ΜΑΧΗ ADOWA Η ΝΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ

Το 1889, οι Ιταλοί υπέγραψαν τη Συνθήκη της Wuchale (Ucciali) με την Αβυσσυνία (Αιθιοπία). Η Συνθήκη παραχώρησε εδάφη στην  Αιθιοπίας, δηλαδή τις επαρχίες της Bogos , Hamasien , Akkele Guzay , Serae , και τα μέρη του Tigray και χρηματοδοτική βοήθεια και στρατιωτικές προμήθειες.

              

  
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σχέδιο που δείχνει την μάχη της Adowa.

Η  διαμάχη προέκυψε αργότερα στην ερμηνεία του εγγράφου της Συνθήκης (με μακιαβελική υπεκφυγή). Στο  άρθρο 17 της Συνθήκης αναφέρει (στην ιταλική μετάφραση ) ότι ο αυτοκράτορας της Αιθιοπίας ήταν υποχρεωμένη να διεξάγει όλες τις εξωτερικές υποθέσεις με την σύμφωνη γνώμη των  ιταλικών αρχών. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα η Αιθιοπία να γίνει προτεκτοράτο του Βασιλείου της Ιταλίας.  Αντίθετα η μετάφραση στην  Αμαρικά του άρθρου,  έλεγε  ότι ο αυτοκράτορας θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις καλές υπηρεσίες του Βασιλείου της Ιταλίας στις σχέσεις του με τα ξένα έθνη, αν ήθελε.

Η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει  στρατιωτική λύση για να αναγκάσει την Αιθιοπία να συμμορφωθεί με την ιταλική έκδοση της Συνθήκης.

Έτσι είχαμε τον  πρώτο Ιταλο-Αιθιοπίας Πόλεμο, τα γεγονότα ξεκίνησαν το 1894. Το 1895 δυνάμεις του  ταγματάρχη Pietro Toselli εισέρχονται στην Αιθιοπία. Οι Αιθίοπες υπό τον αυτοκράτορά τους  Menelik ΙΙ είχαν να δείξουν στις επιχειρήσεις αρκετές νίκες επί των Ιταλών που διοικούσε ο Ορέστης Baratieri.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Oreste Baratieri που διοικούσε τις Ιταλικές δυνάμεις.

Το βράδυ της 29ης Φεβρουαρίου 1896 υπήρξε μια σύσκεψη των Ιταλών, των  Ορέστη Baratieri και  Baldissera (που είχε στείλει ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Κρίσπι), και συμμετείχαν  οι  Ταξιάρχοι  Matteo Albertone , Giuseppe Arimondi , Vittorio Dabormida , και Giuseppe Ellena , για να μελετηθούν τα επόμενα βήματά τους. Το ηθικό των Ιταλών στρατιωτών ήταν ήδη πολύ χαμηλό και παρά τις σώφρονες εισηγήσεις του Baratieri, ο   Dabormida είπε: "Η Ιταλία θα προτιμούσε την απώλεια δύο ή τρεις χιλιάδες άνδρες από μια ατιμωτική υποχώρηση.".

Ο ιταλικός στρατός αποτελείται από τέσσερις ταξιαρχίες 17.978 ανδρών, με πενήντα έξι (56) πυροβόλα. Ωστόσο, πολέμησαν λιγότεροι διότι "αρκετές χιλιάδες" στρατιώτες απαιτούνται για ρόλους  υποστήριξης και να διαφυλάξει τις γραμμές επικοινωνίας των μετόπισθεν. Έτσι η δύναμη που πήρε μέρος στην μάχη από μέρους των Ιταλών υπολογίζεται σε 14.923 άνδρες. 

Μια ταξιαρχία υπό τον Στρατηγό Albertone απαρτιζόταν από Ερυθραίους Ασκαρί και την διοικούσαν Ιταλοί  αξιωματικών. Οι υπόλοιπες τρεις ταξιαρχίες ήταν Ιταλοί που διοικούσαν οι ταξίαρχοι Dabormida, Ellena και Arimondi .

Οι Ιταλοί προς δικαιολογία τους μιλούν για άπειρους στρατιώτες, με ανεπαρκείς χάρτες, παλιά μοντέλα όπλων , κακές επικοινωνίες και κακή υπόδηση.

Οι Αιθίοπες τώρα υπό τον Menelik ΙΙ τους υπολογίζουν οι Ιταλοί από 73.000 έως 120.000 άνδρες (οι αριθμοί είναι υπερβολικοί για να δικαιολογηθεί η ήττα), οι δυνάμεις αυτές διοικούσαν ο αυτοκράτορας Menelik ΙΙ, η αυτοκράτειρα Taytu Betul , ο Ρας Wale Betul , ο Ras Mengesha Atikem, ο Ρας Mengesha Yohannes , ο Ρας Alula Engida , ο Ras Mikael της Wollo , ο Ras Makonnen Wolde Mikael  και άλλοι φύλαρχοι, οι πολεμιστές αυτοί ήταν οπλισμένοι με τουφέκια, είχαν ιππικό με λόγχες (σαφώς ο εξοπλισμός τους ήταν πολύ χειρότερος των Ιταλών). Οι Αιθίοπες, κατά τους Ιταλούς, είχαν σαν σύμβουλο τον Ρώσο Leonid Artamonov.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ιταλοί Alpini που πολεμούν στην Adοwa (ιταλικά Adua). Αυτούς τους αντιμετωπίσαμε επιτυχώς και στην Ελλάδα κατά την εισβολή τους το 1940.

Την νύχτα της 29ης Φεβρουαρίου και νωρίς το πρωί της 1ης Μαρτίου τρείς  ιταλικές ταξιαρχίες προχωρήσει χωριστά προς Adοwa (ιταλική Adua) πάνω από στενά μονοπάτια στο βουνό, ενώ μια τέταρτη ήταν εφεδρεία.

Δέχτηκαν διασταυρούμενα πυρά των Αιθιόπων. Οι Ιταλοί υποχρεώθηκαν σε υποχώρηση. Στις 6:00 η Ταξιαρχία Albertone δέχτηκε σφοδρή επίθεση και συλλαμβάνουν τον Albertone αιχμάλωτο. Οι επιζήσαντες της Ταξιαρχίας Albertone κατέφυγαν στην Ταξιαρχία Arimondi.

Το ιππικό του Ορόμο υπό τον Ras Mikael κατέσφαξε την  Ταξιαρχία του Dabormida, από την οποία δεν γλύτωσε κανείς.

Οι  δύο ταξιαρχίες υπό τον Baratieri υπερκεράστηκαν και καταστράφηκαν στις πλαγιές του βουνού Belah .

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Αυτοκράτορας της Αιθιοπίας Menelik ΙΙ με τα στρατεύματά του, στην απεικόνιση φαίνεται ότι οι αιθίοπες δεν ήταν στρατός (Ευρωπαικού τύπου) παρ όλα αυτά συνέτριψαν Ευρωπαίους.

Οι Αιθίοπες καταδίωξαν τους εναπομείναντες Ιταλούς μέχρι το μεσημέρι, οι απώλειες των Ιταλών ήταν 7.000 νεκροί, 1.500 τραυματίες  και 3.000 αιχμάλωτοι. Οι Ιταλικές εκτιμήσεις για τις απώλειες των Αιθιόπων ανεβάζουν σε 4.000 με 5.000 νεκρούς Αιθίοπες και 8.000 τραυματίες ( νούμερα τα οποία είναι αμφισβητήσιμα). Δεδομένο είναι ότι οι Ιταλοί  έχασαν όλο το πυροβολικό τους και οι Αιθίοπες πήραν 11.000 τουφέκια μεγάλο μέρος των πυρομαχικών, τα μέσα μεταφοράς και με δύο λόγια είχαν εκμηδενίσει τον στρατό του  Baratieri, στους αιχμαλώτους συμπεριλαμβανόταν ο Albertone, 800 Askaris, που θεωρούντο  ως προδότες από τους Αιθίοπες, έγινε ακρωτηριασμός στο δεξί τους χέρι και το αριστερό πόδι. Το πεδίο της μάχης, κατά μαρτυρίες ευρωπαίων παρατηρητών, ήταν γεμάτο από πτώματα Ιταλών.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αυτό ακριβώς συνέβει στην Adοwa.

Ο Baratieri πέρασε από δίκη και αθωώθηκε, η ιταλική γνώμη όμως έκπληκτη από την ήττα από ένα υποανάπτυκτο Αφρικανικό λαό, ήταν οργισμένη. 

Γίνηκαν βίαιες διαμαρτυρίες σε πόλεις και πανεπιστήμια, αλλά και μπροστά από την κατοικία του πρωθυπουργού Φραντσέσκο Κρίσπι, οι οποίες για να αντιμετωπιστούν χρειάστηκε η επέμβαση της αστυνομίας, ο πρωθυπουργός παραιτήθηκε στις 9 Μαρτίου 1896 και κλήθηκαν στρατεύματα για να καταστείλουν στην Νάπολη, στην Πάβια στήθηκαν οδοφράγματα για να εμποδίσουν τον στρατό. 

 Οι Σύλλογοι Γυναικών της Ρώμης, Τορίνο, Μιλάνο και της Παβίας ζήτησε την επιστροφή όλων των στρατιωτικών δυνάμεων στην Αφρική. Έγινα μαζικές κηδείες με κενά φέρετρα και οι εφημερίδες δημοσίευαν επιστολές των οικογενειών που έχασαν μέλη τους στην Adοwa, όπου περιγραφόντουσαν οι κακές συνθήκες διαβίωσής τους και οι φόβοι τους στο μέγεθος του στρατού που επρόκειτο να αντιμετωπίσουν. Ο βασιλιάς Umberto δήλωσε ότι τα γενέθλιά του (14 Μαρτίου) ήταν  ημέρα πένθους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αιθιοπικό ιππικό (καμία σχέση με τακτικό στρατό, ο δε οπλισμός τους...).

Ο ΕΕ (Ερυθρός Σταυρός) της Ρωσίας έστειλε ιατρική βοήθεια στα αιθιοπικά στρατεύματα στην Αντίς Αμπέμπα περίπου τρεις μήνες μετά τη νίκη τους στην Adοwa.

Ο Αυτοκράτορας Menelik ΙΙ με γενναιοδωρία δεν έριξε στην θάλασσα τους Ιταλούς από τις αποικίες τους στην Ερυθραία, περιορίστηκε στην κατάργηση της συνθήκης του Wuchale και η κατοχύρωση της Αιθιοπικής ανεξαρτησίας, υπογράφτηκε η Συνθήκη της Αντίς Αμπέμπα που η Αιθιοπία αναγνωριζόταν  ως ανεξάρτητο κράτος.

Η 1 Μάρτη είναι μια μέρα γιορτής στην Αιθιοπία.

Η ήττα στην Adοwa ήταν κάτι που δεν μπορούσαν να λησμονήσουν οι Ιταλοί, σύμφωνα με τον Τσόρτσιλ η Adοwa ήταν «ότι ακριβώς για τους γάλλους η ανάκτηση της Αλσατίας – Λωραίνης».

Το 1936 οι Ιταλοί θα επιχειρήσουν τον δεύτερο Ιταλο-αβυσσινιακού Πόλεμο (για να ξεπλύνουν την ήττα στην Adοwa με τον ίδιο τρόπο που προσπάθησε να εκδικηθεί το Χαρτούμ και τη Majuba η Αγγλία)  στον οποίο οι ξυπόλυτοι στρατιώτες της Αιθιοπίας του Χαϊλέ Σελασιέ (Ras Teferi ) θα πολεμήσουν άρματα μάχης και αεροσκάφη καθώς και χημικό πόλεμο του Μουσολίνι και θα ηττηθούν, η Αιθιοπία, ένα κράτος μέλος της ΚτΕ, θα καταλυθεί  από το 1936-1941 και θα εκδιωχθούν οριστικά οι δυνάμεις της Ιταλίας από Βρετανικές και πατριωτικές δυνάμεις της Αιθιοπίας το 1941.

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Εξωραισμένες Ιταλικές απεικονίσεις, ενός στρατού απαικιακού που πήγε να υποδουλώσει έναν ελεύθερο λαό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ του Ο Τσώρτιλ τόμος Ι εκδόσεις ΚΟΡΝΤΟΣΗ