Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τον χειμώνα οι Ναζί  έριχναν νερό σε κρατούμενους και τους έκαναν παγωμένα αγάλματα (κλικ στην εικόνα).

            Οι όμηροι την είπαν «Η μεγάλη απόδραση» άλλοι την είπαν «Η μεγάλη σφαγή» και κάποιοι την έλεγαν «Η μεγάλη απόγνωση».

Όλα ξεκίνησαν από την παράγκα 20  στην παράγκα αυτή οι Γερμανοί έχωναν όσοι ήταν «υπό εκκαθάρισιν»  με βάση την «οδηγία κούγκελ»*, η οδηγία αυτή συνιστούσε την μαζική και σε ταχύ ρυθμό εξόντωση των Ρώσων αιχμαλώτων πολέμου, ήταν πρόταση του Κάιτελ, την ασπάστηκε ο ραιχσφύρερ Χίμλερ, την είχε υπογράψει ο υπαρχηγός των Ες Ες γκρούπενφύρερ Καλτενμπρούνερ και τέλος συμφωνούσε ο ίδιος ο Χίτλερ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Είσοδος των Αμερικανών στο στρατόπεδο του Mauthausen. 

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΚΑΣ 20

Η  παράγκα αυτή έβλεπε στο δάσος, αλλά είχε έναν τοίχο τρία μέτρα ψηλό, και στην ράχη υπήρχε ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα, λίγα μέτρα από τον τοίχο , ήταν δύο ξύλινοι πύργοι με πολυβόλα, εκατό μέτρα πιο μακριά ήταν ο πρώτος εξωτερικός φράχτης προς την μεριά του δάσους φτιαγμένος από πυκνό συρματόπλεγμα με σκοπιές κάθε 60 μέτρα, ένα χιλιόμετρο πέρα , μέσα στο δάσος ήταν άλλος φράχτης χωρίς σκοπιές και μετά άρχιζαν τα χωράφια, τα περιβόλια, τα χωριά, τα αγροτόσπιτα, οι εξοχικές μπιραρίες, τα πανδοχεία, οι δημοσιές, τα μονοπάτια, η ελεύθερη χώρα.

 

Η ΑΠΟΔΡΑΣΗ

           

            Ο χειμώνας του 1945 ήταν ιδιαίτερα βαρύς με χιόνια που κράτησαν πολλές ημέρες. Οι 490 μελλοθάνατοι της παράγκας 20 αποφάσισαν ομαδική απόδραση, ήταν που ήταν χαμένοι, όσοι γλυτώσουν. Στην παράγκα 20 ήταν τρεις επιστάτες , όταν η καμπάνα χτύπησε σιωπητήριο και τα φώτα σβήσανε άρχισαν να μεταδίδονται με τα χέρια σιωπηλά μηνύματα, όταν οι επιστάτες κοιμήθηκαν, τρεις ομάδες κρατουμένων ρίχτηκαν η κάθε μια σε ένα επιστάτη και τον καθάρισαν πριν προλάβει να βγάλει άχνα, έπειτα άρχισαν να δρουν με βάση το σχέδιο που είχαν καταστρώσει, έβγαλαν τα στρώματα από τα κρεβάτια, τις σανίδες, τυλίξανε στρωσίδια σε μπόγους και τα έβαλαν κοντά στις πόρτες. Οι 100 που θα έβγαιναν πρώτοι κάνανε τα σακάκια τους ποδιές και βάλανε τα ξυλοπάπουτσα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Επιθεώρηση της φρουράς του Mauthausen, η φωτογραφία τραβήχτηκε τον Απρίλιο του 1942.

            Άφησαν τον σκοπό που παράλαβε στις 12 να βαρεθεί και μόλις τον είδαν να ακουμπά στο παραπέτο του πολυβολείου, όρμησαν προς τα έξω, με τα ξυλοπάπουτσα που του έριξαν βροχή ο φρουρός χτυπήθηκε απανωτά στο πρόσωπο και κρεμάστηκε λιπόθυμος στο παραπέτο. Με τα στρώματα τους μπόγου και ότι άλλο μπορούσαν να κουβαλήσουν άρχισαν να τρέχουν προς τον τοίχο. Οι σκοπιές κάτι άκουσαν, αλλά δεν  μπορούσαν να καταλάβουν τι γίνεται. Οι κρατούμενοι έριχναν αυτά που κουβαλούσαν και έτρεχαν να φέρουν και άλλα, το σώριασμα αυτών των πραγμάτων έφτασε στην ράχη του τοίχου και άρχισε να γεφυρώνεται με στρώματα το ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σοβιετικοί στο Ματχάουζεν. Στους Σοβιετικούς αιχμαλώτους, σχεδόν ποτέ οι Γερμανοί δεν τους φέρθηκαν με σεβασμό...

            Τώρα τα πράγματα ήταν φανερά για τους σκοπούς και άρχισαν να πυροβολούν οι κοντινές σκοπιές, κανένας όμως στρατιώτης δεν έτρεξε προς το σημείο της φυγής, έτσι οι σφαίρες που ριχνόντουσαν από τόσο μακριά δεν έκαναν ζημιά, οι κρατούμενοι χύθηκαν όλοι μαζί να βγουν, οι γεροντότεροι τσαλαπατήθηκαν στον συνωστισμό και άλαλοι πέθαναν πάνω στα ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα από ηλεκτροπληξία. 400 κρατούμενοι   τρέχανε στο σκοτεινό και αφύλακτο δάσος.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Θάνατος στα ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα.

            Εν τω μεταξύ η απόδραση έγινε γνωστή στον αξιωματικό ασφαλείας, ο οποίος σήμανε συναγερμό και οι Ες Ες κύκλωσαν τις παράγκες  από τον φόβο μη αδειάσει όλο το Μαουτχαουζεν, και άλλα τμήματα με μοτοσικλέτες και αυτοκίνητα κυκλώσανε τον περιφερειακό δρόμο και το δάσος. Αναπτύχθηκαν και έκαναν φωτεινό φράχτη και μετά περίμεναν να ξημερώσει, με το πρώτο φως ξεκίνησαν το «μάζεμα» στο δάσος. Οι δεσμοφύλακες καταλάβαιναν ότι αυτό ήταν ο εξευτελισμός των μέτρων και αφαλώςθα γινόταν γνωστό στο Βερολίνο, έπρεπε λοιπόν να αποδείξουν  ότι ήταν σε θέση να διορθώσουν στο ακέραιο το λάθος τους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Η είσοδος του στρατοπέδου.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΥΝΗΓΙ

            Οι δραπέτες δεν είχαν απομακρυνθεί, οι περισσότεροι είχαν προσπαθήσει να κρυφτούν στις ρηχές ρεματιές του λόφου, στους θάμνους, σε λάκκους με σκουπίδια, σε κάποιες βελανιδιές με πυκνό φύλλωμα. Όλες αυτές ήταν μάταιες προσπάθειες το χιόνι πρόδιδε τις θέσεις των φυγάδων, μέχρι το απομεσήμερο είχαν καθαρίσει τους φυγάδες που βρισκόντουσαν στο δάσος. Το κυνήγι συνεχίστηκε με ενισχύσεις από χωροφύλακες και εθελοντές πολίτες, ενώ ένα μέρος των φρουρών επέστρεψαν στο στρατόπεδο. Ο διοικητής τους συνεχάρη και ιδιαίτερα τον ομπερστουρμφύρερ Σπατσενέγκερ  στον οποίο έδωσε σαν αμοιβή μισή ντουζίνα μπουκάλια κρασί από την προσωπική του κάβα και ταυτόχρονα μείωσε τον υποδιοικητή Μπαχμάγερ που βασική αρμοδιότητα είχε την ασφαλή φρούρηση των κρατουμένων και  μετά έσπευσε να στείλει αναφορά στο Βερολίνο ότι είχαν εξοντωθεί όλοι οι φυγάδες. Στο δάσος ανακάλυψαν και τρία τουφέκια που είχαν πάρει από τους Ες Ες που χτύπησαν.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οι Staff officers  του στρατοπέδου Mauthausen . Οι φρουροί ήταν συνήθως τραυματισμένοι στρατιώτες απο το μέτωπο.

            Ο ομπερστουρμφύρερ Σπατσενέγκερ  σε αυτό το κυνήγι έγινε ο φόβος και ο τρόμος με τους ανθρωποφάγους σκύλους του, ο ίδιος προσωπικά έβαλε την υπογραφή του στο κούτελο  σε 28  δραπέτες με μολύβι μελάνης προκειμένου να επιβεβαιώσει τον αριθμό των επιτυχιών του. Οι δραπέτες στο δάσος εκτελέστηκαν και μεταφέρθηκαν με καμιόνια για το κρεματόριο, επάνω από τους σωρούς των πτωμάτων υπήρχαν επιγραφές όπως « Είναι κακό να βλέπεις, αλλά χειρότερο να λες ότι βλέπεις», όλο αυτό γινόταν μπροστά στα μάτια    των υπολοίπων κρατουμένων προκειμένου να τρομοκρατηθούν ακόμα περισσότερο. Η τρομοκρατία συνεχίστηκε και τις επόμενες μέρες  που οι Ες Ες εκτελούσαν όποιον τους λοξοκοιτούσε για «απόπειρα απόδρασης», σκότωναν γιατί κάποιος πήγε πιο πέρα  με άδεια να κατουρήσει, ο ένας έλεγε πήγαινε και ο άλλος σκότωνε, άλλους τους σκότωσαν επειδή απλά μίλησαν μεταξύ τους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αναμνηστική φωτογραφία SS στο Mauthausen  

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΥΝΗΓΙ

            Σιγά σιγά έμαθαν ότι πέρα των σοβιετικών  φυγάδων στο δάσος, υπήρχαν περίπου 80 που είχαν καταφέρει να περάσουν τον φράχτη του δάσους και των προβολέων και είχαν σκορπίσει στην υπόλοιπη χώρα, αυτό έγινε όταν οι φρουροί είχαν περικυκλώσει το δάσος και περίμεναν να ξημερώσει, έτσι ο διοικητής του Μαουτχαουζεν Τσιράις ζήτησε την συνδρομή του γκαουλάιτερ Αουγκουστ Αιγκρούμπερ του Όμπερντόναου που έδρευε στο Λιντς  (ήταν κομματικός διοικητής στον Άνω Δούναβη), αυτός κινητοποίησε τις μονάδες της χωροφυλακής και της χιτλερικής νεολαίας, διέταξε τους δήμαρχους πόλεων και χωριών να οπλίσουν πολίτες (άντρες και γυναίκες) και να ξεκινήσουν την καταδίωξη τους και φυσικά την εκτέλεσή τους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οι Heinrich Himmler, Ziereis ( στη μέση), και  Ernst Kaltenbrunner. Ο Standartenfürhrer του Μαουτχάουζεν Franz Ziereis (ειπώθηκε οτι έδωσε 50 Εβραίους για σκοποβολή σαν δώρο γενεθλίων στον 12χρονο γιό του).

            Ο γκαουλάιτερ Αουγκουστ Αιγκρούμπερ ειδοποίησε ότι «άγνωστος αριθμός ειδεχθών κακούργων και εχθρών της γερμανικής πατρίδας, του Ράιχ και του Φύρερ, δραπέτευσαν τη νύχτα από… είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι για τον πληθυσμό και υπάρχουν πληροφορίες πως κατευθύνονται βορειοδυτικά προς την περιοχή που κατοικούν οι Τσέχοι» φυσικά ενημέρωνε ότι οι Ρώσοι δραπέτες ήταν οπλισμένοι . Ο γκαουλάιτερ ζήτησε να πυροβολείτε ότι κινείται ύποπτα χωρίς δισταγμό κυρίως για την προσωπική τους ασφάλεια. Αυτή η οδηγία οδήγησε στην αλληλοεξόντωση γερμανών από γερμανούς, έτσι ένας ταχυδρομικός διανομές σκότωσε τον δήμαρχο ενός χωριού, ένα αγόρι της χιτλερικής νεολαίας σκότωσε τρεις πολίτες, συνολικά 4 άνδρες και μια γυναίκα ήταν τα θύματα της γερμανικής αλληλοσφαγής.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η δίκη εναντίον των 61 του Μαουτχάουζεν ξεκίνησαν τις 29 Μαρτίου του 1946 και τελείωσαν τις 13 Μαϊου του 1946....... 58 απο τους 61 καταδικάσθηκαν σε θάνατο και κρεμάστηκαν. Οι υπόλοιποι 3 καταδικάστηκαν σε ισόβια.

            Οι γερμανοί πολίτες που ξαπέστειλε ο γκαουλάιτερ Αουγκουστ Αιγκρούμπερ έδειξαν τεράστια αγριότητα αλλά και μη συμμετέχοντες στα γκρουπ καταδίωξης ήταν ανελέητοι …… Ένας φυγάς εξαντλημένος τόλμησε να χτυπήσει την πόρτα ενός αγροκτήματος, ο αγρότης και η γυναίκα του άνοιξαν την πόρτα, ο φυγάς με νοήματα παρακάλεσε ψωμί και τίποτα κουρέλια να τυλίξει τα πόδια του, τον έβαλαν να καθίσει στο τραπέζι, ακούμπησαν κοντά ένα πιάτο φαί , ψωμί και μια κούπα μηλόκρασο και όταν με δάκρυα ευγνωμοσύνης άρχισε να τρώει, του ρίχτηκαν και οι δύο με μαχαίρια και κυριολεκτικά του έκοψαν τον λαιμό.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : 5-6 Μαΐου 1945 απελευθέρωση του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν (βόρεια Αυστρία), σ αυτή την κατάσταση βρέθηκαν οι άνθρωποι.

Ο Δραπέτης (Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Μουσική: Μίκη Θεοδωράκη ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ – 1966)

Ο Γιάννος Μπερ απʼ το βοριά
το σύρμα δεν αντέχει.
Κάνει καρδιά, κάνει φτερά,
μες στα χωριά του κάμπου τρέχει.

"Δώσε, κυρά, λίγο ψωμί
και ρούχα για νʼ αλλάξω.
Δρόμο να κάνω έχω μακρύ,
πάνʼ από λίμνες να πετάξω."

Όπου διαβεί κι όπου σταθεί
φόβος και τρόμος πέφτει.
Και μια φωνή, φριχτή φωνή
"κρυφτείτε απʼ τον δραπέτη".

"Φονιάς δεν είμαι, χριστιανοί,
θεριό για να σας φάω.
Έφυγα από τη φυλακή
στο σπίτι μου να πάω."

Α, τι θανάσιμη ερημιά
στου Μπέρτολτ Μπρεχτ τη χώρα.
Δίνουν το Γιάννο στους Ες-Ες,
για σκότωμα τον πάνε τώρα

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Μαουτχάουζεν, καταναγκαστικά έργα. 

            Τελικά από τους 490 φυγάδες ένας μόνο κατάφερε να διαφύγει ο εικοσάχρονος  στρατιώτης Σεμιόν Στσακόβ  ένα κοντό μαυρομάλλης σακάτης, με κομμένο το αριστερό του χέρι από τον καρπό.

 

 

http://www.youtube.com/watch?v=YfCThxxRE48&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=cO1LgqiUVX8&feature=player_embedded

* Κούγκελ στα γερμανικά σημαίνει σφαίρα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

- ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ του Ιάκωβου Καμπανέλλη εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ έκδοση 24η