Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2015

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ Ι. ΜΕΤΑΞΑ


 

 

            Στον τομέα της γεωργίας το καθεστώς Μεταξά προώθησε την λεγόμενη «διευθυνομένη γεωργία» και στόχος βασικός ήταν η συγκράτηση των αγροτών στα χωριά τους και στην καλλιέργεια των χωραφιών τους, χρησιμοποιήθηκαν άτομα πέρα από κομματικές εντάξεις, όπως ο γεωπόνος και ακαδημαϊκός Γεώργιος Κυριάκος και ο γεωπόνος Μπάμπης Αλιβιζάτος.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Ι Μεταξάς   με την αγροτική πολιτική του θεμελίωσε βάσεις διατροφικής αυτάρκειας.



 

            Τον Μάρτιο του 1938 ιδρύθηκε η «Εθνική Συνομοσπονδία Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών Ελλάδος» ΕΣΣΕ υπό την εποπτεία του Ι Μεταξά, που αντικατέστησε την «Πανελλήνια Συνομοσπονδία Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών». Στον τομέα των συνεταιρισμών ο Μεταξάς έδειξε ιδιαίτερη προσοχή αφού έφτιαξε προς τον σκοπό αυτό υφυπουργείο Συνεταιρισμών υπαγόμενο «παρά τω Προέδρω της Κυβερνήσεως». Στην ΕΣΣΕ ήταν υποχρεωτική η καθολική οργάνωση όλων των αγροτικών Συνεταιρισμών της χώρας, έτσι μετατράπηκαν οι Συνεταιρισμοί σε «Όργανόν του Κράτους». Η παρέμβαση του κράτους έγινε κατά τα Γερμανικά πρότυπα και στόχο είχε «την εξύψωσιν του βιωτικού επιπέδου της γεωργικής τάξεως» (ΦΕΚ αριθμός 118/28 Μαρτίου 1938) , η όλη αυτή προσπάθεια θεσμοθετήθηκε από τον ΑΝ 1154 «περί κεντρικής οργανώσεως των Γεωργικών Συνεταιρισμών της Ελλάδος».

            Ο Μπάμπης Αλιβιζάτος παρομοίασε την ΕΣΣΕ  με « ένα μεγάλο σχολείο , εις το οποίον δισάσκεται την συνεργασίαν και την πειθαρχίαν ο αγροτικός κόσμος , η Τάξις, που οργανούνται συντεχνιακώς». Ο Ι Μεταξάς πίστευε στο  «ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟ ΔΟΓΜΑ» και έλεγε « όλο το Έθνος μοιραίως αποτελεί ένα τεράστιον συνεταιρισμόν».

 

ΕΤΗ ΑΓΡΟΤΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ

 

1915 150

1917 622

1919 914

1921 1.498

1923 2.223

1925 3.833

1927 4.481

1929 5.186

1931  5.800

1933 6.026

1935 6.482

1939 6.704

 

(ΠΗΓΗ Βεργόπουλος Κώστας «Το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα»Εξάντας 1975 σελ 184 )

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Προσέξτε τα πανό των καπνοπαραγωγών!
"Δια την ρύθμισιν των αγροτικών χρεών", "Δια την προστασίαν του καπνού μας", "Δια την προστασίαν των ακτημόνων καπνοπαραγωγών μας", "Δια την οχύρωσιν των συνόρων μας"... Και ένα πανώ με τον ... Μεταξά και τον τότε ... βασιλιά.


 

            Το Νοέμβριο του 1938 θεσπίστηκε (αρχικά στις πρωτεύουσες των νομών) η ίδρυση των «Οίκων του Αγρότη» (ΟΑ) τα οποία αντικατέστησαν τα Γεωργικά Επιμελητήρια, οι ΟΑ είχαν στόχο «την επεγγελματικήν και πνευματικήν διαπαιδαγώγησιν και διαφώτισιν της αγροτικής τάξεως και την στενήν μετά του Κράτους συνεργασίαν και την εφαρμογήν της υπό του υπουργείου Γεωργίας χαρασσομένης εκάστοτε Γεωργικής πολιτικής» (ΦΕΚ αρ 440/28 Νοεμβρίου 1938). Στους ΟΑ ο Μεταξάς ήθελε να δημιουργήσει «μαχητικούς πυρήνες» και «μαχητική πρωτοπορία»  για ένα «καλλίτερον Γεωργικόν Μέλλον».

 

 

ΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (χιλιάδες δραχ τιμές 1938)

1928 17.780

1929 13.107

1930 13.397

1931 16.416

1932 16.388

1933 18.565

1934 18.928

1935 21.647

1936 23.616

1937 28.221

1938 26.093

 


 

ΕΤΗ ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ( 1923-10)

1928 121

1929 99

1930 86

1931 81

1932 99

1933 97

1934 98

1935 107

1936 114

1937 120

1938 114

 

 

(ΠΗΓΗ Κ Κωστής. Αγροτική οικονομία και Γεωργική τράπεζα)

 


 

ΕΤΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΓΕΩΡΓΙΑ (χιλιάδες δραχμές)

 

1929 1.859

1930 1.517

1931 1.677

1932 1.820

1933 1.847

1934 1.710

1935 1.306

1936 2.218

1937 1.982

1938 2.378

1939 2.692

 

 Για την κτηνοτροφία οι επενδύσεις σε όλα τα πιο πάνω χρόνια είναι σταθερή 320 κάθε χρόνο.

(ΠΗΓΗ Ομάδα επιστημόνων, Η επιβίωσις του ελληνικού λαού)

 




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Παρέλαση των αγροτών.



            Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου αντιμετώπισε το τεράστιο πρόβλημα των αγροτικών χρεών προς τους ιδιώτες που δάνειζαν τους αγρότες, με τον ΑΝ 677 «περί ρυθμίσεως χρεών» στις 14/5/1937 ΔΙΕΓΡΑΨΕ όλους τους καθυστερούμενους τόκους στα ιδιωτικά χρέη που αφορούσαν την περίοδο προ της 1/1/1935 και καθιέρωσε αποπληρωμή του Κεφαλαίου σε 12 ετήσιες δόσεις με τόκο 3%.
 
Βασική επιδίωξη ήταν ο αποκλεισμός δανεισμού του αγροτικού πληθυσμού από τους ντόπιους τοκογλύφους και ο νόμιμος δανεισμός από κρατικούς πιστωτικούς οργανισμούς. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι υπολογισμοί της Εθνικής Τραπέζης έδειχναν ότι το 1936 η αξία της πρωτογενούς παραγωγής ήταν 26.000.000.000 δραχμές και τα αγροτικά χρέη ανερχόντουσαν σε 10.000.000.000 δραχμές μέγεθος τεράστιο αν  λάβουμε υπ όψη ότι το αγροτικό οικογενειακό εισόδημα ήταν εξαιρετικά χαμηλό και άνισα κατανεμημένο, ειδικά στην Β Ελλάδα. Οι βιομηχανικές επιχειρήσεις που στήριζαν τους αγρότες (Εταιρεία Χημικών Προϊόντων ΑΕΕΧΠΛ, εταιρείες κατασκευής γεωργικών μηχανών) λόγω του δανεισμού των αγροτών ήταν σε δύσκολη κατάσταση. Στην πολιτική αυτή η Αγροτική Τράπεζα έγινε το ισχυρότερο εργαλείο και οι δυνατότητές της αξιοποιήθηκαν στο μέγιστο βαθμό, μέχρι τέλους του 1939 η Αγροτική τράπεζα είχε διαθέσει 67.235.167 δρχ για τη στέγαση των αγροτών προσφύγων, ανεγείροντας 3.355 οικήματα και επισκευάζοντας 1.804. Επίσης δόθηκαν 24.370.000 δρχ για την εκτέλεση κοινωφελών έργων σε προσφυγικούς συνοικισμούς της Μακεδονίας και Θράκης.

           

            Έγινε διανομή γης στους ακτήμονες και εκτελέστηκαν εγγειοβελτιωτικά έργα την δε επέκταση της γης που προερχόταν από αποξηράνσεις ελών κλπ απέδιδε στους ακτήμονες αγρότες. Αλλά αποδόθηκαν στην καλλιέργεια και εδάφη που παρέμεναν ακαλλιέργητα κα χέρσα, προήχθη η εντατική επιστημονική καλλιέργεια με μείωση της αγρανάπαυσης και αύξηση της χρήσης λιπασμάτων και στην τριετία 1936-1938 οι καλλιεργούμενες εκτάσεις αυξήθηκαν κατά 2.740.000 στρέμματα, δηλαδή κατά 15%επί του συνόλου των προηγούμενων καλλιεργειών.

 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Ι Μεταξάς ανάμεσα σε νέες με τοπικές ενδυμασίες.




Συγκριτικά παραθέτουμε πίνακα :

 

ΕΤΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ (σε στρέμματα)

1928 15.974.278

1929 15.446.291

1930 17.789.307

1931 19.319.054

1932 19.209.716

1933 20.810.898

1934 21.444.947

1935 21.099.500

1936 23.156.025

1937 24.154.978

1938 24.095.527

 

(ΠΗΓΗ Κ Κωστής. Αγροτική οικονομία και Γεωργική τράπεζα)

 

            Προς ελάφρυνση των αγροτών καταργήθηκε τον Νοέμβριο του 1938 ο φόρος για την παραγωγή του ελαιολάδου  και κάποιων ελαιωδών προϊόντων. Εκεί που δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή ήταν η παραγωγή σιταριού, όπως έλεγαν οι σχετικές αφίσες του καθεστώτος «Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΙΤΟΥ», προς την κατεύθυνση αυτή δημιουργήθηκαν μηχανισμοί συγκέντρωσης της παραγωγής και στήριξης των τιμών μέσω της «Κεντρικής Επιτροπής Προστασίας Εγχωρίου Σιτοπαραγωγής».

 

 ΕΤΗ ΣΤΡΕΜΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΣΙΤΟΥ (χγρ)

1928 66

1929 62

1930 47

1931 50

1932 77

1933 111

1934 88

1935 87

1936 64

1937 95

1938 113

 

(ΠΗΓΗ Κ Κωστής. Αγροτική οικονομία και Γεωργική τράπεζα)

 
 
 
 



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το περιοδικό της νεολαίας του Ι Μεταξά ΕΟΝ "Η Νεολαία" της 26ης Οκτωμβρίου 1940 (δύο ημέρες πριν την έναρξη του Ελληνο-ιταλικού πολέμου), προβάλει την καλλιέργειας της γης με το σύνθημα "ΟΥΤΕ ΣΠΙΘΑΜΗ ΓΗΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΗ ΑΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΟΣ".



ΕΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΙΤΗΡΩΝ ΔΟΠΣ ( εκ οκ και ποσοστό συν παραγωγής)

 

1927  2,3 1%

1929 9,3 4%

1931 29,4 14%

1933 170 30%

1939 298 42%

 

(ΠΗΓΗ Βεργόπουλος Κώστας «Το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα»Εξάντας 1975 σελ 184 ).

 

Πέρα όμως από το σιτάρι υποστηρίχθηκαν οι καλλιέργειες της πατάτας και του βαμβακιού. Παρ όλα αυτά η Ελλάδα σε όλη την διάρκεια του Μεσοπολέμου δεν έπαψε να είναι εισαγωγέας ειδών διατροφής και σιτηρών, η έλλειψη των οποίων πληρώθηκε με θανάτους εκ πείνας κατά την κατοχή. Δεν θα πρέπει να μη σημειωθεί η συμβολή της παραγωγής καπνών που το 1938 έφταναν σε 48.894 τόνους και αποτελούσαν το 50,4% του συνόλου των Ελληνικών εξαγωγών, η Γερμανία απορροφούσε 25.823 τόνους, ενώ η Βρετανία μόλις 503 τόνους ( όταν οι βρετανικές εισαγωγές ανερχόντουσαν σε 100.000 τόνους από τις ΗΠΑ και 20.000 τόνους από την Κοινοπολιτεία) από αυτό και μόνο το γεγονός καταλαβαίνει κανείς πόσο δύσκολη ήταν η απόφαση να στραφεί η Ελληνική πολιτική απέναντι στις Γερμανικές επιδιώξεις κατά τον Β παγκόσμιο Πόλεμο. Και για να γίνει ακόμα πιο σαφές θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι βρετανικές καπνοβιομηχανίες αρνούντο κατηγορηματικά να χρησιμοποιήσουν ελληνικά καπνά, παρά τις πιέσεις της Ελληνικής κυβέρνησης το Φόρειν Όφφις δεν τολμούσε να πιέσει τις βρετανικές καπνοβιομηχανίες, οι δε Άγγλοι προμηθεύοντο Ελληνικά καπνά δι επανεξαγωγής τους από τους Γερμανούς μέσω Αμβούργου!  (αλλά η οικονομική υποταγή της Ελλάδος στο Ράιχ θα φανεί όταν παρουσιαστεί η εμπορική πολιτική) .

 

            Επί των ημερών εκείνων εντατικοποιήθηκε ο εποικισμός σε χέρσες εκτάσεις προς θωράκιση της χώρας οι παραμεθόριες περιοχές κυρίως Μακεδονία Θράκη. Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου πραγματοποίησε διείσδυση των κρατικών υπηρεσιών στην ύπαιθρο με μεταθέσεις μεγάλου αριθμού υπαλλήλων σε επαρχιακές πόλεις, ο Ι Μεταξάς έλεγε « ….είναι ανάγκη το κράτος να μεταβή προς τον Γεωργόν και όχι ο Γεωργός να έλθη προς το κράτος».

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Η εφημερίδα  "ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ" προβάλει τις παροχές στον αγροτικό κόσμο που έκανε ο "Μπαρ μπα Γιάννης".


 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

-        «ΓΕΩΡΓΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΤΕΧΝΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ» του Μπάμπη Αλιβιζάτου Αθήνα 1939

-        «Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ Ι ΜΕΤΑΞΑ» εκδόσεις ΝΕΑ – ιστορία των Σπ Πλουμίδη και Κ Κωστή.

-        Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ 40 του Ι Σ Κολιόπουλου εκδόσεις ΒΗΜΑ βιβλιοθήκη.

-        F.O. 371/23776 έκθεση προξένου.

-        ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ τόμος 15 εκδόσεις ΔΟΜΗ

«Αγροτική Πολιτική και οικονομική πολιτική επί των συλλεκτικών έργων» του Δημοσθένους Στεφανίδου (καθηγητού πανε/μίου) τομ. Α', σελ. 440, Αθήνα 1948.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...