Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο σεισμός εντάσεως 6,3 Ρίχτερ (10 στην κλίμακα Μερκάλι!) κατέστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά τα χωριά Νένητα, Βουνό, Φλάτσια, Καλαμωτή, Κοινή, Καλλιμασιά, Διδύμα, Νεχώρι, Θυμιανά, Δαφνώνας, Καταρράκτης, Βερβεράτο και  Θολοποτάμι, ενώ μικρότερες ήταν οι ζημιές στα Βορειόχωρα.

Την 22^α Μαρτίου 1881 έγινε μεγάλος σεισμός στην πόλη της Χίου, εκτός από τις μεγάλες καταστροφές, στην πόλη και τα χωρία του νησιού υπήρχαν και πολλά ανθρώπινα θύματα, οι επίσημες στατιστικές αναφέρουν 3.558 νεκρούς και 1.311 σοβαρά τραυματισμένους, προφανώς οι ελαφρά τραυματισμένοι δεν ήταν δυνατόν να υπολογιστούν.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο σεισμικός χάρτης του σεισμού του 1881.

Τα αποτελέσματα αυτού του σεισμού αναφέρονται στους περιηγητές που επισκέφτηκαν την Χίο, έτσι ο  Gaston Deschamps  που πέρασε το 1890 αναφέρει:

 

 « Η χώρα, το διοικητικό κέντρο της Χίου, δεν είναι καθόλου γραφική. Τίποτε σ αυτήν την, σχεδόν εξ ολοκλήρου, καινούργια πόλη δεν τραβάει το μάτι, δεν προσελκύει την προσοχή. Μετά τον σεισμό του 1881 η ανοικοδόμηση της πόλης προχωρεί αδιάλειπτα και έτσι ύστερα από μερικά χρόνια οι ετοιμόρροποι τοίχοι και τα ερειπωμένα σπίτια, που διακόπτουν εδώ κι εκεί τη σειρά των ανοικοδομημένων προσόψεων, θα έχουν εξαφανιστεί. Οι μαζικές καταστροφές – πυρκαγιές, σεισμοί, πλημμύρες – είναι απαραίτητες στην Τουρκία  ως μέσα κάθαρσης. Η πόλη έχει σαφώς κερδίσει από άποψη καθαριότητας και γραμμής. Οι δρόμοι είναι καθαροί και ευθείς. Έχει κανείς την εντύπωση ότι η ζωή εδώ είναι εύκολη και άνετη…».

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το κάστρο της πόλης έπαθε σοβαρές ζημιές, ενώ το έδαφος της παραλίας βυθίστηκε κατά 80 εκατοστά και σε κάποια μέρη παρατηρήθηκε και  κάθετη  μετατοπίσει έως 2,5 μέτρα. Επίσης πιθανολογείται η δημιουργία μικρού τσουνάμι με βάση την παρουσία άμμων θαλάσσης σε κήπους στη Χίο, αλλά δεν υπάρχει άλλη διαθέσιμη πληροφορία.

Ο προξενικός πράκτορας αναφέρει με τρόμο και κάποια υπερηφάνεια «Εκείνη η καταστροφή ήταν ταυτόχρονα η πιο φοβερή και η πιο όμορφη στιγμή της ζωής του! Τα πλοία της γαλλικής μοίρας της Ανατολικής Μεσογείου είχαν αγκυροβολήσει στον όρμο. Ο γενικός πρόξενος της Σμύρνης είχε έρθει επιτόπου για να ενημερωθεί επί της καταστάσεως.

Καθημερινά οι βάρκες του γαλλικού ναυτικού διέσχιζαν το λιμάνι, πηγαίνοντας από το προξενικό γραφείο στα θωρηκτά. Από όλο το νησί, δυστυχείς χωριάτες έρχονταν να παρακαλέσουν τον ιππότη Σπαντάρο να μιλήσει στον Γάλλο ναύαρχο για τα δεινά τους…. Στην συνέχεια μου έδειξε (ο οικοδεσπότης) τη φωτογραφία του γενικού προξένου Πείσσιέ ντε Ρενώ και το πορτρέτο του πλοιάρχου Μοντεσκιέ, κυβερνήτη της φρεγάτας Μπουβέ….»

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Κοινή μετά το σεισμό του 1881 μέσα από το φακό του Pernault.


και σε άλλο σημείο αναφέρει:

«Πριν φτάσουμε στην πλούσια ‘χώρα της μαστίχας’ συνάντησαμε συχνά εγκαταλειμμένα ερείπια. Τα νεόχτιστα εύθραυστα σπιτάκια κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι του 1881. Αντίθετα τα κτίσματα της εποχής του Ιουστινιάνι στέκονται ακόμα όρθια και μόνον κάποιες ρωγμές προήλθαν από τα  φοβερά τραντάγματα….»

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : 

Η Απλωταριά μετά το σεισμό. Ξυλογραφία από το αγγλικό περιοδικό «The Illustrated London News» 30/04/1881.

Για τους σεισμούς αναφέρει Η Λ. Μιχελή  ότι από τους ισχυρούς σεισμούς ου 1881 στην Χίο και του 1868 στην Μυτιλήνη, μεγάλες ομάδες αστέγων φτάνουν στο λιμάνι της Σμύρνης και ένας μικρός αριθμός απορροφάται ως την Μαγνησία.

Στο ημερολόγιο της Ευγενίας Νομικού αναφέρεται ότι: «Το πρώτο ταξίδι (στην Χίο) γίνεται τον Σεπτέμβριο του 1884, οπότε είναι ακόμη έντονα ορατά τα ίχνη του σεισμού του 1881 – στα κτίσματα και στους δρόμους αλλά και στις φυσιογνωμίες των ανθρώπων». Στην επιστροφή της στην Σμύρνη η οικογένεια νομικού θα πάρει μαζί της δύο ορφανά του σεισμού, για να σπουδάσουν με έξοδα της χιακής οικογένειας Χωρέμη σε παρθεναγωγείο της Σμύρνης.

 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Έγιναν εκατοντάδες μετασεισμοί, πολλοί από αυτούς εξίσου καταστρεπτικοί με τον κύριο σεισμό, μέχρι και το 1884.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ του Gaston Deschamps  εκδόσεις ΒΗΜΑ περιηγήσεις .

ΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΤΗΣ ΕΡΑΤΩΣ της Λίζας Μιχελή