ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Στην Αθήνα το πρώτο κινηματογραφικό μηχάνημα το έφερε ο Κλεάνθης Ζάννος στα 1903 και έδειξε στους δημοσιογράφους, ένα πλοίο που ταξίδευε.
Ένας από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με την παραγωγή ελληνικών ταινιών ήταν ο δημοσιογράφος και εκδότης της «Εικονογραφημένης» και πολιτευτής Δήμος Βρατσάνος, το Αθηναϊκό κοινό είδε στο «Βαριετέ» στο μέγαρο Χατζηάνέστη. Τον ίδιο χρόνο ο Απόστολος Κονταράτος επέδειξε το «Μούτοσκοπ»στην Διεθνή Έκθεση του Ζαππείου.
Τρία χρόνια μετά ο Απόστολος Κονταράτος εγκαθιστά θίασο βαριετέ και παρουσιάζει και κινηματογράφο διάρκειας λίγων λεπτών, δίπλα στην οθόνη κάθεται ομιλητής που εξηγούσε «Παις μικρός παίζων με τον πατήρ του».
Αργότερα στην Σταδίου έγιναν δύο αίθουσες
Α. Του Λεωνίδα Αρνιώτη δίπλα στο «Αττικόν».
Β. Του Ματ Καρδαμίτση κάτω από το ξενοδοχείο «Κεντρικόν» (στον σημερινό «Έσπερο»).
Η πρώτη λήψη ταινίας στην Ελλάδα έγινε από τον Γάλλο οπερατέρ Λεόνς το 1906 που γύρισε «επίκαιρα» των Ολυμπιακών αγώνων στο Στάδιο.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Οι περιπέτειες του Βιλλάρ / Ζόζεφ Χεπ Σειρά κωµικών σκετς στα πρότυπα της αµερικάνικης και γαλλικής κωµωδίας. Ο Βιλλάρ (µεγάλος σταρ της εποχής µε το όνοµα Νικόλαος Σφακιανάκης) πιάνει δουλειά σʼ ένα καθαριστήριο, αλλά ο έρωτάς του για µια νεαρή τον βάζει σε περιπέτειες. Η πρώτη από τις ταινίες που η Ταινιοθήκη της Ελλάδος ανακάλυψε και αποκατέστησε.
Η πρώτη Ελληνική λήψη έγινε από τον Σμυρναίο Χαρίλαο Μαυρογένη το 1910 που έφερε κινηματογραφική μηχανή λήψεως και έκανε ταινία με θέμα την ζωή των εντόμων.
Ακολουθούν προσπάθειες στην Ακρόπολη με οπερατέρ τον Λεόνς και έλληνες ηθοποιούς μεταξύ των οποίων και ο Πλουτής.
Γυρίζεται η ταινία «Γκόλφω» η πρώτη προσπάθεια να γυριστή ολόκληρο έργο από τον Σμυρναίο επιχειρηματία Κώστα Μπαχατόρη που έφερε τον Ιταλό οπερατέρ Φίλιππο Μαρτέλλι και τον Έλληνα Νίκο Κούκουλα και έφτιαξε την πρώτη μονάδα παραγωγής ταινιών στην οδό Χαλκοκονδύλη (στούντιο), πρωταγωνίστησαν η Ολυμπία Δαμάσκου, ο Βενιέρης, ο Ζάχος Θάνος και ο Πλουτής.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Αχιλλέας Μαδράς (1875- 29 Νοεμβρϊου 1972) ήταν ηθοποιός και σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Tο καλλιτεχνικό του όνομα ήταν Άλκης Ακύλας.
Στην συνέχεια γυρίστηκαν τέσσερις κωμωδιούλες από τον Ιταλό οπερατέρ Φίλιππο Μαρτέλλι με πρωταγωνιστή τον «χοντρό» κωμικό Σπύρο Δημητρακόπουλο
Κβο βάντις Σπυρίντιον
Σπυρίντιον Χαμαιλέων
Σπυρίντιον μπέμπης
Οι δύο τυχεροί.
Ακολουθούν οι αποτυχημένες ταινίες
Λιοντάρης και τα χασαπάκια
Κερένια κούκλα
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Αχιλλέας Μαδράς σε προχωρημένη ηλικία λίγο πριν πεθάνει.
Στα 1916-19 ο Σμυρναίος επιχειρηματία Κώστα Μπαχατόρη εκποιεί το «ατελιέ» του στην Χαλκοκονδύλη στον Δήμο Βρατσάνο, οποίος έφτιαξε την «Άστυ φιλμ» μαζί κε κεφαλαιούχους (Μερκούρης, Πεσματζόγλου κα) αλλά η «Άστυ φιλμ» απέτυχε και περιορίσηκε σε κινηματογράφηση ζουρνάλ, σε αυτόν οφείλουμε την κινηματογράφηση του «αναθεματος» του Βενιζέλου στο Πολύγωνο, αλλά όταν άλλαξαν τα πράγματα η ταινία κατασχέθηκε και ο οπερατερ Χεπ πήγε εξορία. Όταν ο Χεπ γύρισε από την εξορία γύρισε ένα φιλμ 750 μέτρων προπαγανδιστικού χαρακτήρα με τίτλο «Η τύχη της Μαρούλας» αφορούσε το λαχείο του Στόλου.
Την περίοδο 1920-22 γυρίστηκαν ζουρνάλ από την Μικρασιατική εκστρατεία από τον Προκοπίου και τον Γαζιάδη και μια κωμωδία « Ο Βιλάρ στα γυναικεία λουτρά φαλήρου» με τον Νικόλαο Σφακιανάκη.
Εδώ εμφανίζεται ο Μανδράς που γυρίζει με τον Χεπ την «Τσιγγάνα των Αθηνών» που δεν προβλήθηκε αλλά χρησιμοποιήθηκε το 1931 στον «Μάγο των Αθηνών» που επίσης δεν προβλήθηκε, άλλη μια ταινία πο δεν προβλήθηκε ήταν το «Ελληνικό Θαύμα» του Γαζιάδη.
Το 1923-1925 ο αποτυχημένος ηθοποιός Μιχαήλ Μιχαήλ του Μιχαήλ που γυρίζει τις ταινίες με πρωταγωνιστές τους Κοντσέττα Μόσχου, την Ζαζά Μπριλλάντη σκηνοθέτη τον τενόρο Καλαποθάκη και οπερατέρ τον Χεπ
Ο Μιχαήλ δεν έχει ψιλά
Ο έρως της Κοντσέττας σώζει τον Μιχαήλ
Ο γάμος της Κοντσέττας και του Μιχαήλ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Διαφημιστικά για την ταινία ΜΑΡΙΑ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΣΣΑ.
Ο Δήμος Βρατσάνος γυρίζει ένα φιλμ 2.500 μέτρων «Της μοίρας τα αποπαίδι» στην Θεσσαλονίκη δημιουργείται η εταιρία ΕΚΕΣ Φιλμ που προσπάθησε να φτιάσει ταινίες σαν την «Επανάσταση το 21» την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», τον «Αλή Πασά» και τον «Γιαγκούλα» και με αυτές τις ταινίες κλείνει η πρώτη περίοδος του Ελληνικού κινηματογράφου.
ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Τον Ιανουάριο του 1928 η Νταγκ φιλμ (DAG)των αδελφών Γαζιάδη γύρισε την «¨Ερως και κύματα» και στην συνέχεια έφτιαξαν τις ταινίες «Λιμάνι των δακρύων» και «Αστέρω». Σεναριογράφος στο πρώτο ήταν ο Ορέστης Λάσκος που συμμετείχε σαν ηθοποιός και στο δεύτερο ο Παύλος Νιρβάνας και πρωταγωνιστούσαν οι Κ. Μουσούρης, Αλίκη Θεοδωρίδου, Δ Τσακίρης και ο Βεάκης. Τα έργα αυτά είχαν μια επιτυχημένη πορεία, ενώ στην συνέχεια γυρίστηκαν ταινείες ιστορικού περιεχομένου όπως «Λάβαρον του 21» για να στηριχθεί το πατριωτικό φρόνημα. Ο κριτικός με το ψευδώνυμο ΡΟ-ΜΑ έγραψε «Καλύτερα να στερούμεθα αιωνίως παραγωγής παρά να έχομεν παρόμοιαν…» ποιος ήταν ο ΡΟ-ΜΑ; Μα ο Σπύρος Μαρκεζίνης.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σκηνή από το έργο η "Γκόλφω" του 1915 , πρώτη μεγάλου μήκους ταινία βασισμένη στο βουκολικό ειδύλλιο του Περεσιάδη.
Ο σκηνοθέτης Καμινάκης από την Θεσσαλονίκη γύρισε τον «Οδυσσέα Ανδρούτσου» που ήταν κακαογυρισμένη και δεν δέχτηκε κανένας κεντρικός κινηματογράφος να την παίξει.
Αυτή που όμως προκάλεσε γέλιο ήταν η δραματική ταινία του Μανδρά η «Μαρία Πενταγιώτισσα» που προσπάθησε να ζωντανέψει την εποχή του Όθωνα, ενώ στο βάθος του φιλμ φαινόταν τραμ και αυτοκίνητα της τότε εποχής, η σύζυγος του Μανδρά, Φρίντα Πουπελίνα (που ήταν φοβερά άσκημη ) έπαιζε την Πενταγιώτισσα και γοήτευε τον Βεάκη (στο ρόλο του ληστή Λαμάρα), ο δε Μανδράς ήταν ο πλέον κωμικός στον ρόλο του γερό Γαβριήλ………..τελικά στις ταινίες του Μανδρά έσπαγαν ταμείο, διότι ο κόσμος πήγαινε να διασκεδάσει με τις κακοτεχνίες του! Πχ στο «κινηματογραφικό Αστήρ» διαβάζουμε «Ο Μάγος των Αθηνών, ταινία βωβή, εκμετάλλευση Μανδρά, προεβλήθη εις το Σπλέντιτ Πρόκειται περί μιας ταινίας μερικών χιλιάδων μέτρων μήκους, δια την οποίαν εκ σεβασμού προς το αναγνωστικόν μας κοινόν και δι αυτήν την αξιοπιστίαν του φύλλου μας , δεν πρέπει ν ασχοληθώμεν περισσότερον». Είχε όντως πλάκα ο Μανδράς να φανταστείς ότι η ταινία προβλήθηκε σαν έγχρωμη και απλά είχαν χρωματίσει με πινελάκια κάποια καρρέ και η μεγέθυνση στην οθόνη έκανε την υπόθεση κωμική, η γυναίκα του χόρευε ημίγυμνη ανατολίτικους χορούς με φίδια που τα έφερνε στο στόμα της (τα φίδια φαινόντουσαν καθαρά ότι ήταν ξύλινα) και ο γερό Μανδράς στον ρόλο παλληκαράκι σαν σείχης στην έρημο και κάπου φαινόταν μια διαφημιστική επιγραφή «Ψαθάκια Αριανούτσου» ….
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το Πάνθεον ιδρύθηκε από τον Αλκιβιάδη Τριανταφύλλου που ήρθε από την Αμερική, όπου έζησε αρκετά χρόνια και έφερε στην Αθήνα πράγματα που εφαρμόζονταν ήδη εκεί. Είναι ο πρώτος που πλαισίωσε τις κινηματογραφικές προβολές με συναυλίες, τα περιβόητα «cine – concerts”, που άφησαν εποχή. Είναι ο πρώτος, επίσης, που ξεκίνησε τη διακόσμηση της εισόδου του κινηματογράφου με πολυτελέστατα ντεκόρ, ανάλογα με το θέμα της ταινίας.
Την περίοδο 1929-30 βγήκαν δέκα ταινίες, αλλά είναι η χρονιά που εμφανίζεται ο ομιλών κινηματογράφος. Η Νταγκ φιλμ παρουσιάζει την «Μπόρα» σε σενάριο Νιρβάνα (ένας πολεμιστής του Σαγγαρίου επιστρέφει και παντρεύεται την γυναίκα του συμπολεμιστή του που θεωρείται αγνοούμενος, όταν επιστρέφει ο αγνοούμενος αποσύρεται για να μη χαλάση την ζωή της γυναίκας του πριν γίνει αντιληπτός) πρωταγωνίστησαν οι Ερμόνδος Φυρστ, Περικλής Χριστοφορίδης. Τους «απάχηδες των Αθηνών» οπερέττα του Πρινέα που θεωρήθηκε « η πρώτη ηχητική και άδουσα ελληνική ταινία» στην πραγματικότητα ήταν βουβή πρωταγωνίστησαν οι Μαίρη Σαγιάνου – Κατσέλη και ο Πέτρος Επιτροπάκης. Μια άλλη η δραματική ταινία της Μαίρης Σαγιάνου – Κατσέλη με τον Λάσκο ήταν «Μακριά από τον κόσμο».
Το καλοκαίρι του 1930 έγιναν πειράματα κατασκευής ελληνικών μηχανημάτων φωνοληψίας από τον Μαυρίκιο Νόβακ που παρουσίασε δύο δοκίμια «Ο κατάδικος» και «Η καμαριέρα και ο μανάβης».
Την περίοδο 1930-31 βγήκαν έξη ταινίες το «Φίλησέ με Μαρίτσα» της Νταγκ φιλμ μια οπερέττα θεωρήθηκε η καλύτερη απ όλες. Αλλά και η «Δάφνις και Χλώη»του Ορέστη Λάσκου ήταν σταθμός για τον ελληνικό κινηματογράφο.
Στην Πάτρα έχουμε τους αδελφούς Διρμίκη που γύρισαν το φιλμ «Κάιν και Άβελ».
Πάντως ο Ε Βενιζέλος ενίσχυσε την εγχώρια παραγωγή ταινιών με τον Ν 5240/32 άρθρο 20 και μείωσε τον φόρο δημοσίων θεαμάτων που ήταν 30% σε 10% για τις ελληνικές ταινίες, ο Βενιζέλος το έκανε αυτό για να βοηθήσει τις ελληνικές ταινίες που απολειπόντουσαν των ομιλούντων ξένων.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Μια ακόμα ταινία του Μανδρά, το θέμα σείχιδες, η έρημος έχει αντικατασταθεί με καταπράσινο ντεκόρ....
Η δεύτερη ομιλούσα ελληνική ταινία ήταν «Αυτή είναι η ζωή» που ντουμπλαρίστηκε στην Αμερική. Η «Ολύμπια φιλμ» του Π Δαδηρά γυρίζει βωβό το φιλμ «Αγαπητικός της Βοσκοπούλας» και πάει στο Βερολίνο στα στούντιο Λουγκνόζεν για να κάνει ντουμπλάζ, ε το φιλμ αυτό έκανε μεγάλη εντύπωση στους Έλληνες.
Ομοίως και η «Ντίνδριτς φιλμ» φτιάχνει την «Ελληνική ραψωδία» που την ντουμπλάρει στο Βερολίνο με σύστημα Βίταφον (πάνω σε δίσκους όχι επί της ταινίας).
Τώρα έχουμε και άλλες φίρμες που στοχεύουν την Ελληνική αγορά όπως «Φύζιο φιλμ», την «Αρτίστικ φιλμ». Το 1933 η Νταγκ φιλμ αναγγέλλει την ίδρυση στούντιο αλλά στούντιο δεν γίνεται. Και να φανταστείς ότι η Τουρκία έχει αποκτήσει, με ενίσχυση του Κεμάλ, στούντιο με σύγχρονα γερμανικά μηχανήματα και εκεί πάνε να γυρίσουν τις ταινίες τους οι Έλληνες. Έτσι «ο κακός δρόμος» που έπαιζαν η Κυβέλη και η Κοτοπούλη γυρίστηκε σε στούντιο της Κωνσταντινούπολης με τούρκο σκηνοθέτη και η ταινία απέτυχε, στην συνέχεια είχαμε ελληνοτουρκική συμπαραγωγή «Στα κύματα του Βοσπόρου», με το «σας ζητούν στο τηλέφωνο» κλείνει η «τουρκική περίοδος» και αρχίζει η «Αιγυπτιακή» με έξη ταινίες σε στούντιο του Καίρου, οι παραγωγές αυτές ήταν μετριότατες.
Στην Ελλάδα περιοριζόμαστε σε επίκαιρα με οπερατέρ τους Μεγαλοοικονόμου, Μεραβίδη, Δριμαρόπουλο, Χεπ, Γαζιάδη, Κουρμπέτη κλπ δηλαδή η Ελληνική παραγωγή σταμάτησε το 1932 με την ταινία «Έξω φτώχεια» του Γαζιάδη. Στις παραμονές του πολέμουάρχισε να φαίνεται ο Φιλοποίμην Φίνος που φτιάχνει τα «Ελληνικά Κινηματογραφικά Στούντιο» και με συνεργασία την «Σκούρας φιλμ»φτιάχνει το «Τραγούδι του χωρισμού» με τον Λ Κωνσταντάρα και Λήδα Μιράντα, ο Φιλοποίμην Φίνος έφτιαξε φωνοληπτικά μηχανήματα, ο άνθρωπος αυτός υπήρξε ο πρωτοπόρος του Ελληνικού κινηματογράφου, ο πόλεμος του 40 διακόπτει την κινηματογραφική δραστηριότητα, και όλοι ασχολούνται με επίκαιρα του αλβανικού μετώπου και τα μετόπισθεν. Στην προπολεμική περίοδο παίχτηκε η τελευταία ταινία «Νύχτα χωρίς ξημέρωμα» του Α Παπαδαντωνάκη ο οποίος ήταν ένα είδος Μανδρά του ομιλούντος.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ταινία με βουκολική πλοκή.
Στην περίοδο από το 1903 μέχρι το 1940 γυρίστηκαν μόλις 40 ταινίες με θλιβερή πορεία και στο σύνολό τους πουλήθηκαν σαν άχρηστο υλικό σε εργοστάσιο τσατσάρων για να λιωθούν στα καζάνια του και αυτό αποτελεί τεράστια ζημιά για την ιστορία του Ελληνικού κινηματογράφου, έτσι χάθηκε η ταινία «¨Ερως και κύματα» και άλλες ταινίες.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου