Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012

ΤΣΙΓΚΕΛΩΜΑ


ΜΙΑ ΓΝΗΣΙΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

            Φρικαλεότερο και από το παλούκωμα βασανιστήριο είναι ο βασανισμός στα τσιγκλέλια (οι γάντζοι),  το σώμα του μελλοθανάτου υψωνόταν με τροχαλία και αφηνόταν να πέσει πάνω σε τσιγκέλια στερεωμένα σε μόνιμο τοίχο ή σε ειδική βάση. Εκεί το θύμα έμενε μέρες πολλές αν τα τραύματα δεν ήταν καίρια και πέθαινε από την αγωνία και την κακοπάθεια.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οι άγιοι εκ Σαμοθράκης Νεομάρτυρες Μανουήλ, Θεόδωρος, Γεώργιος, Μιχαήλ (καταγόταν από την Κύπρο) και Γεώργιος . Τον Εμμανουήλ και τον Γεώργιο τους θανάτωσαν (Μεγάλη εβδομάδα του 1821) στα τσιγκέλια τους άλλους με άλλα μαρτύρια. 

            Ο βαρώνος Wenceslaw Wratislaw von Mitzowitz, Τσέχος διπλωμάτης, παρακολούθησε στην Κωνσταντινούπολη το 1591 μαρτυρική θανάτωση πάνω στα τσιγκέλια ενός Έλληνα που είχε ερωτικό δεσμό με την Ελληνίδα σύζυγο μουσουλμάνου εμπόρου ( οι εν λόγω θανατώσεις δεν γινόντουσαν μόνο αν το θύμα αλλαξοπιστούσε), διηγείται ο βαρώνος : 


« έβγαλαν τον νέο  από την φυλακή με δεμένα τα χέρια του πίσω και με σιδερένια χαλκά στο λαιμό από όπου είχαν περάσει αλυσίδα. Δύο μεγαλόσωμοι δήμιοι, λαμπροφορεμένοι κρατούσαν τις άκρες της καδένας, προστά και πίσω από τον κατάδικο υπήρχε φρουρά γενιτσάρων . Την πομπή παρακολουθούσε πυκνό πλήθος , άλλοι έφιπποι και άλλοι σε  άμαξες. Όταν είδε ο κόσμος τον μελλοθάνατο έβγαλε κραυγή μεγάλη, άνδρες και γυναίκες πως είναι κρίμα να χαθεί τέτοιο παλληκάρι. Κι όλοι τον συμβούλευαν να γίνει μουσουλμάνος για να χαριστεί η ζωή του από τον Σουλτάνο. Αλλά ο Έλληνας έλεγε «Όχι δεν αλλάζω την πίστη μου». Αλλά ούτε οι παρακλήσεις της Ρωμιάς μοιχαλίδας να τουρκέψει για να σωθούν και οι δύο είχαν αποτέλεσμα. Ανένδοτος ο νέος «Όχι δεν γίνεται ! Τα λόγια είναι περιττά» Το πλήθος αλάλαζε και η πομπή τράβηξε το δρόμο της σε κραυγές και πανδαιμόνιο. Όταν έφτασαν στο Κουμ καπί (Πύλη της Άμμου) όπου είχαν στηθεί τα ικριώματα, δύο δήμιοι με ανασηκωμένα μανίκια στερέωσαν τους μακαράδες για να σηκώσουν ψηλά τον νεαρό Έλληνα. Αφού τον έγδυσαν, αφήνοντας τον μόνο με το σώβρακο, του έδεσαν χέρια και πόδια και τον ανύψωσαν, τραβώντας τα σχοινιά της τροχαλίας, δύο μέτρα πάνω από την βάση του ικριώματος, και ενώ ο μελλοθάνατος αντίκρυζε μετέωρος τα σύνεργα του μαρτυρίου, έγιναν οι ύστατες προσπάθειες για να μεταπειστεί. Στάθηκε αδύνατο. Εξαγριωμένο το πλήθος των μουσουλμάνων κραύγαζε «Ρίχτε τον στους γάντζους». Τότε δύο δήμιοι που στέκονταν στο ικρίωμα ανέβασαν με τον μακαρά τον μελλοθάνατο μια πήχη ψηλότερα κι άφησαν να πέσει το σώμα του πάνω στα τσιγκέλια …..Ο νέος έζησε καρφωμένος στους γάντζους τρεις ημέρες. Φώναζε πως διψούσε και εκλιπαρούσε να του δώσουν λίγο νερό. Κανένας όμως δεν τόλμησε. Την Τρίτη μέρα συγκινήθηκε κάποιος και τον πυροβόλησε στο κεφάλι».



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η διαδικασία του τσιγκελώματος από τους τούρκους.


            Αλλά εκτελέσεις στους γάντζους περιγράφει και ο Άγγγλος περιηγητής Charles Thomson  το 1730 :

 «… Ο δήμιος ανεβάζει το θύμα ψηλά, δεμένο πισθάγκωνα  και  αφήνει απότομα το σχοινί…… Αν καρφωνόταν στην κοιλιά ο θάνατος ερχόταν γρήγορα αλλιώς έμενε κρεμασμένος στους γάντζους τρεις ημέρες και βασανιζόταν φρικτά….Τα ιριώματα με τα τσιγκέλια βρισκόταν κοντά στις πύλες των κάστρων για να παρακολουθεί το πλήθος που μπαινόβγαινε  και να παγώνει από την τρομάρα». 

Ο ίδιος διαπιστώνει ότι στα συναξάρια των νεομαρτύρων της Τουρκοκρατίας το τσιγκέλωμα αναφέρεται κατ’ επανάληψη.


            Ο Γάλλος Guer στο έργο « Ήθη και έθιμα των Τούρκων» εκτός των πιο πάνω περιγραφών σημειώνει:

  «Εκεί έμενε καρφωμένο και βασανιζόταν ως πέντε μέρες…».

Ο Αλή πασάς το τσιγκέλωμα το ανήγαγε σε βασανιστήριο πρώτης σειράς, μια συνοικία μάλιστα ονομαζόταν «Τσεγκέλια» εκεί γινόντουσαν οι εκτελέσεις με γάντζους, σε συνομιλία του με τον το 1808 με τον Pouqueville στην Αμβρακία κόμπαζε για τις ανδραγαθίες του , δες τώρα τι γράφει ο Λαμπρίδης : 

«…εφ ου ήσαν εμπεπηγμένα κατά ζεύγη τα λεγόμενα τσεγκέλια, ήτοι περόναι τετράπλευροι και αιχμηραί ημίσεος μέτρου μήκος έχουσαι. Επί των περονών τούτων εξηπλούντο οι κατάδικοι γυμνοί τα δε σώματά αυτών, πιεζόμενα υπό δημίων, διετρυπούντο…», αυτή φαίνεται ότι ήταν μια εφεύρεση του Αλή πασά, γιατι εφαρμοζόταν στην επικράτεια του…..Στα τσιγκέλια βρήκε τον θάνατο ο Βορειοηπειρώτης αντάρτης ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΤΟΝΑΤΗΣ …."του έδεσαν τας χείρας και τους πόδας και αμέσως τον εκρέμασαν εις τα αγκιστρα από τας αμασχάλας. Ο Ντοτάνης δεν έπαυσε να τους υβρίζει ως άνανδρους και άπιστους εξευτελίζων τόσον τον Διοικητήν όσον και τους βέηδες και αγάδες. Δια να μην ακούουν τας ύβρεις τον επότισαν  δηλητήριον και ούτω εν μέσω αλγηδόνων απέθανεν ο Γρηγόριος Ντοτάνης". Ο εν λόγω άγνωστος αγωνιστής βγήκε στο βουνό μετά την εξόντωση του τυρανίσκου της περιοχής Μανόκ αγά.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το τσιγκέλι έμεινε μόνο στα χασάπικα για να κρεμούν τα σκοτωμένα ζώα, οι τούρκοι, στο τσιγκέλι έριχνα μόνο ζωντανούς ανθρώπους. ( Κρεοπωλείον "η Επτάνησος"  το 1960 στην Αλεξανδρούπολη, με τα σφάγια να κρέμονται έξω από το μαγαζί).



            Αλλά και ο Κασαομούλης αναφέρει περιστατικά τσιγκελώματος κατά την επανάσταση όπως ένας προσκυνημένος κλεφτοκαπετάνιος που πολεμούσε με τον Κιουταχή, ο Γιαννάκης Βουκουβάλας, το 1827 είχε μυστική συνενόηση με τον Καραισκάκη, ανακαλύφτηκε και « ετέθη εις τα τζεγκέλια όπου έδωσεν τέλος». Στα Πατήσια το 1827 εμαρτύρησε στους γάντζους επί επτά ημέρες ο Κύπριος αγωνιστής, ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΤΑΚΤΙΚΟΥ Σιναίτης «τον παίρνουν από την φυλακή και τον βάνουν στα τζιγκέλια και μένει ζων επτά ημέρας και επικαλεσθείς την ευσπλαχνίαν των ατιθάσων τούρκων ο Προύσαλης (ο Κιουταχής) διέταξεν έναν άνθρωπον του και μεταβάς τον έδωκεν μιαν πιστολιάν εις το κεφάλι και το κατασυνέτριψεν και ούτω απέθανεν υποστάς του Χριστού τα Πάθη» και αλλού αναφέρεται από αυτόπτη αγωνιστή « Ακούω φωνή λυπηραν και σχεδόν γνωστή μου λέγων «Έλεος». Στρέφω τους οφθαλμούς και τοι βλέπω Τον Σιναίτην υψωμένον επί ενός αναστήματος εις δίποδα έχων δύο λόγχας διαπερασμένας η μια από την μιαν εις την άλλην αμασχάλην και άλλη από ένα μηρόν εις τον άλλον». Αλλά στα τσιγκέλια ρίχτηκε από τον Ομέρ πασά και ο οπλαρχηγός της Ευβοίας Δημ Λέκκας το 1829  « κρεμασθεις από σιδηράς αρπαγής …. Εκδέρετο ζων».





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το φρικώδες "τσιγκέλι" για την θανάτωση των χαϊνιδων, στημένο στην πλατεία όπου και η κρήνη Μοροζίνι, το 1699.


Με τα πιο πάνω βλέπει κανείς έξω από ωραιοποιήσεις τι είδους επανάσταση κάνανε οι Έλληνες το 1821 και τι δεινά πέρασαν για την λευτεριά τους από τους Ευρωπαίους  Τούρκους.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...