Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2015

ΜΑΡΟΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΨΙΜΑΧΙΑ ΠΡΙΝ ΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ


Οι αποικιακές δυνάμεις λίγο πριν τον Α ΠΠ διέθεταν η κάθε μία μια λίστα ιμπεριαλιστικών ζητημάτων που ήθελαν να λύσουν προς όφελός τους, με βάση αυτά τα σχέδια προσπαθούσαν να οικοδομήσουν και τις συμμαχίες που τους ήταν απαραίτητες για να εμπλακούν σε πόλεμο μεταξύ τους. Πριν η εμπλοκή λοιπόν μεταφερθεί στην Ευρώπη άρχισε αυτό το πολύπλοκο παιχνίδι στις αποικίες.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Γελοιογραφία του Κάιζερ το 1911 που δείχνει να κάνει επίδειξη ισχύος στο Agadir στο Μαρόκο.


Μια από τις μεγαλύτερες παραχωρήσεις που θα μπορούσε να κάνει η Γερμανία προς την Αγγλία ήταν η αποδοχή της βρετανικής θέσης για την Αίγυπτο (την θέση αυτή αμφισβήτησε και στον Β ΠΠ με την στρατιά του Ρόμελ), στον τομέα αυτόν έδειξε ευελιξία η Γαλλία μετά από 20 χρόνια προστριβών ο Θεόφιλος Ντεκλασέ ( Delcassé) υποχώρησε  και ο Μαρκήσιος Λάνσντοουν ζήτησε αυτή η συμφωνία να αποτυπωθεί εγγράφως, έναντι αυτής της παραχώρησης, η Γαλλία θεωρούσε de facto την παραχώρηση του Μαρόκου, στην διαμάχη αυτή μπήκε και η Γερμανία (η οποία είχε δίκαιο στις απαιτήσεις της, με βάση τον ιμπεριαλισμό), η Αγγλία φυσικά τάχθηκε με το μέρος της Γαλλίας.

Η Αγγλογαλλική Εγκάρδια Συνεννόηση της 8ης Απριλίου 1904 (Entente Cordiale) στην πραγματικότητα είχε βαρύτητα στις αποικιακές ανταλλαγές, και διευθετούνταν αποικιακές αντιθέσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 2 η Γαλλία αποκτούσε το δικαίωμα «να προφυλάσσει την τάξη» στο Μαρόκο και «να παρέχει στήριξη σε όσες διοικητικές, οικονομικές, δημοσιονομικές και στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις μπορεί να χρειαστούν».




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Φιλονικία πάνω από το Μαρόκο μεταξύ Edward VII, Kaiser Wilhelm II και υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Θεόφιλο Delcassé. Γελοιογραφία του 1905.




Ο Κάιζερ επισκέφτηκε την Ταγγέρη στις 31/3/1905  και συναντήθηκε με εκπροσώπους του Σουλτάνου Αμπντελαζίζ, ζητούσε δε ανεξαρτησία του Μαρόκου, εφαρμόζοντας πολιτική «Ανοικτών Θυρών» και αμφισβητούσε τη  γαλλική επιρροή στο Μαρόκο, ο  Λάνσντοουν φοβούμενος ότι η κρίση του Μαρόκου θα επέφερε την πτώση του Ντεκλασέ μετά από υποχώρηση της Γαλλίας αντέδρασε.

Ο αγγλικός τύπος - την επίσκεψη Κάιζερ - την παρουσίασε σαν άμεση επίθεση κατά της αγγλο-γαλλικής προσέγγισης, φυσικά η μαροκινή κρίση είχε σχεδιαστεί από την Γερμανία με στόχους που είχαν καθοριστεί πριν από την ήττα της Ρωσίας στο Μουκντέν και έτσι δεν μπορούσε να της αποδοθούν ότι ζητούσε πλεονεκτήματα από την αποδυνάμωση της Διπλής συμμαχίας, οι στόχοι για τους Γερμανούς ήταν η προστασία των οικονομικών τους συμφερόντων και να αντιμετωπιστεί η αντιγερμανική πολιτική του Ντεκλασέ, η απόκτηση εδαφών ήταν δευτερεύον, για τους Γερμανούς, για τον Κάιζερ και τον πρίγκιπα Μπίλοβ (Bernhard von Bülow), το κύριο ήταν οικονομική ενδυνάμωση της Γερμανίας με την εξασφάλιση ενός λιμανιού στην Μαροκινή ακτή. Για να πετύχει τους στόχους της η   Γερμανία απείλησε να υπογράψει μια αμυντική συμμαχία με τον Σουλτάνο του Μαρόκου (22 Ιουνίου).

 

Γάλλος πρωθυπουργός Maurice Rouvier αρνήθηκε να διακινδυνεύσει πόλεμο με τη Γερμανία σχετικά με το ζήτημα και ο Delcassé παραιτήθηκε.

Στην  παραίτηση του Γάλλου υπουργού εξωτερικών Ντεκλασέ ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπάλφουρ είπε : «Η πτώση του Ντεκλασέ είναι αηδιαστική και κατακρήμνησε την υπόληψη της Αντάντ». Στις 28/7/1905 προχώρησε σε πλήρη διπλωματική στήριξη προς την Γαλλία.

Στις 9/1/1906 στην κορύφωση της κρίσης του Μαρόκου ο Γκρέι που είχε αντικαταστήσει τον Μαρκήσιο Λάνσντοουν είπε στον Γερμανό πρέσβη Κόμη Μέτερνιχ σχετικά με το Μαρόκο : «Αν η Γαλλία είχε μπελάδες το δημόσιο αίσθημα στην Αγγλία και η συμπάθεια προς την Γαλλία…. Θα είχε τέτοια ένταση, που οποιαδήποτε κυβέρνηση θα ήταν αδύνατον να παραμείνη ουδέτερη».


 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Κάιζερ στο Μαρόκο.



Βέβαια εξέταζε ο Γκρέι το ενδεχόμενο να δώσει στην Γερμανία ένα ναύσταθμο ανθράκευσης στην ακτογραμμή του Μαρόκου από την πλευρά του Ατλαντικού, παρά τις προειδοποιήσεις του Τουίντμαουθ που υποστήρζε ότι « … η απόκτηση και η οχύρωση των λιμανιών του Μαρόκου από την Γερμανία θα αποτελούσε μεγάλο κίνδυνο για την ναυτική μας ισχύ…».

Μάλιστα ο ναύαρχος Φίσερ θεωρούσε την εξασφάλιση από τους Γερμανούς βάσης στο Μαρόκο ως αιτία πολέμου (casus belli), εκτός αν η Αγγλία εξασφάλιζε την Ταγγέρη σαν αποζημίωση.

Ο βασιλιάς Εδουάρδος έστειλε μήνυμα στο οποίο στήριζε τις προσπάθειες του Ντελκασέ να αγνοήσει τις γερμανικές προκλήσεις. Αυτά έπεισαν τον Ντεκλασέ και τον πρωθυπουργό Ρουβιέ να κρατήσουν τις αρχικές θέσεις κατά της Γερμανίας.

Σε όλο αυτό το παρασκήνιο εμπλέκεται η μυστική (incognito) επίσκεψη του Εδουάρδου στο Παρίσι στις 29 Απριλίου μέχρι 4 Μαΐου 1905 και τις διαβεβαιώσεις της Βρετανίας περί στρατιωτικής υποστήριξης.   

Η πρώτη κρίση του Μαρόκου (Μαρτίος 1905 και Μάιος 1906) είχε αρνητικότατη επίδραση στις αγγλο-γερμανικές σχέσεις.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αντιγερμανική γελοιογραφία.



Η διάσκεψη της Αλγεθίρας (Αλγκεσίρας, Algeciras, βερβερικά: Agadir, μαροκινά αραβικά: اگادير) που βάστηξε από  τις 16 Ιανουαρίου έως τις 7 Απριλίου 1906, τον Απρίλιο του 1906 υποστήριξε τις γερμανικές θέσεις μόνο  η Αυστρία-Ουγγαρία και αναγκάστηκε η  Γερμανία να υποχωρήσει, μιας και τις γαλλικές  θέσεις υποστήριξαν η Αγγλία, η Ιταλία, η Ρωσία, η Ισπανία και οι ΗΠΑ. Αποτέλεσμα αυτής της διάσκεψης ήταν η Αντάντ να επεκταθεί και να συμπεριλάβει την Ρωσία, διαλύοντας τον μύθο περί ρωσο-γερμανικής προσέγγισης. Η εξέλιξη της διάσκεψης της Αλγεθίρας διαμόρφωσε και καθόρισε τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες σχέσεις και κατά την διάρκεια του Α ΠΠ.

Η κρίση του Μαρόκου είχε διάρκεια και οι προειδοποιήσεις εκατέρωθεν είχαν οξύτητα, στην δεύτερη κρίση του Μαρόκου την 1 Ιουλίου 1911, ο Κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ έστειλε στο Algeciras το πολεμικό πλοίο Πάνθηρ, ώστε να κατασκευαστεί μια γερμανική ναυτική βάση ώστε να σταματήσει η επέκταση της επιρροής τους στο Μαρόκο.  η Αγγλία δια του Λόιντ Τζορτζ προειδοποίησε το Βερολίνο «… να μη απειλεί τη Μ Βρετανία σαν να μη ήταν υπόλογη στη Διεθνή Κοινότητα…» και ο Γκρέι υπογράμμιζε: «… ούτε είμαστε υποχρεωμένοι ούτε μπορούμε να μη δεχόμαστε κανένα συμβιβασμό για τη δυτική ακτή του Μαρόκου…», η υπόθεση αυτή είχε έναν συμβιβασμό μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας μια συμφωνία με βάση μια μερική εκχώρηση στο Γαλλικό Κογκό και οι Άγγλοι συμβούλευαν τους Γάλλους να τον δεχτούν.  Το 1912,  ο Πουανκαρέ ανέλαβε πρωθυπουργός της Γαλλίας, και το 1913,  έγινε πρόεδρος της δημοκρατίας.

Η Ευρώπη όδευε προς τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
 
 
 


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Δημοσίευμα που έχει να κάνει με την επίσκεψη του Κάιζερ με την Victoria Louisa  στο Μαρόκο το 1908.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΗΓΕΜΟΝΙΑ  του Ηλία Θερμού εκδόσεις Καστανιώτη ΑΕ

Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ του Niall Fergusonεκδόσεις ΙΟΛΚΟΣ

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...