Παρασκευή 25 Μαΐου 2012

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ













Την αρχή έκανε ο Τσιγγιρίδης, στα τέλη της δεκαετίας το ’20, με έναν μικρό πομπό στο χώρο της τότε εμποροπανήγυρης, σημερινής Διεθνούς Έκθεσης. Ο κόσμος τότε πρωτόβλεπε το μαγικό κουτί που ονομάστηκε ραδιόφωνο.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Χρίστος Τσιγγιρίδης στο εργαστήριο του Πολυτεχνείου, τέταρτος από αριστερά.


            Στην Ελλάδα ήδη από το 1923 άρχισε μια προσπάθεια εγκατάστασης ραδιοφωνικού πομπού. Οι πειραματισμοί κράτησαν αρκετά χρόνια. Ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός εξέπεμψε στη Θεσσαλονίκη με ιδιωτική πρωτοβουλία από το ραδιοηλεκτρολόγο Χρήστο Τσιγγιρίδη το 1928, και 20 ολόκληρα χρόνια λειτούργησε στην πόλη, μεταδίδοντας τακτικά εκπομπές. Ο πρώτος όμως εθνικός ραδιοφωνικός σταθμός ιδρύθηκε και λειτούργησε στην περιοχή Αθηνών , αφού στις 25 Μαρτίου του 1938 εγκαινιάστηκε από τον τότε βασιλιά Γεώργιο Β΄, ενώ το 1945 ιδρύθηκε το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που ανέλαβε την ευθύνη λειτουργίας του σταθμού.



            Έτσι πιο αναλυτικά έχουμε :




1936 Η εκμετάλλευση της ραδιοφωνίας ανατίθεται στην «Υπηρεσία Ραδιοφωνικών Εκπομπών - ΥΠΕ» που ιδρύεται με τον ΑΝ 95 και έχει διευθυντή τον Γεώργιο Κυριάκη.



1938 25 Ιανουαρίου: Μονογράφεται η τελική συμφωνία μεταξύ Telefunken και κράτους για την εγκατάσταση ραδιοφωνικού σταθμού.

25 Μαρτίου: Ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ εγκαινιάζει τον πομπό των 15 kW στα Ν. Λιόσια.



1939 Την εποπτεία της ραδιοφωνίας αναλαμβάνει το Υπουργείο Τύπου. Δημιουργείται η «Διεύθυνση Τύπου και Ραδιοφωνίας» με Διευθυντή τον Δ. Σβολόπουλο και τεχνικό διευθυντή τον Σπ. Ζήση.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Χρίστος Τσιγγιρίδης, φοιτητής το 1909 στο Πολυτεχνειο της Στουτγάρδης.




1939 Εκδίδεται το «Εβδομαδιαίον Πρόγραμμα Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών» από το Υπουργείο Τύπου.



1941 27 Απριλίου: Οι Γερμανοί μπαίνουν στην Αθήνα και παίρνουν τον έλεγχο του Ραδιοφωνικού Σταθμού των Αθηνών.

Απρίλιος: Την εποπτεία της ραδιοφωνίας αναλαμβάνει ο Υπουργός ΤΤΤ με απόφαση της κυβέρνησης Τσολάκογλου.

Μάιος: Ιδρύεται η «Ανώνυμος Εταιρία Ραδιοφωνικών Εκπομπών - ΑΕΡΕ» με διευθυντή τον Ιωάννη Βουλπιώτη που αναλαμβάνει την αποκλειστική εκμετάλλευση των ραδιοφωνικών εκπομπών στην Ελλάδα.



1943 17 Μαΐου: Δημοσιεύεται στην εφημερίδα της κυβερνήσεως ο πρώτος «Ραδιοφωνικός κανονισμός».

22 Ιουνίου: Δημοσιεύεται στις εφημερίδες των Αθηνών η διαταγή του Μουσολίνι που απαγορεύει την εγκατάσταση και την χρήση κεραιών.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Χρίστος Τσιγγιρίδης, ως αντιπρόσωπος της γερμανικής εταιρίας SIEMENS-HALSKE.                 


14 Οκτωβρίου: Δημοσιεύεται η διαταγή των Γερμανών για το σφράγισμα των ραδιοφώνων ώστε να πιάνουν μόνο το σταθμό των Αθηνών. Σφραγίζονται περίπου 43.000 ραδιόφωνα.



1944 20 Οκτωβρίου: Οι Γερμανοί φεύγουν από την Αθήνα. Ο πομπός των Λιοσίων γλιτώνει την πλήρη καταστροφή, καταστρέφονται όμως οι κεραίες και η εκπομπή σταματάει.



1945 16 Ιουλίου: Αρχίζει να λειτουργεί το «Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας» που ιδρύθηκε με τη ΣΠ 54 με πρώτο διευθυντή τον Ηρ. Πετμεζά.



1946 25 Μαρτίου: Εγκαινιάζεται ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Θεσσαλονίκης με πομπό φορητό πάνω σε αυτοκίνητο. Μετά από λίγο καιρό διακόπτει τη λειτουργία του για να εγκατασταθεί μόνιμα το Μάρτιο του 1947.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Στην φωτογραφία αυτή βλέπουμε το εξωτερικό του
στούντιο, που ήταν στην κυριολεξία
μια παράγκα. Εμπρός στην είσοδο είναι
ο Χ. Τσιγγιρίδης (κέντρο) με μερικούς συνεργάτες του.





1948 25 Μαρτίου: Εγκαινιάζεται από τον βασιλέα Παύλο ο πομπός βραχέων κυμάτων που εγκαταστάθηκε στα Ν. Λιόσια.

Μάιος: Ίδρυση του πρώτου Ελληνικού Στρατιωτικού Ραδιοσταθμού.

12 Ιουνίου: Εγκαινιάζεται ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Βόλου.


 
Αύγουστος: Αρχίζει να εκπέμπει ο Ραδιοσταθμός Ενόπλων Δυνάμεων της Λάρισας (Κεντρικής Ελλάδος).

Νοέμβριος: Αρχίζει να εκπέμπει στρατιωτικός σταθμός στην Μακρόνησο.

Δεκέμβριος: Αρχίζει να εκπέμπει ο επίσημος σταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα από τα μεσαία και τα βραχέα.



1950 Εκδίδεται το «Εβδομαδιαίο Πρόγραμμα Ραδιοφωνικών Σταθμών» από το Ε.Ι.P.



1949 Ιανουάριος: Αρχίζει να εκπέμπει ο Ραδιοσταθμός Ενόπλων Δυνάμεων Ιωαννίνων (Ηπείρου).




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το εσωτερικό του στούντιο
Στο πιάνο η καλλιτέχνης Βεσσέλη Λουίζα-Μαρία



Ιούλιος: Αρχίζει να εκπέμπει ο Ραδιοσταθμός Ενόπλων Δυνάμεων Θεσσαλονίκης (Κεντρικής Μακεδονίας). Το Σεπτέμβριο βγαίνει και στα βραχέα.

Αύγουστος: Αρχίζει να εκπέμπει ο Ραδιοσταθμός Ενόπλων Δυνάμεων Τριπόλεως (Πελοποννήσου).

Νοέμβριος: Αρχίζει να εκπέμπει ο Ραδιοσταθμός Ενόπλων Δυνάμεων Καβάλας (Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης).



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :  Η αναγγελία από τον τύπο ενός "ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΥ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ", η έναρξη λειτουργίας του ΡΑΔΙΩΦΩΝΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΑΘΗΝΩΝ.




1950 Ιανουάριος: Αρχίζει να εκπέμπει ο Ραδιοσταθμός Ενόπλων Δυνάμεων Κοζάνης (Δυτικής Μακεδονίας).

24 Ιουλίου: Εγκαινιάζεται ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Πατρών. Αρχίζει η έκδοση του εβδομαδιαίου «Ραδιοπρογράμματος» από το Ε.Ι.Ρ.



1951 9 Απριλίου: Ο βασιλιάς Παύλος Α΄ εγκαινιάζει τον επί ενοικίω πομπό των 50 kW που τοποθετήθηκε στα Ν. Λιόσια.

21 Απριλίου: Δημοσιεύεται στην εφημερίδα της κυβερνήσεως ο ΑΝ 1775 περί «Οργανώσεως και Λειτουργίας της Εθνικής Ραδιοφωνίας της Ελλάδος».

Ιούνιος: Εγκαινιάζεται και δεύτερη συχνότητα εκπομπής για το σταθμό Ενόπλων Δυνάμεων της Αθήνας.



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Διαφημιστική αφίσα του "Ράδιο Τσιγγιρίδη".




1952 Αρχίζει να εκπέμπει το Δεύτερο Πρόγραμμα.



1954 Αρχίζει να εκπέμπει το Τρίτο Πρόγραμμα.



1957 Αρχίζει να λειτουργεί ο Ραδιοσταθμός Κέρκυρας.



1972 Αρχίζει να λειτουργεί ο Ραδιοσταθμός Ηρακλείου.



1988 Ενιαίος φορέας Ραδιοφωνίας-Τηλεόρασης. Δημιουργία της ΕΡΑ.






ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Χρίστος Τσιγγιρίδης με τον εκφωνητή Νίκο Καρμοίρη, έξω από το στούντιο.



ΡΑΔΙΟ ΝΕΣΤΩΡ



Μια ιδιαίτερη περίπτωση λειτουργίας ιδιωτικού ραδιοσταθμού ήταν το ΡΑΔΙΟ ΝΕΣΤΩΡ Θεσσαλονίκης, του ομώνυμου Αθλητικού Μορφωτικού Συλλόγου της πόλης. Εξέπεμψε την δεκαετία του '60 από την οροφή του Αγίου Δημητρίου.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο εκφωνητής του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος μετέδιδε με τη χαρακτηριστική ένρινη φωνή του τις τελευταίες ελεύθερες φράσεις που μπορούσαν να ακουσθούν:Εδώ ελεύθεραι ακόμα Αθήναι…
Έλληνες! Οι Γερμανοί εισβολείς ευρίσκονται εις τα πρόθυρα των Αθηνών.
Αδέλφια! Κρατήστε καλά μέσα στην ψυχή σας το πνεύμα του μετώπου.
Ο εισβολεύς εισέρχεται με όλας τας προφυλάξεις εις την έρημον πόλιν με τα κατάκλειστα σπίτια.
Έλληνες! Ψηλά τις καρδιές!







ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΙΓΓΙΡΙΔΗΣ





Ο Χρίστος Τσιγγιρίδης (1877-1947) ο «Μαρκόνι των Βαλκανίων», γεννιέται στη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας (Βόρεια Θράκη, το σημερινό Πλόβντιφ της Βουλγαρίας). Η άλλοτε πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια του Γεώργιου Τσιγγιρίδη περνά δύσκολες ώρες, που επιδεινώνονται με τον θάνατό του. Στις αρχές του 20ου αιώνα τα μέτρα κατά του Ελληνισμού γίνονται πιο πιεστικά. Έτσι εξαναγκάζονται σε φυγή και καταλήγουν στην Στουτγάρδη της Γερμανίας. Στη Γερμανία ιδρύουν μικρό εργαστήριο παραγωγής χειροποίητων σιγαρέτων που αποφέρει αρκετά έσοδα κι έτσι, ο Χρίστος μπορεί να σπουδάσει.



Ο Χ Τσιγγιρίδης σπουδάζει μηχανολόγος ηλεκτρολόγος στο Πολυτεχνείο της Στουτγάρδης και νεοφερμένος απόδημος στη Θεσσαλονίκη στα 1923 ξεκινάει τα ραδιοπειράματά του με παλιό ασύρματο της Στρατιάς της Ανατολής.

Ο νέος πτυχιούχος επιστήμονας με υπομονή και επιμονή χτίζει το τεχνολογικό του όνειρο: να φτιάξει ραδιόφωνα και ραδιοσταθμό στην πατρίδα. Ο ασύρματος της Αντάντ διασκευασμένος και βελτιωμένος από τον Τσιγγιρίδη γίνεται εξάγγελος της πρώτης ραδιοφωνικής εκπομπής μεσαίων κυμάτων στα Βαλκάνια στην Εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου 1925, μόλις δύο χρόνια μετά την ίδρυση του BBC στην Αγγλία.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Κρατικοί Ραδιοθάλαμοι.


Η εκπομπή αυτή από το σπίτι-εργαστήριο του Τσιγγιρίδη, οδός Δημοκρατίας 20, ακούγεται από το φίλο του καθηγητή Φυσικής Ηλία Αποστόλου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και στο λιμάνι από τον κυβερνήτη της αγγλικής κορβέτας Κουίν Ανν, Άντονι Ράντισον με δημοσίευση ενθουσιώδους ανταπόκρισης στην εφημερίδα Τηλέγραφος του Λονδίνου.

Στα 1927 οι εκπομπές του σταθμού γίνονται από κεραία του Λευκού Πύργου για να εγκατασταθεί τελικά ο Πρώτος ραδιοφωνικός Σταθμός της Ελλάδος και των Βαλκανίων στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, στα 1928. Τα δύο ξύλινα περίπτερα πομπού και ραδιοθαλάμου με τους δύο ιστούς 36 μέτρων της τετράφυλλης κεραίας Μαρκόνι, στέλνουν την Ελληνική Φωνή στους ραδιοαιθέρες από τη ραδιοφωνική Μητρόπολη των Βαλκανίων Θεσσαλονίκη.Από το Ράδιο-Τσιγγιρίδη περνάει όλη η πνευματική και καλλιτεχνική Ελλάδα της περιόδου 1927-1947.





ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το ράδιο ήταν ο σύντροφος ψυχαγωγίας και ενημέρωσης της ελληνικής οικογένειας.



Ο πρωτοπόρος ραδιοσταθμός λειτουργεί με ηρωικές περιπέτειες ανάμεσα σε κρατικές άδειες και απαγορεύσεις, ζώντας κυριολεκτικά από την «ψυχή» του ιδρυτή του για είκοσι χρόνια. Επιζεί και μετά την Κατοχή και την απελευθέρωση, αλλά παρά τις ελπίδες σιγεί οριστικά και ο Τσιγγιρίδης πεθαίνει από τη θλίψη στα 1947, αφού τον απαλλοτριώνει αναγκαστικά το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Στα χρόνια του Εμφυλίου πολέμου, μία ομάδα ερασιτεχνών οδηγών του 781 Λόχου Γενικών Μεταφορών, με την έγκριση του Διοικητή τους δημιούργησαν τον πρώτο μη δημόσιο ραδιοφωνικό σταθμό.

Όλα άρχισαν όταν ο τότε Στρατιώτης Διαμαντής Πετρίτσης και οι συνάδελφοί του, άρχισαν να βάζουν δίσκους ελαφράς μουσικής που μεταδίδονταν από τα μεγάφωνα του Στρατοπέδου, για να σπάει η μονοτονία και για να διασκεδάζουν οι στρατιώτες. Ακροατές της μουσικής δεν ήταν μόνο όσοι βρίσκονταν μέσα στο Στρατόπεδο, αλλά και οι ασθενείς που νοσηλεύονταν στο "Σωτηρία" οι οποίοι με χωνιά έστελναν τις παραγγελίες τους. Επειδή όμως η μουσική αντηχούσε κακόηχα, η ομάδα των Στρατιωτών προθυμοποιήθηκε να εγκαταστήσει έναν πομπό στα στρατιωτικά κτίρια που στεγάσθηκε αργότερα η Υπηρεσία Ενημέρωσης Ενόπλων Δυνάμεων (Υ.ΕΝ.Ε.Δ).





ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ



            Το 2002 άνοιξε τις πόρτες του το Μουσείο Ραδιοφωνίας, λίγα μέτρα από το σημείο που λειτούργησε για αρκετά χρόνια ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός των Βαλκανίων, στον περίβολο της Διεθνούς Έκθεσης, γίνονται πλέον τα πρώτα σταθερά βήματα εκπλήρωσης μιας χρόνιας οφειλής των φίλων του ραδιοφώνου απέναντι στους πρωτοπόρους του μέσου. Η Θεσσαλονίκη, που με τον Ραδιοσταθμό Τσιγγιρίδη καθίσταται πρωτοπόρος στα χρονικά του ραδιοφώνου, αποκτά ένα όνειρο πολλών ετών.  Έναν χώρο που είναι έτοιμος να φιλοξενήσει τις αναμνήσεις των παλαιότερων και να δώσει την ευκαιρία στους πιο νέους να γνωρίσουν μια άλλη διάσταση του παρελθόντος, ξεφυλλίζοντας τις χρυσές σελίδες της ιστορίας του ραδιοφώνου.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Προσωπικό της ΥΡΕ.


Το Μουσείο Ραδιοφωνίας, έχει αντικείμενα και εικόνες των πρώτων χρόνων του ραδιοφώνου. Τα πρώτα μαγνητόφωνα, μεγάλα και δύσχρηστα, υποτυπώδεις μείκτες ήχου, επαγγελματικά πικάπ της εποχής, πομποί και δέκτες, με βαρύ ιστορικό φορτίο στις συχνότητές τους, θυμούνται και θυμίζουν. Το μικρόφωνο και το γραφείο του Χρήστου Τσιγγιρίδη, με το χαρακτηριστικό καμπανάκι "γκονγκ" των ειδήσεων, στερεωμένο στην μια πλευρά.

            Οι άνθρωποι της Μακεδονικής Φωνοθήκης - Φωνομουσείου, που εργάστηκαν μεγάλο χρονικό διάστημα για την πραγματοποίηση ενός τόσο ελπιδοφόρου σκοπού, βρίσκονται καθημερινά στο χώρο για να σας δείξουν τις ιστορικές φωτογραφίες της συλλογής και να λύσουν όποιες απορίες, ενώ αν είστε τυχεροί θα έχετε την ευκαιρία να ακούσετε "παλιούς" ανθρώπους του ραδιοφώνου, να αναπολούν τα παλιά, ανταμώνοντας μετά από πολύ καιρό.











Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...