζεται στο ΣΥΜΠΟΣΙΟ του Πλάτωνος είναι η τελευταία άνθηση. Την στιγμή λοιπόν που πρόκειται να μαραθεί ο θεσμός την σχολή του Σωκράτη την πνευματικοτέρα αποκορύφωσή του.

             

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Άνδρας σε συμπόσιο χαϊδεύει τα γεννητικά
όργανα αγοριού κατά το σερβίρισμα.
(Κύλικα, 490-480 π.Χ., Νέα Υόρκη).


 

ΝΟΜΟΙ ΠΟΥ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΟΥΣΑΝ ΤΗΝ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ

 

Θα πρέπει να σημειώσω ότι τα πιο κάτω εδάφια τα πήρα από την σελίδα

http://www.tetraktys.org/subchoises/ethnika/arthra/homosexuals25.htm

 

*  « Οι δάσκαλοι να μη ανοίγουν τα σχολεία πριν ανατείλη ο ήλιος και να τα κλείνουν πριν δύση ο ήλιος.
Να μη επιτρέπεται εις τους έχοντας ηλικίαν ανωτέραν της παιδικής να εισέρχονται εις τα σχολεία, όταν υπάρχουν εντός αυτών παιδιά, εκτός εάν πρόκειται περί υιού, αδελφού ή γαμπρού του διδασκάλου. Εάν δε κάποιος παρά την απαγόρευσιν ταύτην εισέρχεται εις το σχολείο, να τιμωρήται με την ποινήν του θανάτου.
Επίσης οι επί κεφαλής της παλαίστρας να μη επιτρέπουν εις κανένα ενήλικον να κάθηται μαζί με τα παιδιά κατά τας εορτάς του Ερμού, με καμμίαν δικαιολογίαν. Εάν δε επιτρέπη τούτο εις αυτούς και δεν τους εκδιώκη εκ της παλαίστρας, ο επί κεφαλής της παλαίστρας θα είναι ένοχος παραβάσεως του νόμου περί διαφθοράς των ελευθέρων παίδων. Οι δε χορηγοί οι οριζόμενοι υπό του λαού, πρέπει να έχουν συμπληρώσει το τεσσαρακοστόν έτος της ηλικίας των.»
«Λόγους του Αισχίνου» από τις εκδόσεις «Πάπυρος»

 

*   « Αν κάποιος Αθηναίος προσβάλη ελεύθερον παίδα, να διώκεται ενώπιον των θεσμοθετών από εκείνον, ο οποίος έχει εξουσίαν επί του παιδιού, αφού αναγράψη εις την μήνυσίν του την ποινήν, της οποίας θεωρεί τούτον άξιον. Αν δε ο μηνυσθείς καταδικασθή, να παραδοθή εις τους ένδεκα και να θανατωθή την ιδίαν ημέραν. Εάν δε του επιβληθή χρηματική ποινή, να την καταβάλη εντός ένδεκα ημερών μετά την δίκην, εάν δεν δύναατι να την καταβάλη αμέσως, μέχρις ότου δε την καταβάλη, να φυλακισθή. Εις την ιδίαν ποινήν να υπόκεινται και εκείνοι, οι οποίοι υποπίπτουν εις τας ιδίας παραβάσεις και όσον αφορά τους δούλους.»

 

*   « Ο Αθηναίος, ο οποίος έγινεν ερωμένος ανδρός αντί χρημάτων, να μη έχη το δικαίωμα να εκλεγή εις εκ των εννέα αρχόντων, ούτε να αναλάβη ιερατικόν αξίωμα, ούτε να παρουσιασθή ως συνήγορος εις δημοσίας δίκας ή να καταλάβη οιανδήποτε εξουσίαν, είτε εντός της πόλεως, είτε εκτός των ορίων αυτής, είτε αύτη ορίζεται δια κλήρου ή δι' εκλογής, ούτε να αποστέλλεται ως δημόσιος κήρυξ, ούτε και να εκφέρη γνώμην, ούτε να μετέχη εις δημοσίας θρησκευτικάς τελετάς, ούτε να φέρη δημοσία τον στέφανον ούτε να περιφέρεται εντός του τμήματος της αγοράς που έχει καθαρισθή δια ραντισμού. Εάν δε τις πράττη παρά τας διατάξεις ταύτας, αφού έχει καταδικασθή επί εταιρήσει, ούτος να τιμωρήται δια θανάτου»

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αναφέρεται αντιζηλία Αριστείδη-Θεμιστοκλή για τον καλό Στησίλεω: "τον ερωτεύτηκαν και οι δυο τόσο παράφορα, ώστε το πάθος να τους παρασύρει

και να μη σβήνει η έχθρα τους ακόμα και όταν έπαψε το παιδί να είναι τόσο όμορφο"

 [άμα λήγοντι τω  κάλλει του παιδός]      

                                            Πλούταρχος, "Βίος Αριστείδου".

 

 

Την σωστή ερμηνεία του νόμου, μας την δίνει ο ίδιος ο Αισχίνης λίγο πιο κάτω στις προτάσεις 75 και 76:

75. « Δίοτι, δι' όνομα των θεών, Τίμαρχε, τι θα έλεγες συ ο ίδιος δια κάποιον άλλον, ο οποίος κατηγορείται δια την ιδίαν παράβασιν; Ή τι πρέπει να λέγης, όταν ένας ωραίος νέος διαφέρων των άλλων κατά την όψιν, εγκαταλείπη την πατρικήν οικίαν και διανυκτερεύη εις ξένας οικίας και λαμβάνη μέρος εις πολυτελή δείπνα χωρίς να συνεισφέρη τίποτε και έχη αυλητρίδας και εταίρας, που χρειάζονται προς συντήρησίν των πολλά χρήματα και παίζη τους κύβους και δεν πληρώνη τίποτε αυτός, αλλά πληρώνει άλλος αντί εκείνου; 76. Χρειάζονται λοιπόν μαντικήν δύναμιν ταύτα δια να κατανοηθούν; Δεν είναι φανερόν ότι ο άνθρωπος, ο οποίος επιβάλλει εις τους άλλους τοιαύτας δαπάνας, πρέπει αναγκαστικώς να προσφέρη εις αυτούς εις ανταπόδοσιν ωρισμένας απολαύσεις; Μα τον Ολύμπιον Δία, δεν ευρίσκω άλλας ευπρεπεστέρας εκφράσεις δια να δηλώσω τας πράξεις σου, αι οποίαι σε κατέστησαν περίγελον όλων.»

 

Ο Αισχίνης λοιπόν κατηγόρησε τον Τίμαρχο ότι συζούσε με άλλους άνδρες. Χαρακτηριστικά αναφέρει στην πρόταση 54:

54. «Μεταξύ δε αυτών που περνούσαν έτσι τον καιρόν τους υπήρχε κάποιος Πιττάλακος, δούλος εις την υπηρεσίαν της πόλεως. Ούτος είχεν αρκετά χρήματα και ιδών τον Τίμαρχον τον επήρε μαζί του και τον είχεν εις την οικίαν του. Και ο διεφθαρμένος αυτός άνθρωπος δεν ησθάνετο καμμίαν αποστροφήν, διότι επρόκειτο να εντροπιάση τον εαυτόν του μένων πλησίον ενός δούλου, αλλά τούτο μόνον εσκέφθη, αν θα εύρη χρηματοδότην της αισχράς του διαγωγής, ποτέ όμως δεν εφρόντισε να μάθη τι είναι καλόν και τι κακόν»

 

 

Βέβαια αυτοί όλοι οι νόμοι λένε και κραυγάζουν ότι το φαινόμενο ήταν και υπαρκτό και διαδεδομένο.