Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΟ ΒΕΡΑΤΙ






            Κατά την επίσκεψη στα Μετέωρα του Λόρδου Κάρζον το 1834 με στόχο να πλουτίσει την βιβλιοθήκη του με σπάνια μοναστηριακά βιβλία (τα οποία έπαιρνε από τους μοναχούς έναντι ευτελούς ανταλλάγματος, δηλαδή στην πραγματικότητα τους έκλεβε), πέρασε από τα Ιωάννινα, εκεί πασάς ήταν ο Μαχμούτ, έπεσε σε μια προετοιμασία των Τούρκων προκειμένου να αντιμετωπίσουν κάποιους επαναστάτες που πολιορκούσαν το Βεράτι, επειδή δεν έχουν περάσει παρά ελάχιστα χρόνια από το τέλος της Ελληνικής επανάστασης η όλη υπόθεση παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, ως προς την νοοτροπία, προετοιμασία και ψυχοσύνθεση των Τούρκων κατά τις πολεμικές εξορμήσεις τους.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το Βεράτιον ή Βεράτι ή Μπεράτι είναι πόλις της Β. Ηπείρου, κειμένη παρά τον Άψον ποταμόν. Η πόλις εκαλείτο υπό των Τούρκων Αρναούτ-Μπελιγραντί, ήτοι Βελιγράδιον της Αλβανίας ή και απλώς Μπελγράτ, εξ ού κατά συγκοπήν Μπεράτ.



            Ο Λόρδος Robert Curzon πολύ σωστά εντοπίζει το γεγονός ότι την πολιορκία πραγματοποιούσαν « αντάρτες ή κλέφτες – ανάλογα πως είχαν ονομάσει τους εαυτούς τους σε κάθε ομάδα», μας δίνει το πολεμικό κλίμα στα Γιάννενα που όπως λέει: «….τώρα φαινόταν να έχει κλιμακωθεί. Η αυλή του κάστρου ήταν γεμάτη άλογα που τα έσερναν με τα σχοινιά από το κεφάλι και τα πόδια, σε ατελείωτες σειρές, οι παρέες των ανδρών,  ανάλογα με τις διαφορετικές τους συνήθειες, μιλούσαν με τα γεγονότα της ημέρας – οι Αλβανοί συζητούσαν για τα γεγονότα της ημέρας, οι Αρναούτηδες, μουσουλμάνοι ελληνικής καταγωγής, καυχιόταν για τα ηρωικά τους κατορθώματα που επρόκειτο να κάνουν  και οι σοβαροί Τούρκοι καθόνταν σιωπηλοί στο έδαφος καπνίζοντας τις αιώνιες πίπες τους, χωρίς να έχουν κάποιον φόβο, λες κι αυτοί δεν είχαν καμιά σχέση με όλα αυτά.».


            Από τα πιο πάνω αντιλαμβάνεσαι τον φιλοτουρκισμό του Λόρδου Robert Curzon, από τα γραφόμενά του βγαίνει ένας θαυμασμός για τους Τούρκους και στην συνέχεια περιγράφει ως εξής τον τούρκικο χαρακτήρα :
« …. Αυτές τις μέρες έχω γνωρίσει πολύ καλά τους Τούρκους και παρόλο που για διάφορους λόγους δεν τους σέβομαι σαν έθνος, δεν μπορώ να μην θαυμάσω την ηρεμία τους και την αυτοκυριαρχία τους σε στιγμές δυσκολίας και κινδύνου. Υπάρχει κάτι ευγενικό που ξεχωρίζει στην ηρεμία τους σε αυτές τις περιπτώσεις. Δεν έχω δει σχεδόν ποτέ έναν Τούρκο ταραγμένο, ατάραχος και συλλογισμένος, κάθεται κάτω περιμένοντας την ώρα του, όμως, όταν έρθει η ώρα της δράσης, θα σηκωθεί ξαφνικά και θα γίνει φωτιά, γεμάτος ζωντάνια. Τότε μπορεί κανείς να δει τους απογόνους αυτών των κατακτητών της Ανατολής, των οποίων η δυνατή θέληση και το άγριο κουράγιο έχουν δώσει την κυριαρχία πάνω σε όλα τα έθνη του Ισλάμ.».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Πορεία στα βουνά.


            Βέβαια ο Άγγλος Λόρδος ταξιδεύει για να κλέψει θησαυρούς από τους Έλληνες, που τους βλέπει κάπως περιφρονητικά, για να πάρει κάποια συστατική επιστολή από τον Μαχμούτ πασά, πλησιάζει έναν Έλληνα «Αυτός ο άνθρωπος είχε επιρροή στην Αυλή, γιατί είχε φίλο που ήταν τσιμπουκτσής – έναν πονηρό Έλληνα με τον οποίο είχαμε συστηθεί πριν από δύο μέρες. Ο τσιμπουκτσής, ικανοποιημένος από μια ασήμαντη δωροδοκία, μίλησε στον αφέντη του, και αυτός μίλησε στον βεζίρη (πασά)….». Ο Λόρδος απατεωνίσκος δωροδόκησε για να κάνει την δουλειά  του….. κατά τα άλλα οι κρίσεις τον μάραναν ( αν διαβάσει κανείς το βιβλίο του εκπλήσσεται με τον κυνισμό του και φυσικά με την υπεροψία του). Πάντως διαπίστωσε ότι η συστατική επιστολή του πασά ήταν σφραγισμένη και γραμμένη σε «άπταιστα ελληνικά»……


            Όλο αυτό το διάστημα που δωροδοκούσε και περίμενε την συστατική επιστολή που ήταν γραμμένη στα Ελληνικά, δεν έπαυε να βλέπει τις πολεμικές προετοιμασίες και φυσικά να κρίνει και να αξιολογεί με αρκετή επιτυχία.

«….Είδα μια ακολουθία από διακόσιους ή τριακόσιους άνδρες έφιππους να βγαίνουν από το κάστρο κα να προχωρούν αργά στην πεδιάδα κατευθυνόμενοι προς το Βεράτι. Είχαν σταλεί για να άρουν την πολιορκία, κι άλλες ίλες ιππικού προετοιμάζονταν να τους ακολουθήσουν. Καθώς παρακολουθούσα αυτούς τους ιππείς να προχωρούν στην πεδιάδα σε μια μακριά σειρά, με τον ήλιο να λάμπει πάνω στα όπλα τους,  φαινόταν σαν μεγάλο φίδι με τα γυαλιστερά του λέπια, που έρποντας ψάχνει την λεία του, και σχεδόν από κάθε άποψη η παρομοίωση θα κρατούσε αρκετά, γιατί το άγημα θα ήταν ο τρόμος των κατοίκων της περιοχής από την οποία θα περνούσε.  Λεηλασία, βία και καταπίεση θα σημάδευαν την πορεία του, φίλος και εχθρός θα λεηλατούταν το ίδιο, και τα χωριά που δεν είχαν καεί από τον αντάρτη κλέφτη θα λεηλατούταν και θα καταστρεφόταν από τους στρατιώτες της κυβέρνησης.». Πόσο όμοιες σκηνές έζησαν πριν πέντε μόλις χρόνια οι Έλληνες, είναι ακριβώς οι ίδιοι άνθρωποι που πολεμούσαν στο Μεσολόγγι και το Φάληρο.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ιωάννινα 1840.



            Και συνεχίζει ο Λόρδος  Robert Curzon: «Καθώς έβγαινα από το κάστρο, πέρασα από αμέτρητες ομάδες ενόπλων, όλοι ενθουσιασμένοι με την λεηλασία που θα έκαναν και τα πιθανά κατορθώματά τους, γιατί ο κίνδυνος ήταν πολύ μακριά και ήταν όλοι γεμάτοι γενναιότητα».



Η προετοιμασία των ανδρών του πασά γινόταν στο κέντρο της πόλης ο Άγγλος με πολύ φαρμάκι και σαρκασμό σχολιάζει αυτά που βλέπει: « ….όλοι αγόραζαν όπλα (ΣΣ στο παζάρι). Μακριά τουφέκια και ασημένιες πιστόλες όλα έτοιμα: γεμάτα, πιστεύω, με κατακόκκινους πυρίτες τυλιγμένους πρώτα σε λίγο κόκκινο ύφασμα και μετά σ ένα είδος κουτιού από μόλυβδο ή κασσίτερο, πήγαιναν από χέρι σε χέρι και το πνεύμα του εμπορίου ήταν σε πλήρη δραστηριότητα. Μεγάλο ήταν το παζάρεμα κατά τις συναλλαγές. Ένας άνδρας έφυγε μ ένα ρόπαλο, ένας άλλος , προσδοκώντας να πετύχει κατορθώματα όπως ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, αγόρασε ένα παλιό πολεμικό τσεκούρι και το κουνούσε πέρα-δώθε, για να δείξει πως θα έκοβε μ αυτό κεφάλια όπως τον παλιό καιρό. Άλλος ένας είχε συμπεριλάβει στον εξοπλισμό του ένα περίεργο παλιό ασημένιο ρολόι, που κρεμόταν στο πλευρό του από ένα πλήθος αλυσίδες. Ήταν σε σχήμα τετράγωνο και έπρεπε να είχε μέσα  έναν καλό μηχανισμό, αφού, κάθε φορά που ο άνθρωπος έκανε ένα βήμα, άρχιζε να χτυπά δυνατά. Αυτό το πράγμα, αξίας φαντάζομαι, προοριζόταν για να σκοτώνει την ώρα, γιατί η αγορά του δεν φαινόταν να έχει σχέση με οποιονδήποτε άλλο εχθρό. Είχε όμως δύο πιστόλες και εγχειρίδια μαζί με το ρολόι του.  Ένας γέρος με σκληρά χαρακτηριστικά αγόραζε μια ποσότητα απ αυτό το απαίσιο ξινό άσπρο τυρί που είναι το καμάρι της Αλβανίας και μια ποσότητα μαύρες ελιές, που τις καταχώνιαζε  σ ένα ζευγάρι παλιές τσάντες στην σέλα, ενώ το άλογο πίσω του μασουλούσε ήσυχα το καλαμπόκι του  σ ένα τροβά δεμένο πάνω στη μουσούδα του. Αυτός ο άνδρας έδειχνε ηρεμία, πράγμα που ερχόταν σε μεγάλη αντίθεση με την ατμόσφαιρα του πλήθους γύρω του. Ήταν σίγουρα πολύ έμπειρος και παρατήρησα ότι είχε απλώσει μια ολόκληρη  αποθήκη  από φυσιγγιοθήκες – εμπόρευμα για το οποίο ελάχιστα χρήματα διέθεταν όσοι αγόραζαν γιαταγάνια με ασημένιες θήκες και ασημένιες φυσιγγιοθήκες». Απ ότι είδες το διασκέδασε αφάνταστα ο Λόρδος με τις προετοιμασίες των ανθρώπων του πασά που πήγαιναν στον πόλεμο εφοδιαζόμενοι οι ίδιοι τα εργαλεία του πολέμου και την τροφή τους τα έξοδα αυτών των προμηθειών θα τα έβγαζαν από την λεηλασία.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τούρκοι που καπνίζουν και ο Τσιμπουκτζής τους.


            Ο Λόρδος αυτό που πραγματικά διασκέδασε ήταν όταν οι προετοιμαζόμενοι για πόλεμο Τούρκοι του ζήτησαν να τους ακολουθήσει, αυτός όμως είχε κατά νου άλλο πλιάτσικο και έτσι τους δούλεψε με τον πιο κάτω τρόπο:

«Χαίρετε, κύριε Φράγκε!»
«Ελάτε μαζί μας στο Βεράτι, ελάτε να μας δείτε να πολεμάμε και θα δείτε κάτι που αξίζει το ταξίδι σας».
«Α, εξαρτάται από τον εχθρό, αυτό είναι βέβαιο. Θα βρεθούν σίγουρα σε πολύ δύσκολη θέση όταν φτάσετε. Δεν θα ήθελα να είμαι ένας απ αυτούς».
Στο δούλεμα μπήκε και ο οδηγός του.
«Sono molto feroci questi palicari (Είναι πολύ δυνατά αυτά τα παλικάρια)».
«Α, ναι είναι τρομεροί τύποι!»
«Τι λέει ο Φράγκος;»
«Λέει ότι είστε τρομεροί τύποι.»
«Α,  νομίζω ότι πράγματι  είμαστε. Αλλά μη φοβάσαι, Φράγκε, μη φοβάσαι!»
«Όχι, δεν φοβάμαι, και σας εύχομαι καλή τύχη στο δρόμο σας για το Βεράτι και στην επιστροφή».
 Εδώ αντιλαμβάνεσαι ότι ο Λόρδος δεν βλέπει κινδύνους για του «τρομερούς τύπους» μόνο όταν πηγαίνουν στο Βεράτι, που άσχετα από την έκβαση της μάχης, ο πόλεμος θα συνεχιστεί αλλά ότι  θα έχουν κινδύνους από τους αντάρτες κλέφτες και στην επιστροφή τους, αυτά τα  «molto feroci palicari» προφανώς δεν κατάλαβαν εκείνη την στιγμή τι τους έλεγε ο Λόρδος.




 


            Και καταλήγει με περιφρόνηση για την τουρκική εκστρατεία :«Αυτή τη νύχτα ήταν τόσο απασχολημένοι με την αγορά εργαλείων του θανάτου, που δεν άκουσα άλλες αναφορές σε νέες δολοφονίες. Στην πραγματικότητα ήταν μια βαρετή μέρα, αλλά χωρίς αμφιβολία θα επιτίθεντο σύντομα.».



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ


- ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ του Robert Curzon ΒΗΜΑ περιηγήσεις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...