ΟΙ ΠΡΟΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΑΙΔΙΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΩΚΙΩΝ

                                

" Υπόσχομαι στην τιμή μου

να εκτελώ το καθήκον μου

προς το Θεό και την Πατρίδα

να βοηθώ κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση

και να τηρώ το Νόμο των Προσκόπων. "

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΙΑ : Μικρασιάτες πρόσκοποι.

Ο ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ, που ο θεμελιωτής του Ρόμπερτ Μπάντεν-Πάουελ ονειρεύτηκε ως πηγή αγάπης προς τον πλησίον και την πατρίδα, αντιπροσωπεύθηκε με σύντομο χρονικά αλλά πανάξιο τρόπο στη Μ. Ασία, στην Πόλη και στην Ανατολική Θράκη. Δυστυχώς, τις δύο αυτές αγάπες τους, οι Μικρασιάτες Έλληνες πρόσκοποι και προσκοπίνες τις πλήρωσαν πολύ ακριβά, γράφοντας από το 1919 ως την καταστροφή του 1922, στο Αϊδίνι, στην Κάτω Παναγιά και στα Σώκια της Ιωνίας, μερικές από τις ηρωικότερες και πιο αιματηρές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού προσκοπισμού. Τα αδικοχαμένα αυτά γενναία παιδιά ανήκουν επίσης στον χώρο των νεομαρτύρων του χριστιανισμού, μια και βρήκαν τραγικό θάνατο αρνούμενα να αλλαξοπιστήσουν και να τουρκέψουν.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Πρόσκοποι, μαθητές και εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας με ελληνικές και συμμαχικές σημαίες στην Πάνορμο της Μικράς Ασίας κατά την διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας.                                        

Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του Ελληνικού Σώματος Προσκόπων, που ιδρύθηκε από τον Αθ. Λευκαδίτη στην Αθήνα το 1912, έγινε στη γιορτή των "Ανθεστηρίων". Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μούδρου (31/10/18), ο αρχηγός των προσκόπων Αλεξανδρείας Ευαγγ. Ιωαννίδης εγκαταστάθηκε στη Μ. Ασία και μαζί με τον Γ. Παπαδημητρίου ίδρυσαν εκεί προσκοπικές ομάδες, βοηθούμενοι από τον πρόεδρο του Πανιωνίου Γυμναστικού Συλλόγου Δημ. Δάλλα, τον Δημ. Αγγελομάτη και τον Αλέκο Φωτιάδη.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οι πρόσκοποι συμμετείχαν σε κάθε εθνική προσπάθεια ενδυναμώνοντας το φρόνημα του λαού.

Τον Φεβρουάριο του 1919 έφτασε στη Σμύρνη ο τότε γενικός έφορος του Προσκοπισμού Κων. Μελάς. Μέσω επαφών με τοπικούς παράγοντες, η ομάδα σχημάτισε την περιφερειακή επιτροπή διορίζοντας ντόπιους εφόρους. Ιδρύθηκαν έτσι πολλές ομάδες, εκατοντάδες νέοι της Σμύρνης και περιχώρων κατατάχθηκαν στο Σώμα Προσκόπων και με μεγάλο ενθουσιασμό βοηθούσαν όπου χρειαζόταν. Συμμετείχαν σ' όλες τις εθνικές, θρησκευτικές, αθλητικές και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις (εράνους) και, με την άφιξη του ελληνικού στρατού στην Ιωνία, τα άξια αυτά παιδιά βοήθησαν πολύπλευρα. 

Εξήντα πέντε ομάδες προσκόπων υπήρχαν τότε στη Σμύρνη και σε κωμοπόλεις του νομού της. Εργάζονταν ως αγγελιαφόροι, διερμηνείς, γραφείς, οδηγοί και τραυματιοφορείς κι απέσπασαν τον θαυμασμό όλων. Υποστηριζόμενοι από τον μαρτυρικό μετέπειτα μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο, τον Απρίλιο του '20, τύπωναν δικό τους περιοδικό, τον "Πρόσκοπο της Ιωνίας" και είχαν τον δικό τους ύμνο που μελοποίησε ο συνθέτης Δημ. Μιλανάκης σε στίχους Μιχ. Αργυρόπουλου. Μα, η τόσο σημαντική και αναγκαία για τον ελληνισμό τότε δράση τους, οδήγησε τα ικανά εκείνα παιδιά κατευθείαν στο στόμα του λύκου.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Μικρασιάτες πρόσκοποι στο πλευρό των τραυματιών της Μικρασιατικής εκστρατείας.

Οι Τούρκοι εξαγριώθηκαν με τα προσκοπάκια και διέπραξαν εναντίον τους αποτρόπαια εγκλήματα, που γράφτηκαν με βασανιστήρια, βιασμούς και αίμα στο θλιβερό βιβλίο της Μικρασιατικής Καταστροφής. Τρεις κυρίως κωμοπόλεις της Ιωνίας, το Αϊδίνι (όπου είχαν ιδρυθεί τρεις προσκοπικές ομάδες), η Κάτω Παναγιά και τα Σώκια έγιναν μάρτυρες των φρικτών κακουργημάτων που διέπραξαν οι Τσέτες εις βάρος των αθώων αυτών παιδιών, τα οποία κατασφάχτηκαν, βασανίστηκαν κι άφησαν την τελευταία τους πνοή στα ματωμένα χώματα μέσα στη φρίκη του πολέμου της Μκρασίας και της απανθρωπιάς του δυνάστη.
 

Δεν έχει περάσει 1 ½  μήνας που ο Ελληνικός Στρατός έχει ελευθερώσει την περιοχή Σμύρνης και του Αιβαλιού 

 και ήδη οι Τούρκοι με την βοήθεια των Ιταλών που ελέγχουν την περιοχή νοτίως του Μαιάνδρου ποταμού οργανώνονται και από τις υπό των Ιταλών ελεγχόμενες περιοχές εξορμούν  στην Ελληνική ζώνη.

                             

ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΜΑΧΗ

 

13/6/1919 λοιπό ξεσπά το κακό, χιλιάδες πάνοπλοι τούρκοι προερχόμενοι από την Ιταλική ζώνη προσβάλουν το 4^ο ΣΠ, που δέχεται κτυπήματα και από μέσα από την πόλη του Αιδινίου. Η επίθεση κρατά 3 (τρεις) ημέρες ενώ τα τηλεγραφήματα από την Σμύρνη  προς τον Συνταγματάρχη Σχινά  μιλούν για « Πάση θυσία άμυνα, καταφτάνουν ενισχύσεις», ο ίδιος ο Ε Βενιζέλος ζήτησε να κρατηθεί η πόλη του Αιδινίου.

 

                    

            Μερικές τούρκικες μονάδες έχουν μπει στην πόλη και η μάχη γίνεται σώμα με σώμα, ενώ χρησιμοποιείται και πυροβολικό  μεγάλου διαμετρήματος υπό των τούρκων. Στις 15/6/1919 ο Συν/χης  Σχινάς  τηλεγραφεί « Κατέχομεν   παρυφήν πόλεως ….». Εν τω μεταξύ η στρατιωτική  κατάσταση έγινε δεινή, τότε ο Σχινάς δίνει διαταγή να συλληφθούν οι εκπρόσωποι των τουρκικών αρχών και ενημερώνει την Σμύρνη. Έχουν ήδη παρουσιαστεί ελλείψεις σε τρόφιμα νερό και κυρίως πολεμοφόδια. Στις 16/6/1919 στέλεται τηλεγράφημα  προς την Σμύρνη « Πόλις κινδυνεύει αποτεφροθεί σχεδόν ολόκληρος. Μάχη εξακολουθεί από πρωίας υποστάντες σοβαράν επίθεσιν υπό μεγάλων δυνάμεων. Μεγίση ανάγκη ενισχύσεων και πυρομαχικών».

                                   

Ακολουθει σύσκεψη υπό Αλ Σχινά , Αντισυνταγματάρχου Τριανταφύλλου και Ταγματάρχου Ασημακόπουλου και αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την πόλη  προς Τραλλείς , Καρά Μπουρνά Μπαλατζίκ, τις Ελληνικές δυνάμεις ακολουθούν και 800 Χριστιανοί, ενώ στις Τραλλείς καταφεύγουν άλλοι 2000 όπου υπό την προστασία του λοχαγού Γ Λαμπράκη ο οποίος μάχεται με την διλοχία του με τις ξιφολόγχες τους υπερασπίζετε . Εν τω μεταξύ πυρομαχικά φθάνουν την επομένη της υποχώρησης στο Ερμέιλι.

 

                         

            Η Μεραρχία δίνει εν τω μεταξύ αυστηρή διαταγή στις 18/6/1919:

« Συνταγματάρχην Σχινάν  1) Οφείλεται να κρατηθείτε πάση θυσία όσο το δυνατόν πλησιέστερον προς το Αιδίνιον 2) Να πιέσετε τον έναντι  εχθρόν δι αντεπιθέσεων νυκτερινών και ημερησίων, καταρτήζοντες ανάλογα και κατάλληλα αποσπάσματα 3) Φάλαγξ ημετέρα ισχυρά ενεργεί εξ άλλου σημείου κατά Αιδινίου 4) Αφικνείται αυτού διοικητής ευζωνικού Σταυριανόπουλος 5) Αρχαιότερος αναλάβει διοίκησιν αυτόσε δυνάμεων 6) Θα σας στείλομεν διαταγή τηλεγραφική απόψε». Ακολουθεί αυστηρότερον του πρώτου : «Συνταγματάρχην Σχινάν  Μπαλατζίκ Φέρετε βαρείαν ευθύνην δι ανευ λόγου υποχώρησιν σας μέχρι Μπαλατζίκ. Θα φέρετε έτι βαρυτέραν αν μη αναπτερώνοντες φρόνημα ανδρών σας αντεπιτεθείτε και προχωρήσετε τουλάχιστον όπως διασώσεται πυρομαχικά εγκαταλειφθέντα εις Ερμπειλί. Τρόφιμα αποστελλονται. Εν ανάγκη προμηθευτήτε εκ των εντοπίων πόρων δι αγοράς ή αποδείξεως». Ο Σχινάς έστειλε λεπτομερή απάντηση.

 

                                      

ΣΤΗ ΠΟΛΗ

            Μόλις ο Ελληνικός στρατός εγκατέλειψε την πόλη, μπήκαν τούρκοι πολεμιστές που ενώθηκαν μαζί τους και οι ντόπιοι τούρκοι του Αιδινίου… Τότε ξέπασε σε όλη την αρχέγονη βαρβαρότητά της η τουρκική βαρβαρότητα, δεν υπολόγισαν ούτε γριές και γέρους, μάζευαν τον πληθυσμό μπουλούκια  και τους έσφαζαν με θηριώδεις κραυγές, νέοι σφάχτηκαν, νέες ατιμάστηκαν μαζικά…..

Η ΘΥΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΤΟΥ ΑΪΔΙΝΙΟΥ

Κορυφαία ομαδική θυσία που αποτέλεσε σταθμό παιδικής αυτοθυσίας για την Πίστη και την Πατρίδα.

 

Με την απελευθέρωση της Ιωνίας από τον Ελληνικό Στρατό δημιουργήθηκαν σε όλη την ευρύτερη περιοχή Προσκοπικές Ομάδες. Στο Αϊδίνι λειτουργούσαν τρεις Ομάδες, με εμπνευστή και ιδρυτή τον Τοπικό Έφορο Νίκο Αυγερίδη.

Με τις νικηφόρες μάχες του και την προέλασή του στην ενδοχώρα ο Ελληνικός Στρατός είχε σπάσει το τουρκικό, έτσι οι άτακτοι Τούρκοι στρατιώτες οργανώθηκαν σε ληστοσυμμορίες, τους γνωστούς σε όλους μας από την Ιστορία Τσέτες, όπου λεηλατούσαν τα Ελληνικά χωριά, πυρπολώντας σπίτια, ληστεύοντας, σφάζοντας, βιάζοντας και βασανίζοντας τα αθώα τους θύματα.

Στις 15 Ιουνίου επιτέθηκαν και στο Αϊδίνι. Η μικρή φρουρά άντεξε της επίθεσης τρία μερόνυχτα. Οι τρεις Προσκοπικές Ομάδες δεν εγκατέλειψαν την πόλη αλλά οι Πρόσκοποι φορώντας τη στολή τους, έμειναν δίπλα στους στρατιώτες, βοηθώντας στην άμυνα της πόλης οι μεγαλύτεροι και παρέχοντας υπηρεσίες προς τη φρουρά και τους πολίτες που έμειναν, οι νεότεροι.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Άγημα των προσκόπων αποδίδει τιμές 15 Μαΐου 1920. Ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Μαζαράκης-Αινιάν εξέρχεται της Μητροπόλεως και χαιρετά.                                    

Στις 17 του μήνα ο στρατός ανοίγει δρόμο και διαφεύγει προς τα βουνά μη μπορώντας πλέον να αντέξει της επίθεσης των Τσετών. Η πόλη μένει ανυπεράσπιστη. Όσοι από τους κατοίκους δεν καταφέρνουν να διαφύγουν γίνονται αποδέκτες τρομερών θηριωδιών. Οι Έλληνες Πρόσκοποι πιστοί στην ΥΠΟΣΧΕΣΗ τους βοηθούν και τη τελευταία στιγμή τον κόσμο. Τελικά όσοι δεν φονεύτηκαν ή σφαγιάστηκαν συλλαμβάνονται και φυλακίζονται σε πρόχειρη φυλακή.

Εκεί μέσα σε κατάνυξη, με εμψυχωτή τον Τ.Ε. Νίκο Αυγερίδη, προσεύχονται στο Θεό και μεταλαμβάνουν με ψωμί και νερό.

Το πρωί της 18ης Ιουνίου τους μεταφέρουν στις όχθες του Εύδωνα ποταμού και καλούν πρώτο το Νίκο Αυγερίδη να αλλαξοπιστήσει και να απαρνηθεί την Ελλάδα.
                         

ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ ! αναφωνεί ο ήρωας. Τότε οι Τσέτες λυσσασμένοι του βγάζουν με μαχαίρι το ένα μάτι και του ξαναζητούν να αλλαξοπιστήσει και να απαρνηθεί την Ελλάδα. Τότε η απάντηση έρχεται από όλους :

ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ !

Με φανατισμό και μανία οι Τσέτες ορμούν στον Αυγερίδη του βγάζουν και το άλλο μάτι και αργά - αργά τον κατακερματίζουν, ενώ οι υπόλοιποι Πρόσκοποι λογχίζονται και κατακρεουργούνται.

Αυτή ήταν η ηρωική θυσία των 31 Προσκόπων του Αϊδινίου που συγκλόνισε όχι μόνο τον Ελληνισμό, όχι μόνο τον Προσκοπισμό και τον ίδιο τον ιδρυτή ΒΡ ο οποίος έστειλε συλλυπητήρια εγκύκλιο αλλά ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Αυτή ήταν η θυσία αγνών Ελληνόπουλων και Μεγάλων Προσκόπων για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία.

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οι πρόσκοποι των Τραλέων 1920-1922.                                        

Κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία και την καταστροφή που ακολούθησε μαρτύρησαν πολλοί άλλοι Πρόσκοποι. Γνωστές είναι και οι θυσίες των Προσκόπων των Σωκιών και της Κάτω Παναγιάς.

ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΗΡΩΙΚΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΤΟΥ ΑΪΔΙΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΩΚΙΩΝ

ΑΪΔΙΝΙ

1. Νικόλαος Αυγερίδης (Ιδρυτής και Τ.Ε.)

2. Επαμεινώντας Αναστασιάδης (μέλος Τ.Ε.)

3. Μιχαήλ Τσοχατζής (μέλος Τ.Ε.)

4. Φιλοκτήτης Αργυράκης (Αρχηγός 1ης Ο.Π.)

5. Μίνως Βεϊνόγλου (Αρχηγός 2ης Ο.Π.)

6. Αιμίλιος Παπαδόπουλος (Αρχηγός 3ης Ο.Π.)

7. Ιωάννης Αβραάμ (Πρόσκοπος)

8. Κωνσταντίνος Ανδρεάδης (Πρόσκοπος)

9. Ηρακλής Αντωνίου (Πρόσκοπος)

10. Δήμος Αραδούλης (Πρόσκοπος)

11. Γεώργιος Θεοδώρου (Πρόσκοπος)

12. Βασίλειος Ιωάννου (Πρόσκοπος)

13. Γεώργιος Ιωάννου (Πρόσκοπος)

14. Χρυσόστομος Κανάτας (Πρόσκοπος)

15. Γεώργιος Καραγιαννόπουλος(Πρόσκοπος)

16. Δήμος Καραμαούνας (Πρόσκοπος)

17. Δημήτριος Κουγιουμτζής (Πρόσκοπος)

18. Κυριάκος Μανθόπουλος (Πρόσκοπος)

19. Εμμανουήλ Μαρινάκης (Πρόσκοπος)

20. Ευδόκιμος Μιναρεδζόγλου (Πρόσκοπος)

21. Θεοδόσιος Μιναρεδζόγλου (Πρόσκοπος)

22. Νικόλαος Μιναρεδζόγλου (Πρόσκοπος)

23. Γεώργιος Νικητόπουλος (Πρόσκοπος)

24. Κωνσταντίνος Νομικός (Πρόσκοπος)

25. Γεώργιος Παναγής (Πρόσκοπος)

26. Γεώργιος Παπαδάκης (Πρόσκοπος)

27. Δημήτριος Πρωτοψάλτης (Πρόσκοπος)

28. Πλάτων Σαμιωτάκης (Πρόσκοπος)

29. Δημοσθένης Σακελλαρίδης (Πρόσκοπος)

30. Μάνθος Τσοχατζής (Πρόσκοπος)

31. Ευστάθιος χριστοδούλου (Πρόσκοπος)

 

ΣΩΚΙΑ

1. Χρήστος Χριστίδης (Αρχηγός)

2. Γιώργος Βενέτος (Πρόσκοπος)

3. Βασίλειος Γεωργιάδης (Πρόσκοπος)

4. Δημήτριος Καραμηνάς (Πρόσκοπος)

5. Θρασύβουλος Καραμηνάς (Πρόσκοπος)

6. Δημήτριος Μελάς (Πρόσκοπος)

7. Ευστράτιος Ματθαίου (Πρόσκοπος)

8. Ιωάννης Στολίδης (Πρόσκοπος)

9. Γεώργιος Σαβράκης (Πρόσκοπος)

10. Βασίλειος Χαραλάμπους (Πρόσκοπος)

11. Γεώργιος Χαραλάμπους (Πρόσκοπος)

12. Γεώργιος Χατζημιχαήλ (Πρόσκοπος)

13. Κωνσταντίνος Χειμωνίδης (Πρόσκοπος)

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Πρόσκοποι της Μικράς Ασίας το 1920.                                        

ΑΝΑΚΑΤΑΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΚΔΙΚΗΣΗ

Οι Ελληνικές δυνάμεις με απόσπασμα 7 ταγμάτων του 4^ου και του 1/38 με 3,5 ορειβατικές πυροβολαρχίες φτάνουν στο Μπαλατζίκ, όπου αντικαθιστούν τον Σχινά με τον Δ Σταυριανόπουλο. Στις 19/6/1919 με τις πρώτες συγκρούσεις οι τούρκοι φεύγουν.

            Φρίκη θα καταλάβει τους τσολιάδες του 1/38 της Καρδίτσας  υπό τον Ζαφειρίου – Σταυριανόπουλο  όταν μπήκαν στην πόλη, στην οποία βρήκαν αποκαΐδια και αίμα, η πόλη κειτόταν νεκρή…. Ο Σχινάς έμεινε μέχρι την παρέλαση και μετά από δίκη καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά.  Ο Ελληνικός στρατός κατάφερε να αποφύγει τις αγριότητες, τους υπεύθυνους της επίθεσης τους πέρασε από δίκη, όσοι από τους τούρκους πήραν μέρος σε αγριότητες έφυγαν με τους τσέτες στην Ιταλική ζώνη, ο οπλισμός πυροβόλα όλμοι πυρομαχικά είχαν παραχωρηθεί στους τσέτες από τους Ιταλούς.
                              

            Το 3^ο Σύνταγμα υπό το Κονδύλη, τον περίφημο «κεραυνό», θα επιτεθεί με ορμή στους συμμορίτες, περνώντας τον ορεινό όγκο της Μεσσωγίδας και θα επιστρέψει στις γραμμές μας αφού σβαρνίσει ακόμα και τον Ιταλικό λόχο στον Μαίανδρο ποταμό, οι οποίοι όταν του ζήτησαν συνεννόηση για να περάσει τους δήλωσε κοφτά «Θα περάσω και μετά ας γίνουν συνεννοήσεις». Ο Κονδύλης τσάκισε παντού τους τούρκους και με μαυρισμένο χιτώνιο στρατιώτη από το μπαρούτι και με ένα κλαδί για μπαστούνι επέστρεψε αφού ολοκλήρωσε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Οι τούρκοι όσοι γλίτωσαν από τον Κονδύλη  οπισθοχώρησαν για πολλούς μήνες στα βάθη της Ασίας .

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ελληνική προσκοπική ομάδα της Μικράς Ασίας κατά την περίοδο 1919 - 1922.                                        

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ  εκδόσεις  ΠΕΛΛΑ
2. ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ  του Κ Χατζηαντωνίου εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ